اول فارس| اینکه زنان با چه الزام‌‌هایی به عنوان فعال سیاسی در عرصه انتخاباتی به عنوان کاندیدا حضور داشته باشند و اینکه حاکمیت با چه سازوکاری زنان جامعه را که اتفاقا نیمی از جمعیت هستند، برای رای دادن ترغیب کنند، بحث‌هایی است که در جامعه به‌نسبت مردان ایران در فضای انتخاباتی تحلیل‌ها و نقطه‌نظرات متعددی را موجب می‌شود. مخصوصا اینکه انتخابات مجلس‌یازدهم در شرایطی برگزار خواهد شد که کشور در داخل با نارضایتی‌های جدی و در خارج با اعمال فشارهای نگران‌کننده‌ای روبه‌رو است تا ارزش رای زنان بیش از پیش احساس شود.
اشرف بروجردی عضو هیئت علمی پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی و ر در همین خصوص با بیان اینکه «کلا جامعه وضعیتی را در حال تجربه کردن است که فضا به هیچ وجه فضایی انتخاباتی نیست که باید گفت، این خیلی نگران‌کننده است. در واقع در شرایطی که کشور درگیر رویارویی با آمریکا و نظام بین‌الملل است، نظام به انتخاباتی با میزان مشارکت بالا احتیاج دارد تا تعهد مردم به کشور برای جهانیان ثابت شود و بدانند، هزینه‌سازی برای ایران تبعات بسیار منفی‌ای برای آنها خواهد داشت. به همین دلیل در شرایطی که برخی حتی علنا با حضور در انتخابات مخالفت می‌کنند، باید در انتظار هفته‌ها یا شاید هم روزهای منتهی به هشتم اسفند باشیم، تا ببینیم چه شرایطی پیش می‌آید. مشخصا در خصوص زنان احساس من این است، دولت و مجلس تمایل زیادی برای مشارکت جدی‌ای از سوی زنان دارند.» به پرسش‌‌های همدلی پاسخ می‌گوید:
زنان چه جایگاهی در تحرکات انتخاباتی جریان اصلاحات دارند؟
معلوم است، نگاه تفکر اصلاح‌طلبی به زنان طوری است که رای به حضور جدی آنها در حوزه‌های سیاسی، اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی می‌دهد. حتی در مقطعی اصلاح‌طلبان بحث تغییر قانون را به این دلیل پیگیری کردند که همه بدانند وظیفه اصلی زنان فقط «خانه‌داری و ماندن در خانه» نیست تا نشان بدهند نگاه‌شان به این قشر که اتفاقا تقریبا نیمی از جمعیت را شامل می‌شوند، نگاهی بر اساس شاخص‌های انسانی است و تلقی‌شان این است، برای بهبود شرایط اجتماعی و همچنین توسعه جامعه‌اسلامی لازم است، زنان هم مثل سایر افراد حضوری پررنگ در کنش‌ها و واکنش‌ها داشته باشند.
مشخصا در بحث‌های انتخاباتی برنامه‌ای از شما در راستای حضور در انتخابات خواسته شده است؟
مجموعه زنان فعال در تشکیلات اصلاح‌طلبی رویکرد و نگاهی سیاسی دارند و خب! فعالیت سیاسی هم با هدف کسب قدرت شکل می‌گیرد. همچنین یکی از منابع قدرت تصدی‌گری و حضور در متن نهاد قانون‌گذاری است. مجمع زنان اصلاح‌طلب همه تلاش‌اش را به کار بسته و فعالیت‌هایش را با این هدف دنبال می‌کند که بتواند فضای لازم را برای حضور خانم‌ها هم در حوزه اجرایی و هم در حوزه قانون‌گذاری فراهم کند. برنامه هم همین است که از طریق فعالیت حزبی به این مهم برسیم.
