در دوازدهمین دوره انتخابات کانون کارشناسان دادگستری فارس، حواشی مربوط به رد صلاحیت‌ها، تعارض منافع و برگزاری مجازی انتخابات، شائبه مهندسی شدن فرایند را مطرح کرده است.
خبرگزاری فارس از شیراز در گزارشی با عنوان “در کانون کارشناسان استان فارس چه می‌گذرد؟ ” نوشت : دوازدهمین دوره انتخابات ارکان کانون کارشناسان دادگستری استان فارس طبق اعلام این نهاد صنفی در حالی قرار است روز پنجشنبه مورخ ۱۴۰۴/۰۷/۰۳ از ساعت ۸ صبح لغایت ۶ عصر به صورت مجازی برگزار شود که حرف و حدیث های بسیاری در خصوص رد یا تایید صلاحیت ها وجود دارد.جعفر قادری، نماینده مردم شیراز و زرقان در مجلس شورای اسلامی در مطلبی که در فضای مجازی منتشر شد نسبت به احتمال مهندسی انتخابات کانون کارشناسان دادگستری استان فارس هشدار داد و خطاب به رئیس قوه قضائیه نوشت: رد صلاحیتهای غیر شفاف در انتخابات کانون کارشناسان فارس با بهانه های غیرقانونی، بوی مهندسی برای حذف رقبا توسط مسئولین فعلی کانون را می‌دهد! این اقدامات نقض حقوق حرفه ای و اصل شفافیت است و اعتماد به نظام قضایی را تضعیف می‌کند. وی در انتها خواستار رعایت عدالت و شفافیت در انتخابات پیش رو شده است.هیئت مدیره ۱۰ سالهمطابق ماده ۱۰ قانون کانون کارشناسان رسمی دادگستری، هیئت مدیره کانون دارای ۵ عضو اصلی و ۲ عضو علی البدل است که برای مدت چهار ساله انتخاب می شوند. تبصره ۲ این قانون تصریح می کند که پس از انقضای دوره تا تشکیل هیئت مدیره جدید، هیئت مدیره سابق کماکان به فعالیت خود ادامه خواهد داد، اما در هر حالت نباید بیشتر از ۶ ماه شود.
با این وجود هیئت مدیره کنونی کانون کارشناسان رسمی دادگستری در استان فارس قریب به ۱۰ سال است در این سمت قرار دارد و علاوه بر دو دوره ۴ ساله قانونی، با فرسایشی کردن موضوع و دستاویزهایی چون شیوع کرونا حداقل دو سال بر دوره مدیریت تیم کنونی افزوده است.قلع و قمع رقیبان سال گذشته کانون کارشناسان فارس پس از گذشت تقریبا پنج سال از آخرین انتخابات، از برگزاری انتخابات در سال ۱۴۰۴ خبر داد و با فراخوان رسمی این نهاد، بیش از ۴۰ نفر داوطلب عضویت در هیئت مدیره برای رقابت در این ماراتن ثبت‌نام کردند، از جمله برخی چهره‌های شاخص و باسابقه که توان رقابت جدی با هیئت مدیره فعلی را داشتند.مسیر قانونی بررسی صلاحیت داوطلبان شامل دو مرحله است: ابتدا کانون استانی استعلام‌های نظارتی و امنیتی داوطلبان را اخذ می کند، سپس اطلاعات به کانون عالی کارشناسان در تهران ارجاع شده تا در کمیسیون ماده ۱۳ که مسئول تطبیق مدارک و ارزیابی صلاحیت‌ها است، بررسی شود.با این حال، نتایج رسمی اعلام شده در روزهای اخیر دور از ذهن بود؛ نیمی از داوطلبان با وجود داشتن استعلام‌های مثبت، در کمیسیون رد صلاحیت شدند. در میان این افراد، چهره‌هایی دیده می‌شوند که اصلی‌ترین رقبای هیئت مدیره فعلی بوده و شانس قابل توجهی برای رأی‌آوری و حضور در رده های مدیریتی داشتند.بیداد تعارض منافع؛ وقتی نظارت‌کننده و نظارت‌شونده یکی است!در ساختار کانون کارشناسان، کانون عالی بر فعالیت کانون‌های استانی نظارت دارد و اعتراضات در مورد عملکرد کانون های استانی در تهران رسیدگی می‌شوند.
