معمولا با شروع فصل بهار افراد دچار حساسیت های فصلی می شوند.در این فصل درختان و گل ها با آزاد کردن گرده های خود در هوا باعث بروز علائم آلرژی و حساسیت در ما می شوند.در ادامه این مطلب به توضیح بیشتری در این خصوص و راه های درمان پیشگیری از این مشکل می پردازیم.
حساسیت فصل بهار چیست؟
آلرژی بهاره، حساسیت بهاره، رینیت آلرژیک فصلی و تب یونجه دیگر اسامی هستند که برای حساسیت فصل بهار عنوان میشوند. با شروع فصل بهار درختان، گل‌ها و علف‌های هرز شروع به گرده‌افشانی در هوا می‌کنند. استنشاق این گرده‌ها توسط برخی افراد می‌تواند باعث ایجاد علائم حساسیت فصل بهار شود. به دلیل تنوع اقلیمی در ایران، شروع علائم حساسیت فصلی بهار ممکن است در همه‌جا در یک زمان نباشد. به عنوان مثال ساکنان مناطق جنوبی ایران ممکن است حتی در ماه‌های بهمن و اسفند که اصلا هنوز بهار نیامده است، دچار آلرژی فصل بهار شوند. حساسیت به فصل بهار می‌تواند در همه گروه‌های سنی و در هر جنسیتی دیده شود.
علائم آلرژی به دو شکل ظاهر می‌شود:
فصلی: علائم معمولا در فصل بهار و تابستان و در پاسخ به گرده گیاهان یا اسپور قارچ‌ها ایجاد می‌شود.
دائمی: علائم در تمام طول سال وجود دارد. علل ایجاد کننده آن می‌تواند گرد و غبار، حیوانات خانگی، قارچ وسوسک‌ها باشد.
- به این نوع آلرژی که در فصل بهار ایجاد می‌شود، رینیت آلرژیک یا تب یونجه هم گفته می‌شود.
- دلیل اینکه به آلرژی بهاری، تب یونجه می‌گویند، این است که در گذشته در ماه‌های گرم سال، یعنی همان زمانی که علائم آلرژی ظاهر می‌شود، کشاورزان یونجه‌ها را درو می کردند.
- مقدار گرده گیاهان به طور مشخصی در روزهایی که باد می‌وزد، در هوا بیشتر است. در صورتی که این مقدار در روزهای بارانی کمتر می‌شود.
- گرده گیاهان تنها محرک آلرژی در فصل بهار نیست. در اثر بارش‌های بهاری قارچ‌ها ممکن است داخل و خارج خانه‌مان رشد کنند. علاوه بر آن وقتی که خانه تکانی انجام می‌دهیم، گرد و غبار در منزل پراکنده می‌شود.
علائم حساسیت فصلی بهار
مهم‌ترین علائم حساسیت فصل بهار یا آلرژی فصل بهار به شرح زیر است:
- آبریزش بینی
- ریزش اشک از چشم
- عطسه
- سرفه
- خارش چشم یا بینی
- تیرگی زیر چشم
- سردرد و سرگیجه
- خستگی
در علائم آلرژی فصل بهار، تنگی نفس بیشتر در مواردی دیده می‌شود که فرد از قبل مشکلات تنفسی داشته است. از آنجایی‌که تنگی نفس می‌تواند منجر به مشکلات قلبی و یا حتی مغزی شود، از این رو افرادی که مبتلا به حساسیت بهاره هستند و علائم تنگی نفس نیز دارند حتما باید تحت نظر پزشک باشند تا سلامتی آنها به خطر نیفتد.
شایع‌ترین آلرژن‌هایی که در فصل بهار باعث بروز علائم آلرژی می‌شود شامل گرده گل‌ها و درختان، اسپور قارچ‌ها و حشرات است.
گرده گل‌ها و درختان
بسیاری از گیاهان از طریق گرده افشانی تولید مثل می‌کنند. گرده‌های بزرگ و چسبنده که معمولا در گل‌های رنگی دیده می‌شود و از طریق زنبورها جا به جا میشوند، معمولا باعث ایجاد آلرژی نمی‌شوند. بلکه گرده های ریز و پودر مانندی که به آسانی توسط باد جا به جا میشوند مسئول اصلی ایجاد علائم آلرژی هستند.
قارچ‌ها
قارچ‌ها و کپک‌ها دانه هایی به نام اسپور برای تولید مثل آزاد می‌کنند. این اسپورها توسط باد و یا شبنم در روزهای بارانی جا به جا میشوند.در خارج منزل این قارچ‌ها روی تنه پوسیده درختان یا برگ‌هایی که روی زمین ریخته‌اند و در داخل منزل در مکان‌های مرطوب مثل حمام و آشپزخانه رشد می‌کنند.
