اول فارس | شیرازگردی : مجموعه باغات قصردشت در محدوده محلات قصردشت، مهدی آباد دهکره، منصورآباد و دینکان که ار قدیمی ترین محله های شیراز هستند واقع پراکنده و به باغ های قصردشت معروف هستند. آب و هوای خوب و باغ های مصفای شیراز شهرت جهانی دارند . محله های مذکور در زمانهای گذشته در بیرون از شهر شیراز قرار داشته و یکی از ییلاقهای خوش آب و هوای مردم به حساب می آمده.اینک باغات قصردشت ، ریه های تنفسی کلان شهر شیراز بحساب می آیند .
محله های قدیمی شیراز همیشه سبز و خرم بوده است. اگر در فصل پاییز گذرتان به باغهای قصردشت افتاد با قدم زدن در کوچه باغهای آن مبهوت ترکیب رنگهای زرد و نارنجی درختان پهن برگ خواهید شد که سالیان دور در این منطقه غرس شده اند.
تابستان منطقه قصردشت شیراز هم بسیار خوش آب و هوا و آمیخته با نسیم نسبتا خنکی است که روح و روان شهروندان و رهگذران و مسافرین و گردشگران را به وجد می آورد. در قدیم صدای جوی های پر آب و چهچه های بلبل ها و پرندگان زیبا و خوش صدا یی که با صدای دل انگیز آنها آرامشی وصف ناپذیری وجود همگان را فرا می گرفت . آبرسانی به این حجم وسیع باغات از طریق دهها قنات و شبکه ای از جوی ها وانهار سنتی انجام می شد .
حفظ و نگهداری این باغات که بیشک میراث گذشتگان برای شهروندان فعلی و همچنین برای آیندگان وفرزندان ونوادگان ماست امری کاملا عرفیریال قانونی ،ضروری و البته در راستای حفظ محیط زیست بوده و کاملا ضروری است .
باغهای شیراز به ویژه باغهای قصردشت با ابعاد گوناگون خود واجد ارزشهای زیست محیطی، تاریخی ، سیمای شهری و اقتصادی است و از این رو برنامه ریزی برای حفظ و نگهداری این باغها در طول چند دهه گذشته انجام شده است.
دکترجهان بین میرزایی مدیر اداره حوزه استحفاظی باغات قصردشت در گفتگوی با اول فارس با بر شمردن توصیفات بالا به پرسشهای خبرنگار ما در خصوص مدیریت،حفظ ونگهداری وهمچنین ساماندهی این باغات پاسخ داد.
*جناب دکتر با تشکر از توصیف خوبی که از این باغات ارائه کردید، گفتگویمان را با این سوال شروع می کنیم که منظور از دسته بندی باغات شیراز چیست؟
باغات شهر شیراز را به صورت کلی می توان به سه مجموعه تقسیم کرد:۱-باغات حریم شهر شیراز مثل باغات گود گویم ،دوکوهک ، انجیره و قلات ۲-باغات پراکنده محدوده شهر از میدان الله تا بلوار مطهری و چمران تا خیابان محمدیه۳- باغات معروف به قصردشت(حوزه استحقاظی باغات قصردشت)
درخصوص حوزه استحفاظی باغات با توجه به طرح ساماندهی باغات قصردشت که در سال ۱۳۷۹ به تصویب شورایعالی شهرسازی و معماری رسیده پنج گروه در نظر گرفته شده است:
گروه یک باغات : که پراهمیت ترین گروه دسته بندی می باشد. این گروه شامل باغهای متراکم و انبوه و اراضی بین این باغات که طبق ضوابط طرح ، ساخت و ساز در آنها ممنوع بوده و باغ ها و زمین های این گروه در اولویت تملک عمومی قرار دارند و فعالیتهای گردشگری نیز طبق ضواط طرح مجاز می باشد .
گروه دو باغات :که نوار با عمق ۳۰ متر ضلع شمال کمربندی دراک ( حدفاصل تقاطع وحدت و شهید رودکی) می باشد. در این گروه نیز هیچگونه ساخت و سازی مجاز نیست و عرض ۲۰ متر آن به صورت معبر و ۱۰ متر نیز به عنوان فضای سبز می باشد .
گروه سه باغات : مجموعه های مسکونی روستاهای مهدی آباد دهکره و دینکان می باشند که مبنای اقدام طرح بهسازی می باشد
گروه چهار باغات : ساخت و سازهای پراکنده ای هستند که در زمان تهیه طرح در محدوده باغات قصردشت موجود بوده اند که هیچگونه رشد و گسترشی نباید داشته باشند و هر گونه ساخت و ساز جدید در این گروه ممنوع است .
گروه پنج باغات اراضی بایر و کم بازده محدوده جبل دراک ، صرافی و سجادیه فرهنگشهر هستند که ضوابط طرح جهت تامین هزینه تملک اراضی گروه یک در نظر گرفته شده است . نکته قابل توجه اینکه پهنه گروه پنج سجادیه نیز بر اساس مصوبه شورای اسلامی شهر جهت پارک بزرگ شهری در نظر گزفته شده و از اولویتهای تملک می باشد و تاکنون حدود ۳۰ هکتار از مالکیت این اراضی تملک شده است.
در سالهای اخیر جهت حفظ و نگهداری باغات قصردشت تلاشهای زیادی از سوی شهرداری شیراز انجام شده است، بخصوص درچند سال گذشته که با خشکسالی شدیدی مواجهه بودیم تمام سعی و تلاش اداره حوره استحفاظی باغات جهت تامین منابع آب و حفظ باغات از خشکسالی بوده است.
توجه به بارندگی سال گذشته ،با رویش حجم عظیمی از علف های هرز در باغات و زمین های واقع در حوزه استحفاظی باغات و خطر آتش سوزی علف های هرز روبرو گردیدیم که این اداره نسبت به اطلاع رسانی وسیع به باغداران ، برگزاری دوره های آموزشی با همکاری سازمان آتش نشانی جهت چگونگی اطفاء حریق و همکاری های لازم با ماموران سازمان آتش نشانی جهت باغداران کلیه محلات نموده است.
* البته آتش سوزی در این باغات همواره یک تهدید جدی برای بقاء باغات بوده است ؟!
در ماههای اردیبهشت و خرداد سال جاری جهت پیشگیری از آتش سوزی اداره حوزه استحفاظی باغات اقدام به علف زنی در باغات و شخم زدن اراضی باز بین باغات با استفاده از وسایل و ادوات کشاورزی نموده است.
مهمترین فعالیت اداره حوزه استحفاظی باغات در خصوص حفظ باغات قصرالدشت چه بوده؟
اهم این اقدامات به شرح زیر است .
حفاری و تجهیز و بهره برداری از ۱۷ حلقه چاه عمیق در دل باغات و قرار دادن در اختیار باغداران.
لوله کشی و آبرسانی به باغات و جداول منتهی به باغات با اجرای بیش از ۶۰۰۰۰ متر لوله پلی اتیلن
-تبدیل ۱۲۰۰۰ متر جدول خاکی و سنتی به جداول سیمانی به منظور افزایش سرعت آبرسانی و جلوگیری از هدر رفت آب.
– کنترل آفات وبیماریهای مهم باغات بویژه در باغات .آفتی به نام مگس مدیترانه ای و کرم گلوگاه انار وجود دارد که هرساله با همکاری سازمان جهاد کشاورزی استان فارس اقدامات لازم جهت مبارزه با این آفات صورت می پذیرد و خدا را شکر این اقدامات نقش به سزایی در کنترل این آفت داشته و کلا جمعیت آفات در حد قابل ملاحظه ای کاهش یافته و در بهبود و کمیت و کیفیت محصول کاملا موثر و کارساز بوده است .
* در خصوص باغات گروه پنج چه برنامه ای دارید؟
بر اساس مصوبه سال ۱۳۷۹ شورایعالی شهرسازی و معماری ایران که مقرر نموده از عواید ۳۱۲ هکتار اراضی گروه پنج که مثل اراضی جبل دراک که به صورت زمین بایر می باشد و سایر اراضی کم بازده ، باغات گروه یک را در جهت فضای سبز عمومی خریداری نماید که تاکنون حدود ۲۷۶ هکتار خریداری و به مالکیت عمومی درآمده و در حفظ و نگهداری آن بیشتر از پیش کوشا و موفق بوده است و این کار ادامه دارد . موضوع مهم اینکه پهنه سجادیه فرهنگشهر(بلوار شهید کسایی) که سابق بر این جزء گروه چنج بوده بر اساس مصوبه شورای اسلامی شهر جهت پارک بزرگ شهری در نظر گزفته شده و از اولویتهای تملک می باشد و تاکنون حدود ۳۰ هکتار از مالکیت این اراضی تملک شده است .نکته مهم دیگر اینکه از سال ۸۵ در کل کشور و استان فارس و شهر شیراز خشکسالی شدیدی حادث شده و بخش اعظم منابع آب باغات که قنوات بوده دشتخوش کاهش شدید آبدهی شده و تعدادی از قناتها کاملا خشک گردیده و اخیرا نهراعظم نیز که یکی از منابع عمده تامین آب باغات می باشد و قبلا آبدهی ۱۰۰۰ لیتر در ثانیه بوده ، ۲۰۰ لیتر و سپس ۱۰۰ لیتر رسیده و اینک در محدوده باغات به کلی خشک گردیده .در این راستا اداره حوزه استحفاظی باغات هر ساله نسبت به لایروبی قناتها ی فعال اقدام می کند و با دستور شهردار محترم شیراز احیاء حداکثری قناتهای متروکه نیز در دستور کار قرار گرفته است.
