آب مروارید چیست؟ آیا چیزی در مورد علامت و نشانه آب مروارید چشم می‌دانید؟ درمان آب مروارید چگونه است و عمل آب مروارید چشم چقدر طول میکشد؟ قبل از هر چیزی باید بدانید که بروز علائم آب مروارید معمولاً در افراد بالای ۶۰ سال پدیدار می‌شود.
به گزارش اول فارس، این بیماری یکی از شایع‌ترین بیماری‌های چشم در میان افراد مسن است که موجب تار شدن عدسی چشم می‌شود و کاهش قدرت بینایی می‌شود. در این مقاله از سرویس سلامت می‌توانید با همه چیز درباره علت و علائم آب مروراید و درمان آب مروارید آشنا شوید. در ادامه مقاله به سوالات متداول در مورد علائم و علت آب مروارید پاسخ خواهیم داد.
آب مروارید چیست؟
آب مروارید چیست؟ قبل از هر چیزی باید بدانید که به آب مروارید «کاتاراکت» نیز گفته می‌شود. برای این که چشم بتواند ببیند، نور باید از یک عدسی شفاف عبور کند. آب مروارید زمانی ایجاد می‌شود که پروتئین در عدسی چشم جمع شود و موجب کدر شدن آن گردد. درواقع زمانی که عدسی چشم حالت شفاف خود را از دست دهد ظاهری کدر به خود می‌گیرد و دید فرد تار می‌شود. معمولاً محل و شدت آب مروارید می‌تواند روی میزان دید فرد تأثیر بگذارد.
آب مروارید هم می‌تواند در یک چشم و هم دو چشم ایجاد شود و احتمال بروز آن در سنین مختلف وجود دارد. معمولاً افرادی که به آب مروارید مبتلا می‌شوند، نسبت به تابش نور حساس می‌شوند و دوبینی را تجربه می‌کنند. شاید برایتان جالب باشد که بدانید، آب مروارید اولین و مهم‌ترین دلیلی است که منجر به نابینایی در بزرگسالان می‌شود. این بیماری امروزه به سادگی درمان می‌شود.
چه کسانی به آب مروارید مبتلا می‌شوند؟
معمولاً افرادی که بیش از حد در معرض نور آفتاب قرار دارند، افراد سیگاری، افرادی که قند خون بالا یا بیماری دیابت دارند و داروهای استروئیدی استفاده می‌کنند بیشتر به آب مروارید مبتلا می‌شوند. امروزه بیشتر از ۲۰ میلیون آمریکایی بالای ۴۰ سال به آب مروارید مبتلا هستند. از طرف دیگر بیشتر از ۵۰ درصد از افراد ۸۰ سال به بالا به آب مروارید مبتلا می‌شوند.
علائم آب مروارید چیست؟
علائم آب مروارید معمولاً به آرامی بروز می‌کند و بسیاری از افراد نیز تا زمانی که به طور کامل نور مسدود نشده و تصاویر تقریبا به وضوح دیده می‌شود، متوجه آن نخواهند شد. در ابتدا علائم بیماری بسیار محدود است و تأثیر زیادی بر بینایی فرد ندارد. معمولاً فردی که به آب مروارید مبتلا می‌شود، همه چیز را کدر می‌بیند و نگاه کردن به نور چراغ در شب موجب اذیت شدن چشم‌هایش می‌شود.
جالب است بدانید که افرادی که به آب مروارید مبتلا می‌شوند، معمولاً اجسام را به رنگ قهوه‌ای یا متمایل به زرد می‌بینند. در ادامه می‌توانید با مهم‌ترین علائم آب مروارید آشنا شوید.
- تار شدن دید
- نزدیک‌بین شدن چشم
- تغییر در نحوه مشاهده رنگ‌ها
- بروز مشکل در رانندگی در شب
- ایجاد دوبینی در چشم
- مشکل دید با استفاده از عینک و لنزهای تماسی
- تغییر در قدرت تمرکز چشم
- بالا رفتن شماره عینک به صورت مداوم
- خاکستری یا سفید شدن مردمک چشم
- کدر به نظر رسیدن رنگ‌ها
علت آب مروارید چیست؟
کدر شدن عدسی چشم مانع عبور روشن نور از عدسی می‌شود و دید فرد را تار می‌کند. هر چقدر شدت کدر شدن عدسی بیشتر باشد، بینایی فرد بیشتر تحت تأثیر قرار می‌گیرد و حتی می‌تواند موجب کور شدن و از دست دادن بینایی در فرد شود. باید بدانید که عدسی چشم ما درست مثل لنز دوربین عمل می‌کند.
