راهنمای کامل گردگیری و پاک کردن گرد و غبار کیس کامپیوتر

کیس کامپیوتر بعد از مدتی استفاده، گرد و غبار زیادی را به داخل جذب می‌کند. این گرد و غبار در صورتی که زیاد از حد وارد کیس شوند، روی پره‌های فن یا مدارها نشسته و عملکرد آن‌ها را با مشکل مواجه می‌کنند. مثلا تیغه‌ها وقتی بیش از حد گرد و غبار داشته باشند، نه تنها سنگین شده و به موتور آن‌ها فشار می‌آید، بلکه عملکرد خوبی هم در دمیدن باد سرد نخواهند داشت. بنابراین راه حل منطقی این است که بعد از هر چند ماه یک بار،‌ از درون کیس گرد و غبار را پاک کنید. اما این کار باید روی اصول انجام شود. در این مطلب همراه ما باشید تا روش‌های انجام این کار را به شما آموزش دهیم.

پیش گفتار تجمع گرد و غبار درون کیس کامپیوتر

تجمع گرد و غبار درون کیس، یک واقعیت تلخ و انکارناپذیر برای تقریباً همه‌ی صاحبان کامپیوتر است. مهم نیست اتاق شما چقدر تمیز باشد یا اینکه کیس شما چقدر فیلتر هوا دارد تا مانع ورود گرد و غبار به داخل شود. به هر حال گرد و غبار راهی برای ورود به داخل پیدا خواهد کرد. اما سوالی که ذهن کاربران را درگیر کرده این است که چقدر گرد و غبار، زیاد در نظر گرفته می‌شود؟ یعنی با دیدن چه حجمی از غبار باید به این نتیجه برسیم که حالا وقتش رسیده تمیزکاری انجام دهیم؟

حقیقت این است که چک کردن زود به زود کیس کامپیوتر برای جلوگیری از ورود گرد و غبار به داخل آن خیلی بهتر از این است که شما هر چند وقت یک بار، خیلی برای تمیز کردن آن وقت بگذارید. چون اگر به مدت زیاد این کار را انجام ندهید، مجبور می‌شوید قطعات را باز کرده به خوبی داخل آن‌ها را تمیز کنید. این کار هم وقت شما را می‌گیرد و هم خیلی می‌تواند ریسکی باشد. چون قطعات کامپیوتر به شدت حساس هستند و ممکن است در طول فرایند تمیزکاری آسیب ببینند.

به صورت کلی، تمیزکاری کیس باید حداقل هر شش ماه یک بار صورت بگیرد. اما این نسخه را نمی‌توان برای همه تجویز کرد. قطعا بسته به محل زندگی، این مدت زمان هم می‌تواند تغییر کند. چون برخی از افراد در محل‌هایی با گرد و غبار زیاد زندگی می‌کنند و مجبور هستند خیلی زودتر، درب کیس را برای تمیزکاری باز کنند. در ادامه، به صورت کلی به تمام پرسش‌های شما درباره تمیزکاری کیس کامپیوتر پاسخ خواهیم داد.

هر چند وقت یک بار باید کیس کامپیوتر را گردگیری کرد؟

هیچ قانون خاصی برای تمیزکاری کیس وجود ندارد. کسی نمی‌تواند به شما بگوید حتما در طول یک مدت زمان خاص باید کیس را تمیز کنید. چون این موضوع به خیلی از موارد بستگی دارد. در زیر، به چند مورد از این عوامل که بیشترین تأثیر را روی این موضوع دارند اشاره خواهیم کرد.

