پرنده بهشتی یا استرلیتزیا در مناطق آفریقای جنوبی به وجود آمده است؛ که با نام‌های دیگری مانند منقار، گل درنا یا گل زبان پرنده نیز شناخته شده است. این گیاه زیبا و در عین حال گران گلدار است. اگر به خوب این گیاه رسیدگی کنید در فصل گلدهی گل می‌دهد. گل‌های این گیاه به هوای سرد نیاز دارند تا رشد مناسبی داشته باشند.

نوردهی :

پرنده بهشتی به نور متوسط تا زیادی نیاز دارد و در صورت دریافت نور کم متمایل به سایه، ممکن است گلدهی نداشته باشد و یا گلهای متولد شده نیز از بین بروند. درواقع نور کم سبب می‌شود که گیاه مواد مورد نیازی که برای گلدهی از طریق فتوسنتز از نور خورشید دریافت می‌کند را در دسترس نداشته باشد و به همین دلیل نتواند به طور طبیعی گلدهی داشته باشد. البته در نظر داشته باشید که نور مصنوعی نیز مانند نور طبیعی برای گلدهی و رشد این گیاه خوب است. از قرار دادن این گل در معرض مستقیم آفتاب تابستان و یا نور شدید خورشید خودداری کنید. البته پرنده بهشتی نور آفتاب زمستان را می‌تواند تحمل کند.

آبیاری :

این گل همیشه به خصوص در فصول رشد، به آبیاری نسبتا زیادی نیاز دارد تا جایی که خاک آن اصلا خشک نگردد و کمی رطوبت را همیشه با خود داشته باشد. پرنده بهشتی نیز مانند گلهای دیگر دوره استراحت و خواب دارد که نزدیک به مرداد ماه است و در این دوره باید آبیاری را خیلی کمتر کنید تا ریشه های گیاه نسوزد و در فصول رشد گلدهی گیاه تضمین شود.

رطوبت مورد نیاز برای نگهداری از پرنده بهشتی

هوای مرطوب یکی دیگر از علایق این گیاه است. به همین دلیل است که در نواحی شمالی که در اکثر روزهای سال رطوبت هوا ۵۰ تا ۷۰ درصد است و شباهت زیادی به محل زندگیش دارد، می توان آن ها را در بیرون از خانه و در باغچه نگهداری کرد. هنگام نگهداری و مراقبت از پرنده بهشتی در آپارتمان می توانید محیط خانه را با استفاده از بخار آب یا ایجاد جزیره در زیرگلدانی آن مرطوب کنید. محیط گلخانه نیز شرایط خوبی برای مراقبت از پرنده بهشتی دارد

دما :

گل پرنده بهشتی کمی حساس است و سرمای بالا و نزدیک به انجماد به این گیاه آسیب می‌رساند. بهتر است در صورت سرد شدن بیش از حد هوا برروی آن یک پلاستیک بکشید و یا آن را در ابتدا در گلدان های بزرگ بکارید تا امکان انتقال آن به داخل یا گلخانه فراهم باشد. در کل آب و هوای معتدل رو به گرم و مرطوب را دوست دارد و به همین دلیل در شمال کشور و یا باغهای ساحلی از رشد خوبی برخوردار است. البته باید توجه داشته باشید همانطور که گلدهی در فصل سرما انجام می‌گیرد یعنی برای تولید گل به کمی دمای پایین نیاز دارد اما این کاهش دما نباید برای آن ادامه دار شود و دمای کمتر از ۱۳ درجه سبب توقف و یا کند شدن رشد برگها خواهد شد.

خاک مناسب :

پرنده بهشتی به خاک قلیایی نیاز دارد اما در اغلب خاکها می‌تواند رشد کند. این گل ریشه های گسترده ای دارد و به حداقل ۵۰ سانتی متر عمق خاک در گلدان یا باغچه نیاز دارد. بهترین خاک برای این گل مخلوطی از خاک باغچه، شن درشت یا پرلیت و کود دامی پوسیده است تا نیاز های گیاه را رفع کند.

کوددهی :

در فصول رشد یعنی بهار و تابستان به کوددهی منظم نیاز دارد. در صورتی که امکان دادن کود منظم به آن را ندارید، می‌توانید خاک سطحی را به خاکی جدید و غنی از مواد معدنی تعویض کنید تا گیاه تغذیه شود. در پاییز و زمستان بهتر است کوددهی را کم و یا کاملا متوقف کنید.

