دوربین‌های مدار بسته ، سرنخ اصلی متروپل و عبدالباقی در آبادان

پس از وقوع حادثه ریزش ساختمان متروپل در آبادان چه اقداماتی برای جلوگیری از آسیب بیشتر و کمک به آسیب دیدگان و قربانیان انجام شد؟

در زمانی که حادثه متروپل در آبادان رخ داد بنده در تهران حضور داشتم به محض شنیدن خبر حادثه موضوعات مختلفی را پیگیری کردیم. در ابتدا ما با مدیریت بحران وزارت کشور تماس گرفتیم و پس از آن از وزیر کشور درخواست کردیم که امکانات لازم برای مدیریت بحران را به منطقه اعزام کنند. از طرف دیگر ما تماس‌هایی با فوریت‌های پزشکی برقرار کردیم و درخواست کردیم اقدامات لازم در این زمینه صورت بگیرد. بلافاصله دو بالگرد از فوریت‌های پزشکی و آمبولانس‌هایی که در دانشگاه علوم پزشکی مستقر بودند به منطقه اعزام شدند تا به آسیب دیدگان حادثه کمک کنند. بنابراین در اولین فرصت امکاناتی که لازم بود به منطقه گسیل شد تا به آسیب دیدگان حادثه کمک رسانی شود. ما با هلال احمر و آقای کولیوند نیز تماس گرفیتم و از هلال احمر خواستیم نیروهای خود را به محل حادثه اعزام کنند و اقدامات لازم را در این زمینه انجام بدهند که دستورات لازم داده شد. ما با سازمان بنادر کشور که دارای تجهیزات خوبی برای چنین مواقعی است نیز تماس گرفتیم و از آنها خواستیم که امکانات خود را در اختیار ما قرار بدهد. موضوع مهم دیگری که در این زمینه در دستور کار قرار گرفت استفاده از تجربیاتی بود که در حادثه پلاسکو به دست آمده بود. به همین دلیل ما با شهردار تهران تماس گرفتیم و از آقای زاکانی خواستیم در زمینه همکاری آتش نشانی تهران همکاری‌های لازم را با ما داشته باشند. آتش نشانی تهران نیز۳۵ نیروی باتجربه و متخصص خود را با تجهیزات کامل به محل حادثه در آبادان اعزام کرد. مشکلی که در این زمینه وجود داشت این بود که به دلیل وجود ریزگردها و آب و هوای نامساعد در آبادن امکان اینکه این نیروهای متخصص به صورت هوایی وارد آبادان شوند وجود نداشت و به همین دلیل این نیروها به صورت زمینی به محل حادثه اعزام شدند. تلاش ما این بود که کلانشهرهایی که درباره چنین حوادثی دارای تجربه بودند به محل حادثه اعزام شوند تا از تجربیات آنها استفاده شود. ما با دکتر قالیباف رئیس مجلس شورای اسلامی نیز گفت‌وگو داشتیم که ایشان این موضوع را در صحن علنی مجلس مطرح کردند و دستورات لازم را به کمیسیون عمران مجلس برای بررسی موضوع و کمک رسانی به آسیب دیدگان صادر کردند.

آیا بررسی‌های کمیسیون عمران از دلایل حادثه آغاز شده است؟ چه نتایجی داشته است؟

۵نفر از اعضای کمیسیون عمران مجلس به‌همراه معاون مسکن وزارت راه و شهرسازی و رئیس سازمان نظام مهندس کشور و هیات‌مدیره سازمان نظام مهندسی کشور در آبادان حضور پیدا کردند و از محل حادثه بازدید میدانی انجام دادند. پس از آن در محل ساختمان نظام مهندسی آبادان جلسه‌ای در همین زمینه برگزار شد و دستورات لازم داده شد. گروه‌های مستند ساز و خبرنگار در منطقه حضور دارند و همه مسائل را بررسی می‌کنند و در اختیار افکار عمومی جامعه قرار می‌دهند. بدون تردید نتایج بررسی‌های کمیسیون عمران مجلس در اختیار نمایندگان مجلس شورای اسلامی قرار خواهد گرفت و این موضوع در صحن علنی مجلس شورای اسلامی مورد بررسی قرار خواهد گرفت. واقعیت این است که برخی از امکانات در استان خوزستان وجود نداشت و به همین دلیل امدادگران با چالش‌های زیادی مواجه شدند.

