آموزش کامل کاشت و پرورش ترهفرنگی در باغچه
کاشت و پرورش ترهفرنگی میتواند تجربهای رضایتبخش و مفید برای باغبانان باشد. این گیاه نه تنها طعمی خاص و ملایم به غذاهای مختلف میبخشد، بلکه مراقبت از آن نسبتاً آسان است و با داشتن شرایط مناسب، رشد خوبی خواهد داشت.
بخش خوراکی ترهفرنگی معمولاً ساقه سفید آن است (بخشی که حدود ۱۵ سانتیمتر بالاتر از سطح زمین رشد میکند). هرچند برگهای سبز آن نیز وقتی به سوپ اضافه میشود، طعمی خوشمزه ایجاد میکنند. بر خلاف پیاز، ترهفرنگی نه دارای پیاز متورم است و نه برگهای توخالی دارد. بلکه، برگهای آن بهصورت حلقهای دور ساقه تشکیل میشوند و در قسمت بالایی به سمت بیرون منشعب میشوند.
آشنایی مختصر با ترهفرنگی
ترهفرنگی را میتوان از طریق بذر یا نشاهای آماده پرورش داد. توجه داشته باشید که فرآیند کاشت را باید در سریعترین زمان ممکن آغاز کنید، زیرا ترهفرنگی به یک فصل رشد طولانی، حدود ۱۲۰ تا ۱۵۰ روز، نیاز دارد. همچنین بهتر است بدانید که انجمن جلوگیری از خشونت علیه حیوانات (ASPCA) هشدار داده است که ترهفرنگی برای سگها، گربهها و اسبها سمی است.
در ادامه ما در این مقاله از اول فارس نحوه کاشت و پرورش ترهفرنگی را به شما آموزش دادهایم.
محل مناسب برای کاشت ترهفرنگی
بذرهای ترهفرنگی را میتوان ابتدا در گلدان کاشت و سپس به محل نهایی رشد در باغ یا باغچه منتقل کرد. بهتر است چند هفته قبل از کاشت، بستر نهایی را آماده کنید. این محل باید آفتابگیر باشد و در زمستان دچار آبگرفتگی نشود. همچنین، خاک باید زهکشی خوبی داشته و با مواد آلی کمپوستشده غنی شده باشد.
اکثر انواع ترهفرنگی برای رشد به ۱۲۰ تا ۱۵۰ روز زمان نیاز دارند. میتوانید از روشهای زیر برای پرورش ترهفرنگی از بذر استفاده کنید:
۱. کاشت بذر در محیط داخلی
برای کاشت بذر در محیط داخلی خانه دو را دارید:
بذرهای ترهفرنگی را ۸ تا ۱۰ هفته قبل از آخرین سرما در بهار در محیط داخلی بکارید. سپس، زمانی که دمای محیط به ۷ درجه سانتیگراد رسید، نشاها را در باغ بکارید.کاشت را در پاییز انجام دهید تا در بهار محصول برداشت کنید.
۲. کاشت مستقیم در باغ و باغچه
برای کاشت بذر در محیط بیرون از خانه هم دو راه وجود دارد:
بذرها را حدود ۳ هفته قبل از آخرین سرما در بهار، مستقیماً در باغ و در ردیفهایی با فاصله ۳۰ تا ۴۵ سانتیمتر از یکدیگر بکارید. البته، گیاهانی که به این روش رشد میکنند ممکن است کمی کوچکتر باشند.
در مناطق گرمتر، بذرها را در پاییز بکارید تا در بهار محصول داشته باشید.
نحوه و زمان کاشت ترهفرنگی
برای شروع زودهنگام باغبانی در بهار، بذرهای ترهفرنگی را در محیط داخلی و در سینیهای نشا حدود ۸ تا ۱۰ هفته قبل از آخرین تاریخ پیشبینیشدهی سرما بکارید. پس از حدود ۱۰ هفته، نشاها به اندازهی یک مداد خواهند رسید. قبل از انتقال به فضای باز، گیاهان را به تدریج به شرایط بیرون عادت دهید و یک روز قبل از کاشت، بهطور کامل آبیاری کنید.
اگر فضای کافی یا زمان لازم برای پرورش نشا در محیط داخلی ندارید، نشاهای آماده را خریداری کنید و آنها را حدود ۳ هفته قبل از آخرین سرما در بهار در باغ بکارید.