گلدهی :

همانطور که گفته شد، پرنده بهشتی برای گلدهی به دمای نسبتا پایینی نیاز دارد و به همین دلیل این گیاه در ایران در روزهای زمستانی به گل می‌نشیند. بعد از کاشت جوانه های این گیاه، حداقل سه سال طول می‌کشد تا اولین گلدهی خود را داشته باشد. جالب است بدانید که عملکرد گل با افزایش سن گیاه بیشتر می‌شود و ممکن است بعد از گذشت ۵ یا ۶ سال در فصل رشد گلهای بیشتری تولید کند.

تعویض گلدان :

تعویض مرتب گلدان سبب افزایش سرعت رشد گیاه می‌شود. بنابراین اگر می‌خواهید گیاهتان رشد بیشتری داشته باشد می‌توانید هر سال گلدان آن را عوض کنید. دقت کنید که حتما از گلدان های عمیق استفاده کنید تا ریشه ها فضای کافی برای گسترش را داشته باشند.

سمی بودن

گل استرلیتزیا اگر به مقادیر زیاد خورده شود، هم برای حیوانات و هم برای انسان‌ها سمی است.

خاک

پرنده بهشتی به خاک مناسب نیاز دارد. نامناسب بودن خاک باعث کم شدن گل‌های آن در زمان گلدهی می‌شود. باید خاک این گیاه زهکشی خوبی داشته باشد. ترکیب خاک باغچه و پرلیت برای این گیاه مناسب است.

کوددهی

این گیاه، تشنه کود است. برخلاف سایر گل‌ها، چون زمان استراحت این گیاه در تابستان است باید در این فصل کوددهی را متوقف کنید. بهتر است در ترکیب خاک آن از کود دامی استفاده کنید و فروردین تا مهرماه هر دو هفته یک بار به آن کود بدهید. بهترین کود برای پرنده بهشتی نیز کود‌های NPK است. در کل کود‌هایی که پتاسیم بیشتری دارند برای این گیاه مناسب‌تر هستند.

در اوایل تابستان به کود زیادی نیاز دارد. گیاه به مصرف کود دامی و کمپوست و افزایش کود به آب آبیاری به میزان حدود یک بار در ماه در طول تابستان به خوبی جواب می دهد. کود دامـی باید به میزان Kg/m۲۴ –۵ در زمان آماده سازی خاک اضافه شود. مصرف کود حاوی N-P-Kبا نسبت ۵ –۱ –۳ و ۳ گرم نیترات پتاسیم، در هر لیتر آب با فاصله ۱۰ روز بسیار مؤثر است. این تیمار باید به مدت ۳ ماه به طور منظم انجام شود.

گلدان و زمان تعویض آن

رشد ریشه‌های پرنده بهشتی بسیار عمقی و زیاد است. به طوری که یک گیاه بالغ حدود ۵۰ سانتیمتر طول دارد. پس بهتر است گلدانی که برای آن در نظر می‌گیرید گود باشد. همچنین کف آن نیز باید سوراخ‌هایی ایجاد شده باشد تا آب اضافی از کف آن خارج شود.

این گیاه تعویض گلدان را دوست دارد؛ بنابراین هر سال باید گلدان آن عوض شود. چرا که این کار باعث رشد بهتر آن می‌شود.

آفات و بیماری‌ها

گیاه را مرتب چک کنید تا مطمئن شوید شته ندارد. به محض دیدن شته از صابون دافع حشرات استفاده کنید، این صابون را فقط به بخش زیرین برگ‌های این گیاه اسپری کنید.

استرلیتزیا مستعد ابتلا به قارچ بوتریس سینرئا یا همان کپک خاکستری هم است. در این بیماری، بر سطح برگ‌ها و گلبرگ‌ها لکه‌هایی با لایه نازک خاکستری رنگ ایجاد می‌شود. برای درمان، بخش‌های بیمار گیاه را جدا و از جریان مناسب هوا در تمام بخش‌های گیاه اطمینان حاصل کنید.

قهوه‌ای شدن لبه‌ها

اگر برگ‌های گیاه قهوه‌ای و شکننده شدند، یعنی آبیاری کمتر از حد نیاز بوده یا هوا بیش از حد خشک است.

