زنجبیل دارای طبعی گرم است. کمک به درمان سرماخوردگی، درمان درد قاعدگی، کاهش کسترول، کاهش وزن و غیره برخی از خواص زنجبیل محسوب می‌شوند. این ریشه خوراکی را می‌توان به صورت دمنوش و ادویه مصرف کرد.
اول فارس |بهداشت و سلامت -زنجبیل یکی از سالم‌ترین و البته خوشمزه‌ترین ادویه‌های کره‌‌ای است. این ریشه گیاهی حاوی مواد مغذی و ترکیبات زیست فعال است که خواص بسیار زیادی نیز برای بدن و مغز انسان دارد که از جمله می‌توان به تسکین حالت تهوع، کاهش اشتها، کمک به درمان بیماری‌های حرکتی و درد اشاره کرد. زنجبیل را می‌توان به عنوان یک ادویه، به صورت خشک، به صورت تازه، عصاره یا روغن مصرف کرد. زنجبیل در کنار هل و زردچوبه در خانواده مواد خوراکی «Zingiberaceae» قرار دارد. این گیاه معمولا در هند، جامائیکا، فیجی، اندونزی و استرالیا تولید می‌شود. اگر به خواص زنجبیل علاقه‌مند شده‌اید با ما همراه باشید. در این مطلب خواص، ارزش غذایی و نحوه مصرف و عوارضض این ریشه خوراکی را شرح خواهیم داد.
خواص زنجبیل
مصرف انواع اغلب میوه‌ها، سبزیجات و ریشه‌های خوراکی با کاهش خطر بسیاری از بیماری‌ها و مشکلات سلامتی مرتبط با سبک زندگی همراه بوده است، یکی از آن‌ها زنجبیل است. تحقیقات علمی نشان می‌دهند که زنجبیل صد‌ها ترکیب و متابولیت دارد که برخی از آن‌ها ممکن است به سلامتی و بهبودی بیماری‌ها کمک کنند.
۱. هضم غذا
ترکیبات فنلی موجود در زنجبیل به تسکین ناراحتی دستگاه گوارش (GI)، تحریک بزاق و صفرا و تحریک انقباضات معده در هنگام حرکت مواد غذایی و مایعات کمک می‌کند. همچنین، به نظر می‌رسد زنجبیل اثرات مفیدی بر آنزیم‌های تریپسین و لیپاز پانکراس و افزایش تحرک دستگاه گوارش دارد. در نتیجه زنجبیل می‌تواند به جلوگیری از سرطان روده‌بزرگ و یبوست کمک کند.
۲. حالت تهوع
جویدن زنجبیل خام یا نوشیدن چای زنجبیل یک درمان خانگی معمول برای تهوع در طول درمان سرطان است. به نظر می‌رسد مصرف زنجبیل برای کاهش احساس تهوع هنگام حرکت در خودرو نیز مفید باشد، اما از استفراغ نمی‌تواند جلوگیری کند. مصرف زنجبیل برای رفع تهوع در دوران بارداری نیز با مشورت پزشک ایمن است.
۳. سرماخوردگی و آنفولانزا
در هنگام سرما، نوشیدن چای زنجبیل راه خوبی برای گرم نگه داشتن خود است. این ریشه گیاهی یک دیافوریتیک است، بدان معنا که تعریق را تقویت می‌کند و بدن را از درون گرم می‌کند.
طرز تهیه چای زنجبیل
برای تهیه‌ی چای زنجبیل در خانه، ۲۰ تا ۴۰ گرم زنجبیل تازه را خرد کنید و آن را در یک فنجان آب گرم بریزید. اضافه کردن یک تکه لیمو یا مقداری عسل باعث بهبود طعم و همچنین افزایش خواص این چایی می‌شود. به طور معمول این افزودنی‌ها سطح ویتامین ث را در چای زنجبیل افزایش می‌دهند و خواص ضد باکتریایی آن را تقویت می‌کنند. به همین دلیل این چای یک درمان طبیعی تسکین دهنده برای سرماخوردگی و آنفولانزا است.
