اظهارات مبهم مسئولین استان فارس پیرامون حادثه واژگونی اتوبوس فیروزآباد-کوار
شیراز، ۲۸ تیر ۱۴۰۴ – اول فارس : در پی حادثه دلخراش واژگونی اتوبوس مسافربری در محور فیروزآباد به کوار استان فارس که به کشته و مصدوم شدن ۵۵ نفر (۲۱ کشته و ۳۴ مصدوم) انجامید، هرچند استاندار فارس، آقای حسینعلی امیری، دستور رسیدگی فوری و ارائه گزارشی دقیق از علل انسانی و فنی حادثه را صادر کرده است، اما بررسی اظهارات اولیه مسئولین ذی‌ربط، پرده از ابهامات و تناقضاتی برمی‌دارد که ضرورت شفاف‌سازی و تحقیقات جامع‌تر را بیش از پیش نمایان می‌سازد.
در حالی که جامعه در شوک این فاجعه تلخ است، اظهارات ضد و نقیض مسئولان درباره عوامل مؤثر بر این سانحه، سوالات متعددی را در اذهان عمومی ایجاد کرده است.
وضعیت جاده و علت واژگونی: دو روایت متفاوت
در خصوص وضعیت جاده و عامل اصلی واژگونی، دو دیدگاه متفاوت از سوی مسئولان استانداری فارس مطرح شده است. محمود رضایی، معاون هماهنگی امور عمرانی استانداری فارس، در گفت‌وگو با ایلنا تأکید کرده است که “بررسی‌های اولیه نشان می‌دهد که این حادثه در شرایط جاده‌ای مناسب و در بزرگراهی با استانداردهای لازم رخ داده است و جاده مشکل خاصی نداشته است.” او تنها به “احتمال” وجود عوامل فنی (فرسودگی خودرو) و خطای انسانی اشاره کرده است.
در مقابل، آقای غلامرضا غلامی، مدیرکل مدیریت بحران استانداری فارس، در گفت‌وگو با خبرگزاری فارس، به صراحت “خواب‌آلودگی راننده و عدم توانایی کنترل وسیله نقلیه و چپ شدن روی نیوجرسی‌های جاده” را دلیل اولیه حادثه اعلام کرده است.
این در حالی استکه معاون عمرانی استانداری بر “استاندارد بودن جاده” و عدم وجود مشکل خاص تأکید دارد، مدیرکل مدیریت بحران بدون درنگ “خواب‌آلودگی راننده” را به عنوان دلیل اولیه معرفی می‌کند. اگرچه خواب‌آلودگی راننده یک خطای انسانی است، اما این اظهارات در وهله اول، به جای بررسی جامع تمامی ابعاد حادثه، تمرکز را بر یک عامل خاص معطوف می‌دارد و ممکن است از بررسی کامل سایر علل احتمالی غفلت شود.
این تناقض نشان می‌دهد که هنوز اجماع کاملی بر روی علت اصلی حادثه در بین مسئولین مربوطه وجود ندارد و نیاز به تحقیقات دقیق‌تر از سوی کمیته تخصصی پلیس راهور برای کشف حقیقت ضروری است.
ظرفیت اتوبوس و اضافه سرنشین: ابهامی بزرگ و تخلفی آشکار
یکی از مهم‌ترین ابهامات موجود، تفاوت فاحش بین ظرفیت اعلام شده اتوبوس و تعداد واقعی کشته و مصدومان است. مدیرکل مدیریت بحران استانداری فارس، ظرفیت اتوبوس حادثه دیده را ۴۵ نفر عنوان کرده است، در حالی که آمار رسمی جان‌باختگان و مصدومان، مجموعاً ۵۵ نفر (۲۱ کشته و ۳۴ مصدوم) را نشان می‌دهد.
این تفاوت ۱۰ نفری به وضوح نشان می‌دهد که اتوبوس با اضافه سرنشین در حال تردد بوده است. این موضوع نه تنها تخلفی آشکار از قوانین حمل و نقل است، بلکه سوالات جدی را در مورد نحوه صدور مجوز حرکت برای این اتوبوس، کنترل‌های لازم در مبدأ یا طول مسیر و مسئولیت شرکت مسافربری مربوطه مطرح می‌کند.
