«جهانداری داریوش بزرگ» اثر پروفسور شاپور شهبازی بالاخره چاپ شد
دکتر علیرضا شاپور شهبازی (۱۳۲۱-۱۳۸۵)، باستان‌شناس و ایران‌شناس فقید، نویسنده کتاب «جهانداری داریوش بزرگ»، به گفته ایرج افشار یکی از دانایان ایران بود که عصر هخامنشی را با تجربه میدانی و آگاهی وسیع می‌شناخت.
کتاب «جهانداری داریوش بزرگ دفتری ارزشمند و پژوهشی موشکافانه و ریزبینانه از پروفسور شاپور شهبازی است، که نخستین‌بار در سال ۱۳۵۰ خورشیدی به چاپ رسید و در چند دهه گذشته، چاپ آن متوقف شده بود، بار دیگر چاپ شد.»
به گزارش اول فارس، سیاوش آریا پژوهشگر تاریخ ایران و میراث فرهنگی با اعلام این خبر گفت: کتاب جهانداری داریوش بزرگ، دفتری ارزشمند و پژوهشی موشکافانه و ریزبینانه از تاریخ‌نگار و باستان‌شناس نامدار ایرانی شادروان پروفسور شاپور شهبازی است. این کتاب نخستین‌بار در سال ۱۳۵۰ خورشیدی به چاپ رسید و همان زمان مورد استقبال جامعه علمی و نویسندگان و پژوهندگان تاریخ باستانی ایران قرار گرفت اما در چند دهه گذشته و پس از آن سال دیگر به چاپ نرسید. هم‌اینک با پشتیبانی و همکاری خانواده زنده‌یاد شهبازی به‌ویژه دکتر نازیلا شهبازی، خواهر استاد و رودابه شهبازی، دختر آن شادروان و محسن شهبازی برادر او، این کتاب بار دیگر در بهار ۱۴۰۴ خورشیدی از سوی انتشارات مروارید به زیور چاپ در آمده است و برای جوانان و دوستداران تاریخ ایران و نویسندگان و پژوهشگران خبر خوبی بوده و بسیار سودمند است.
او افزود: این کتاب از رخدادهایی سخن می‌راند که پس از درگذشت کورش بزرگ، بنیادگذار ستوده‌نام و بلندآوازه ایرانشهر، بر سر این آب و خاک و بر نیاکان ما رفت. آرمان از نوشتن این زندگینامه، بررسی انگیزه‌ها و عللی است که میهن کورش را به لبه پرتگاه کشانید و بازگفتن کوشش‌های پهلوانانه و پیگیر داریوش هخامنشی در پاسداری از میراث کورش و نگهبانی ایرانیان و نیز شرح خدمات او به مردمش و جهانیان بوده است.
آریا درباره شاپور شهبازی توضیح داد: نویسنده کتاب، پروفسور شاپور شهبازی ۱۳۲۱_۱۳۸۵ از باستان‌شناسان و تاریخ‌نگاران چیره‌دست و استاد فقید ایران باستان در ایران، آلمان و ایالات متحده آمریکاست. ایران‌شناس و کتاب‌شناس برجسته، زنده یاد ایرج افشار، هنگامی که از درگذشت او آگاه شد، در نوشته‌ای چنین آورده است «شهبازی یکی از دانایان ایران بود که روزگار ایران باستان، به ویژه دوران هخامنشی را نیکو می‌شناخت و درباره آن دوره، تجربه میدانی، دید جهانی و آگاهی گسترده‌ای داشت.»
این پژوهشگر اشاراتی هم به کتاب داشت و گفت: کتاب جهانداری داریوش بزرگ از شش فصل و یک پیشگفتار فراهم شده است؛ «فصل یکم، نام و نژاد داریوش»، «فصل دوم، تاج‌یابی داریوش»، «فصل سوم، سنگ‌نبشته بغستان»، «فصل چهارم، گسترش مرزهای شاهنشاهی»، «فصل پنجم، تخت جمشید و جشن نوروز» و «فصل پایانی، کشورداری داریوش» است و در پایان فهرست سرچشمه‌هایی که از آنها برای نگاشتن کتاب بهره گرفته است.
او سپس به فرازی کوتاه از پایان کتاب اشاره کرد که چنین نوشته شده است: «باری، داریوش برای تابعانش آزادی فراوان، و نظم عالی به ارمغان آورد، در زبان عبری هنوز هم قانون را داث می‌گویند که از پارسی داته آمده است، تا سال ۲۱۸ پیش از میلاد (۳۰۰ سال پس از داریوش) هنوز در بابل اصطلاح «بنا بر قانون شاه» به کار می‌رفت و بی‌جهت نبود که افلاتون عقیده داشت داریوش قانونگذاری بود که قوانینش دولت ایران را تا روزگار آن فیلسوف نگه داشته بود.»
این کتاب را با بهای ۲۳۰ هزارتومان می‌توان از انتشارات مروارید تهیه کرد.
این کتاب از حوادثی سخن می‌راند که پس از درگذشت کورش بزرگ، بنیادگذار ستوده‌نام و بلندآوازۀ ایرانشهر، بر سر این آب و خاک و بر نیاکان ما رفت. هدف از نوشتن این زندگینامه، بررسی عوامل و عللی که میهن کورش را به لبۀ پرتگاه کشانید و بازگفتن کوشش‌های پهلوانانه و پیگیر داریوش هخامنشی در پاسداری از میراث کورش و نگهبانی ایرانیان و نیز شرح خدمات او به مردمش و جهانیان بوده است.
داریوش بزرگ، سومین پادشاه سلسله هخامنشی، یکی از قدرتمندترین و مؤثرترین فرمانروایان تاریخ جهان باستان به شمار می‌آید. او پس از یک دوره بی‌ثباتی، توانست با هوشمندی و قدرت، امپراتوری هخامنشی را تثبیت و گسترش دهد. داریوش با سازماندهی مجدد ساختار اداری و مالی کشور، امپراتوری را به ساتراپی‌های (استان‌های) متعددی تقسیم کرد و با ایجاد یک شبکه ارتباطی کارآمد به نام “راه شاهی”، از ثبات و کنترل بر مناطق وسیع امپراتوری اطمینان حاصل نمود. او همچنین به ترویج هنر و معماری پرداخت که نمونه بارز آن کاخ‌های با شکوه تخت جمشید و شوش است. داریوش با تکیه بر منشور حقوق بشر کوروش، به ادیان و فرهنگ‌های مختلف احترام می‌گذاشت و با این رویکرد، توانست امپراتوری خود را بر پایه عدالت و تسامح بنا کند. اصلاحات او تأثیر عمیقی بر تمدن‌های بعدی گذاشت و نامش را به عنوان یک رهبر بزرگ و مدبر در تاریخ ثبت کرد.
