اعتراض امام خمینی (ره) علیه کاپیتولاسیون: ۴ آبان ۱۳۴۳ و تاثیرات آن در تاریخ ایران

کاپیتولاسیون: قانونی در خدمت سلطه خارجی کاپیتولاسیون قانونی بود که طبق آن، اتباع خارجی به ویژه آمریکایی‌ها از مصونیت قضائی در ایران برخوردار می‌شدند. به این معنا که هیچ‌گونه محاکمه‌ای از سوی مقامات ایرانی برای آنان در نظر گرفته نمی‌شد و در صورت ارتکاب جرم، تنها در دادگاه‌های مربوط به کشور خودشان تحت محاکمه قرار می‌گرفتند. این مسئله، عملاً استقلال کشور را زیر سوال می‌برد و موجب واکنش‌های جدی از سوی اقشار مختلف مردم، به ویژه روحانیت و امام خمینی (ره) شد.

اعتراض امام خمینی (ره) و آغاز یک مسیر جدید اعتراضات امام خمینی (ره) علیه کاپیتولاسیون در ۴ آبان ۱۳۴۳ به یک پیام روشن تبدیل شد: ایستادگی در برابر سلطه‌ خارجی و لزوم حفظ استقلال و عزت ملی ایران. حضرت امام در این تاریخ با فریاد اعتراض‌آمیز خود در برابر این قانون، افشای ظلم و فساد حکومت پهلوی را آغاز کردند و به‌طور خاص، به سلطه‌ جهل‌برانگیز آمریکا و کشورهای غربی بر ایران اشاره کردند.

این اعتراض، نقطه‌ عطفی در تاریخ جنبش‌های ضد استبدادی ایران به حساب می‌آید. امام خمینی (ره) با استفاده از قدرت کلام و شخصیت اخلاقی خود، توانست توجه مردم را به معضل کاپیتولاسیون جلب کند و آگاهی‌ها را در سطح جامعه درباره خطرات و پیامدهای این قانون افزایش دهد.

تأثیرات اعتراض امام خمینی (ره) و آغاز روند انقلاب اسلامی اعتراض امام خمینی (ره) علیه کاپیتولاسیون، موجب شکل‌گیری جنبش‌های اعتراضی جدیدی در سطح کشور شد که در نهایت به انقلاب اسلامی ایران انجامید. اعتراضات امام به طور ویژه بر روحانیت و اقشار مذهبی تأثیر گذاشت و این اقشار به سرعت به جمعیت انقلابی‌تری تبدیل شدند. این جنبش‌ها در پی فراگیر شدن بیشتر، در نهایت رژیم پهلوی را در آستانه سقوط قرار داد.

مقاومت در برابر استعمار و سلطه‌ خارجی پذیرش کاپیتولاسیون و مخالفت امام خمینی (ره) با آن، به نمادی از مبارزه علیه استعمار و سلطه‌ خارجی تبدیل شد. امام خمینی با این حرکت، مخالفت خود را با سیاست‌های استکباری غرب به‌ویژه آمریکا اعلام کرد و در برابر سیاست‌های تحمیلی ایستاد. اعتراضات ایشان در ۴ آبان ۱۳۴۳ نه تنها به یک اعتراض علیه کاپیتولاسیون، بلکه به سمبلی از مبارزه برای استقلال، عزت ملی، و حفظ هویت ایران تبدیل شد.

۴ آبان ۱۳۴۳ یک نقطه‌ عطف در تاریخ ایران است که به موجب آن امام خمینی (ره) با اعتراض خود به قانون کاپیتولاسیون، نه تنها جنبش‌های ضد استبدادی را آغاز کرد بلکه برای بسیاری از مردم ایران معنای جدیدی از استقلال و آزادی را به نمایش گذاشت. این اعتراض، نقطه‌ آغاز برای ظهور انقلاب اسلامی ایران بود که در نهایت منجر به برچیده شدن سلطنت پهلوی و تأسیس جمهوری اسلامی ایران شد.