۴. کاهش درد
یک مطالعه در دانشگاه جورجیا روی ۷۴ داوطلب انجام شد. نتایج حاصل از این پژوهش نشان داد که مصرف مکمل زنجبیل درد عضلانی ناشی از ورزش را تا ۲۵ درصد کاهش می‌دهد. زنجبیل همچنین برای کاهش علائم دیسمنوره (قاعدگی دردناکی) که بسیاری از خانم‌ها تجربه می‌کنند، تاثیر چشمگیری دارد.
۵. عفونت
زنجبیل قرن‌هاست که برای کاهش عفونت و درمان شرایط التهابی مورد استفاده قرار می‌گیرد. یک مطالعه منتشر شده در مجله تحقیقات پیشگیری از سرطان گزارش می‌دهد که مکمل‌های زنجبیل، خطر ابتلا به سرطان روده بزرگ در ۲۰ شرکت کننده در این تحقیق را کاهش داده است. این گیاه همچنین برای درمان التهاب مرتبط با آرتروز بسیار موثر و بی‌خطر است.
۶. سلامت قلب و عروق
یکی دیگر از خواص زنجبیل کاهش احتمالی کلسترول، کاهش خطر لخته شدن خون و کمک به کنترل سطح قند خون است. اگرچه اثبات این ادعا به تحقیقات بیشتری نیاز دارد، اما در صورت اثبات، زنجبیل می‌تواند به درمان بیماری‌های قلبی و دیابت کمک کند.
۷. بهبود عملکرد مغز
استرس اکسیداتیو و التهاب مزمن می‌تواند روند پیری را تسریع کند. این دو عامل به عنوان علل اصلی بیماری آلزایمر و کاهش قدرت شناخت مرتبط با سن شناخته می‌شوند. برخی مطالعات در مورد حیوانات نشان می‌دهند که آنتی اکسیدان‌ها و ترکیبات زیست فعال موجود در زنجبیل می‌تواند پاسخ‌های التهابی در مغز را مهار کنند. همچنین شواهدی وجود دارد که نشان می‌دهد زنجبیل می‌تواند عملکرد مغز را به طور مستقیم تقویت کند.
۸. سلامت دهان
قدرت ضد باکتریایی زنجبیل ممکن است باعث درخشندگی دندان‌ها و زیباتر شدن لبخند شما شود. ترکیبات فعال موجود در زنجبیل به نام گینجرول، می‌توانند از رشد باکتری‌های دهان جلوگیری کنند. این باکتری‌ها همان مواردی هستند که باعث بیماری پریودنتال (periodontal) می‌شود که یک عفونت جدی در لثه است.
۹. نازایی و اختلال نعوظ
علاوه بر پتاسیم، منیزیم و ویتامین B۶، زنجبیل مقداری منگنز نیز دارد. این ماده معدنی برای سلامت اعصاب ضروری است. منگنز با کمک به شکل‌گیری و تحریک ترشح هورمون جنسی تستوسترون برای افزایش میل جنسی و تولید اسپرم بسیار مهم است. درحالی‌که مرکز پزشکی دانشگاه مریلند اعلام کرده کمبود منگنز در افراد بسیار نادر است، اما این مشکل می‌تواند منجر به ناباروری و اختلالات نعوظ شود.
۱۰. سلامت پوست
مصرف زنجبیل می‌تواند با چین و چروک پوست مبارزه کند. این ماده غذایی منبعی فوق‌العاده از آنتی اکسیدان‌هاست که ضمن افزایش گردش خون، سموم سلول‌های پوستی را کاهش می‌دهد و اثرات پیری را کندتر می‌کند. همچنن زنجبیل به کاهش لکه‌ها و جوش‌های صورت کمک می‌کند. این گیاه خواص ضد عفونی کنندگی دارد و می‌تواند باکتری‌های روی سطح پوست و داخل منافذ را که موجب تشکیل آکنه می‌شوند را به حداقل بساند.
۱۱. شادابی و سلامت مو
زنجبیل ریشه‌ی مو را تقویت می‌کند، بنابراین مصرف آن به صورت خوراکی یا موضعی می‌تواند از ریزش مو جلوگیری کند. این گیاه همچنین با افزایش جریان گردش خون می‌تواند رشد مو‌ها را نیز تحریک و همزمان مو‌های شما را براق کند.