برخی از نیروهای مستقر در محل حادثه از کمبود امکانات امدادرسانی گلایه داشتند. آیا نهادهای مسئول، دولت و نهادهای امدادرسانی به موقع عمل کردند؟آیا مسئولان اهتمام جدی نسبت به ابعاد مختلف حادثه داشتند و تلاش‌هایی که انجام دادند چاره‌ساز بود؟

برخی از تجهیزات در محل حادثه وجود نداشت. در پیگیری‌هایی که ما انجام دادیم به این نتیجه رسیدیم که برخی از ابزارهایی که برای امدادرسانی لازم است حتی در استان خوزستان نیز وجود ندارد. به عنوان مثال ما به دستگاه بتن بر پی۷۰۰ نیاز داشتیم که تنها در استان‌هایی وجود داشت که دارای معادن بودند و در معادن از آنها استفاده می‌شد. سازه‌های فروریخته در محل حادثه بزرگ و سنگین بود و به همین دلیل این نیاز وجود داشت که این سازه‌ها را از طریق بتن بر برش بدهند. متأسفانه این تجهیزات در استان خوزستان وجود ندارد. با تلاش‌هایی که در این زمینه صورت گرفت ما تنها موفق شدیم دو دستگاه بتن بر را در صنایع فولاد خوزستان پیدا کنیم که این دو دستگاه را به محل حادثه انتقال دادیم. بااین وجود این دستگاه‌ها برای ما کارساز نبودند و نتوانستیم از آنها استفاده کنیم. به همین دلیل ما از وزارت صمت درخواست کردیم که یک‌دستگاه بتن بر را از معادن کشور در اختیار ما قرار بدهند. در این زمینه لازم می‌دانم از آقای حسینی معاون پارلمانی رئیس‌جمهور تشکر کنم که در کوتاه‌ترین زمان بررسی کردند و مشخص شد که در استان یزد چنین دستگاهی وجود دارد و به همین دلیل این دستگاه به محل حادثه در آبادان فرستاده شد. اینکه برخی مردم و امدادگران تا حدودی از وضعیت امکانات گلایه دارند صحیح است. به هر حال حادثه بزرگی رخ داده و مردم در این حادثه عزیزان خود را از دست داده‌اند. نکته دیگری که در شرایط کنونی وجود دارد این است که سازه‌های موجود وضعیت مطمئنی ندارد و هر لحظه احتمال ریزش آنها وجود دارد که در صورت چنین اتفاقی احتمال افزایش شمار قربانیان وجود خواهد داشت. به همین دلیل ما در مقابل جان مردم و امدادرسان مسئولیت داریم و نباید شرایطی پیش بیاید که به دلیل بی‌احتیاطی و یا عملکرد نادرست تعداد قربانیان این حادثه تلخ افزایش پیدا کند.

خطر ریزش سازه‌های موجود به چه اندازه جدی است و این خطر به چه میزان جان شهروندان آبادانی را تهدید می‌کند؟

برخی که از دور به ماجرا نگاه می‌کنند این سوال را مطرح می‌کنند که چرا سازه‌های موجود را تخریب نمی‌کنند تا به افراد دیگری آسیب وارد نشود. این در حالی است که ما هنوز احتمال می‌دهیم فرد و یا افرادی زیر آوار زنده باشند. به همین دلیل تا زمانی که این احتمال وجود داشته باشد ما سازه‌های دیگر را تخریب نمی‌کنیم. حتی اگر احتمال داده شود یک نفر هم ممکن است زیر آوار گرفتار شده باشد ما دستور تخریب سازه را صادر نمی‌کنیم تا آن فرد زنده را نجات بدهیم. این نگاهی است که در شرایط کنونی بر وضعیت امدادرسانی حاکم است و همه مسئولان آبادان و کشور به دنبال این هستند که امیدها نسبت به زنده بودن برخی افراد در زیر آوار را جدی بگیریم و آن را دنبال کنیم تا اطمینان حاصل شود. ما نمی‌توانیم این ریسک را بپذیریم که در حالی که سازه‌ها وضعیت ناپایداری دارند دست به آواربرداری بزنیم و جان افراد دیگری را به خطر بیندازیم. به همین دلیل ما باید در مرحله نخست سازه‌ها را استحکام بدهیم و در یک وضیعت پایدار قرار بدهیم و پس از آن آواربرداری را انجام بدهیم.

