در این مطلب به سراغ بررسی ناهنجاری گودی کمر در زنان و مردان می‌رویم تا شما بتوانید با کسب اطلاعات درباره‌ی این عارضه به پیشگیری و همینطور جلوگیری از پیشرفت آن بپردازید. پس با ما همراه باشید.
گودی کمر چیست؟
گودی کمر یا لوردوز یک تعریف پزشکی برای وضعیت خمیده شدن ستون فقرات به سمت جلو در کمر است. ستون فقرات گردنی و ستون فقرات کمری به طور طبیعی کمی به سمت جلوی بدن خمیده هستند و به طور طبیعی به شما کمک می‌کند تا در هنگام حرکت وضعیت خود را حفظ کنید. گودی کمر در صورتی ایجاد می‌شود که ستون فقرات شما بیش از حد انحنا پیدا کند و وضعیت شما را از حالت معمول خارج کند.
گودی کمر می‌تواند ناشی از عوامل مختلفی باشد، از جمله ضعف عضلات شکم و کمر، نشستن طولانی‌مدت و آسیب‌های قبلی به ستون فقرات. این وضعیت می‌تواند منجر به دردهای مزمن کمر، اختلال در حرکت و کاهش کیفیت زندگی شود. علاوه بر این، گودی کمر ممکن است بر روی سایر قسمت‌های بدن، مانند گردن و شانه‌ها نیز تاثیر بگذارد و باعث ایجاد تنش و ناراحتی در این نواحی شود. تشخیص زودهنگام و درمان گودی کمر می‌تواند به بهبود وضعیت و جلوگیری از عوارض جدی‌تر کمک کند.
علت درد در ناحیه گودی کمر چیست؟
اکثر افراد به لوردوز ایدیوپاتیک یا همان گودی کمر نهان‌زاد مبتلا می‌شوند؛ این یعنی پزشکان درست نمی‌دانند که چرا یک فرد با ناهنجاری گودی کمر و درد مربوط به آن روبرو شده است. با این حال، آنها می‌توانند با کمک اختلالات جسمی دیگر لوردوز فرد را طبقه‌بندی و درمان کنند.
لوردوز تروماتیک:
گودی کمر می‌تواند ناشی از بروز یک آسیب یا شکستگی در ناحیه‌ی ستون فقرات باشد. برای مثال، پوکی استخوان که باعث ضعیف شدن استخوان‌ها می‌شود ممکن است خطر بروز شکستگی در بدن را افزایش دهد.
لوردوز مادرزادی:
شما ممکن است در اثر داشتن یک بیماری مادرزادی مانند آکندروپلازی (Achondroplasia) یا همان بیماری عدم تشکیل غضروف با ناهنجاری لوردوز روبرو شوید.
لوردوز وضعیتی:
گودی کمر می‌تواند به دلیل داشتن وضعیت بدنی نامناسب هم به وجود بیاید. داشتن اضافه وزن، عدم حفظ فرم بدنی درست و وجود ضعف در عضلات پشت و شکم می‌توانند احتمال بروز لوردوز را بیشتر کنند.
لوردوز عصبی عضلانی:
بیماری‌های عصبی عضلانی مانند دیستروفی عضلانی، آسیب رنگ سیاتیک و فلج مغزی می‌توانند باعث بروز گودی کمر شوند. دقیقا به همین دلیل است که شما باید به سوالاتی چون «پیاده‌روی برای درد سیاتیک مفید است یا مضر؟» و «برای درد سیاتیک چه بخوریم؟» بیشتر توجه کنید.
لوردوز پس از جراحی:
اگر به دلیل ابتلا به بیماری‌های مربوط به ستون فقرات عمل جراحی‌های مختلفی چون لامینکتومی یا ریزوتومی انتخابی پشتی (SDR) انجام داده باشید ممکن است با گودی کمر روبرو شوید.
لوردوز ثانویه:
گودی کمر می‌تواند در اثر ابتلا به بیماری‌های دیگری چون اسکولیوز یا کیفوز برای فرد به وجود بیاید و وضعیت بدتری پیدا کند.
اضافه وزن و چاقی:
وزن اضافی می‌تواند باعث ضعیف و شکننده شدن استخوان‌ها و در نتیجه افزایش انحنای ستون فقرات شود. دقیقا به همین دلیل است که بسیاری از زنان باردار با مشکل گودی کمر شدید دست و پنجه نرم می‌کنند.