زنجبیل دارای خواص آنتی سپتیک طبیعی است و با شوره سر مبارزه می‌کند. افزون بر آن، وجود آنتی اکسیدان‌ها در این ریشه گیاهی، تا حد زیادی به درمان و جلوگیری از موخوره کمک می‌کند.
زنجبیل دارای خواص آنتی سپتیک طبیعی است و با شوره سر مبارزه می‌کند. افزون بر آن، وجود آنتی اکسیدان‌ها در این ریشه گیاهی، تا حد زیادی به درمان و جلوگیری از موخوره کمک می‌کند.
۱۲. کاهش وزن
استفاده از زنجبیل همراه با ورزش و یک رژیم غذایی سالم می‌تواند به کاهش وزن کمک کند. یکی از منابع مطالعاتی معتبر نشان داد که این ریشه خوراکی، چاقی را در موش‌هایی که دارای رژیم‌های غذایی حاوی چربی زیاد بودند، سرکوب می‌کند. همینطور، یک بررسی دیگر به نقل از منبعی معتبر، دریافت که مردانی که بعد از خوردن غذا، یک دمنوش زنجبیل گرم می‌نوشند، برای مدت طولانی‌تری احساس سیری می‌کنند. حفظ تعادل قند خون نیز از دلایل دیگری است که با مصرف زنجبیل، مانع از پرخوری می‌شود.
زنجبیل انواع ویتامین‌ها و مواد معدنی را در اختیار بدن قرار می‌دهد. در جدول زیر می‌توانید ارزش غذایی این ماده خوراکی را مشاهده کنید.
| در هر ۱۰۰ گرم از ریشه زنجبیل | |
| کالری | ۷۹ گرم |
| کربوهیدرات | ۱۷/۸۶ گرم |
| فیبر خوراکی | ۳/۶ گرم |
| پروتئین | ۳/۵۷ گرم |
| شکر | ۰ گرم |
| سدیم | ۱۴ میلی گرم |
| آهن | ۱/۱۵ گرم |
| ویتامین سی | ۷/۷ گرم |
| پتاسیم | ۳۳ میلی گرم |
سایر مواد مغذی موجود در زنجبیل عبارتند از:
- ویتامین B۶
- منیزیم
- فسفر
- فلز روی
- فولات
- ریبوفلاوین
- ویتامین ب۳ (نیاسین)
زنجبیل تازه یا خشک را می‌توان بدون اضافه کردن نمک یا شکر، در غذا یا نوشیدنی‌ها برای طعم‌دهی استفاده کرد. از آنجایی که غالبا زنجبیل در مقادیر کمی مصرف می‌شود، کالری، کربوهیدرات، پروتئین یا فیبر قابل توجهی به بدن اضافه نمی‌کند.
زنجبیل در رژیم غذایی
سایر ترکیبات ضد التهابی و آنتی‌اکسیدان‌های موجود در زنجبیل که برای سلامتی مفید هستند، شامل گینجرول، بتاکاروتن، کیسایسین، کافئین اسید، کورکومین و سالیسیلات است. زنجبیل با انواع مختلفی از غذا‌های دریایی، پرتقال، طالبی، گوشت مرغ، کدو تنبل، ریواس و سیب به خوبی جفت می‌شود. هنگام خرید زنجبیل، توجه کنید نباید روی آن لک یا چروک مشاهده شود و عطر و بوی قوی‌ای داشته باشد.
زنجبیل تازه را در یک کیسه پلاستیکی بسته بندی کنید و در یخچال یا فریزر قرار دهید. قبل از استفاده آن را پوست بگیرید یا رنده کنید و به مقدار مناسب در هر ماده غذایی یا نوشیدنی اضافه نمایید. شما همچنین می‌توانید از زنجبیل خشک شده نیز استفاده کنید. در اکثر دستور پخت‌های غذا، یک هشتم قاشق چایخوری از این ادویه می‌تواند جایگزین زنجبیل رنده شده و تازه شود.
زنجبیل تازه را در یک کیسه پلاستیکی بسته بندی کنید و در یخچال یا فریزر قرار دهید. قبل از استفاده آن را پوست بگیرید یا رنده کنید و به مقدار مناسب در هر ماده غذایی یا نوشیدنی اضافه نمایید. شما همچنین می‌توانید از زنجبیل خشک شده نیز استفاده کنید. در اکثر دستور پخت‌های غذا، یک هشتم قاشق چایخوری از این ادویه می‌تواند جایگزین زنجبیل رنده شده و تازه شود.
