همزمان با روز ملی کازرون و در اقدامی جالب از سوی یکی از شهروندان فرهیخته کازرونی یک راس اسب مادیان به یک بانوی قشقایی که در سال قبل موفق به اخذ مدرک خلبانی شده بود،اهدا گردید.
به گزارش اول فارس در مراسمی که در آرامگاه ناصر دیوان کازرونی معروف به ناصر لشکر ،همرزم شجاع و بیگانه ستیز،صولت دوله سردار عشایر در جنگ جهانی اول برگزار شد، از سوی سعید پرهیزکار به نمایندگی از جانب مردم فرهنگ دوست کازرون یک راس اسب مادیان به بانوی نخبه”فاطمه علمی ایگدر ” خلبان شجاع ایل بزرگ و متمدن قشقایی اهدا شد، تا جلوه ای دیگر از اتحاد مردم کازرون و ایل بزرگ و تاریخ ساز قشقایی را در سالهای مبارزه با استعمار انگلیس در دلها زنده کند.
در این مراسم که با استقبال مردم ایل قشقایی ساکن در کازرون و حضور تعدادی از مقامات اجرایی استان، فعالان گردشگری و سران ایلات و عشایر ساکن در کازرون همراه بود، بانوی خلبان قشقایی فاطمه علمی از این حرکت فرهنگی و اجتماعی جناب پرهیزکار و ابراز احساسات انسان دوستانه مردم غیور قشقایی این شهرستان به وی و دیگر نخبگان عشایر، قدردانی و اظهار امیدواری کرد تا با همت والای مردم و تاثیرگذاران عشایر فارس زمینه شکوفایی دوباره وطن عزیز در تمامی امور فراهم گردد.
گفتنی است شهرستان کازرون در استان فارس از جمله شهرستانهای مهم و تاریخی ایران،با برخورداری از آثار کهن ثبت شده در فهرست میراث جهانی و ملی در تاریخ معاصر کشور مان نقش آفرین و یکی از مناطق استعمار ستیز ایران در صد ساله اخیر بوده است.
بر اساس گزارش اول فارس، ناصر دیوان خان کازرونی معروف به ناصرلشکر (زادهٔ دی ماه ۱۲۵۳ در کازرون – درگذشت ۹ اردیبهشت ۱۳۲۱ در کازرون) با قومیت و نسب پارس رهبر قیام مردم کازرون علیه استعمارگران انگلیسی بود که همراه با سردار عشایر صولت‌الدوله قشقایی در جنگ اول جهانی علیه انگلیسیها جنگید.
ناصر دیوان کازرونی
وی در ۳ دی ۱۲۵۳ در شهرستان کازرون از پدری به نام حسنعلی و از قوم پارس متولد گردید، پدر و اجداد وی به‌طور موروثی به سمت کلانتری کازرون منصوب می‌شدند. دوران جوانی ناصر دیوان مصادف با رقابت‌های سیاسی و اقتصادی بنیان برانداز قدرت‌های بزرگ آن زمان یعنی روس و انگلستان در کشور ما بود، روح حساس و سر پرشور ناصر دیوان در چنین هنگامه‌ای، حیات را برای خود ننگ می‌دانست و نمی‌توانست به آسانی شاهد نابودی کشور خود به دست استعمار باشد، در چنین زمانی ناصر دیوان همراه با کازرونی‌ها قیام نمود، جهادی که هدفش جز مبارزه با استعمار و مقابله با ظلم و ستم بیگانگان نبود.
در دوران جنگ اول جهانی «آلمانی‌ها که نیرویی در خاورمیانه نداشتند، دست به بازی زیرکانه‌ای زدند. هدف آنان این بود که مسلمانان هند و افغانستان و ایران را به جانبداری از برادران مسلمان ترک خود برانگیزند و حضور متفقین را متزلزل سازند و بعد انگلیسیها را مجبور کنند تا سپاهیانی از اروپا برای سرکوبی شورش‌ها به این منطقه بیاورند. بریتانیا چه در زمان جنگ و چه بعد از جنگ دربارهٔ دامنه عملیات آلمان در ایران بسیار مبالغه می‌کرد تا بتواند نقشه‌ای بعد از جنگ خود را در این ناحیه توجیه کند. در واقع آلمانی‌ها با استفاده زیرکانه از عشایر، دردسرهایی برای انگلیسیها در جنوب ایران و حتی در مناطق نفتی جنوب غربی ایجاد کردند.»