اسپوندیلولیستزیس (Spondylolisthesis) یا سرخوردگی مهره‌های کمری:
در این بیماری مهره‌های درون ستون فقرات روی یکدیگر می‌لغزند و به سمت جلو جابجا می‌شوند. اسپوندیلولیستزیس می‌تواند وضعیت لوردوز را بدتر کند یا باعث بروز آن شود.
استئوسارکوم (Osteosarcoma):
استئوسارکوم یکی از انواع سرطان استخوان است که معمولا در استخوان ساق پا، زانو، ران و بالای بازو ایجاد می‌شود و می‌تواند با تحت تاثیر قرار دادن نواحی گفته شده باعث گودی کمر شود.
علائم گودی کمر
شایع‌ترین علامت گودی کمر درد عضلانی است. وقتی ستون فقرات شما انحنای بیش از حد و غیرطبیعی پیدا می‌کند، ماهیچه‌های شما در جهات مختلف کشیده می‌شوند و باعث سفت شدن و اسپاسم عضلانی می‌شود. اگر این انحنا در ناحیه گردن باشد، این درد ممکن است به گردن، شانه‌ها و قسمت بالای کمر شما نیز کشیده شود. همچنین ممکن است نتوانید آزادانه گردن و یا کمر خود را حرکت دهید.
شما می‌توانید میزان گودی کمر خود را با دراز کشیدن روی یک سطح صاف و بررسی فاصله بین انحنای کمر و سطح زمین بررسی کنید. اگر بتوانید به راحتی دست خود را از فضا زیر کمر رد کنید، احتمالا دچار گودی کمر هستید.
گودی کمر می‌تواند باعث تغییر وضعیت طبیعی بدن و ایجاد قوس زیاد در قسمت پایین کمر شود. از دیگر عوارض گودی کمر می‌توان به محدودیت دامنه حرکتی اشاره کرد که به دلیل تغییر تراز ستون فقرات رخ می‌دهد. گودی کمر در موارد شدید باعث بروز علائم زیر می‌شود:
- بی‌حسی
- گزگز دست و پا
- دردهای شدید
- عدم توانایی کنترل ادرار
- ضعف
- مشکل در حفظ کنترل عضلات
نحوهی جلوگیری از گودی کمر
همانطور که گفتیم گودی کمر یک عارضه‌ی ایدیوپاتیک است؛ این یعنی یا کاملا بدون دلیل ایجاد می‌شود یا به دلیل ابتلا به یک بیماری زمینه‌ای دیگر به وجود می‌آید. بنابراین هیچ دستورالعمل خاصی برای پیشگیری و جلوگیری از بروز این ناهنجاری وجود ندارد که بتوانید از آن پیروی کنید. با این حال حفظ انعطاف‌پذیری، تقویت عضلات مرکزی بدن و انجام حرکات کششی و بهترین ورزش برای دیسک کمر می‌تواند خطر بروز این مشکل را در بدن شما به حداقل برساند. علاوه بر این، احتمال بروز گودی کمر در افرادی که به واسطه‌ی سرگرمی یا شغلشان دا‌ئما در حال ایستادن هستند بیشتر است؛ بنابراین اگر جزو این دسته از افراد هستید حتما در طول روز با نشستن روی یک صندلی به خودتان استراحت دهید.
گودی کمر چگونه تشخیص داده می‌شود؟
پزشک متخصص شما برای تشخیص لوردوز بدنتان را به طور کامل بررسی می‌کند. او با نگاه به ستون فقرات و وضعیت ایستادن شما هر گونه انحنای غیر طبیعی و غیر معمولی را به خوبی مورد معاینه قرار می‌دهد. اگر پزشکتان متوجه وجود علائم گودی کمر در بدن ستون فقراتتان شود ممکن است از شما بخواهد آزمایش‌های سی تی اسکن، ام آر آی و اشعه‌ی ایکس را انجام دهید تا وضعیتتان را به صورت دقیق‌تر تحت درمان و بررسی قرار بدهد. عوامل زیر در تشخیص پزشک متخصص موثر هستند:
- انعطاف‌پذیری یا عدم انعطاف‌پذیری انحنای ستون فقرات
- وجود محدودیت در دامنه‌ی حرکتی ستون فقرات
- در یک راستا قرار گرفتن ستون فقرات
- وجود ناهنجاری یا انحنای غیرمعمول در ناحیه‌ی کمر
- احساس درد در هنگام خم شدن به جلو، تلاش برای صاف ایستادن، نشستن یا خوابیدن
گودی کمر چگونه درمان می‌شود؟ (بررسی روش‌های درمان گودی کمر)
نحوهی درمان لوردوز به شدت و مکان گودی کمر وابسته است؛ به همین دلیل نمی‌توان برای همه‌ی افراد یک درمان را تجویز کرد. بیشتر افرادی که گودی کمر دارند به درمان خاصی نیاز پیدا نخواهند کرد. اگر با مشکلاتی چون گردن درد یا کمر درد مواجهه هستید می‌توانید به سراغ مصرف داروهای ضدالتهاب استروئیدی غیرنسخه‌ای مانند آسپرین یا ایبوپروفن بروید. علاوه بر این انجام حرکات کششی و فعالیت‌های بدنی مناسب می‌تواند برای رفع گودی کمر خفیف موثر واقع شود. اگر لوردوز فرد با گذشت زمان بهتر نشود و حتی ستون فقراتش انحنای بیشتری هم پیدا کند ممکن است پزشک معالج درمان‌های زیر را به او پیشنهاد کند.
