به گزارش اول فارس، حمید ظهرابی در آیین گرامیداشت روز جهانی تالاب، به موضوع دستورالعمل نصب کنتورهای هوشمند بر روی چاه‌های آب کشاورزی اشاره و اضافه کرد: موضوع پُر کردن و مسلوب و منفعه کردن چاه‌های غیر مجاز در حوزه آبخیزداری را در دستور کار قرار دادیم، اما رویکرد مثبتی در خصوص آن نداشته‌ایم و به بهانه عدم تولید کنتورهای هوشمند این روند به طور تقریبی در کشور و در استان متوقف شده است.

وی ادامه داد: الزامی وجود ندارد که تنها یک شرکت تولیدکننده کنتورهای هوشمند باشد و می‌توان آن را به دانشگاه‌های صنعتی و شرکت‌های دانش بنیان واگذار کرد؛ چرا که نباید مملکت را معطل تولید کنتور کرد و به بهانه آن منابع آب کشور را به هدر داد.

ظهرابی با تاکید بر اینکه حفاظت و احیای آب‌های زیرزمینی باید در دستور کار باشد، گفت: آن چه که به عنوان خشکیدن تالاب‌های پریشان، بختگان و کافتر می‌بینیم همان چیزی است که در جلو چشم ماست و صدها برابر این فجایع در منابع آب زیرزمینی و کشور رخ می‌دهد و کسی آنرا به چشم نمی بیند و این موضوعی است که باید اصلاح آن انجام شود.

مدیرکل محیط زیست فاری همچنین بر موضوع احیا و بازسازی منابع آب زیرزمینی و سطحی در استان و کشور تاکید کرد: در زمینه فرسایش خاک به میزان پنج تن از میانگین کشوری بالاتر هستیم و راهی که ادامه می‌دهیم راه توسعه پایدار و روشنی نیست و لازم است تا در زمینه اصلاح روش‌ها اقدام کنیم.

ظهرابی همچنین بر اصلاح رویکرد بهره برداری از منابع آب تاکید کرد و گفت: نام گذاری شهرستان بختگان که ‌برگرفته از نام تالاب این شهرستان است، نشان از عجین بودن تمدن و فرهنگ این مردم با یک تالاب بین‌المللی  است که دارای ارزش های جهانی است.

مدیرکل محیط زیست فارس با اشاره به اینکه تالاب بختگان یکی از تالاب‌های بین‌المللی ثبت شده در کنوانسیون رامسر است، افزود: در سال ۱۹۷۱ میلادی در شهر رامسر این معاهده بین‌المللی برای حفاظت و احیاء تالاب‌های مهم جهان منعقد شد که تنها کنوانسیون بین‌المللی است که بنام ایران و به شهر رامسر تعلق یافت.

ظهرابی افزود: این کنوانسیون دارای چهار منطقه مرکزی است که مرکز منطقه غرب آسیا در ایران مستقر است.

او با بیان اینکه ایران داعیه‌دار حفاظت از تالاب‌هاست و در این منطقه کشور به عنوان داعیه دار حفاظت از تالاب‌ها به عنوان کشوری که مرجع و مبداء شکل گیری این کنوانسیون بوده است نقش اساسی و کلیدی برعهده دارد، گفت: ایران پرچمدار حفظ و احیاء تالاب‌ها در منطقه است.

ظهرابی تالاب بختگان را یکی از مهمترین و بزرگترین تالاب‌های کشور معرفی کرد که ارزش جهانی دارد و در زمره مناطق مهم زیست پرندگان محسوب می‌شود و عنوان کرد: با توجه به اینکه طی سالیان اخیر آسیب‌های زیادی را متحمل شده است، جمعیت میلیونی پرندگان که در این تالاب مشاهده شده است، مسیرهای دیگری را برای زندگی انتخاب کرده‌اند.

او افزود: با توجه به همدلی و همراهی مردم شهرستان‌های خرامه، زرقان و مرودشت که اجازه دادند تا حق آبه بختگان به همان میزانی که تخصیص داده شده بود به سمت  تالاب هدایت شود و علی‌رغم اینکه بسیاری نیز این اتفاق را غیرممکن می‌دانستند، اما با مشارکت و همراه شدن مردم و کشاورزان این مهم تحقق یافت.