• نحوه‌ی استفاده و محل قرارگیری کیس: کاربرانی که کامپیوتر خود را در محیط‌های پرگرد و غبار مانند کارگاه‌های صنعتی قرار می‌دهند، نیاز به تمیزکاری بیشتری دارند. همچنین در برخی از محیط‌های خانه به سبب رفت و آمد بیشتر از بیرون به داخل، گرد و غبار می‌توانند نفوذ بیشتری به داخل کیس داشته باشند. همچنین محل قرارگیری کیس هم تأثیر زیادی در تمیزکاری آن دارد. مثلا اگر کیس روی فرش باشد، قطعا گرد و غبار بیشتری به داخلش کشیده می‌شود تا اینکه روی یک سطح چوبی باشد.
• نوع فیلترهای گرد و غبار: استفاده از فیلترهای با کیفیت و قابل شستشو می‌تواند کمک کند تا گرد و غبار کمتری وارد کیس شود. شما برای این منظور هم می‌توانید فیلترهای کیس مخصوص خریداری کرده یا کیسی با فیلترهای قدرتمند تهیه کنید.
• میزان تمیزی محیط: اگر اتاقی که کیس در آن قرار دارد، تمیز و مرتب باشد، گرد و غبار کمتری به داخل کیس وارد می‌شود. بنابراین تمیزکاری مکرر اتاق کامپیوتر هم می‌تواند یکی از عواملی باشد که باعث می‌شود ورود گرد و غبار به داخل کیس به حداقل برسد.
• محیط زندگی: موقعیت جغرافیایی و شرایط آب و هوایی نیز می‌تواند بر میزان تجمع گرد و غبار در کیس تأثیر بگذارد. اگر شما در محیطی گرم و خشک با گرد و غبار زیاد زندگی می‌کنید، قطعا بعد از شش ماه، با صحنه‌ای روبرو می‌شوید که شخصی که در محیط سردسیر و پر باران زندگی می‌کند، هر یک سال یا شاید حتی هر دو سال با آن مواجه شود.

به طور کلی، تمیز نگه داشتن داخل کیس و زدودن منظم گرد و غبار به سلامت و عملکرد بهتر کامپیوتر کمک می‌کند. اما باید توجه داشته باشید که این چند مورد، بیشترین تأثیر را در این زمینه دارند و نقش‌شان در تخمین مدت زمان تمیزکاری بسیار مهم است.

اگر چندین سال است که از کامپیوتر استفاده می‌کنید و به تمیزکاری آن هم اهمیت می‌دهید، قطعا سال‌ها تجربه با کامپیوترها باید به شما آموخته باشد که تمیزکاری سبک هر سه تا چهار ماه یکبار، می‌تواند مقدار گرد و غبار داخل کیس را به کمترین میزان برساند و دیگر نیازی به تمیزکاری عمیق هم نخواهد بود. اما این مدت زمان صرفا یک میزان پیشنهادی است. بسته به شرایطی که در بالا اشاره شده، شاید مجبور باشید هر دو ماه یکبار تمیزکاری انجام دهید. اما از این میزان کمتر به نظر نمی‌رسد که نیاز باشد.

البته شما بعد از این مدت شاید با کیس خیلی کثیفی هم روبرو نشوید. اما پیشنهاد می‌کنیم در حالت عادی، حداقل هر ۴ ماه و در حالت‌های خاص، هر ۲ ماه یک بار، داخل کیس را با استفاده از دستگاه‌های مکنده مثل جارو برقی، تمیز کنید. در این مدت، نیازی به تمیزکاری عمیق نیست مگر اینکه گرد و خاک زیادی مشاهده شود. مراقب باشید لوله‌ی جارو برقی با قطعات کیس برخورد نکند. سعی کنید برای تمیزکاری از سشوار استفاده نکنید چون این دستگاه به علت دمنده بودن، گرد و غبار را به داخل مدارها هدایت می‌کند و شاید دردسر بیشتری برایتان به وجود بیاورد.

اگر اهل سیگار یا به صورت کلی دخانیات دودی هستید، باید خود را برای تمیزکاری با فاصله‌ی کمتر آماده کنید. چون دود تنباکو به داخل کامپیوتر نفوذ کرده و مثل یک لایه‌ی چسبناک، روی تیغه‌های فن یا قطعات دیگر می‌نشینند. این لایه‌های چسبناک نه اینکه خودشان مشکل‌ساز باشند، بلکه باعث می‌شود کوچک‌ترین گرد و غبار روی قطعات بنشینند و عملکرد سیستم را با مشکل مواجه کنند. همچنین به خاطر چسبنده بودن، شما وقتی می‌خواهید یک جارو برقی ساده هم درون کیس بکشید، موفق به زدودن آن‌ها نخواهید شد و حتما باید از اسپری‌های مخصوص یا دستمال و شوینده‌های خاص استفاده کنید.