فیزیوتراپی:
ممکن است پزشک متخصص از شما بخواهد انجام تمرینات و حرکات کششی را در برنامه‌ی روزانه‌ی خود قرار دهید تا عضلات اطراف ستون فقرات، باسن، شکم و ران‌هایتان تقویت شوند. ورزش کردن نمی‌تواند انحنای شدید ناشی از گودی کمر را رفع کند اما برای کاهش کمر درد و گردن درد ناشی از این عارضه مفید واقع خواهند شد. در نتیجه پیشنهاد می‌کنیم که حتما با راهنمای تمرینات اصلاحی در خانه آشنایی پیدا کنید.
استفاده از کمربند طبی یا همان بریس (Brace):
شما می‌توانید برای حمایت از ستون فقرات خود و جلوگیری از بیشتر شدن انحنای آن از کمربندهای طبی مخصوص که با نام بریس هم شناخته می‌شوند استفاده کنید. اینکه این کمربند باید برای چه مدت یا چند ساعت در روز پوشیده شود را پزشک متخصص برای شما تعیین می‌کند.
جراحی لوردوز:
اگر وضعیت گودی کمر فرد بسیار حاد و سخت شود پزشک متخصص می‌تواند انجام عمل جراحی را به او پیشنهاد کند. همچنین ممکن است برای کمک به بهبودی وضعیت ستون فقرات خود به پیوند استخوان نیاز پیدا کنید.
روش‌های دیگر:
کاهش وزن برای کمک به کاهش فشار روی ستون فقرات، استفاده از مکمل‌ها و ویتامین‌ها برای تقویت استخوان‌ها و همینطور انجام یوگا برای درمان درد سیاتیک یا سایر مشکلات جسمانی روش‌های دیگری هستند که می‌توانید با آنها لوردوز خود را بهبود ببخشید و از پیشرفت آن جلوگیری کنید.
تمرینات کششی مخصوص گودی کمر
همانطور که فهمیدید برای جلوگیری از بروز گودی کمر و همینطور کنترل آن باید به سراغ انجام تمرینات کششی مفید و موثری بروید که به طور ویژه عضلات مرکزی و ران‌های پا را مورد هدف قرار می‌دهند. در ادامه چند مورد از بهترین حرکات مخصوص گودی کمر را به شما آموزش خواهیم داد.
تمرین اول
تمرین اولی که می‌خواهیم به شما آموزش بدهیم به طور ویژه بر لگن شما تاثیر می‌گذارد و همچنین باعث کشش و تقویت عضلات بازکننده‌ی شکم و پشت می‌شود. برای انجام این حرکت شما به یک توپ ورزشی نیاز پیدا خواهید کرد.
- یک توپ ورزشی را که به زانوهای شما اجازه می‌دهد در هنگام نشستن بر روی آن زاویه‌ی ۹۰ درجه داشته باشند انتخاب کنید.
- روی توپ ورزشی بنشینید و پاهایتان را به اندازه‌ی عرض لگن خود باز کنید.
- شانه‌ها را به عقب بدهید و ستون فقرات خود را در حالتی خنثی نگه دارید.
- با منقبض کردن شکم لگن خود را به سمت جلو متمایل کنید.
- پس از ۳ ثانیه لگن خود را به عقب متمایل کنید تا انحنای کمر کم شود و به حالت صاف درآید.