زرد شدن برگ‌ها

اگر برگ‌ها زرد و پژمرده شدند، نشان دهنده این است که بیش از حد به پرنده بهشتی آب داده‌اید. ابتدا ریشه‌ها را چک کنید تا مطمئن شوید پوسیده نیستند. اگر ریشه سالم بود، گیاه را به گلدان باز گردانید و اجازه دهید خاک کاملا خشک شود، سپس آبیاری کنید.

لوله‌ای شدن برگ‌ها

اگر برگ‌های استرلیتزیا به داخل پیچ خورد و لوله‌ای مانند شد، دلیل اصلی کمبود آب است. برای جبران آن را به خوبی آبیاری کنید. حتی بهتر است گیاه را به حمام ببرید. اجازه دهید آب اضافی از زیر آن خارج شود، بسته به اینکه گیاه شما چقدر خشک است، برای ۲-۱ ساعت باید در آب قرار بگیرد.

تکثیر: یکی از روش های تکثیر این گیاه کشت بذر آن است . ولی برای بدست آوردن بذر باید به تلقیح مصنوعی اقدام کرد . معمولا هر گل آذین در حدود ۵۰ دانه ایجاد می کند . عمل کشت معمولا در بهار در حرارت ۱۸ – ۲۱ درجه سانتیگراد صورت می گیرد . رویش دانه نامنظم و ۳ تا ۵ ماه طول می کشد .

در صورتی پرنده بهشتی را تکثیر می کنیم که کاملاً قوی و پر رشد باشد. در انواع پیر در کنار بوته اصلی بوته های کوچکی سبز می شوند. در فصل بهار یا تابستان، این نهالهای جوان را همراه با مقداری ریشه از پایه اصلی جدا می کنیم و در گلدان دیگری می کاریم. به این ترتیب پرنده بهشتی تکثیر می شود.

در سال اول گیاه ضعیف میماند و بهتر است آن را به گلدان منتقل کرده و در گلخانه نگاهداری کرد . ولی در سال دوم و یا سوم میتوان آن را به محل مورد نظر انتقال داد . این گیاهان جدید در سال چهارم پاجوش تولید کرده و در سال ششم یا هفتم گل می دهند .

روش دیگر تکثیر ، تقسیم بوته است . که از بهار تا تابستان میتوان انجام داد . پایه های حاصل به کندی رشد می کنند و پس از دو یا سه سال گل می دهند وبه نوبه خود دو سال پس از تکثیر ایجاد پاجوش می کنند.. البته ما برای خانواده هایی که دوستدار تکثیر آن هستند روش تقسیم بوته را پیشنهاد می کنیم، چون ساده تر و بی دردسرتر است.

بیماری وآفات

پرنده بهشتی تقریبا یک گیاه بدون افت است افات حشره ای که می توانند این گیاه را مورد حمله قرار بدهند شامل سپردار و شپشک آرد آلود و مگس سفید و شته هستند .این افات می توانند با حشره کشهای سیستمیک کنترل شوند .

بیماری هایی که می توانند به این گیاه صدمه برسانند شامل : پژمردگی باکتریایی و فساد ریشه هستند. فساد ریشه بیماری قارچی است که توسط بذر منتقل می شود و می شود توسط خیساندن بذور در اب (با دمای اتاق) برای یک روز و سپس فروبردن بذور برای ۳۰ دقیقه در اب با دمای ۵۷ درجه سانتیگراد این بیماری را کنترل کرد .بذور را بعد از خنک شدن و خشک شدن در بستر کشت استریل شده بکارید.

بیشتر بدانید:

• بر خلاف بسیاری از گلهای بریده که عمرشان زود تمام می شود، شاخه گلهای پرنده بهشتی عمر زیادی دارند.

• گلدان پرنده بهشتی باید عمیق باشد، گلدانی را انتخاب کنید که حداقل پنجاه سانتی‏متر ارتفاع داشته باشد.

• حدودا در مردادماه این گیاه کاملاً غیرفعال می‏شود و یک استراحت کوتاه دارد. در این هنگام برای چند روزی از آبیاری گلدان و اضافه نمودن کود شیمیایی به آن خودداری نمایید.

• در سردترین روزهای سال هم نباید درجه حرارت از پانزده درجه سانتی‏گراد کمتر شود. نسبت به سرما حساسیت زیادی دارد و اگر درجه حرارت به سه درجه سانتی‏گراد برسد پرنده بهشتی می‏میرد.