توجه داشته باشید در هیچ یک از بخش‌های این متن نگفتیم که کامپیوتر به تمیزکاری نیازی ندارد. در تمیزترین اتاق‌ها و بهترین شرایط آب و هوایی هم شما به تمیزکاری نیاز دارید. صرفا مدت زمان آن فرق دارد که بعد از چند مدت استفاده، کاملا دست‌تان می‌آید که باید چطور و هر چند وقت یک بار باید این کار را انجام دهید.

چگونه بدون آسیب زدن به قطعات می‌توان گرد و غبار را از کیس پاک کرد؟

پاک کردن گرد و غبار از کیس کامپیوتر اصلا کار دشواری نیست. اما باید به یاد داشته باشید که درون این جعبه، چیزهای کوچک، حساس و بسیار گران‌قیمتی وجود دارند. باید هنگام پاک کردن گرد و غبار از کامپیوترتان، دقیق و خیلی هم محتاط باشید. در صورت لزوم، پیشنهاد می‌شود حتما کیس را برای تمیزکاری عمیق نزد یک فرد ماهر ببرید یا اینکه تمام لوازم تمیزکاری اصلی و با کیفیت را با مشورت یک فرد متخصص خریداری کرده و نحوه‌ی استفاده از آن‌ها را هم یاد بگیرید.

چیزهایی که برای تمیزکاری کامپیوتر خود نیاز دارید، عبارت‌اند از:

• هوای فشرده: استفاده از اسپری‌های خشک ارزان‌ترین راه حل برای زدودن گرد و غبار داخل کیس است. این محصولات به دلیل بهره‌مندی از سری‌های باریک، دقیقا آن نقطه‌ای را که می‌خواهید تمیز می‌کنند.
• مکنده کوچک: یک مکنده کوچک و با توان کم می‌تواند به عنوان جایگزین هوای فشرده استفاده شود. این مکنده‌ها معمولا رابط USB داشته و قدرت خود را از خود کیس دریافت می‌کنند. همچنین فضای زیادی را اشغال نمی‌کنند و به راحتی می‌توان از آن‌ها استفاده کرد.
• دستمال میکروفایبر: برای تمیزکاری بیشتر بخش‌های بیرونی کامپیوتر دستمال میکروفایبر گزینه‌ی بهتری است. همچنین اگر نیاز به پاک کردن گرد و غبار از سطوح داخلی است، این دستمال می‌تواند کمک‌تان کند.

نیازی نیست کوچک‌ترین ذرات گرد و غبار را از داخل کیس کامپیوتر پاک کنید. صرفا تا جایی که امکان دارد از حجم آن بزدایید و اجازه دهید قطعات نفس بکشند.  همچنین فیلترها را بررسی کرده و ببینید آیا گرد و غبار زیادی روی آن‌ها نشسته یا خیر. جز در موارد خاص، اصلا نیازی به شست و شوی فیلترها هم ندارید.

