علائم خرابی و زمان تعویض تسمه تایم
تسمه تایم همانند سایر قطعات مصرفی خودرو طول عمر مفید مشخصی دارد و به مرور زمان دچار فرسودگی و استهلاک می‌شود که باید در اسرع وقت آن را تعویض کرد. زیرا در صورت تعلل در این کار آسیب‌های زیادی به موتور وارد شده و حتی در حین رانندگی هم می‌تواند خطرات زیادی را به دنبال داشته باشد.
– شنیده شدن سر و صدای غیر عادی از داخل محفظه موتور
چنانچه صدای غیر عادی شبیه تیک تیک از درون موتور شنیده شود می‌تواند دال بر خرابی تسمه تایم و فرارسیدن زمان تعویض آن باشد. البته در مواقعی همانند فشار پایین روغن یا کم بودن میزان آن هم می‌تواند چنین صدایی را ایجاد کند. اگر در حین رانندگی چنین صدایی را از موتور شنیدید در اسرع وقت به یک تعمیرگاه معتبر مراجعه کنید.
– روشن نشدن خودرو
یکی دیگر از علائم خرابی و فرسودگی تسمه تایم که زمان تعویض آن را نشان می‌دهد، روشن نشدن موتور به هنگام استارت زدن است. در این حالت به چرخاندن سوییچ صدای استارتر به گوش می‌رسد، اما به دلیل فرسوده شدن تسمه تایم، قدرت به چرخش درآمدن میل لنگ و میل بادامک را ندارد و نتیجه آن روشن نشدن موتور است.
– بد عمل کردن دور موتور
چنانچه تسمه دچار فرسودگی و خوردگی دنده‌ها شده باشد یا این که حالت سفتی نداشته و شل باشد، به هنگام شتاب گرفتن خودرو، میزان دور موتور بیش از اندازه معمول خواهد شد.
– خروج دود زیاد از اگزوز
از دیگر علائمی که نشان می‌دهد زمان تعویض تسمه تایم فرا رسیده است، خروج دود زیاد از اگزوز است. زیرا هنگامی که تسمه تایم فرسوده شده باشد و به خوبی کار نکند، موتور بیش از حد معمول تلاش می‌کند و قطعات بیشتری کار می‌کند و پیامد آن هم خروج دود زیاد از اگزوز است.
– میس فایر دادن موتور
در مواقعی که تسمه تایم دچار فرسودگی شده باشد و به خوبی کار نکند، باز و بسته شدن سوپاپ‌ها و زمان بندی آن از تنظیم می‌افتد و این شرایط ممکن است باعث میس فایر دادن موتور شود. این مشکل در صورت سهل انگاری و بی توجهی به آن پیامد‌های زیانباری را به دنبال خواهد داشت.
– نشتی روغن
یکی دیگر از علائم فرا رسیدن زمان تعویض تسمه تایم نشت روغن از کاور آن تسمه است. کاور تسمه تایم با چندین پیچ و مهره پوشانده شده و نگهداری می‌شود. اگر روغن از کاور نشت کند به مرور زمان باعث فرسودگی تسمه تایم و شل شدن آن خواهد شد. به غیر از خرابی و فرسودگی تسمه تایم، شل بودن تسمه سبب افزایش بیش از حد دمای موتور شده که نهایتا باعث جوش آوردن موتور هم خواهد شد.
چند نکته که باید درباره تسمه تایم توجه کنید
-مراقب باشید تسمه تا نشود. علاوه بر این به هیچ وجه اشیا یا وسایل را روی تسمه قرار ندهید.
-چک کردن مرتب و منظم تسمه تایم ضرورت دارد و باید در فواصل زمانی مشخص تسمه تایم به درستی کنترل شود.
-سطح تسمه تایم باید عاری از هر گونه شکستگی، پریدگی لبه دندانه ها، جدا شدن لایه‌ها و ترک خوردگی باشد.
-دندانه‌ها باید ظاهری سالم داشته باشد. در صورتی که دچار ترک، پریدگی، خوردگی و باز شدن شوند باید از استفاده آن جدا خودداری کرد.
-وقتی می‌خواهید تسمه تایم را تعویض کنید، حتما قطعاتی از جمله هرزگردها، پولی و حتی اگر ممکن است واترپمپ را هم تعویض کنید. زیرا در صورتی که این قطعات خراب بوده یا ایراد داشته باشند، باعث وارد شدن آسیب به تسمه تایم خواهد شد.
زمان تعویض تسمه تایم
در فهرست زیر برخی از خودروهای پرکابرد نوشته شده است که زمان تقریبی تعویض تسمه تایم هم قید شده است. این زمان تقریبی به شما کمک می‌کند تا با فرا رسیدن آن نسبت به تعویض تسمه تایم اطلاع پیدا کرده و آن را انجام دهید.