در تشکیلات اصلاح‌طلبی نگاه سهمیه‌ای به زنان وجود دارد؟
بحث سهمیه ۳۰درصد برای زنان، بیش از ۲سال است که مطرح شده و خوشبختانه آقایان این را پذیرفته‌اند. البته این طور نیست که این مساله، قانونی درون تشکیلاتی باشد. بنابراین اینکه این درصد کافی است یا نه، باید بگویم نگاه اصلی و اولیه‌مان چیزی جز شایسته‌سالاری نیست و نگاه جنسیتی نداریم. اما تا موقعی که این نقیصه وجود دارد و برخی دنبال این هستند که زنان در امور اجرایی و تقنینی حضور نداشته باشند، طبیعتا زنان با هر دیدگاه و سلیقه‌ای کار دشواری برای منصب‌‌دار شدن را پیش‌روی خود می‌بینند. با این حال، ما اصرار و تاکید داریم، اقلا این ۳۰درصد لحاظ شود و خودمان هم تلاش داریم تا دولت‌مردان و کسانی را که تاثیرگذار در تبیین برنامه‌های انتخاباتی هستند، ترغیب کنیم به زنان توجه لازم را داشته باشند؛ تا ما زنان بتوانیم از پتانسیل‌مان در اداره امور بهره ببریم.
تاکید به ۳۰درصد، احیانا باعث نمی‌شود برخی از چهره‌های نه چندان موثر در لیست قرار بگیرند؟ می‌توان به نمونه‌هایی به طور مصداقی اشاره کرد.
این مقوله که برخی بعد از انتخاب شدن نتوانند کارآمدی لازم را داشته باشند، بحثی کلی است و زن و مرد ندارد. اما ادعا این است که در میان زنان اصلاح‌طلب به ندرت می‌توان دید که زنی توانایی لازم را برای تاثیرگذاری نداشته باشد. اگر هم در مواردی چنین موضوعی مطرح می‌شود، باید این را در نظر داشت که به‌هرحال مدیران شورای سیاست‌گذاری سلیقه خودشان را برای انتخاب اشخاص برای قرار گرفتن در لیست دارند.
سوال این است آیا تعداد کافی زنان موثر در تشکیلات اصلاح‌طلبی وجود دارد؟ مثلا می‌توان به حضور چهره‌های خنثی‌ای چون خانم‌ها نژادبهرام و آ‌روین در شورای شهر اشاره کرد.
اتفاقا به نظر من این دوستانی که شما اسم‌شان را آوردید، از اعضای فعال و موثر شورای شهر تهران هستند و امور را به خوبی مدیریت کرده‌اند و در جایگاه هیات‌رئیسه شورا عملکرد قابل اعتنایی داشتند.
عملکرد فراکسیون زنان را قبول دارید؟
برای جواب دادن به این سوال باید دید قانون‌های وضع شده چقدر قابلیت تاثیرگذاری دارند. قوانینی که امروز مطرح است و لازم است، زنان مجلس برای اجرایی شدن‌شان تلاش کنند همه‌اش دست آنها نیست. شما حتما به این مساله توجه کنید که زنانی که در بهارستان حضور دارند، فقط ۱۷نفر از ۲۹۰ نماینده حاضر در مجلس هستند. شما ببینید، چقدر برای این تعداد کم، لابی و اثرگذاری دشوار است. معتقدم، با وجود همه محدودیت‌های ملموس زنان مجلس دهم خوش درخشیده‌اند و رای‌دهنده‌ها را راضی کرده‌اند. البته می‌توانستند کارهای بهتری داشته باشند که به دلیل در اقلیت بودن این امکان برای‌شان فراهم نشده است.
اینکه در اقلیت‌اند، دلیل خوبی نیست تا در موقع لیست بستن با وسواس بیشتری دست به گزینش زد؟
این دیگر به تصمیم و تشخیص شورای سیاست‌گذاری برمی‌گردد که چه پارامترهایی را برای گزینش کاندیداها برای قرار گرفتن در لیست مدنظر قرار بدهند. همچنین باید گفت، شورای سیاست‌گذاری به دلیل درگیر بودن با نظارت استصوابی به نوعی دستش بسته است و به همین دلیل، خیلی‌ها را بدون شناخت قبلی گزینش کردند که مصداق بارز «هندوانه سربسته» است. با این وجود، نمایندگان فعلی نسبتا خوب عمل کردند و کارنامه قابل قبولی از خودشان به نمایش گذاشته‌اند.
از این بحث خارج شویم. شما در این مدت جلسه‌ای با آقای خاتمی برای طرح دغدغه‌های زنان داشتید؟
ما خدمت ایشان رفتیم، اما بحث انتخاباتی مطرح نشد. در واقع جلسه درباره حضور زنان در عرصه‌های مدیریتی بود که خب! ایشان مثل همیشه به حضور و تاثیرگذاری زنان اصرار و تاکید داشت. آقای خاتمی رجلی است که در هر شرایطی اصرار به مشارکت زنان در حوزه‌های مختلف دارد و بر همین اساس، توصیه کردند که مشکلات را مانعی برای فعالیت‌های‌مان ندانیم و بیشتر از هر موقع دیگری در عرصه ظاهر شویم.