نوشیدن آب زنجبیل نیز راهی عالی برای حفظ رطوبت بدن و بهره‌مندی از مزایای این گیاه فوق‌العاده است، اما توجه داشته باشید که قبل از مصرف این گیاه به عنوان مکمل دارویی حتما با پزشک خود مشورت کنید.
زنجبیل و دارچین؛ دمنوشی زمستانه
زنجبیل به دلیل گرما و خواص آنتی اکسیدانی که دارد برای جلوگیری از سرماخوردگی و تقویت ایمنی بدن در زمستان بسیار مفید است. این گیاه خارق‌العاده در ترکیب با دارچین می‌تواند خواص بیشتری نیز ارائه کند. طبع هردوی این گیاهان گرم و خشک است، بنابراین در رفع سردی از بدن بسیار کارآمد خواهند بود.
برخی از خواص دمنوش زنجبیل و دارچین عبارتند از:
- کاهش وزن و لاغری
- بهبود درد‌های عضلانی و مفصلی
- افزایش انرژی
- تقویت قوای جنسی
- درمان سوءهاضمه، نفخ، تهوع و اسهال
- کاهش درد قاعدگی
- بهبود سرماخوردگی
- کاهش چربی و کلسترول خون
- افزایش ایمنی بدن
طرز تهیه دمنوش زنجبیل و دارچین:
۱. مقداری زنجبیل تازه را به صورت ورقه ورقه خرد کنید.
۲. چند چوب دارچین را با آب سرد بشوید و به تکه‌های یک سانتیمتری خرد کنید.
۳. کمی آب جوش در فنجان بریزید و زنجبیل و دارچین را به آن اضافه نمایید. درب فنجان را بگذارید و صبر کنید.
دمنوش شما بعد از ۱۵ تا ۲۰ دقیق آماده است. برای طعم‌دهی بیشتر می‌توانید از عسل یا لیمو استفاده کنید.
۲. چند چوب دارچین را با آب سرد بشوید و به تکه‌های یک سانتیمتری خرد کنید.
۳. کمی آب جوش در فنجان بریزید و زنجبیل و دارچین را به آن اضافه نمایید. درب فنجان را بگذارید و صبر کنید.
دمنوش شما بعد از ۱۵ تا ۲۰ دقیق آماده است. برای طعم‌دهی بیشتر می‌توانید از عسل یا لیمو استفاده کنید.
عوارض جانبی مصرف زنجبیل
سازمان غذا و داروی ایالات متحده (FDA) زنجبیل را یک ماده افزودنی خوراکی می‌داند که به طور کلی بی‌خطر است. زنجبیل برای بسیاری از افراد عوارض جانبی خاصی ندارد یا با عوارض جانبی ناچیز همراه است. با این‌حال، در برخی موارد مصرف زیاد آن با عوارضی از قبیل تشدید رفلاکس اسید معده، التهاب در دهان و اسهال همراه است.
میزان موثر بودن زنجبیل برای بدن و همچنین عوارض جانبی آن به موارد زیادی بستگی دارد، اما به طور کلی توصیه می‌شود که افراد روزانه بیش از ۴ گرم از آن را مصرف نکنند، این میزان در دوران بارداری حداکثر یک گرم است.
مادران باردار و افرادی که به سنگ صفرا، دیابت یا اختلال در لخته شدن خون مبتلا هستند، باید قبل از مصرف زنجبیل یا افزایش میزان مصرف آن با پزشک خود مشورت کنند. زنجبیل و مکمل‌های مبتنی بر آن نباید با آسپرین یا سایر دارو‌های رقیق کننده خون مصرف شوند.
مادران باردار و افرادی که به سنگ صفرا، دیابت یا اختلال در لخته شدن خون مبتلا هستند، باید قبل از مصرف زنجبیل یا افزایش میزان مصرف آن با پزشک خود مشورت کنند. زنجبیل و مکمل‌های مبتنی بر آن نباید با آسپرین یا سایر دارو‌های رقیق کننده خون مصرف شوند.
نظرات