روش کاشت نشا
حفرههایی به عمق ۱۵ سانتیمتر ایجاد کنید و نشاها را در آنها قرار دهید، بهطوری که تنها چند سانتیمتر از گیاه بالای سطح خاک باقی بماند.
به جای پر کردن چالهها با خاک، آنها را با آب پر کنید تا خاک اطراف ریشهها تثبیت شود.کاشت ترهفرنگی در حفرههای عمیق باعث ایجاد ساقههای بلند و سفید میشود.
افزایش طول و کیفیت ساقهها
برای داشتن ساقههای بلندتر و سفیدتر، در طول فصل رشد به تدریج خاک را دور ساقهها تپهای کنید یا روی آنها را با کاه مالچپاشی کنید.
نکات مراقبتی ترهفرنگی
ترهفرنگی، چه از انواع زودرس باشد و چه از انواع مقاوم به سرما که برای برداشت در پاییز و زمستان مناسباند، بهراحتی رشد میکند. با این حال، این گیاه به مراقبت زیاد نیاز دارد، زیرا باید نشاهای آن جابهجا شوند و برای سفید شدن ساقهها، خاک اطراف آنها تپهای شود. همچنین، باید علفهای هرز را کنترل کنید و در هوای خشک، گیاهان را آبیاری کنید.
خاک و آبیاری:
ترهفرنگی را در خاک غنی از مواد آلی، شنی و با زهکشی مناسب بکارید. اوایل بهار، خاک را تا عمق ۱۵ سانتیمتر شخم بزنید و کود دامی و کمپوست به آن اضافه کنید. در فصل رشد، آبیاری منظم انجام دهید تا رطوبت خاک در سطح متوسط حفظ شود.
نور مورد نیاز:
ترهفرنگی در آفتاب کامل بهترین رشد را دارد. آن را در محلی بکارید که حداقل ۶ ساعت نور مستقیم خورشید در روز دریافت کند.
کوددهی:
پس از انتقال نشاها به زمین، یک محلول تقویتی با نصف غلظت کود ۲۰-۲۰-۲۰ یا ۱۰-۱۰-۱۰ بدهید تا رشد اولیه بهتری داشته باشند. حتما طبق دستورالعمل از محصول استفاده کنید.
دمای مناسب و رطوبت:
ترهفرنگی در دمای بین ۱۳ تا ۲۴ درجه سانتیگراد بهترین رشد را دارد. این گیاه تا حدی در برابر سرما مقاوم است و میتوان برداشت را تا بعد از اولین سرماهای سبک به تعویق انداخت.
هرس کردن:
ترهفرنگی نیازی به هرس ندارد، مگر برای حذف برگهای خشک یا بیمار.
برداشت ترهفرنگی:
وقتی ساقههای ترهفرنگی ضخیم شدند، آنها را میتوانید برداشت کنید. برای برداشت، پایه گیاه را بگیرید و بهآرامی آن را به جلو و عقب تکان دهید تا از خاک جدا شود. ترهفرنگیهای کوچک را اوایل تابستان برای استفاده در سالاد برداشت کنید. برای برداشت نهایی در اواخر تابستان، صبر کنید تا ساقههای پایینی به قطر ۲.۵ تا ۴ سانتیمتر برسند.
آفات و مشکلات رایج:
یکی از آفات رایج زنگزدگی ترهفرنگی است. اگر روی برگها نقاط برجسته نارنجی مشاهده کردید، ممکن است گیاه به زنگ ترهفرنگی آلوده شده باشد. این بیماری معمولاً در هوای مرطوب ظاهر میشود. فوراً گیاهان آلوده را از باغچه خارج کنید. همچنین ترهفرنگی به مگس پیاز و تریپس حساس است.
نحوه تکثیر ترهفرنگی:
بذر تنها راه تکثیر ترهفرنگی نیست. اگر برگهای ترهفرنگی را بچینید و ریشه گیاه را در خاک باقی بگذارید، میتوانید آن را آبیاری کنید تا دوباره رشد کند. مانند پیازچه، میتوان پایههای ترهفرنگی را در ظرفی از آب قرار داد تا مجدداً جوانه بزنند.
انواع ترهفرنگی
ترهفرنگی انواع مختلفی دارد که در ادامه آنها را با نام علمی و ویژگیهایشان معرفی میکنیم: