برای بهبود سریع زخم چی بخوریم؟
همانطور که می‌دانیم، تغذیه سالم در حفظ سلامتی کلی بدن بسیار حائز اهمیت است. اما آیا تاکنون به این فکر کرده‌اید که غذایی که می‌خورید می‌تواند سرعت بهبود زخم‌ها را نیز تحت تأثیر قرار دهد؟ این ارتباط بسیار مهم است، چراکه بهبودی کند، زخم‌ها را مستعد عفونت و سایر عوارض می‌سازد. یک زخم کوچک می‌تواند تعادل متابولیسم بدن را بهم بریزد؛ در این حالت، بدن وارد فاز کاتابولیک می‌شود؛ یعنی فازی که در آن، بدن برای تأمین انرژی مورد نیاز جهت ترمیم بافت آسیب‌دیده، شروع به تجزیه پروتئین‌ها، چربی‌ها و کربوهیدرات‌های ذخیره‌شده می‌کند. مواد مغذی موجود در غذاها، به ویژه پروتئین‌ها و ویتامین‌ها، برای ساخت سلول‌های جدید و تقویت سیستم ایمنی بدن ضروری هستند. در این مقاله، راهنمای جامعی درباره تغذیه مناسب و موثر در بهبود زخم ارائه شده است.
پنج گروه غذایی اصلی برای بهبودی زخم‌ها
- گوشت
- لبنیات
- غلات
- سبزیجات
- میوه‌ها
در ادامه به بررسی دقیق‌تر نقش برخی از این مواد مغذی می‌پردازیم:
پروتئین
پروتئین‌ها در ساخت کلاژن، الاستین و سایر پروتئین‌های ساختاری که برای ترمیم بافت‌های پوست و ایجاد بافت جدید ضروری هستند و به بافت کمک می‌کند تا بهم بچسبند و استحکام پیدا کنند. علاوه بر ساخت کلاژن، پروتئین‌ها همچنین در تولید فاکتورهای رشد نقش دارند. این فاکتورها سیگنال‌هایی را به سلول‌ها ارسال می‌کنند تا تکثیر شوند و به محل زخم بروند و بافت آسیب دیده را ترمیم کند.
برای اطمینان از بهبود سریع و کامل زخم‌ها، مصرف کافی پروتئین از طریق رژیم غذایی بسیار مهم است. منابع خوب پروتئین شامل گوشت قرمز، مرغ، ماهی، تخم‌مرغ، لبنیات، حبوبات، آجیل و دانه‌ها می‌شود. مقدار پروتئین مورد نیاز برای هر فرد بسته به سن، وزن، سطح فعالیت و وضعیت سلامتی متفاوت است.
ویتامینC
ویتامین C یکی از مهم‌ترین ویتامین‌هایی است که در فرایند بهبود زخم‌ها اهمیت بسیاری دارد. این ویتامین به شیوه‌‌ی یک آنتی اکسیدان قوی عمل کرده و رادیکال‌های آزاد را که به سلول‌های سالم آسیب می‌رسانند، خنثی می‌کند. رادیکال‌های آزاد می‌توانند روند بهبود زخم را کاهش دهند و باعث عفونت شوند. ویتامین C همچنین برای سنتز کلاژن ضروری است. کلاژنی که در قسمت پروتئین به نقش مهم آن در روند بهبود سریع زخم اشاره شد. علاوه بر این، ویتامین C سیستم ایمنی بدن را تقویت کرده و به بدن کمک می‌کند تا با عفونت مبارزه کند.
افرادی که دچار سوختگی، زخم‌های جراحی یا زخم‌های دیابتی هستند، به ویتامین C بیشتری نیاز دارند. در چنین مواردی، مصرف قرص ویتامین سی می‌تواند بسیار مفید باشد. با این حال، قبل از مصرف هرگونه مکمل، بهتر است با پزشک مشورت کنید.
برای آشنایی با بهترین قرص ویتامین سی به لینک زیر مراجعه کنید:
https://www.foreverkala.net/blog/best-vitamin-c-supplement
از منابع غذایی غنی از ویتامینC، می توان به مرکبات مانند پرتقال، لیمو و گریپ فروت، توت فرنگی، بلوبری و تمشک، کیوی، فلفل دلمه‌ای، بروکلی، کلم بروکلی و گوجه‌فرنگی اشاره کرد. با گنجاندن این مواد غذایی در رژیم غذایی روزانه و در صورت نیاز، مصرف قرص ویتامینC، می‌توانید به بهبود سریع‌تر بافت‌های آسیب‌دیده کمک کنید.
