صداوسیما : تپه‌ای نیمه جان و باستانی با اشیایی به قدمت ۷ هزارو ۵۰۰ سال در غرب شهر شیراز، تپه‌ای که آرام و خاموش میرفت که نابود شود تا آنکه دانشگاهیان با آغاز کاوش‌ها به دادش رسیدند.
باستان شناسان می‌گویند: شواهد نشان می‌دهد این تپه پیش ازتاریخ، روستایی بزرگ محسوب می‌شده است و با یافتن ابزار و سر نخ‌هایی از ساختن آنها احتمالا اینجا کارگاه بزرگ ساخت وصادرات ابزار سنگی وجود داشته.
سرداری سرپرست تیم کاووش می‌گوید: ۷ هزار سال پیش بشر تلاش میکرده با ساخت اولین خانه‌ها با خشت از غار‌ها به دشت بیاید زمانی که هنوز دست انشان به فلز نرسیده بود.
باستان شناسان می‌گویند: شواهد نشان می‌دهد این تپه پیش ازتاریخ، روستایی بزرگ محسوب می‌شده است و با یافتن ابزار و سر نخ‌هایی از ساختن آنها احتمالا اینجا کارگاه بزرگ ساخت وصادرات ابزار سنگی وجود داشته.
سرداری سرپرست تیم کاووش می‌گوید: ۷ هزار سال پیش بشر تلاش میکرده با ساخت اولین خانه‌ها با خشت از غار‌ها به دشت بیاید زمانی که هنوز دست انشان به فلز نرسیده بود.
وی افزود: بقایای معماری و سازه‌های حاصل از کاوش‌های باستان شناسی تپه پوستچی در هر پنج ترانشه و هر سه دوره شمس آباد، باکون قدیم و باکون میانی شناسایی شده که وجه مشخصه همه آنها، استفاده از چینه و خشت به عنوان مصالح ساختمانی بوده است
شاخص‌ترین مجموعه معماری به دست آمده ساختمانی است که در ترانشه‌های از دستکم چهار فضای اتاق چهارگوش است. دیوار‌های این ساختمان، بسیارساده و ابتدایی بوده و به نظر می‌رسد که غالباً از جنس گل رس با بافتی خشن و ساختار کلوخ‌های با استحکام بسیار ضعیف بوده باشند.
شواهد این وضع را در بقایای بسیار اندک از خشت‌ها و توده‌های چینه‌ای می‌بینیم که پیگردی و ردیابی آ نها بسیار دشوار بوده است. اغلب این دیوارها، تنها دارای یک رج باقیمانده از خشت و در برخی مواقع حتی داغ یا اثری از خشت بوده که با اندکی درصد خطا، پلان ساختمان فوق بازسازی شده است .
علاوه بر سفال، یافته‌های دیگری مانند ابزار‌های سنگی، اشیای استخوانی مهره‌های سنگی نیز در این فصل به دست آمد که یکی از اشیای جالب توجه مهره سنگی از جنس مرمر سفید به شکل استوانهای سوراخ دار بود متعلق به فاز شمس آباد شناسایی شد.
این شیء که نیمی از آن شکسته، بسیار شبیه به مهر‌های استوانهای است فقدان نقش و تزئین بر روی آن، هرگونه احتمال کاربری مهر را برای آن منتفی می‌سازد
هرچند پل گاچ بیش از ۵۰ سال پیش به باستانی بودن این تپه پی میبرد و این مطلب را اعلام می‌کند، اما از بیست سال پیش مجوز‌های ساخت و ساز روی تپه صادر می‌شود که با اقدام به موقع اساتید دانشگاه و باستان شناسان با کاوش در آنجا ودر نتیجه ثبت آن در سال ۱۳۹۵ به شماره ۳۱۴۶۳ در فهرست آثار ملی ایران به ثبت رسیده است.
هرچند پل گاچ بیش از ۵۰ سال پیش به باستانی بودن این تپه پی میبرد و این مطلب را اعلام می‌کند، اما از بیست سال پیش مجوز‌های ساخت و ساز روی تپه صادر می‌شود که با اقدام به موقع اساتید دانشگاه و باستان شناسان با کاوش در آنجا ودر نتیجه ثبت آن در سال ۱۳۹۵ به شماره ۳۱۴۶۳ در فهرست آثار ملی ایران به ثبت رسیده است.
سرداری باستان شناس در این باره می‌گوید: به نظر می‌رسد در یک نظام زیستگاهی پیشرفته دشت شیراز، محوطه‌ها وروستا‌های پیش ازتاریخی و تاریخی دیگری نیز وجود داشته که در طح‌های توسعه و ساخت وساز شهری تخریب و نابودشده اند.
دورتادوراین محوطه، امروزه ساختمان‌های جدید مسکونی ساخته شده و خطر تخریب بیشتر آن دور از انتظار نیست.
دورتادوراین محوطه، امروزه ساختمان‌های جدید مسکونی ساخته شده و خطر تخریب بیشتر آن دور از انتظار نیست.
وی افزود: در حال حاضر این تپه در محدوده فضایی به وسعت ۱۲ هکتار زمین‌های کشاورزی و باغ قرار دارد و تقریبا نیمه جنوبی آن تسطیح شده که بر روی آن، خانه‌های مسکونی و کوچه‌ها ایجادشده است
سرداری افزود: دشت شیراز نیز ازجمله پهنه‌های زیستی فارس در جنوب غرب دره رودکر است که از دوران پارینه سنگی مسکونی بوده است. باوجوداین، هنوز ما اطلاعات دقیقی از فرایند نوسنگی شدن و حتی روستا‌های دوران نوسنگی این پهنه نداریم.
او معتقد است در حال حاضرکاوش هاو گمانه زنی‌ها تپه پوستچی نشان می‌دهد که دشت شیراز از دوران نوسنگی گمانه زنی و کاوش‌های گسترده آینده در دیگر نقاط تپه، ممکن است منجر به این امر شود که بقایایی از دوران جدیدتر بعد از باکون میانی در هزاره‌های چهارم، سوم قبل از میلاد و دوران تاریخی نیز به دست آید.
سرداری می‌گوید: از لحاظ تاریخی در حقیقت این محوطه یکی از سرنخ‌های مهم برای بازسازی توالی تاریخی و گاهنگاری چندین هزارساله
فرهنگ‌های ساکن دشت و شهر شیراز خواهد بود و در آینده با بررسی‌های دقیق و سیستماتیک، دهکده‌های قدیمی‌تر از تپه پوستچی دوران نوسنگی در هزاره هفتم و ششم قبل از میلاد و روستا‌های جدیدتر در دوره‌های عیلام و هخامنشی بتوان شناسایی کرد.
فرهنگ‌های ساکن دشت و شهر شیراز خواهد بود و در آینده با بررسی‌های دقیق و سیستماتیک، دهکده‌های قدیمی‌تر از تپه پوستچی دوران نوسنگی در هزاره هفتم و ششم قبل از میلاد و روستا‌های جدیدتر در دوره‌های عیلام و هخامنشی بتوان شناسایی کرد.
عرب دیگر کاوشگر و استاد دانشگاه می‌گوید: از این تپه تنها نیمی و ۴ پلاک زمین ساخته نشده باقی مانده که با ثبت ان انتظار میرفت جلو ساخت و ساز‌ها گرفته شود، اما هم اکنون در یکی از پلاک‌ها ساخت و ساز شده است.
او گفت: محدوده عرصه و حریم تپه را تیم کاوش تخمین و به میراث برای مشخص شدن و ثبتش مشخص کرده ایم، اما آنچه مصوب شده بسیار کمتر از میزانی است که به میراث فرهنگی اعلام شده است.
بصیری مسئول فنی میراث فرهنگی میراث، اما می‌گویند: شهرداری باید جلو ساخت و ساز‌ها را میگرفته در حالی که ۴ پلاک زمین ساخته نشده در حریم تپه است نه در عرصه.
در حالی کاووش‌ها در فصل چهارم در کنار ساخت آپارتمان‌ها پایان یافته که در فصل دوم کاوش‌ها دستغیب رییس شورای شهر در بازدید از این تپه حدود سه سال پیش از منع ساخت و ساز خبر داده بودند.
باستان شناسان می‌گویند تنها تلاش آنها این تپه را حفظ کرده و تا کنون نه میراث به میدان آمده و نه متولیان دیگر بودجه‌ای برای کاووش‌ها در نظر گرفته اند.
آنها معتقدند در حالی این تپه تاریخی رها شده است که به راحتی میتواند به یک سایت موزه تبدیل و افراد زیادی را از سراسر دنیا به شیراز بکشاند.
نظرات