این مقام مسئول ادامه داد: این اتفاق محصولی از نوعی تفکر در محیط زیست است که معتقد به همراهی و جلب مشارکت ذینفعان برای حفاظت از محیط زیست است.

ظهرابی خاطر نشان کرد: با توجه به سابقه بیش از ۵۰ سال در حوزه حفاظت از محیط زیست، اما هنوز  یک اصل اساسی و کلی که در همه جا تجربه شده و در دنیا به عنوان یک موضوع محوری و کلیدی به شمار می‌رود، این موضوع مشارکت مردم و تعامل دو سویه حفاظت و بهره برداری پایدار و خردمندانه است که کشور نیز هنوز در این زمینه به جایگاهی دست نیافته.

مدیر کل حفاظت محیط زیست استان فارس خاطرنشان کرد: حفاظت بدون مشارکت مردم و در تضاد با منافع مردم بسیار کار سختی است و باید این روند اصلاح شود. 

ظهرابی با اشاره به اینکه هنوز در این زمینه مشکلات بسیاری وجود دارد و نیاز به تحول است، افزود: باید با ارائه نمودهای مشخصی از موفقیت با حضور مردم، سازمان حفاظت محیط زیست و متخصصین این حوزه این سد را شکست.

مدیرکل محیط زیست استان فارس با اشاره به اینکه یکی از نمونه‌های موفق در این حوزه موضوع انتقال آب به تالاب بختگان است که اگر منافع مردمی آن دیده شود و مردم همراه شوند، حفاظت ساده تر خواهد بود، گفت: این در حالی است که با مشارکت مردم می‌توان محیط زیست را توسعه داد و با توجه به اینکه فارس استانی است که داعیه دار فرهنگ و تمدن در کشور است باید پرچمدار این نوع موضوعات و الگوهای موثر مشارکت در حفاظت باشد. 

او خاطر نشان کرد: از اواسط دهه ۸۰  که روند خشک شدن تالاب بختگان آغاز شد، خشکیدن این تالاب که بعضا با هزینه و امید دادن به سطوح بالا دست رخ داد اثرات ناهمواری را بر منطقه ، کشاورزی، محیط زیست منطقه و تغییر و افت سفره‌های آب زیرزمینی و ایجاد کانون‌هایی برای فرسایش بادی و گرد و غبار و طوفان‌های نمکی شد. 

ظهرابی با بیان اینکه اگر روند این آسیب‌ها ادامه پیدا می‌کرد با چالش‌ها و مشکلات بیشتری هر روزه مواجه بودیم، گفت: اگر حرکت سفره‌های آب شور به سمت بالا دست در حوضه آبخیز ادامه پیدا می‌کرد و با تخلیه آب‌های شیرین تالاب توسط چاه‌های کشاورزی و بهره برداری‌ها، آب‌های شور به ندرت جایگزین آب‌های شیرین و موجب شور شدن سفره های آب زیرزمینی در اطراف دریاچه می‌شد و در مجموع آثار و پیامدهایی که بسیار نگران کننده بود و است؛ چرا که نمی‌توان گفت تالاب بختگان با رهاسازی ۴۰ میلیون حق آبه رها شده است و یا بارندگی‌های فراوان فراتر از حد معمول است، بلکه باید بتوانیم این تالاب را به صورت پایدار و دائمی حفاظت کرد و حق آبه آنرا تامین کرد و این اقدام نیازمند یک رویکرد و تغییر اساسی در حوضه آبخیز است.

مدیرکل محیط زیست فارس با تاکید بر اینکه مجموعه حوضه آبخیز باید در بالا دست و پایین دست رویکرد بهره برداری از منابع آب را اصلاح کند، اظهار کرد: باید به گونه‌ای عمل شود تا میزان آب مصرفی را با میزان آبی که قابل برنامه ریزی است مطابقت داده شود و بعد از بارندگی و تبخیر میزان حق آبه کسر شود و باقیمانده آن برای استفاده و بهره برداری نیز کنار گذاشته شود اما با شرایط فعلی دستیابی به هدف پایداری در بهره برداری منابع آب در استان و در حوضه آبخیز بختگان با چالش‌ها و مشکلات بسیاری مواجه هستیم.