*از باغات تملک شده چه استفاده هایی شده است؟
از اقدامات خوب و کارشناسانه شهرداری شیراز در اراضی گروه یک ، ، و تبدیل تعدادی از باغات تملک شده دارای موقعیت و دسترسی مناسب به باغات خانواده بوده است که با استقبال چشمگیر شهروندان مواجه شده و این امر فرهنگ نگهداری از باغات را بین باغداران و مردم این حوزه و کل شهر شیراز افزایش داده است .در بحث تبدیل باغات تملک شده به فضای سبز عمومی می توان به این موارد اشاره کرد:
ایجاد پارک بزرگ ۳۲ هکتاری و باغ گلها در انتهای بلوار چمران
پارک سیب زار با تملک حوزه استحفاظی باغات قصردشت۰۰۰/۲۵ متر مربع
ایجاد و تجهیز پیاده راه چمران جنوبی به طول ۵/۲ کیلومتر
شروع عملیات عمرانی پیاده راه شهید رمضانی به طول ۳ کیلومتر
باغ خانواده زرگری با مساحت ۰۰۰/۶۰ متر مربع
باغ خانواده جماران با مساحت ۰۰۰/۳۰ متر مربع
باغ خانواده بهار نارنج (بولوار چمران) ۰۰۰/۱۱ متر مربع
باغ خانواده بهار شیراز (بولوار چمران) ۰۰۰/۱۱ مترمربع
باغ خانواده فرهنگ ۰۰۰/۱۱ مترمربع
*برای برخورد با متخلفان در تغییر کاربری و تخریب باغ ها چه اقداماتی صورت گرفته است ؟
اقدامات زیادی برای جلوگیری از تخریب و تغییر کاربری انجام شده است. اهم این فعالیت ها عبارتند :
-گشت مستمر و پی گیر شبانه روزی در محدوده باغات جهت کنترل و بررسی کشف تخلفات
ارجاع متخلفین به مراجع زیربط و برخورد قانونی و ضابطه مند
– ارجاع و معرفی متخلفین قطع اشجار و تخریب باغات و آتش سوزی به سازمان سیما و منظر و فضای سبز جهت پی گیری قضایی و اخذ حرائم مربوطه و الزام به اعاده باغ به وضعیت اول و سایر مجازاتهای قانونی
– ارجاع و معرفی متخلفین تغییر کاربری و ساخت و ساز انجام کارهای عمرانی بدون مجوز در باغات به شهرداری منطقه مربوطه جهت اعمال قانون از طریق معرفی به کمیسیون ماده صد شهرداری و اخذ و رای تخریب بنا و اجرای امر تخریب بنای مشمول رای و اقدام قانونی اعاده به وضع اول.
در جهت تغییر کاربری تک تک پلاک های واقع در گروه پنج حوزه استحفاظی فرآیندی شامل کمیسیون تغییر کاربری باغ های قصردشت در شهرداری ،کارگروه امور زیربنایی در استانداری و شورای برنامه ریزی استان در سازمان برنامه ریزی و استانداری طی می شود که در کلیه این مراحل ناظران دستگاه های نظارتی و اجرایی مانند استانداری، شورای اسلامی شهر شیراز ، اداره کل راه و شهرسازی ،سازمان مدیریت و برنامه ریزی ،جهاد کشاورزی، آب منطقه ای، برق منطقه ای ،سازمان محیط زیست و سایر ادارات مرتبط حضور دارند و فرآیند نهایی تغییر کاربری در شورای برنامه ریزی استان تصمیم گیری می شود که این امر نشان دهنده عدم دخالت شهرداری در تصمیم گیری های مربوط به تغییر کاربری می باشد.
در پایان بر خود واجب می دانم از همه باغداران و اهالی محلات قصردشت،مهدی آباد دهکره ، منصور آباد و دینکان صمیمانه تشکر کنم که همکاری بسیار نزدیکی با شهرداری راستای حفظ و نگهداری باغات دارند.
بهنام
تاریخ : ۱۹ - مرداد - ۱۴۰۳
شاید حقیر اشتباه فهمیده باشم و یا بیمار اسکیزو فرنیک باشم.
فساد در ستاد باغات استحفاضی شیراز و شهرداری منطقه مربوط به آن اندازه زیاد است که در محل، نشان از اقتدار و فانون مداری .. است تلقی میشود.
العدل هم اساس الملک بود و چون الناس یسلطون علی انفسهم و اموالهم بودند و دیگر نیستند، مالکیت های قبل از انقلاب در .. بدترین نوع جنایت شد.
امید به روزیکه..
آمین .
ر
تاریخ : ۱ - بهمن - ۱۴۰۱
همشو خوندم خودم باغ دار دهکره هستم
یه سوال از خودتون میپرسم
واقعا به دورغهای که گفتید باور دارید!!!!!