عدسی چشم ما از پروتئین و آب تشکیل شده است و پروتئین موجب می‌شود تا نور از عدسی عبور کند و ظاهری شفاف داشته باشد. زمانی که سن بالا می‌رود، پروتئین‌های عدسی به هم می‌چسبند و این موضوع موجب کدر شدن عدسی می‌شود. هر چقدر بیماری بیشتر پیشرفت کند، مقدار کدر شدن عدسی نیز بیشتر می‌شود.
علت آب مروارید در جوانی و کودکی می‌تواند ریشه ارثی داشته باشد و در اثر ابتلا به بیماری‌های دیگر ایجاد شود. در ادامه می‌توانید با مهم‌ترین عواملی که موجب ایجاد آب مروارید می‌شود، آشنا شوید.
- دیابت
- چاقی
- نور فرابنفش
- فشار خون
- استعمال دخانیات
- مصرف داروهای کورتیکواستروئیدی
- مصرف استاتین برای کاهش کلسترول
- آسیب دیدن چشم
- سابقه جراحی چشم
- هورمون درمانی
- مصرف بیش از حد الکل
- نزدیک‌بینی شدید
- سابقه خانوادگی
انواع آب مروارید
آب مروارید انواع مختلفی دارد و معمولاً در سنین مختلف بروز می‌کند. در ادامه می‌توانید با رایج‌ترین انواع آب مروارید آشنا شوید.
آب مروارید هسته‌ای
آب مروارید هسته‌ای یا اسکلروتیک هسته‌ای یک نوع رایج از این بیماری است که معمولاً در مرکز عدسی چشم ایجاد می‌شود و از همین رو به آن آب مروارید هسته‌ای گفته می‌شود. عددم درمان این نوع آب مروارید می‌تواند موجب سخت شدن عدسی و زرد و یا قهوه‌ای شدن آن شود. افرادی که به آب مروارید هسته‌ای مبتلا می‌شوند، معمولاً در دیدن جزئیات کوچک مشکل دارند و در شب هاله‌هایی را در اطراف اجسام روشن مشاهده می‌کنند.
آب مروارید قشری
آب مروارید قشری نوع دیگری از آب مروارید است که در لبه بیرونی لنز که به آن قشر گفته می‌شود، ایجاد می‌شود. این نوع آب مروارید با لکه‌های سفید و مثلثی شکل در اطراف لبه چشم شروع می‌شود و سپس به سمت مرکز چشم افزایش پیدا می‌کند. افرادی که به آب مروارید قشری مبتلا می‌شوند، معمولاً دیدشان در شب کاهش پیدا می‌کنند و اجسام را به صورت مبهم و تار می‌بینند.
آب مروارید زیر کپسولی
این نوع آب مروارید معمولاً در قیمت زیر کپسول بنز ایجاد می‌شود و مستقیماً روی مسیر نور هنگام عبور از عدسی تأثیر می‌گذارد. علائم آب مروارید زیر کپسولی سریع‌تر از سایر انواع آب مروارید ایجاد می‌شود و در عرض چند ماه به بیشترین میزان خود می‌رسد. معمولاً افرادی که به این نوع آب مروارید مبتلا می‌شوند دیدشان در نور زیاد سخت می‌شود.
آب مروارید مادرزادی
آب مروارید نوزادی مشکلی است که فرد از زمان تولد با آن دست و پنجه نرم می‌کند و به صورت ژنتیکی به آن مبتلا است. در برخی مواقع این نوع آب مروارید نیاز به درمان ندارد و در بسیاری از مواقع نیز نوزاد باید تحت عمل جراحی قرار بگیرد.
آب مروارید تروماتیک
یکی دیگر از انواع آب مروارید نوع تروماتیک یا ضربه‌ای است که معمولاً در اثر وارد شد ضربه یا سوختگی و مواد شیمیایی ایجاد می‌شود. ممکن است علائم آب مروارید تروماتیک خیلی زود پس از آسیب بروز کند و یا بعد از سال‌ها علائم بیماری مشاهده شود.
آب مروارید دیابتی
آب مروارید دانه برفی دیابتی نوع دیگری از آب مروارید است که در افرادی دیابتی رخ می‌دهد و علائم آن به سرعت زیاد می‌شود. در این نوع آب مروارید لکه‌هایی همانند دانه برف روی چشم ظاهر می‌شود.
روش‌های تشخیص آب مروارید
در نظر گرفتن علائم آب مروارید می‌توانید به تشخیص آب مروارید کمک زیادی کند. پزشک معمولاً برای تشخیص آب مروارید تست‌هایی را انجام می‌دهد. تست تشخیص دید، معاینه مردمک و اندازه‌گیری فشار داخل چشم از رایج‌ترین روش‌های تشخیص آب مروارید محسوب می‌شوند.