مهم‌ترین انگیزه مبارزات ناصر دیوان، میهن‌پرستی و دفاع از خاک میهن، و نیز اهداف دینی مذهبی بود. نخست رهبری خردمندانه ناصردیوان کازرونی و سپس فتاوی علما و مراجع آن زمان نظیر آیت‌الله شیرازی، آیت‌الله کاشانی و روحانیون متنفذ محلی نظیر سید عبدالحسین نجفی لاری، حاج شیخ جعفر محلاتی و حاج شیخ محمد حسین مجتهد برازجانی از جمله عنصر مهم در شکل‌گیری حرکتی بود که مردم کازرون را در جبهه‌ای متحد و متشکل از پیر و جوان در مقابل هجوم استعمارگران قرار داد.
ناصر دیوان مردی بزرگ بود با خصلت‌های انسانی و مردم دوستی، بنا به گفته نزدیکان او، وی ماهانه برای فقرا و بیچارگان مقداری غذا و آذوقه و هم‌چنین پول مقرری تعیین کرده بود و در اواخر هر ماه فقراء و بیچارگان و بینوایان شهر در کنار خانه او جمع می‌شدند. خانه وی همیشه بر روی عموم باز بود و بدین جهت هر انسان نیازمندی را به سوی خود جذب می‌کرد، بخشودگی، فداکاری، احترام به کودکان، ایجاد آثار خیریه از خصوصیات دیگر وی می‌توان نام برد. دینداری و ایمان به خدا از خصوصیات بارز ناصر دیوان بود و در تمام جهادهای خود نظر به فتوای جهاد مراجع عالیقدر از جمله عبد الحسین لاری و علمای اعلام کازرون داشت. دوستی اهل بیت و پرداختن به آن‌ها و فنا شدن در ولایت آن‌ها از نکات بارز زندگی این مرد به‌شمار می‌آید. وی همان‌طور که در حفظ استقلال و عظمت وطن بی‌نظیر بود در برپایی شعائر اسلامی (از جمله مراسم تاسوعا، عاشورا، تعزیه) نیز معروف بود و نسبت به ادای فرایض مذهبی حرص شدیدی داشت. از خصوصیات چشمگیر ناصر دیوان، فتوت، جوانمردی وفرزانگی است.
ناصر دیوان در اردیبهشت ماه ۱۳۲۱ سرانجام پس از سال‌ها تلاش و مبارزه علیه استعمارگران و متجاوزین درگذشت و در محلی بنام شاه ارغوان (شارغون، به زبان بومی) در کازرون بخاک سپرده شد.
صولت‌الدوله ، سردار عشایر، ایلخان ایل قشقایی در دوره قاجار
صولت‌الدوله قشقایی
اسماعیل خان قشقایی (بین ۱۲۵۵ تا ۱۲۵۹ فیروزآباد – ۱۶ مهر ۱۳۱۱ تهران) ملقب به صولت‌الدوله و سردار عشایر، ایلخان ایل قشقایی در دوره قاجار و اوائل دوره پهلوی بود. رویارویی قشقاییها با انگلیسیها به رهبری “صولت الدوله قشقایی” در خلال جنگ جهانی اول، یکی از مهم ترین و گسترده ترین مقاومت‌هایی بود که علیه نیروهای بریتانیا در ایران شکل گرفت. صولت الدوله قشقایی در دوره های پنجم و هشتم نماینده مجلس شورای ملی بود. او و فرزندانش یعنی ناصر خان، ملک منصورخان، محمدحسین خان و خسروخان از برجسته‌ترین چهره‌های سیاسی تاریخ معاصر ایران به شمار می‌آیند.
او از فرزندان داراب خان ایلخان قشقایی بود. سال تولدش در کتاب «فارس و جنگ بین‌الملل» نوشته رکن‌زاده آدمیت به سال ۱۲۹۷ قمری، در کتاب «از باورد یا ابیورد خراسان تا ابیورد یا ابولورد فارس» نوشته مظفر قهرمانی ابیوردی به سال ۱۲۹۵ قمری و در کتاب «شرح حال رجال ایران» نوشته مهدی بامداد به سال ۱۲۹۳ قمری درج شده‌است.