سئوال آخر، حضور و مشارکت زنان برای حاکمیت چقدر اهمیت دارد و اینکه رفتارشان با این قشر متناسب با شرایط است؟
کلا جامعه وضعیتی را در حال تجربه کردن است که فضا به هیچ وجه فضایی انتخاباتی نیست که باید گفت، این خیلی نگران‌کننده است. در واقع در شرایطی که کشور درگیر رویارویی با آمریکا و نظام بین‌الملل است، نظام به انتخاباتی با میزان مشارکت بالا احتیاج دارد تا تعهد مردم به کشور برای جهانیان ثابت شود و بدانند، هزینه‌سازی برای ایران تبعات بسیار منفی‌ای برای آنها خواهد داشت. به همین دلیل در شرایطی که برخی حتی علنا با حضور در انتخابات مخالفت می‌کنند، باید در انتظار هفته‌ها یا شاید هم روزهای منتهی به هشتم اسفند باشیم، تا ببینیم چه شرایطی پیش می‌آید. مشخصا در خصوص زنان احساس من این است، دولت و مجلس تمایل زیادی برای مشارکت جدی از سوی زنان دارد.
تمایل داشتن یک بحثی است، نوع رفتار یک بحثی.
بازهم می‌گویم، حاکمیت به این نتیجه رسیده است که حضور زنان چه در انتخابات و چه در عرصه‌های دیگر نه تنها خوب، بلکه اجتناب‌ناپذیر است و می‌دانند، بدون حضور زنان برنامه‌های مختلف برای اینکه در مسیر صحیح اجرایی شوند، چیزی کم دارند. در پایان دو نکته اساسی را ذکر می‌کنم. اول اینکه باید همه دست به دست هم بدهند تا بلکه با کاهش نارضایتی‌ها مردم را به حضور در پای صندوق‌های رای ترغیب کنند. نکته مهم دیگر هم این است که بی‌توجهی به مطالبه‌های زنان مخصوصا در مقطعی که احتیاج مبرمی به مشارکت بالا داریم، رفتاری بسیار-بسیار پر هزینه خواهد بود. پس همه دست‌اندرکاران باید اقلا در برهه فعلی، این را بدانند که اعمال محدودیت‌های بی‌جا برای زنان بیشتر از مقطع دیگری می‌تواند هزینه‌ساز باشد.
اشرف بروجردی عضو هیئت علمی پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی و ر در همین خصوص با بیان اینکه «کلا جامعه وضعیتی را در حال تجربه کردن است که فضا به هیچ وجه فضایی انتخاباتی نیست که باید گفت، این خیلی نگران‌کننده است. در واقع در شرایطی که کشور درگیر رویارویی با آمریکا و نظام بین‌الملل است، نظام به انتخاباتی با میزان مشارکت بالا احتیاج دارد تا تعهد مردم به کشور برای جهانیان ثابت شود و بدانند، هزینه‌سازی برای ایران تبعات بسیار منفی‌ای برای آنها خواهد داشت. به همین دلیل در شرایطی که برخی حتی علنا با حضور در انتخابات مخالفت می‌کنند، باید در انتظار هفته‌ها یا شاید هم روزهای منتهی به هشتم اسفند باشیم، تا ببینیم چه شرایطی پیش می‌آید. مشخصا در خصوص زنان احساس من این است، دولت و مجلس تمایل زیادی برای مشارکت جدی‌ای از سوی زنان دارند.» به پرسش‌‌های همدلی پاسخ می‌گوید:
زنان چه جایگاهی در تحرکات انتخاباتی جریان اصلاحات دارند؟
معلوم است، نگاه تفکر اصلاح‌طلبی به زنان طوری است که رای به حضور جدی آنها در حوزه‌های سیاسی، اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی می‌دهد. حتی در مقطعی اصلاح‌طلبان بحث تغییر قانون را به این دلیل پیگیری کردند که همه بدانند وظیفه اصلی زنان فقط «خانه‌داری و ماندن در خانه» نیست تا نشان بدهند نگاه‌شان به این قشر که اتفاقا تقریبا نیمی از جمعیت را شامل می‌شوند، نگاهی بر اساس شاخص‌های انسانی است و تلقی‌شان این است، برای بهبود شرایط اجتماعی و همچنین توسعه جامعه‌اسلامی لازم است، زنان هم مثل سایر افراد حضوری پررنگ در کنش‌ها و واکنش‌ها داشته باشند.