پیشگیری از آب مروارید
عوامل متعددی بر ایجاد آب مروارید مؤثر هستند و معمولاً جلوگیری از آب مروارید کار چندان ساده‌ای نیست. اما مطالعات نشان می‌دهد که مصرف میوه‌ها و سبزیجات حاوی آنتی اکسیدان می‌تواند بر کاهش خطر ابتلا به آب مروارید تأثیر بگذارید. مصرف غذاهای حاوی ویتامین E، کاروتینوئیدهای لوتئینی، تخمه آفتابگردان، بادام، اسفناج، کلم، ویتامین C و امگا ۳ می‌تواند از بروز این مشکل تا حدودی جلوگیری کند.
درمان آب مروارید
جراحی یکی از رایج‌ترین روش‌های درمان آب مروارید است، اما این موضوع به این معنا نیست که همه افرادی که به این مشکل مبتلا می‌شوند، باید جراحی کنند.در مراحل اولیه ممکن است آب مروارید تنها موجب ایجاد نزدیک‌بینی شود. در این مرحله استفاده از عینک می‌تواند روش مناسبی برای درمان باشد. عمل آب مروارید با توجه به نوع جراحی حدود ۳۰ دقیقه طول میکشد. عمل جراحی آب مروارید زمانی انجام می‌شود که ضعف بینایی شدید شود و فرد قادر به انجام دادن فعالیت‌های روزمره خود نباشد.
انواع عمل جراحی آب مروارید
به طور کلی برای درمان آب مروارید به روش جراحی از دو روش جراحی آب مروارید برش کوچک و عمل اکسترا کپسولار استفاده می‌شود. فرد ممکن است تا چند روز و یا چند هفته بعد از عمل جراحی آب مروارید دچار تاری دید و قرمزی چشم شود.
جراحی آب مروارید برش کوچک
یکی از رایج‌ترین روش‌های عمل آب مروارید روش جراحی آب مروارید برش کوچک است. در این روش یک برش ریز در قرنیه چشم ایجاد می‌شود و سپس عدسی به صورت برش خورده از داخل چشم خارج می‌شود و یک عدسی مصنوعی جدید جایگزین آن می‌شود.
عمل جراحی اکسترا کپسولار برای درمان آب مروارید
جراحی اسکترا کپسولار یکی دیگر از روش‌های جراحی برای درمان آب مروارید است که با ایجاد یک برش بزرگ در قرنیه انجام می‌شود. سپس عدسی چشم به صورت کامل خارج می‌شود و عدسی مصنوعی جدید جایگزین آن می‌شود. این عمل آب مروارید زمانی مورد استفاده قرار می‌گیرد که جراح قادر به شکستن عدسی نباشد و مجبور شود عدسی را به صورت کامل خارج کند.
عوارض بعد از عمل آب مروارید چیست؟
معمولاً افرادی که برای درمان آب مروارید عمل جراحی انجام می‌دهند، به ندرت دچار مشکل و عوارض می‌شوند. همانطور که گفته شد در عمل آب مروارید جراح عدسی چشم را برمی‌دارد و سپس یک لنز مصنوعی را داخل چشم قرار می‌دهد. این جراحی به صورت سرپایی و در عرض ۳۰ دقیقه انجام می‌شود. بیشتر از ۹۵ درصد از افرادی که عمل آب مروارید را انجام می‌دهند، بعد از عمل مشکلی نخواهند داشت. در ادامه می‌توانید با رایج‌ترین عوارض آب مروارید آشنا شوید.
- درد در ناحیه چشم
- خونریزی در چشم در افراد مبتلا به دیابت و فشار خون بالا
- عفونت در محل زخم
- مشکل در بینایی چشم
- دیدن لکه‌های شناور جلوی چشم
- خشکی یا خارش چشم
- واکنش‌های آلرژیک
- التهاب چشم
- تورم قرنیه
- افتادگی عنبیه
- نشت زخم
- جابجا شدن لنز داخل چشم
عوارض بعد از عمل آب مروارید با لیزر چیست؟
لیزر یکی از رایج‌ترین روش‌های عمل آب مروارید است که همانند روش‌های دیگر دارای عوارض و مزیت‌های متفاوتی است. اولین و مهم‌ترین تفاوت این روش جراحی با سایر روش‌ها این است که هزینه بیشتری را برای بیمار به دنبال دارد. از طرف دیگر این روش برای بیمارانی که مردمک تنگ دارند و قرنیه آن‌ها کدر است و یا به بیماری آب سیاه پیشرفته نیز مبتلا هستند، قابل استفاده نیست.
