افشاگری ها تازه از ساخت سد روی ۲ گُسل فعال در شیراز/ با جان مردم بازی می کنند

کارشناسان محیط زیست و محققان منابع طبیعی استان فارس معتقدند سد تنگ سرخ در میان دو گسل مورب به شکل عدد ۷ جانمایی شده است و این بزرگ‌ترین علت مخالفت آنها با احداث سدی است که برخی بیش از ۱۰ سال است بر ساخت آن تاکید دارند.

خبرگزاری فارس – شیراز: در گزارشی که شنبه ۲۸ بهمن ماه با تیتر “ماجرای سدی که احداث آن از یک دهه عبور کرد” منتشر شد به بیان چرایی احداث یا عدم احداث سد تنگ سرخ در بالادست شهر شیراز پرداخته شد.سدی که بیش از ۱۰ سال از کلنگ‌زنی آن می‌گذرد اما به دلیل نبود اتفاق نظر و چندین نظر مخالف به دلایل علمی همچنان در گیر و دار تعلل مانده است.

به گفته معاون محیط زیست اداره حفاظت محیط زیست فارس این سد هنوز نتوانسته مجوزهای زیست‌محیطی لازم را اخذ کند و لذا ساخت و ساز در آن تخلف است.

دو تن از محققان حوزه محیط زیست در این گزارش به چرایی مخالفت‌شان نسبت به احداث سد تنگ سرخ سخن گفتند.

مجتبی پاک‌پرور  اظهار داشت: چندین سال قبل وقتی سخن از احداث سد به میان آمد، برخی اقدامات مقدماتی را آغاز کرده و کارگاهی ایجاد شد مقداری هم خاکبرداری صورت گرفت.وی افزود: برداشت لایه‌های زمین نیز به قطر ۱۲ سانتیمتر آغاز شد اما مخالفت‌ها مانع ادامه کار شد، ابتدا بنا بود سد تنگ سرخ ۲۵ میلیون متر مکعب آبگیری کند، سپس این مقدار به ۲۰ میلیون متر مکعب کاهش یافت و بعد از آن به ۱۵ میلیون و سپس به ۱۰ میلیون متر مکعب رسید.

محقق مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی فارس، مهم‌ترین دلیل موافقان احداث این سد را آبرسانی به باغات قصرالدشت و همچنین پرآب کردن رودخانه خشک شیراز عنوان کرد.وی افزود: ایجاد منطقه گردشگری و جلوگیری از وقوع سیل نیز از دیگر اهداف بیان شده برای اجرای این سد است.

پاک‌پرور تاکید کرد: اما مخالفان برای هر یک از این‌ها دلایلی دارند و به نظر ما اهداف دیگری برای این‌ اصرارها وجود دارد گرچه مستندی برای این سخن وجود ندارد اما بر اساس حدس و گمان اگر سد ساخته شود برخی از زمین‌ها در این منطقه ارزش پیدا می‌کند و شاید یکی از دلایل پشت پرده این باشد.

وی علت اصلی مخالفتش را وجود ۲ گسل مورب در منطقه مورد نظر عنوان کرد و گفت: این سد دقیقاً وسط ۲ گسل مورب جانمایی شده است که به شکل عدد ۷ قرار دارد و بر اساس مطالعات گسترده‌ای که صورت گرفته این گسل‌ها فعال هستند و حتی اندازه‌گیری هم شده است که چند میلیمتری در طول سال جابجایی دارند؛ لذا اگر سد ساخته شود و آب هم پشت آن قرار گیرد با کوچکترین زلزله امکان شکست سد و آزاد شدن آب در پایین دست آن که یک شهر ۲ میلیون نفری است وجود دارد.