ویتامینA
ویتامین A، یک ویتامین محلول در چربی است. این ویتامین به دلیل تأثیرات زیادی که بر روی رشد و ترمیم سلولی، پاسخ ایمنی بدن و تنظیم التهاب دارد، اهمیت ویژه‌ای در این زمینه پیدا کرده است. ویتامین A در ابتدا با تحریک رشد سلول‌های اپیتلیال، به پوشاندن و محافظت از زخم کمک می‌کند.
این ویتامین در فرایند آنژیوژنز (رگ‌زایی) نقش دارد که برای تأمین اکسیژن و مواد مغذی مورد نیاز برای ترمیم بافت ضروری است. علاوه بر این، ویتامین A با تعدیل پاسخ التهابی بدن، به کاهش التهاب مزمن کمک می‌کند و کلاژن ساز است. کمبود ویتامین A می‌تواند منجر به کند شدن روند بهبود زخم، افزایش خطر عفونت و تشکیل زخم‌های مزمن شود. بنابراین، مصرف کافی ویتامین A از طریق رژیم غذایی یا مکمل‌ها، به ویژه در افرادی که دچار زخم‌های مزمن هستند یا تحت عمل جراحی قرار گرفته‌اند، توصیه می‌شود. منابع غذایی غنی از ویتامین A شامل هویج، اسفناج، کدو تنبل، سیب‌زمینی شیرین و میوه‌های زرد رنگ مانند طالبی و انبه هستند.
روی
روی، یک ماده معدنی ضروری است که در بسیاری از فرآیندهای بیولوژیکی بدن از جمله بهبود زخم تاثیرگذار است. این عنصر به عنوان یک کوفاکتور برای بیش از ۳۰۰ آنزیم عمل می‌کند که در سنتز پروتئین، ترمیم بافت و تقسیم سلولی نقش دارند. در فرایند بهبود زخم، روی، مکانیسم‌های مختلفی را فعال می‌کند تا سرعت ترمیم را افزایش داده و از بروز عوارض جلوگیری کند. با تقویت عملکرد گلبول‌های سفید و سایر سلول‌های ایمنی، به بدن کمک می‌کند تا به سرعت با عوامل بیماری‌زا مقابله کند. منابع غذایی غنی از روی بسیار متنوع هستند. گوشت‌های قرمز مانند گوشت گاو، بره و ماهی‌هایی مثل صدف، خرچنگ و میگو و انواع مرغ از جمله سینه و ران، منابع خوبی از روی به شمار می‌روند. حبوبات نظیر لوبیا، نخود و عدس، آجیل و دانه‌هایی همچون بادام، گردو و دانه‌های کدو تنبل و حتی تخم‌مرغ نیز حاوی مقدار قابل توجهی روی هستند.
برای بهبود زخم چه غذاهایی نخوریم؟
برای بهبود سریع‌تر زخم‌ها، علاوه براینکه باید غذاهای مفید مصرف کنید، باید از برخی مواد غذایی که روند بهبود را کند می‌کنند نیز دوری کنید. این مواد غذایی به دلیل تأثیرات منفی بر سیستم ایمنی بدن، افزایش التهاب و کاهش جذب مواد مغذی، می‌توانند روند ترمیم زخم را به تأخیر بیندازند.
یکی از این مواد غذایی مصرف زیاد قندهای ساده مانند شکر و عسل است. مصرف قند باعث قندخون و التهاب می‌شود. علاوه بر آن، چربی‌های ترانس التهاب را افزایش داده و به عروق خونی آسیب می‌رسانند. غذاهای فراوری شده حاوی مقادیر زیادی سدیم، قند، چربی‌های ترانس و مواد افزودنی هستند که می‌توانند روند بهبود زخم را مختل کنند، کافئین و الکل و غذاهای تولید شده با آرد سفید روند درمان زخم را کند می‌کند و بهتر است از خوردن آن‌ها خودداری شود.
جمع بندی
تغذیه سالم در بهبود سریع زخم‌ها تاثیر گذار هستند. پروتئین‌ها، ویتامینC، Aو روی، برای ترمیم بافت‌ها، تقویت سیستم ایمنی و کاهش التهاب ضروری‌اند. این مواد مغذی در غذاهایی مانند گوشت، ماهی، تخم‌مرغ، حبوبات، میوه‌ها، سبزیجات و آجیل یافت می‌شوند. مصرف قندهای ساده، چربی‌های ترانس و غذاهای فرآوری‌شده روند بهبود را کند می‌کند. برای بهبود سریع‌تر، رژیم غذایی غنی از مواد مغذی و پرهیز از غذاهای ناسالم توصیه می‌شود.منبع:پابلیکا