استفاده از لیزر در عمل آب مروارید یک روش مطمئن و دقیق برای رفع این مشکل است که با استفاده از تجهیزات پیشرفته‌ای انجام می‌شود. هر چند که این روش مزیت‌های بیشتری نسبت به سایر روش‌ها دارد، اما از دیگر معایب عمل مروارید با لیزر می‌توان به «طولانی شدن مدت عمل» اشاره کرد.
مراقبت‌های قبل از عمل آب مروارید
فردی که قرار است تحت عمل جراحی آب مروارید قرار بگیرد، باید از یک تا دو هفته قبل آزمایش‌های لازم را انجام دهید. در این آزمایش‌ها اندازه و شکل چشم هر فرد مشخص می‌شود و از همین رو پزشک می‌تواند به راحتی عمل آب مروارید را انجام دهد. توجه داشته باشید که باید از حدود ۴ تا ۶ ساعت قبل از عمل از خوردن غذا اجتناب کند.
مراقبت‌های بعد از عمل آب مروارید
بعد از جراحی آب مروارید فرد باید تا یک ماه برای بهبودی کامل مراقبت‌های لازم را انجام دهد. بعد از عمل لازم نیست فرد در بیمارستان بماند و می‌تواند بلافاصله به خانه برود. در ادامه می‌توانید با مهم‌ترین مراقبت‌های بعد از عمل آب مروارید آشنا شوید.
- عدم مالش چشم
- اجتناب از فعالیت‌ها و ورزش‌های سنگین
- استفاده از عینک آفتابی
- جلوگیری از ورود آب و صابون به داخل چشم
- عدم استفاده از مواد آرایشی و کرم‌های دور چشم
- اجتناب از قرار گرفتن در مکان‌های آلوده به گرد و غبار و مواد شیمیایی
- اجتناب از کارهایی که موجب بالا رفتن فشار چشم می‌شود.
تغذیه بعد از عمل آب مروارید
مصرف برخی خوراکی‌ها و ویتامین‌ها بعد از عمل آب مروارید می‌تواند به تسریع بهبود بیمار کمک کند. بعد از عمل آب مروارید بهتر است از غذاهای حاوی آنتی اکسیدان، ویتامین E، بتاکاروتن و سلنیوم استفاده کنید. مصرف ماهی سالمون، کلم بروکلی، آووکادو، تخم مرغ، گردو، هویج، زغال اخته، چای سبز، پرتقال و پروتئین بدون چربی استفاده کنید.
هزینه عمل آب مروارید
هزینه‌های عمل آب مروارید به عوامل متعددی وابسته است. معمولاً افرادی که تحت پوشش بیمه باشند، با توجه به نوع بیمه بخش زیاد یا کل هزینه جراحی آب مروارید توسط بیمه پرداخت می‌شود. معمولاً نوع لنزی که در جراحی آب مروارید استفاده می‌شود و همچنین نوع جراحی می‌تواند برای هزینه عمل آب مروارید تأثیر بگذارد.
اگر نوع جراحی به صورت مونوفوکال استاندارد باشد هزینه آن پایین‌تر است. اما معمولاً هزینه جراحی آب مروارید با لیزر یا به صورت چند کانونی برای رفع آستیگماتیسم و پیرچشمی کمی بیشتر است و هزینه بالاتری نسبت به روش اول دارد. هزینه عمل آب مروارید با توجه به هزینه بیمارستان و نرخ دستمزد هر ساله تغییر می‌کند، بنابراین هزینه عمل آب مروارید در سال ۱۴۰۰ با هزینه این عمل در ۱۴۰۱ متفاوت خواهد بود.
سوالات متداول
نام دیگر آب مروارید چیست؟
نام دیگر آب مروارید، کاتاراکت است.
عمل آب مروارید چشم چقدر طول میکشد؟
به طور کلی عمل آب مروارید معمولاً حدود ۳۰ دقیقه طول میکشد.
آیا عمل آب مروارید نیاز به بستری دارد؟
عمل جراحی آب مروارید توسط پزشک متخصص چشم به صورت سرپایی انجام می‌شود و پس از عمل جراحی نیازی به بستری شدن در بیمارستان ندارید.
آیا عمل آب مروارید خطرناک است؟
بیشتر از ۹۵ درصد از افرادی که عمل جراحی آب مروارید را انجام می‌دهند، موفقیت آمیز خواهد بود و معمولاً افرادی که این عمل را انجام می‌دهند بعد از ۱ ماه مشکل خاصی نخواهند داشت.
عوارض بعد از عمل آب مروارید چیست؟
معمولاً بعد از آب مروارید عوارض خاصی ایجاد نمی‌شود اما برخی از افراد ممکن است بعد از عمل با درد، عفونت، خونریزی و مشکلات اینچنینی روبرو شوند.
منابع: webmd، clevelandclinic، healthline
نظرات