چه کسی مسئول اجازه دادن به سفر با تعداد سرنشینان بیش از ظرفیت قانونی بوده است؟ آیا در مبدأ یا در ایستگاه‌های بین راهی، نظارت کافی بر تعداد سرنشینان داشته است؟ این عامل می‌تواند به خودی خود فشار بیشتری بر راننده، سیستم ترمز و پایداری اتوبوس وارد کرده و در صورت بروز هرگونه مشکل فنی یا خطای انسانی، شدت فاجعه را به طور قابل توجهی افزایش دهد.
فرسودگی خودرو و زنجیره مسئولیت‌ها
معاون هماهنگی امور عمرانی استانداری فارس به “احتمال” وجود عوامل فنی از جمله “فرسودگی خودرو” اشاره کرده است. در صورت تأیید این فرسودگی، زنجیره‌ای از مسئولیت‌ها مطرح می‌شود:
- چه نهادهایی مسئول نظارت بر وضعیت فنی و ایمنی ناوگان حمل و نقل عمومی هستند؟
- آیا اتوبوس دارای معاینه فنی معتبر بوده است؟ اگر بله، چگونه یک خودروی فرسوده توانسته است گواهی معاینه فنی را دریافت کند؟
- مسئولیت شرکت حمل و نقل مربوطه در قبال استفاده از اتوبوس فرسوده و عدم رسیدگی به نقص فنی احتمالی چیست؟
- نقش سازمان راهداری و حمل و نقل جاده‌ای در نظارت بر سلامت ناوگان چیست؟
- آیا این فرسودگی در بروز حادثه (مثلاً نقص سیستم ترمز، فرمان یا لاستیک‌ها) نقش داشته است؟
پاسخ به این پرسش‌ها حیاتی است تا مشخص شود آیا نقص فنی ناشی از فرسودگی، عاملی در بروز این حادثه بوده است یا خیر.
ضرورت شفاف‌سازی و گزارش جامع
دستور استاندار فارس به فرماندهی انتظامی استان برای تشکیل کمیته‌ای تخصصی و ارائه گزارش دقیق از علل انسانی و فنی حادثه، در این شرایط بسیار حائز اهمیت است. این گزارش باید به تمامی ابهامات فوق پاسخ دهد و مسئولیت هر یک از عوامل دخیل در این فاجعه را به وضوح مشخص کند. شفافیت در این زمینه، نه تنها تسکینی برای خانواده‌های داغدار خواهد بود، بلکه می‌تواند به اتخاذ تدابیر پیشگیرانه مؤثرتری برای جلوگیری از تکرار چنین حوادثی در آینده منجر شود.
بر این اساس تا زمانی که گزارش جامع و دقیقی از سوی نیروی انتظامی ارائه نشود، اظهارات متناقض مسئولین می‌تواند به سردرگمی عمومی دامن زده و از کشف حقیقت و برخورد با مسببین اصلی حادثه جلوگیری کند.
فاجعه واژگونی اتوبوس در محور فیروزآباد-کوار با ۵۵ کشته و مصدوم، بیش از هر چیز، نیاز به بررسی عمیق و همه‌جانبه تمامی ابعاد، از جمله وضعیت فنی اتوبوس، نظارت بر ناوگان حمل و نقل، نحوه نظارت بر ظرفیت مسافران، و عملکرد راننده دارد.
این حادثه تلخ، بار دیگر بر لزوم تقویت نظارت‌ها، سخت‌گیری در اجرای قوانین و برخورد قاطع با هرگونه سهل‌انگاری در حوزه حمل و نقل عمومی تأکید می‌کند.
بیشتر بخوانید:
سکون و محافظه‌کاری مدیران دولت چهاردهم در فارس: واگذاری میدان به رقبا و دلسردی حامیان پزشکیان
بر اساس اطلاعات این رسانه گروهی از کارشناسان متخصص تصادفات و فنی راهداری و پلیس راهور فراجا عازم استان فارس هستند تا با حضور در محل حادثه و بازدید از اتوبوس عامل آن گزارشی دقیق از وضعیت و علل حادثه ارائه نمایند حال این سوال مطرح است که آیا مسئولین می‌توانند با گزارش نهایی و شفاف خود، اعتماد عمومی را بازگردانند و از تکرار چنین فجایعی پیشگیری کنند؟