او ادامه داد: لذادر این صورت همین میزان ۱۰ میلیون متر مکعب آب هم خانه‌ها را خراب خواهد کرد و دلیل بعدی خاستگاه این سد است که از مارن و گچ ساخته شده و مارن سازندی است که از رس و آهک شکل گرفته است لذا آب که آن برسد درون آن حل می‌شود و بعد حفره‌هایی را ایجاد می‌کند که نمونه این گونه غارها اکنون در همدان وجود دارد، لذا اگر قرار باشد آبی هم پشت این سد ذخیره شود به دلیل حل شدن در گچ و ایجاد حفره‌ها آب زیادی ذخیره نمی‌شود.

او در ادامه عنوان کرد: پس در نتیجه آبی وجود ندارد که بخواهند با آن باغ‌ها را آبیاری کنند!پاک‌پرور افزود: همچنین نکته قابل توجه این است که در ضلع شمالی بلوار حسینی الهاشمی در سمت چپ، ساختمان‌های بلندی ساخته شده‌اند که در حال حاضر هم زیر آنها سست است اگر این سد هم ساخته شود همه این‌ها به دلیل نفوذ آب در خطر تخریب قرار می‌گیرند.

این محقق، دلیل بعدی مخالفت خود با احداث این سد را هزینه بالای آن عنوان کرد و گفت: جهت احداث این سد، هزار میلیارد تومان اعتبار پیش بینی شده است در حالی که می‌توان با هزینه بسیار کمتر این سد را بالاتر از این مکان کنونی ایجاد کرد که به عنوان یک پارک طبیعی و بسیار زیبا به لحاظ جنبه گردشگری می‌تواند در کشور بی‌نظیر باشد، علاوه بر آن پوشش گیاهی منحصر به فرد، طبیعت بکر و سنگ‌های رنگارنگ ابن منطقه نیز می‌تواند این جلوه را دوچندان کند.

سید مصباح نیز محقق دیگری است که همین سخنان را عنوان و علاوه بر آن تاکید کرد: به دنبال احداث این سد به جان تالاب مهارلو نیز به خطر خواهد افتاد و مردم این منطقه معترض به این ماجرا خواهند بود.

این سخنان در حالی است که مدیر کل دفتر فنی استانداری فارس در قسمت نخست این گزارش  گفت: پهنه‌بندی گسل‌های شیراز تهیه شده است و طبق بررسی‌ها منطقه مورد نظر به لحاظ زلزله خیزی مشکلی ندارد.

پیگیری ماجرا را از سوی رئیس سازمان آب منطقه‌ای فارس نیز به عنوان مجری این پروژه هم ما را به پاسخ روشنی نرساند و سیاوش بدری به این پاسخ مبهم بسنده کرد و گفت: این پروژه اکنون در محافل آکادمیک و دانشگاهی در دست مطالعه است و هنوز اطلاعاتی از اجرا یا عدم اجرای آن در دست نیست و پس از مشخص شدن نتایج طبق قانون اقدام خواهد شد.

بر اساس این گزارش، در نهایت آنچه می‌توان از برآیند سخنان مسوولان و کارشناسان مخالف و موافق اجرای این پروژه دریافت این است که احداث این سد هرچند در مقیاس آبگیر و با حجمی کمتر از نصف حجم آب اولیه بازهم می‌تواند برای این شهر و مردمش خطرآفرین باشد؛ چنانچه با مخالفت‌های سفت و سخت احداثش حداقل ۱۰ سال به تعویق افتاده است، پس باید واقع بینانا‌تر به ماجرا نگریست و سلامت مردم را بر هر رای و نظر و منفعتی ترجیح داد.

خبرگزاری ایرنا نیز با انتشار فیلم زیر هم نوشت:سدی روی گسل…این فیلم را ببینید

۱۲ سال از آغاز عملیات اجرایی سد تنگ سرخ شیراز می‌گذرد. سدی که به دلیل مخالفت دانشگاهیان و کارشناسان زمین‌شناسی، هیدرولوژی و محیط‌ زیست و همچنین فعالان محیط زیست شیراز هنوز ساخته نشده اما با وجود همه این مخالفت‌ها و بدون مجوز سازمان حفاظت محیط زیست، همچنان تأسیسات در محل جانمایی سد پابرجاست و امکان از سرگیری ساخت آن وجود دارد.