مراحل تمیزکاری کیس کامپیوتر

• اولین کار، خاموش کردن کامپیوتر، جدا کردن کابل برق از پاور و برداشتن پنل‌های جانبی است.
• سپس، یک چراغ پیشانی کوچک دور سر خود ببندید تا بتوانید به راحتی، داخل کیس را ببینید. استفاده از این چراغ کمک می‌کند بدون دخالت دست، قطعات را به خوبی ببینید.
• هرگونه فیلتر گرد و غباری را که در جلو، پشت یا بالای کیس قرار دارد را خارج کرده و تکان دهید تا گرد و غبار آن از بین برود. اگر هم فیلتر زیاد کثیف بود، آن را بشویید و اجازه دهید کاملا خشک شود.
• از هوا فشرده برای دفع گرد و غبار از پره‌های فن، سینک‌های حرارتی و سایر قطعاتی که درون کیس می‌توانید به آن‌ها دسترسی داشته باشید، استفاده کنید.
• گرد و غبار ممکن است به سختی به پره‌های فن چسبیده باشد، بنابراین ممکن است لازم باشد آن‌ها را با یک دستمال پاک کنید.
• در صورتی که تمیزکاری دشوار است، می‌توانید فن‌ها را خارج کرده و با دستمال آغشته به الکل (طوری که با فشردن شدید دستمال هم الکل چکه نکند)، فقط تیغه‌های فن را تمیز کنید.
• ممکن است نیاز باشد که کارت گرافیک را برای پاک کردن زیر و اطراف آن خارج کنید. اما توجه داشته باشید جز این قطعه، سعی نکنید قطعه‌ی دیگری را بردارید. چون در این صورت، گرد و غبار به داخل سوکت‌ها رفته و مشکل بیشتری برایتان به وجود می‌آورد. این کار را نکنید مگر اینکه حجم گرد و غبار واقعاً زیاد باشد.
• اگر مکنده کوچک دارید، با دقت، تمامی گرد و غبار داخل را تمیز کنید، اما سعی کنید گرد و غبار را به بیرون هدایت کنید، نه سمت قطعات دیگر.
• قطعات را سر هم کرده و درب کیس را ببندید.

آیا لپ‌تاپ‌ها هم نیاز به تمیزکاری دارند؟

بیشتر لپ‌تاپ‌ها از فن به عنوان سیستم خنک‌کننده استفاده می‌کنند. چون تعداد این فن‌ها کم و اندازه‌شان کوچک است، گرد و غبار کمتری به داخل هدایت می‌شود اما چون لپ‌تاپ را در سطوح‌های مختلفی قرار می‌دهیم، نظیر فرش، روی پا و…، باز هم گرد و غبار جذب خواهد شد. متأسفانه، باز کردن لپ‌تاپ برای تمیزکاری سخت بوده و غالبا مشکل را بیشتر می‌کند. پس در درجه‌ی اول، سعی کنید اجازه ندهید گرد و غبار وارد لپ‌تاپ‌تان شود.

البته این به این معنی نیست که تمیز کردن لپ‌تاپ غیرممکن است. اگر احساس می‌کنید لپ‌تاپ شما به طور غیرعادی داغ می‌شود یا می‌توانید صدای فن‌ها را متوجه شوید، شاید وقت آن رسیده باشد که سری به داخل لپ‌تاپ بزنید.

چرا کامپیوتر خاک می‌گیرد؟

یک باور غلط طولانی‌مدت وجود دارد که کامپیوترها گرد و غبار ایجاد می‌کنند، اما این اصلاً درست نیست. در حقیقت، کامپیوترها گرد و غبار را بهتر از هر قطعه دیگر الکترونیکی جذب و به داخل می‌کشند.

حتی کامپیوترهای ضعیف امروزی دارای دو یا سه فن ورودی هستند و بعضی از آن‌ها ممکن است حتی شش یا بیشتر فن داشته باشند. بیشتر این فن‌ها برای جذب هوا به سیستم طراحی شده‌اند، اما هر گرد و غباری که در هوا معلق باشد را هم ممکن است به داخل بکشانند. اگرچه کامپیوتر فن‌های خروجی هم دارد اما به هر حال بخشی از گرد و غبار روی قطعات رسوب می‌کنند.

مشکل گرد و غبار زمانی تشدید می‌شود که بدانید قطعات درون کامپیوتر شما هنگام استفاده، یک بار مثبت خفیف تولید می‌کنند. این موضوع نه تنها گرد و غبار را جذب می‌کند بلکه آن‌ها را داخل کیس نگه می‌دارند و جلوی خروج آن‌ها را توسط فن‌های خروجی می‌گیرد.