در بررسی‌هایی که شما درباره دلایل وقوع این حادثه انجام داده‌اید به چه نتایجی دست پیدا کرده اید؟ مقصر واقعی این حادثه چه کسانی هستند؟

در این زمینه هنوز نمی‌توان پیشداوری کرد و این موضوعی است که مراجع قضایی باید به آن رسیدگی کنند. من در تذکر اضطراری خود در صحن علنی مجلس سه نهاد و ارگان را مورد خطاب قرار دادم. نخست شهرداری است که در این زمینه مقصر است. شهرداری آبادان باید در این زمینه دستور توقیف ساخت این مجتمع را می‌داد و نباید اجازه می‌داد روند ساخت و ساز در این مجتمع ادامه پیدا کند که متأسفانه این اتفاق رخ نداده است و در این زمینه شهرداری کوتاهی کرده است. این در حالی است که سازمان نظام مهندسی هشدارهای لازم را به شهرداری داده بود. نهاد دوم سازمان نهاد مهندسی است که سه بار به شهرداری اخطار داده بوده، اما شهرداری تمکین نمی‌کرده است. به همین دلیل این نهاد باید از طریق مراجع قانونی موضوع را پیگیری می‌کرده و مسئولان شهرداری را مجبور به پاسخگویی می‌کرده که این اتفاق نیز رخ نداده است. سازمان نظام مهندسی می‌توانست درباره این موضوع به نهادهای بالادستی شهرداری آبادان این گزارش را ارائه می‌داد تا نهادهای بالادستی با متخلفانی که در شهرداری حضور داشتند برخورد می‌کرد. متأسفانه سازمان نظام مهندسی تنها به نوشتن یک نامه اکتفا کرده و پیگیری‌های دیگر را انجام نداده که باید این کار را انجام می‌داد. به هر حال سازمان نظام مهندسی نسبت به جان انسان‌ها تعهد دارد و به واسطه همین تعهد می‌توانست این موضوع را به صورت جدی پیگیری کند تا چنین فاجعه‌ای رخ ندهد. در صورتی که سازمان نظام مهندسی از این راه به نتیجه نمی‌رسید باید نسبت به عملکرد شهرداری و مالک ساختمان متروپل به مراجع قانونی شکایت و به صورت قضایی موضوع را پیگیری می‌کرد که متأسفانه در این زمینه نیز کوتاهی صورت گرفته است. نهاد سومی که در وقوع این حادثه نقش داشته اداره کل راه و شهرسازی استان خوزستان به عنوان نهاد عالیه نظارتی بوده که باید نسبت به این موضوع حساسیت بیشتری از خود نشان می‌داده است. براساس ماده۳۵ شهرداری و مالک باید ملزم به گرفتن ناظر از سازمان نظام مهندسی می‌شدند که این اتفاق نیز رخ نداده است. در نتیجه اداره راه و شهرسازی استان خوزستان نیز به عنوان نهاد عالی نظارتی در این زمینه کوتاهی کرده است. ما در آینده همه بررسی‌های لازم را در این زمینه انجام خواهیم داد و مقصران اصلی حادثه را شناسایی می‌کنیم و همه مقصران را به مراجع قانونی معرفی خواهیم کرد. سازمان نظام مهندسی گزارش سه ناظر خود را به شهرداری داده بوده که شهرداری نسبت به توقف ساخت این مجتمع تمکین نکرده است. ما هنوز نمی‌توانیم به صورت قطعی در این زمینه اظهارنظر و پیش‌داوری کنیم که در این حادثه چه کسانی مقصر بوده‌اند. باید منتظر ماند تا تحقیقات نهایی در این زمینه تکمیل شود و نتیجه تحقیقات به نهادهای نظارتی و مجلس شورای اسلامی ارسال شود تا تصمیم گیری‌های نهایی درباره مسببان این حادثه در مراجع ذی‌صلاح گرفته شود.