مومو چالشی است که این روزها ذهن خیلی ها را بویژه خانواده ها را به خود مشغول کرده است.تصویر عروسکی وحشتناک که از طریق واتس آپ تماس می گیرد و مخاطب را درگیر ترس و دلهره می کند.
چالش مومو چیزی فراتر از یک مزاحمت ساده است، زیرا به صورت مستقیم سلامت روان افراد را هدف می‌گیرد و می‌تواند خطری برای جسم و جان آنها باشد.
عکس مومو به‌تنهایی هول‌انگیز است چه رسد به این که در گوشی‌های تلفن همراه جان بگیرد و به حرف بیاید و وقت و بی‌وقت دستورهایی ترسناک صادر کند. مومو روزهاست در کشور ما، درست در لحظات تنهایی بچه‌ها در اینترنت و فضای مجازی مشغول این کارهاست و چالشی به نام خودکشی را رهبری می‌کند.
در گزارش زیر حسینی بای در گفتگو با مسئولان پلیس فتا موضوع را پیگیری کرده است.
مومو یک اکانت در اپلیکیشن واتساپ است که ناگهان به فهرست اکانت‌های افراد وارد می‌شود.
طعمه او اغلب دانش‌آموزانند که اول با روی خوش و سپس با ترسناک‌ترین پیام‌ها با آنها ارتباط می‌گیرد. مومو ابتدا از بچه‌ها می‌خواهد با او بازی کنند و برای شروع بازی به او یک پیام بدهند. این پیام آغاز یک مسیر تلخ و ترسناک است. این موجود زشت حرف از مرگ و خودکشی و کارهای غیر معمول می‌زند و کسی که پابه‌پایش پیش برود، بعید نیست دست به انتحار بزند.
چالش مومو یادآور چالش دلهره‌آور نهنگ آبی است؛ چالشی که خون می‌خواست و جان می‌طلبید؛ چالش روزهای بی‌کرونا که برای مدتی موضوع روز دنیا و محور حرف‌های مردم جهان بود. چالش نهنگ آبی فرآیندی طولانی و ۵۰ مرحله‌ای داشت که نوجوانان را طعمه می‌کرد و از آنها می‌خواست هر روز کاری ترسناک انجام دهند و سپس از خود فیلم و عکس بگیرند و با ارسال آن وارد مرحله بعد شوند. مثلا نیمه‌های شب فیلمی ترسناک ببینند، لب خود را ببرند یا روی دست خود با چاقو بنویسند نهنگ آبی یا در خفن‌ترین مرحله بروند بالای یک بلندی و با پاهای آویزان از خود عکس بگیرند.
این نهنگ وحشی توانست در زمان داغی این چالش در کشور ما دو دختر نوجوان را روی یکی از پل‌های شهر اصفهان ببرد و آنها را وادار به خودکشی کند؛ در حالی که داشتند به مرگ می‌خندیدند.
حالا مومو همان دلواپسی‌ها را ایجاد کرده و با شدت بیشتری باعث نگرانی شده، چون به بستر تحصیل دانش‌آموزان هجوم آورده و در لحظاتی که خانواده‌ها گمان می‌کنند بچه‌ها در حال درس خواندن هستند، دارد نقشه مرموزش را اجرا می‌کند.
قربانیان فضای ناامن
مومو حتی اگر تمام و کمال دانش‌آموزی را اغفال نکند و با دستورهای وحشت‌آورش باعث مرگ او نشود، همین که پا در زندگی دانش‌آموزان و افراد کم سن و سال می‌گذارد و به‌خصوص این که مثل خرمگس معرکه وارد جریان تحصیل بچه‌ها می‌شود، به آنها آسیب می‌زند. کرونا و حرکت بی‌توقفش در کشور ما راهی جز تعطیلی فیزیکی مدارس و پهن شدن بساط تحصیل در خانه‌ها و رونق کلاس‌های آنلاین برای نظام آموزشی باقی نگذاشت که این آغاز بسیاری از چالش‌ها بود.
حالا بچه‌ها حتی در خانواده‌هایی که قوانینی سختگیرانه داشتند و ورود فرزندانشان به فضای مجازی، حتی داشتن گوشی‌های هوشمند شخصی هزار اما و اگر و شرط و شروط داشت، مجبورند به شرایط جدید تن بدهند. اگر تا پیش از این چالش خانواده‌ها، بازیگوشی بچه‌ها در فضای مجازی و وقت گذرانی به اسم درس خواندن بود، بعد از جدی شدن چالش مومو، دغدغه خانواده‌ها این موجود ترسناک و نقشه‌هایی است که در سر دارد.
پیدا شدن سر و کله مومو در نرم‌افزار خارجی واتساپ هم چالش دیگری است چون واتساپ یکی از پرکاربردترین برنامه‌هایی است که اکنون مورد استفاده دانش‌آموزان قرار می‌گیرد. با این که نباید این‌گونه باشد ولی این نرم افزار به سبب نقاط قوتش رقیب سرسخت شبکه شاد است که به سبب نقاط ضعفش چندان مورد علاقه دانش‌آموزان و معلمان نیست.