آیا گرد و غبار روی عملکرد سیستم تأثیر می‌گذارد؟

تجمع بیش از حد گرد و غبار درون کامپیوتر شما می‌تواند بر عملکرد آن تأثیر بگذارد و حتی منجر به از کار افتادن قطعات شود. قطعات کامپیوتر یک محدوده دمایی دارند که باید در آن عمل کنند. اگر گرد و غبار از ورود هوای خنک به کیس جلوگیری کند، یا یک لایه ضخیم روی آن‌ها ایجاد کند، گرمای اضافی ممکن است باعث داغی بیش از حد و حتی خاموش شدن آن‌ها شود. بدین ترتیب شما گاهی اوقات شاید با خرابی قطعات هم مواجه شوید.

در بدترین حالت ممکن، گرد و غبار حتی می‌تواند منجر به آتش‌سوزی شود. گرد و غبار خیلی زیاد روی قطعات سیستم با افزایش شدید دما، امکان اشتعال دارند. در حالی که این اتفاق خیلی نادر است، اما رخ دادن آن غیر ممکن نیست.

چگونه از ورود گرد و غبار زیاد به داخل کیس جلوگیری کنیم؟

جز تمیزکاری مرتب، هیچ روش خوب دیگری برای تمیزکاری کیس وجود ندارد. اما می‌توان کارهایی انجام داد که در درجه‌ی نخست از ورود گرد و غبار به داخل آن جلوگیری کرد. از جمله این اقدامات می‌توان به موارد زیر اشاره کرد؛

• اتاق خود را تمیز نگه دارید

اگرچه واضح به نظر می‌رسد اما باید به این نکته اشاره کنیم. هر چه اتاقی که کامپیوتر در آن قرار دارد تمیزتر باشد، داخل کامپیوتر شما نیز تمیزتر خواهد بود. فرش‌ها را به طور منظم کنید، به خصوص در اطراف ناحیه کامپیوتر.

• کیس کامپیوتر را روی زمین قرار ندهید

حتی اگر کیس کامپیوتر خود را چند اینچ بالاتر از زمین قرار دهید، می‌توانید مقدار گرد و غباری که جذب می‌شود را کاهش دهید. برای این منظور می‌توانید از استندهای کیس استفاده کنید. همچنین قرار دادن کیس روی سطح میز چوبی هم می‌تواند راه حل خوبی باشد.

• فیلترهای گرد و غبار به فن‌ها اضافه کنید

اگر فن‌های ورودی کیس کامپیوتر شما هنوز دارای فیلترهای گرد و غبار نیستند، حتما برای آن‌ها فیلتر تهیه کنید یا فن‌ها را با فن‌هایی که فیلتر دارند جایگزین کنید. فقط به خاطر داشته باشید که اگر می‌خواهید فن‌ها کارایی خود را حفظ کنند، فیلترها باید به طور منظم از گرد و غبار پاک شوند.

• بهبود جریان هوا

تمام موارد بالا به کنار، بهبود جریان هوا هم می‌تواند به جلوگیری از ورود گرد و خاک کمک کند. نه اینکه گرد و غبار را به داخل بکشاند، بلکه آن‌ها را بعد از ورود، خارج می‌کنند. انجام اقداماتی دیگر مانند کابل‌کشی درست به سمت پشت صفحه مادربورد هم می‌تواند به گردش بهتر هوا و خروج گرد و خاک از داخل کیس کمک کند.

از بین بردن گرد و غبار داخل کیس؛ سخن پایانی

وقت گذاشتن هر چند ماه یک بار برای پاک کردن گرد و غبار از کامپیوتر یکی از ساده‌ترین راه‌ها برای افزایش طول عمر قطعات سیستم، بهبود کارایی آن‌ها و همچنین جلوگیری از رسوب گرد و غبار روی قطعات است. این کار به جلوگیری از آسیب داخلی یا خطاهای تصادفی کمک می‌کند و حتی ممکن است به افزایش چند فریم اضافی در بازی‌های مورد علاقه‌تان منجر شود. منبع: howtogeek