مشخصا در بحث‌های انتخاباتی برنامه‌ای از شما در راستای حضور در انتخابات خواسته شده است؟
مجموعه زنان فعال در تشکیلات اصلاح‌طلبی رویکرد و نگاهی سیاسی دارند و خب! فعالیت سیاسی هم با هدف کسب قدرت شکل می‌گیرد. همچنین یکی از منابع قدرت تصدی‌گری و حضور در متن نهاد قانون‌گذاری است. مجمع زنان اصلاح‌طلب همه تلاش‌اش را به کار بسته و فعالیت‌هایش را با این هدف دنبال می‌کند که بتواند فضای لازم را برای حضور خانم‌ها هم در حوزه اجرایی و هم در حوزه قانون‌گذاری فراهم کند. برنامه هم همین است که از طریق فعالیت حزبی به این مهم برسیم.
در تشکیلات اصلاح‌طلبی نگاه سهمیه‌ای به زنان وجود دارد؟
بحث سهمیه ۳۰درصد برای زنان، بیش از ۲سال است که مطرح شده و خوشبختانه آقایان این را پذیرفته‌اند. البته این طور نیست که این مساله، قانونی درون تشکیلاتی باشد. بنابراین اینکه این درصد کافی است یا نه، باید بگویم نگاه اصلی و اولیه‌مان چیزی جز شایسته‌سالاری نیست و نگاه جنسیتی نداریم. اما تا موقعی که این نقیصه وجود دارد و برخی دنبال این هستند که زنان در امور اجرایی و تقنینی حضور نداشته باشند، طبیعتا زنان با هر دیدگاه و سلیقه‌ای کار دشواری برای منصب‌‌دار شدن را پیش‌روی خود می‌بینند. با این حال، ما اصرار و تاکید داریم، اقلا این ۳۰درصد لحاظ شود و خودمان هم تلاش داریم تا دولت‌مردان و کسانی را که تاثیرگذار در تبیین برنامه‌های انتخاباتی هستند، ترغیب کنیم به زنان توجه لازم را داشته باشند؛ تا ما زنان بتوانیم از پتانسیل‌مان در اداره امور بهره ببریم.
تاکید به ۳۰درصد، احیانا باعث نمی‌شود برخی از چهره‌های نه چندان موثر در لیست قرار بگیرند؟ می‌توان به نمونه‌هایی به طور مصداقی اشاره کرد.
این مقوله که برخی بعد از انتخاب شدن نتوانند کارآمدی لازم را داشته باشند، بحثی کلی است و زن و مرد ندارد. اما ادعا این است که در میان زنان اصلاح‌طلب به ندرت می‌توان دید که زنی توانایی لازم را برای تاثیرگذاری نداشته باشد. اگر هم در مواردی چنین موضوعی مطرح می‌شود، باید این را در نظر داشت که به‌هرحال مدیران شورای سیاست‌گذاری سلیقه خودشان را برای انتخاب اشخاص برای قرار گرفتن در لیست دارند.
سوال این است آیا تعداد کافی زنان موثر در تشکیلات اصلاح‌طلبی وجود دارد؟ مثلا می‌توان به حضور چهره‌های خنثی‌ای چون خانم‌ها نژادبهرام و آ‌روین در شورای شهر اشاره کرد.
اتفاقا به نظر من این دوستانی که شما اسم‌شان را آوردید، از اعضای فعال و موثر شورای شهر تهران هستند و امور را به خوبی مدیریت کرده‌اند و در جایگاه هیات‌رئیسه شورا عملکرد قابل اعتنایی داشتند.
عملکرد فراکسیون زنان را قبول دارید؟
برای جواب دادن به این سوال باید دید قانون‌های وضع شده چقدر قابلیت تاثیرگذاری دارند. قوانینی که امروز مطرح است و لازم است، زنان مجلس برای اجرایی شدن‌شان تلاش کنند همه‌اش دست آنها نیست. شما حتما به این مساله توجه کنید که زنانی که در بهارستان حضور دارند، فقط ۱۷نفر از ۲۹۰ نماینده حاضر در مجلس هستند. شما ببینید، چقدر برای این تعداد کم، لابی و اثرگذاری دشوار است. معتقدم، با وجود همه محدودیت‌های ملموس زنان مجلس دهم خوش درخشیده‌اند و رای‌دهنده‌ها را راضی کرده‌اند. البته می‌توانستند کارهای بهتری داشته باشند که به دلیل در اقلیت بودن این امکان برای‌شان فراهم نشده است.