خانواده‌ها آموزش بدهند
با این که نقص‌های شبکه شاد و کوچ اجباری بسیاری از معلمان و دانش‌آموزان به شبکه‌های اجتماعی رقیب، همه نگاه‌ها را متوجه آموزش و پرورش کرده‌است ولی نگاه سرهنگ رامین پاشایی، معاون اجتماعی پلیس فتای ناجا بیش از هر چیز به خانواده‌هاست. او می‌داند که شبکه آموزشی شاد مشکلات و نقص‌هایی دارد و می‌داند به واسطه شیوع کرونا چاره‌ای جز تدریس مجازی وجود ندارد و در التقاط این دو بحث از گرایش دانش‌آموزان به فضای ناامنی همچون واتساپ نیز گریزی نیست. با این حال او به ما می‌گوید در وضع موجود نیز اگر خانواده‌ها هوشیار باشند شرایط قابل کنترل و مدیریت است.
پاشایی به خانواده‌ها توصیه می‌کند که روی تقویت سواد رسانه‌ای خود و فرزندانشان کار کنند و قدرت تحلیل مسائل را به دست بیاورند. همچنین با آنها در مورد مخاطرات فضای مجازی صحبت کنند و به آنها بیاموزند که در این فضا به هر کسی اعتماد نکنند و به پیام‌هایی که افراد ناشناس ارسال می‌کنند پاسخ ندهند.
معاون اجتماعی پلیس فتای ناجا با این که منتقد وضع موجود است و گله دارد که چرا سطح دسترسی در فضای مجازی کشورمان برای یک کودک دو ساله و یک فرد ۸۰ساله به یک اندازه است، در مورد چالش مومو اما خبرهای خوبی دارد. او به ما گفت مومو آسیب‌زننده نیست بلکه تهدیدکننده است و چند نفری که این چالش را در شهرهای جنوبی و جنوب غربی کشور راه انداختند در استان هرمزگان دستگیر و به مراجع قضایی معرفی شده‌اند.
خانواده، قانون و گوشی هوشمند
آسیه اناری – روان‌شناس کودک و نوجوان: «با داغ شدن چالش مومو در کشور و ورود این بحث به محافل مختلف، خیلی‌ها یاد چالش نهنگ آبی را زنده کردند و گفتند چالش مومو چیزی است شبیه همان چالش، عده‌ای هم گفتند مومو یک مزاحم واتس‌اپی است، شبیه آن چه قبلا مزاحم تلفنی خوانده می‌شد اما باید گفت چالش مومو چیزی فراتر از یک مزاحمت ساده است، زیرا به صورت مستقیم سلامت روان افراد را هدف می‌گیرد و می‌تواند خطری برای جسم و جان آنها باشد.
بیماری کرونا و الزام به تعطیلی فیزیکی مدارس باعث شده تا (فارغ از دانش‌آموزانی که به علت محرومیت شدید قادر به استفاده از ابزارهای هوشمند نیستند) خانواده‌هایی که قبلا به هیچ وجه حاضر به حضور فرزندان کم سن و سال خود در فضای مجازی نبودند، اکنون به سبب جبر زمانه با تحصیل مجازی بچه‌ها موافقت کنند. پس حالا که حضور در فضای مجازی و تحصیل آنلاین لازمه شرایط است، نظارت بر رفتار و عملکرد دانش‌آموزان در این فضا نیز لازمه تحصیل در این فضاست. چالش مومو یک روز آمده و مثل بقیه چالش‌های فضای مجازی یک روز هم می‌رود ولی یک نکته مهم را برای همه ما به یادگار می‌گذارد، با این مضمون که برای مقابله با چنین چالش‌هایی راهی به جز آموزش و تقویت رابطه میان اعضای خانواده وجود ندارد. والدین باید در مورد چالش‌های فضای مجازی به بچه‌ها آموزش بدهند و به آنها بیاموزند اکانت‌هایی همچون مومو واقعی نیستند و هر کسی می‌تواند پشت عکس مومو مخفی شود و هر حرفی بزند و هر کاری صورت دهد. در واقع بچه‌ها به‌ویژه در سنین پایین‌تر باید یاد بگیرند و به یقین برسند که مزاحمانی همچون مومو، غریبه‌هایی هستند که نباید به آنها اعتنا شود. والدین حتی می‌توانند برای اثبات این که مومو هر کسی می‌تواند باشد، عکس پروفایل خود را به مومو تغییر دهند و جعل هویت توسط افراد مزاحم را به بچه‌ها آموزش بدهند.
پرهیز از ارتباط‌گیری با غریبه‌ها و افراد ناشناس در فضای مجازی نیز اصل دومی است که خانواده‌ها باید در مورد آن با بچه‌ها حرف بزنند که متاسفانه این موضوع در لابه‌لای مشغله‌های والدین معمولا فراموش می‌شود. شاید خوب به نظر نرسد ولی کنترل گوشی فرزندان نیز از الزامات است؛ طوری که توصیه می‌شود شرط خرید تلفن‌های همراه برای فرزندان کنترل ارتباطات بچه‌ها باشد. البته منظور از بچه ها، فرزندانی است که سن کمی دارند، بی‌تجربه‌اند و سریع تحت‌تاثیر قرار می‌گیرند. پس این که عده‌ای می‌گویند تلفن همراه مثل مسواک شخصی است، اشتباه است و می‌تواند مخاطرات زیادی برایشان به همراه داشته باشد. البته قطعا والدینی می‌توانند به کنترل محتوای تلفن همراه بچه‌ها دست بزنند که خودشان در تلفن‌شان مشغول پنهان‌کاری نباشند. اگر می‌خواهیم از آسیب‌های ناشی از ورود شتابان دانش‌آموزان به فضای مجازی جلوگیری کنیم، راهی به جز این نداریم. البته این کنترل‌ها به تنهایی کافی نیست؛ چرا که خانواده‌های ما بیش از هر چیز به ترمیم ارتباطات خود نیاز دارند.
نظرات