نکته قابل توجه وجود تعارض منافع آشکار در کانون است: رئیس کانون فارس همزمان ریاست کانون عالی را دارد و عضو کمیسیون ماده ۱۳ است که درباره تأیید یا رد صلاحیت‌ها تصمیم می‌گیرد. به بیان ساده تر در شکلی عجیب از تعارض منافع، رئیس کانون عالی کارشناسان باید بر عملکرد خودش در کانون کارشناسان فارس نظارت کند و به شکایت از عملکرد خودش رسیدگی کند! در واقع نظارت کننده و نظارت شونده یکی است! این شرایط، به طور قطع تصمیم‌گیری به نفع منافع شخصی و حذف رقبای انتخاباتی را افزایش می‌دهد؛ موضوعی که نماینده مردم شیراز آن را «احتمال مهندسی انتخابات» خوانده است.خلأ قانونی در مدیریت تعارض منافع باعث شده پس از ۱۰ سال فعالیت هیئت مدیره فعلی، مسیر انتخابات به گونه‌ای طراحی شود که با حذف رقبای اصلی، امکان ابقای اعضای فعلی فراهم گردد.
آیا انتخابات کانون کارشناسان فارس مهندسی شده است؟
علیرضا پاک فطرت، از داوطلبان انتخابات تأیید صلاحیت شده هیئت مدیره کانون کارشناسان رسمی دادگستری استان فارس در خصوص حواشی این دوره از انتخابات گفت: هیئت مدیره کنونی دو دوره ۴ ساله در این سمت قرار داشتند و برای هر دوره هم تقریبا یک سال هم اضافه تر ماندند، که می شود ۱۰ سال.وی ادامه داد: هیئت مدیره کانون جمعا پنج عضو دارد و متاسفانه رییس کانون کارشناسان استان فارس که همزمان رییس کانون عالی کارشناسان کشور است، همه کسانی که امکان رأی آوردن را داشتند رد صلاحیت کرد و با این روش اعضای کنونی هیئت می تواند تا ۱۰ـ۱۲ سال دیگر باقی بمانند.
پاک فطرت افزود: طبق آنچه اعلام شده انتخابات نیز قرار است مجازی قرار برگزار شود، در حالی که کل کسانی که می‌توانند در انتخابات شرکت کنند و رای بدهند به ۱۵۰۰ نفر نمی‌رسد. انتخابات مجازی مخصوص شرایط بحران مثل جنگ یا شیوع بیماری است. مشخص نیست چرا باید الان مجازی برگزار شود. عضو کانون کارشناسان دادگستری استان فارس انتخابات را کاملا مهندسی شده دانست و تصریح کرد: وقتی تایید صلاحیت ها بر حذف افراد شاخص است و فرایند انتخابات هم مجازی است، اصلا چرا انتخابات برگزار شود؟ و وقت و پول کارشناسان را هزینه کنیم؟ همین گروهی که الان هستند باقی بمانند!وی با بیان اینکه بیشترین رد صلاحیت ها در فارس بوده، تاکید کرد: اگر اعتراض جواب ندهد و این رویه اصلاح نشود و از رقابت انصراف خواهم داد.کانون کارشناسان در فرایند دادرسی و اجرای عدالت نقش مستقیم داردبه گزارش فارس، کانون کارشناسان رسمی دادگستری در ماهیت، یک نهاد صنفی _ حرفه‌ای و از نظر حقوقی، یک مؤسسه مستقل غیرانتفاعی است که به موجب قانون تشکیل شده و شخصیت حقوقی مستقل دارد.این کانون وظیفه ساماندهی، نظارت، هدایت و حمایت از کارشناسان رسمی را که افرادی متخصص در رشته‌های مختلف مثل مهندسی، پزشکی، مالی و … هستند و دادگاه‌ها و مراجع قضایی برای تصمیم‌گیری دقیق‌تر از نظر آن‌ها استفاده می‌کنند، بر عهده دارد.
در واقع کارشناسان رسمی به عنوان بازوی مشورتی و فنی محاکم و مراجع قضایی، با ارائه نظرات تخصصی مستقیماً در فرایند دادرسی نقش دارند، به همین دلیل فعالیت کانون زیر نظارت قوه قضائیه انجام می‌شود و دستگاه قضا مرجع صدور پروانه کارشناسی است. بودجه این کانون از محل حق عضویت و درآمدهای داخلی تأمین می‌شود و مثل سایر نهادهای صنفی وظیفه سامان دهی امور صنفی و حرفه‌ای کارشناسان را بر عهده دارد. در سطح هر استان یک کانون استانی فعالیت دارد که ذیل «شورای عالی کارشناسان رسمی دادگستری» در سطح ملی ساماندهی می‌شود.