-در خودروی پراید هر ۸۰ هزار کیلومتر
-در خودروی پژو ۴۰۵ هر ۶۰ هزار کیلومتر
-در خودروی پژو ۲۰۶ تیپ دو هر ۷۰ هزار کیلومتر
-در خودروی پژو ۲۰۶ تیپ پنج هر ۶۰ هزار کیلومتر
-در خودروی ریو هر ۶۵ هزار کیلومتر
-در خودروی تندر ۹۰ هر ۴۵ هزار کیلومتر
-در خودروی رانا هر ۶۰ هزار کیلومتر
-در خودروی زانتیا هر ۶۵ هزار کیلومتر
عوامل موثر بر فرسوده شدن و خراب شدن تسمه تایم
عواملی که در ادامه به آن پرداخته شده است باعث می‌شود روی عمر مفید تسمه تایم تاثیر گذاشته و تسمه زودتر معیوب و فرسوده شود. این عوامل عبارتند از:
استفاده از دور موتور بالا برای مدت زیاد (بالاتر از ۴۰۰۰ دور در دقیقه)
شتاب گرفتن ناگهانی موتور
کاهش شتاب موتور به صورت ناگهانی
استفاده نکردن از دنده مناسب متناسب با سرعت و قدرت خودرو
عبور از سرعت گیر‌ها با سرعت بسیار زیاد
معیوب شدن هرزگرد یا گیرپاژ تسمه سبب جابجایی و حتی پارگی تسمه می‌شود.
شل یا سفت بودن بیش از حد تسمه
نشت روغن از کاسه نمد میل لنگ که باعث چرب شدن تسمه می‌شود.
کار نکردن خودرو و حالت ایستایی آن برای مدت زمان طولانی
گذشت زمان تعویض و نصب تسمه بیش از سه سال
استفاده از تسمه بی کیفیت و غیر استاندارد
خوب کار نکردن و عملکرد نامناسب قطعات مرتبط با تسمه تایم
همراستا نبودن پولی‌های متصل به تسمه
نصب نکردن درست تسمه تایم بر طبق دستورالعمل خودرو
تعویض نکردن هرزگرد و تسمه سفت کن در موقع تعویض تسمه تایم
برخی از ماشین‌ها مثل خودروهای ساخت شرکت پژو بیشتر در معرض این نوع آسیب‌دیدگی هستند. در پرایدهای مدل‌پایین، برعکس پژوها با پاره شدن تسمه تایم هیچ مشکلی به وجود نمی‌آید و خودرو فقط خاموش می‌شود. دلیل آن هم کوتاه بودن شاتون‌ها است که به سوپاپ‌ها نمی‌رسد. پرایدهای یورو ۴ نیز همانند پژو بوده و در صورت پارگی تسمه تایم سوپاپ‌ها آسیب می‌بیند و موتور نیاز به تعمیر دارد. اما در مجموع در مدل‌های ریو این اتفاقات و خسارات به‌مراتب بیشتر از سایر خودروها است.
نکته‌ای که قابل‌توجه است و کمتر کسی به آن اهمیت می‌دهد تسمه دینام است. تسمه دینام به‌مراتب عمر بسیار کمتری نسبت به تسمه تایم دارد. معمولاً بعد از هر ۲۰ هزار کیلومتر، تسمه دینام نیاز به تعویض دارد. بیشتر مواقع تکه‌های پاره شده تسمه دینام به داخل محفظه تایمینگ رفته و باعث پاره شدن تسمه تایم می‌شود.
نکات مهمی که درباره تسمه تایم باید بدانید
۱. از تا خوردن تسمه و همچنین قرار دادن جعبه‌ابزار و یا وسایل بروی تسمه خودداری نمایید.
۲. تسمه‌های تایم باید به‌طور منظم چک شوند و فواصل زمانی تعویض نیز بایستی تعیین گردد.
۳. تسمه تایم باید فاقد شکستگی در سطح، ترک، جدایی لایه‌ها و پریدگی لبه دندانه‌ها باشد.
۴. ظاهر تمامی دندانه‌ها باید سالم باشد. در صورت رؤیت خوردگی، پریدگی یا ترک و باز شدن دندانه‌ها از استفاده کردن از آن تسمه تایم پرهیز کنید.
۵. در زمان تعویض تسمه تایم حتماً قطعاتی مثل پولی، هرزگردها و در صورت امکان واترپمپ را نیز تعویض نمایید. در غیر این صورت خرابی یا ایراد این قطعات سبب آسیب دیدن تسمه خواهند شد.
جمع‌بندی
نگهداری و رسیدگی به تسمه تایم را جدی بگیرید. تعویض نکردن تسمه تایم و پاره شدن آن خسارات زیادی را به همراه دارد که در شرایطی حتی ممکن است آسیب زیادی به موتور خودرو نیز وارد شود. در کنار تسمه تایم به تسمه دینام، بلبرینگ تایم و حتی واترپمپ نیز توجه داشته باشید که سالم باشند و آن‌ها را نیز به صورت دوره‌ای مورد بررسی قرار دهید. مبنای اولیه تعویض تسمه تایم هر ۶۰ هزار کیلومتر است. اما بازهم بستگی به چگونگی عملکرد خودرو دارد. اگر اطلاعات کافی در این زمینه ندارید، بهتر است هرچند ماه یک‌بار به کمک یک کارشناس، تسمه تایم را مورد بازدید قرار دهید.
نظرات