اینکه در اقلیت‌اند، دلیل خوبی نیست تا در موقع لیست بستن با وسواس بیشتری دست به گزینش زد؟
این دیگر به تصمیم و تشخیص شورای سیاست‌گذاری برمی‌گردد که چه پارامترهایی را برای گزینش کاندیداها برای قرار گرفتن در لیست مدنظر قرار بدهند. همچنین باید گفت، شورای سیاست‌گذاری به دلیل درگیر بودن با نظارت استصوابی به نوعی دستش بسته است و به همین دلیل، خیلی‌ها را بدون شناخت قبلی گزینش کردند که مصداق بارز «هندوانه سربسته» است. با این وجود، نمایندگان فعلی نسبتا خوب عمل کردند و کارنامه قابل قبولی از خودشان به نمایش گذاشته‌اند.
از این بحث خارج شویم. شما در این مدت جلسه‌ای با آقای خاتمی برای طرح دغدغه‌های زنان داشتید؟
ما خدمت ایشان رفتیم، اما بحث انتخاباتی مطرح نشد. در واقع جلسه درباره حضور زنان در عرصه‌های مدیریتی بود که خب! ایشان مثل همیشه به حضور و تاثیرگذاری زنان اصرار و تاکید داشت. آقای خاتمی رجلی است که در هر شرایطی اصرار به مشارکت زنان در حوزه‌های مختلف دارد و بر همین اساس، توصیه کردند که مشکلات را مانعی برای فعالیت‌های‌مان ندانیم و بیشتر از هر موقع دیگری در عرصه ظاهر شویم.
سئوال آخر، حضور و مشارکت زنان برای حاکمیت چقدر اهمیت دارد و اینکه رفتارشان با این قشر متناسب با شرایط است؟
کلا جامعه وضعیتی را در حال تجربه کردن است که فضا به هیچ وجه فضایی انتخاباتی نیست که باید گفت، این خیلی نگران‌کننده است. در واقع در شرایطی که کشور درگیر رویارویی با آمریکا و نظام بین‌الملل است، نظام به انتخاباتی با میزان مشارکت بالا احتیاج دارد تا تعهد مردم به کشور برای جهانیان ثابت شود و بدانند، هزینه‌سازی برای ایران تبعات بسیار منفی‌ای برای آنها خواهد داشت. به همین دلیل در شرایطی که برخی حتی علنا با حضور در انتخابات مخالفت می‌کنند، باید در انتظار هفته‌ها یا شاید هم روزهای منتهی به هشتم اسفند باشیم، تا ببینیم چه شرایطی پیش می‌آید. مشخصا در خصوص زنان احساس من این است، دولت و مجلس تمایل زیادی برای مشارکت جدی از سوی زنان دارد.
تمایل داشتن یک بحثی است، نوع رفتار یک بحثی.
بازهم می‌گویم، حاکمیت به این نتیجه رسیده است که حضور زنان چه در انتخابات و چه در عرصه‌های دیگر نه تنها خوب، بلکه اجتناب‌ناپذیر است و می‌دانند، بدون حضور زنان برنامه‌های مختلف برای اینکه در مسیر صحیح اجرایی شوند، چیزی کم دارند. در پایان دو نکته اساسی را ذکر می‌کنم. اول اینکه باید همه دست به دست هم بدهند تا بلکه با کاهش نارضایتی‌ها مردم را به حضور در پای صندوق‌های رای ترغیب کنند. نکته مهم دیگر هم این است که بی‌توجهی به مطالبه‌های زنان مخصوصا در مقطعی که احتیاج مبرمی به مشارکت بالا داریم، رفتاری بسیار-بسیار پر هزینه خواهد بود. پس همه دست‌اندرکاران باید اقلا در برهه فعلی، این را بدانند که اعمال محدودیت‌های بی‌جا برای زنان بیشتر از مقطع دیگری می‌تواند هزینه‌ساز باشد.
“منبع:همدلی”
نظرات