افسردگی شایع ترین و مهمترین بیماری روانپزشکی در بین گروه بزرگسال در ایران است، اما امروزه به دلایل مختلف آمار افسردگی در میان جوانان روبه افزایش است و در ایران نیز سیر صعودی داشته است. مطالعاتی که تاکنون در ایران درباره افسردگی انجام شده بیانگر این است که بیش از ۲۰درصد از جامعه بزرگسال دچار نوعی اختلال روانی از جمله افسردگی هستند.
این بیماری توانمندی انسان را در رفتار و عملکرد، تفکر و احساس تحت تأثیر قرار می دهد، فرد به نوعی منزوی و گوشه گیر می شود و ارتباط او با اطرافیان کاهش می یابد. دامنه اختلال افسردگی از احساس ناتوانی، بی کفایتی و بی میلی به زندگی شروع شده و در مراحل بالاتر و گذشت زمان به پوچی و خودکشی سوق داده می شود. دو سوم بیماران مبتلا به افسردگی افکار خودکشی داشته و ۱۰ تا ۱۵ درصد نیز اقدام به خودکشی می کنند. گاهی به دلیل نبود انرژی کافی، بیماران پس از شروع درمان و کسب انرژی، دست به این عمل می زنند که خودکشی متناقض نام دارد.
نشانه های افسردگی:
اگر فردی پنج (یا تعداد بیشتری) از نشانه های زیر را در طول مدت دو هفته داشته باشد در آن صورت از افسردگی رنج می برد:
– افراد نسبت به انجام فعالیت های روزمره بی علاقه هستند و احساس لذت نمی کنند.
– زودرنج، غمگین و بی حوصله اند و اغلب اوقات خلقشان گرفته است.
– عدم انرژی و تحرک لازم برای انجام امور و به تأخیر انداختن کارها
– اختلال در خواب (پرخوابی یا کم‌خوابی)
– اختلال در خوردن (کم‌خوری یا پرخوری همراه با کاهش یا افزایش شدید وزن)
– احساس گرایش به مصرف مشروبات الکلی یا سیگار و سعی می کنند با مصرف آنها غم و اندوه خود را کاهش دهند.
– از مشکلات بدنی مثل درد معده، حالت تهوع و سردرد صحبت می کنند، بدون آنکه علائم بیماری جسمی در آنان دیده شود.
– نسبت به ظاهر و آراستگی خود توجه ندارند و در ارتباط اجتماعی با دیگران ضعیف هستند.
– در صورت عدم موفقیت، خود را مسوول شکست می دانند و دلیل موفقیت و یا پیروزی را شانس و تصادف می پندارند.
– کاهش تمرکز و درک دارند و در تصمیم گیری، ضعیف عمل می کنند.
– احساس بی ارزشی، گناه و شکست کرده و دائم به گذشته فکر می کنند.
– افکار و احساس خودکشی در سر دارند.
راه های پیشگیری از افسردگی:
از رختخواب خارج شوید: یکی از کارهای بسیار مهمی که می توانید انجام دهید، بیدار شدن صبح ها در موعد مشخص است.
نور: به محض بیدار شدن، خود را در معرض نور قرار دهید. پرده ها را کنار بزنید تا نور بیشتری به درون خانه بتابد.
با کسی صحبت کنید: یکی از راه ها موثر برای کاهش افسردگی، ایجاد ارتباط با دیگران است. نباید فکر کنید که به هنگام افسردگی باید از دیگران دوری کرد؛ به عنوان مثال خود را مجبور کنید به اطرافیانتان «سلام» کنید.
ارتباط با خدا: دعا کردن و راز و نیاز با خداوند و انجام اعمال مذهبی هم در پیشگیری از افسردگی و هم در درمان آن موثر است.
از مصرف سیگار و دخانیات پرهیز کنید: پناه بردن به سیگار یا دخانیات نه تنها از فشارهای روانی نمی کاهد، بلکه از ما موجودی بی اراده و نامطمئن می سازد و در طولانی مدت باعث تشدید افسردگی فرد می شود.
برنامه عادی زندگی خود را تغییر دهید: می توانید ترکیب جدیدی از لباس ها را انتخاب کنید، به جای رانندگی پیاده روی کنید، شیوه رفتاری جدیدی را انتخاب کنید و در مکانی دیگر غذا بخورید.
از واژه ها و جملات مثبت استفاده کنید: مثبت فکر کردن و این تصور که با موفقیت مشکلی را پشت سر خواهیم گذاشت موجب می شود از همان ابتدا با روحیه ای قوی و با تلاشی بیشتر با مشکلات برخورد کرده و آنها را حل کنیم.
اگر نشانه ای از افسردگی را در خود و اطرافیانتان مشاهده کردید به روانشناسان مستقر در مراکز خدمات جامع سلامت مراجعه کرده و مشاوره رایگان دریافت کنید./۱۰۱
«سیمین تاج دهقانی» کارشناس سلامت روان معاونت بهداشت دانشگاه علوم پزشکی شیراز
نظرات