به علت رشادت و مهارت اسماعیل خان در تیراندازی و جنگ‌های چریکی، در اواخر سلطنت مظفرالدین شاه قاجار به وی لقب صولت‌الدوله داده شد و در سال ۱۳۲۴ قمری (۱۲۸۵ خورشیدی) فرمان ایلخانی قشقایی را از شاه گرفت. او از بدو امر طرفدار مشروطه خواهان و همواره با نفوذ بیگانگان در فارس مخالف بود. پس از تعرض پلیس جنوب به قسمتی از جنوب کشور که سید عبدالحسین مجتهد لاری حکم جهاد علیه انگلیسیها داد، ایل قشقایی تصمیم به جهاد گرفت و تا عزل فرمانفرما از حکومت فارس و ورود مصدق‌السلطنه به این ایالت یعنی آخر سال ۱۳۳۸ قمری (۱۲۸۹ خورشیدی) می‌جنگید.
پس از ورود مصدق‌السلطنه، اسماعیل خان به شیراز رفت و مورد محبت واقع شد. بر اساس روایت تعدادی افراد سرشناس و قابل اعتماد در منطقه کوار، اسنادی موجود است که رئیس پنجعلی نیک عهد قصیرایی (قصیرا: روستایی از توابع کوار در جاده شیراز – جهرم) به دلیل تمکن مالی و احشام بسیار، مراوداتی با صولت‌الدوله قشقایی داشت و به دلیل علاقه مشترک آن دو در همکاری با مصدق (در باغ قوام روستای مظفری کوار) و تلاش برای مبارزه با انگلیس، کمکهایی از صولت‌الدوله دریافت می‌کرد. حتی ملاقاتی هم در محل امارت پیرنیا، قلعه قصیرا (محل فعلی منزل پسر ریس پنجعلی نیک عهد) با یکدیگر داشته‌اند، مضاف بر این، ریس شعبانعلی پدر ریس پنجعلی نیک عهد از همین محل، قلعه قصیرا کوار در زمان همکاری با مجتهد لاری، مقداری پول و سکه برای کمک به دلیران تنگستان ارسال کرده‌است که می‌تواند نقش افراد برجسته منطقه کوار را در مبارزه با استعمار انگلیس نشان دهد.
در دوران سلطنت رضاشاه، با آغاز خلع سلاح عشایر فارس در سال ۱۳۰۷ و تندروی‌های سرلشکر آیرم قشقاییها شورش کردند. آیرم ناصرخان را دستگیر کرد و به تهران برد. دستگیری او شورش قشقاییها را شدت بخشید و اوضاع فارس بحرانی شد. سرلشکر حبیب‌الله شیبانی فرماندهی لشکر جنوب را به عهده گرفت. یکی از پیشنهادهای او آزادی ناصرخان بود. ناصرخان آزاد شد و به فارس برگشت و اوضاع فارس آرام شد.
اسماعیل خان و پسرش ناصرخان به نمایندگی مجلس پذیرفته شدند. او در بهار ۱۳۱۰ بار دیگر به عنوان نماینده جهرم به مجلس شورای ملی رفت و اندکی پیش از او، ناصرخان به نمایندگی ایل قشقایی در این دوره انتخاب شد.
عضو کانال اخبار فوری ما شوید:
اسماعیل خان با مستوفی‌الممالک دوستی و نزدیکی داشت. پس از خاکسپاری مستوفی‌الممالک در هفتم شهریور ۱۳۱۱ علی منصور وزیر داخله (کشور) مصوبه لغو مصونیت اسماعیل خان و پسرش را در فردای خاکسپاری از مجلس گرفت و هر دو دستگیر و زندانی شدند.
واقعه مرگ صولت الدوله را چنین گفته اند که پزشک احمدی که بدو‌ا در شغلش تجربیات زیادی نداشت میزان سمی که بوسیله انژکسیون استعمال کرد شدید بود، بطوری که صولت الدوله در حال نماز خواندن سکته نمود و بلافاصله درگذشت. و بدین ترتیب پهلوی را از نگرانی بیرون آورد. آرامگاه وی در امامزاده عبدالله شهرری قرار دارد.
نظر بدهید
نظرات