- این حرکت را در ۲ الی ۳ ست با ۱۰ تا ۱۵ تکرار انجام دهید.
تمرین دوم
تمرین دوم که با نام کرانچ شکم هم شناخته می‌شود می‌تواند با تقویت عضلات شکم به تراز شدن لگن افرادی که گودی کمر دارند کمک کند. برای انجام این حرکت تنها به یک زیرانداز ورزشی نیاز دارید.
- به پشت دراز بکشید؛ پاهایتان را به عرض لگن باز کنید و کف آنها را روی زمین بگذارید.
- دست‌های خود را روی قفسه‌ی سینه به صورت ضربدری یا پشت سر خود قرار دهید.
- با انقباض عضلات شکم سر، گردن و شانه‌های خود را به آرامی از روی زمین بلند کنید.
- در این حالت بدنتان باید همچنان به زمین چسبیده باشد و تنها بخش بالایی بدنتان بالا بیاید.
- به آرامی به وضعیت اولیه بازگردید اما شانه‌هایتان را دوباره روی زمین نگذارید؛ آنها را در هوا نگه دارید.
- این حرکت را در ۳ الی ۵ ست با ۱۵ تا ۲۰ تکرار انجام دهید.
تمرین سوم
تمرین بعدی یک حرکت عالی برای تقویت عضلات مرکزی بدن، به ویژه عضلات تثبیت‌کننده‌ی ستون فقرات، است. این تمرین بدون اینکه فشار زیادی را به کمر شما وارد کند در بهبود، پایداری و کنترل وضعیت بدنتان کمکتان خواهد کرد. برای انجام تمرین سوم تنها به یک زیرانداز ورزشی نیاز پیدا خواهید کرد.
- به پشت دراز بکشید و زانوهایتان را به صورت ۹۰ درجه خم کنید.
- حالا پاهایتان را طوری بالا بیاورید که ساق آنها موازی با سطح زمین باشند.
- دستان خود را به سمت بالا ببرید به طوریکه با ران‌هایتان موازی باشند.
- کمر خود را به زمین فشار دهید و عضلات شکمتان را منقبض کنید.
- دست راستتان را به آرامی به سمت پشت سر خود پایین بیاورید و همزمان پای چپ را به سمت جلو بیرون بدهید.
- در این حالت هم دست و هم پای گفته شده باید در فاصله‌ای کم از زمین قرار بگیرند.
- همین حرکت را برای دست چپ و پای راست خود هم انجام دهید.
- این حرکت را در ۳ الی ۵ ست با ۱۰ تا ۱۵ تکرار انجام دهید.
تمرین چهارم
حرکت چهارم که با نام «باز کردن مفصل ران» هم شناخته می‌شود، یک تمرین عالی برای تقویت عضلات پشت ران و همچنین عضلات کمر است و می‌تواند گودی کمر خفیف را کاهش دهد.
- روی شکم دراز بکشید و دست‌های خود را زیر پیشانی بگذارید.
- پاهایتان را صاف روی زمین بگذارید و نفسی عمیق بکشید.
- یکی از پاها را به آرامی از روی زمین بلند کنید؛ تا جایی که بدون ایجاد فشار در کمر پا به سمت بالا کشیده شود.
- کمی پای خود را در این حالت نگه دارید و سپس همین حرکت را برای پای دیگر خود هم انجام دهید.
- این حرکت را در ۲ الی ۳ ست با ۱۰ تا ۱۵ تکرار انجام دهید.
تمرین پنجم
حرکت پنجم و آخر می‌تواند با تقویت عضلات همسترینگ یا همان پشت ران به تراز لگن و کاهش لوردوز کمری کمک کند. برای انجام این تمرین شما به یک کش مقاومتی نیاز پیدا خواهید کرد.
- یک کش مقاومتی را به یک نقطه‌ی ثابت مانند پایه یک میز یا دستگاه بدنسازی وصل کنید و انتهای دیگر آن را دور مچ پاهای خود بیاندازید.
- زانوی خود را خم کنید و مچ پایتان را به سمت باسن بکشید تا از میله دور شود.
- این حرکت را با پای دیگر خود هم انجام دهید.
- در هنگام انجام این تمرین باید در پشت ران خود احساس کشش کنید.
- این حرکت را در ۲ الی ۳ ست با ۱۰ تا ۱۵ تکرار انجام دهید.
نظرات