نیش حشرات
بر خلاف علائم معمول آلرژی فصلی، حشره گزیدگی موجب درد، خارش، قرمزی و تورم پوست در محل گزش می‌شود؛ واکنش سیستم ایمنی بدن به حشره گزیدگی ممکن است منجر به شرایط خطرناک و تهدید کننده زندگی به نام آنافیلاکسی شده و باید هرچه سریع‌تر نسبت به درمان ورم ناشی از نیش حشرات اقدام کرده تا از عوارض و خطرات احتمالی آن مصون ماند.
چه گیاهانی باعث حساسیت فصل بهار میشوند؟
گیاهانی که بیشتر باعث آلرژی میشوند شامل موارد زیر است:
- درخت توسکا یا رازدار
- درخت صنوبر
- درخت زبان گنجشک
- درخت راش
- درخت سرو
- چاودار
- جو دوسر
- چمن باغ
تشخیص حساسیت در فصل بهار
تشخیص آلرژی بهاری نسبت به سایر انواع آلرژی راحت‌تر است. در صورتی که علائم فقط در فصل‌های مشخصی از سال بروز کند پزشک تشخیص رینیت آلرژیک یا همان آلرژی فصلی را می‌گذارد.
همچنین پزشک ممکن است گوش، بینی و حلق را برای بررسی بیشتر معاینه کند.از آن جایی که درمان در همه انواع آلرژی‌های فصلی مشابه است، نیازی به انجام تست آلرژی و مشخص کردن ماده آلرژن نیست.
درمان آلرژی بهاری
بهترین درمان آلرژی بهاری، دوری از مواردی که است که باعث تحریک سیستم ایمنی و بروز علائم آلرژی می‌شود.
درمان خانگی حساسیت بهاری
علاوه بر مواردی که گفته شد، می‌توانیم اقدامات زیر را برای بهبود علائم آلرژی در منزل انجام دهیم:
- شستشوی بینی با محلول سالین: با خارج کردن موکوس اضافی در مجرای بینی، احتقان و گرفتگی بینی را کم می‌کند.
- بخور گرم: با نرم کردن راه هوایی بینی باعث رفع گرفتگی آن می‌شود.
- طب سوزنی: برخی تحقیقات نشان داده طب سوزنی می‌تواند در برطرف کردن علائم موثر باشد.
درمان حساسیت فصلی بهار در طب سنتی
طب سنتی برای درمان آلرژی در بهار توصیه‌هایی دارد که بهتر است به آنها توجه کنید:
- از پرخوری اجتناب کنید و غذاهای چرب که دیرهضم هستند را نخورید.
- به جای گوشت‌های دیرهضم از گوشت بلدرچین و کبک استفاده کنید.
- غذاهای شور و ترش و میوه‌های آبکی را کنار بگذارید.
- حداقل ۲ تا ۳ بار در هفته آش‌های ساده که از آلو یا انار در آنها استفاده شده است، بخورید.
- کاهو و سکنجبین بخورید تا از شدت خشکی و خارش پوست کاسته شود.
- از ادویه‌جات تند استفاده نکنید.
- خود را در معرض باد سرد قرار ندهید و لباس‌های مناسب بپوشید.
- موقع خواب، سر را نسبت به بدن بالاتر قرار دهید.
- بخور بابونه بدهید تا از آبریزش بینی کاسته شود.
- هنگامی که علائم شدید است از حمام رفتن بپرهیزید.
- از گلاب به شکل موضعی استفاده کنید تا به رفع خارش کمک شود.
- مصرف شربت خاکشیر، نارنج، آب زرشک، عرق کاسنی و شربت آبلیمو توصیه می‌شود.
در طب سنتی اعتقاد بر این است که علائم حساسیت فصلی بهار بیشتر برای افرادی رخ خواهد داد که مزاج گرم دارند یا بر اثر ابتلا به بعضی بیماری‌ها یا تغذیه نادرست مزاجشان رو به گرمی رفته باشد.
دمنوش برای درمان حساسیت به فصل بهار
به منظور مبارزه با آلرژی فصل بهار می‌توانید از دمنوش‌های زیر استفاده کنید:
- دمنوش زنجبیل
- دمنوش نعنا
- بادرنجبویه
- شیرین بیان
- چای سبز
با استفاده از این دمنوش‌ها می‌توانید علائم حساسیت فصلی بهار را کاهش دهید.
درمان دارویی حساسیت بهاری
برخی داروهایی که برای درمان حساسیت فصلی استفاده میشوند نیاز به تجویز پزشک دارند، در حالی که بعضی از آنها را می‌توان بدون نیاز به نسخه و با مشورت با دکتر داروساز از داروخانه تهیه کرد.
داروهای مورد استفاده در درمان آلرژی بهاری به شرح زیر است:
- آنتی هیستامین‌ها
- کورتیکواستروئیدهای مورد استفاده برای بینی
- ضد احتقان‌ها
- مسدودهای گیرنده‌های لکوترین
- قطره های چشمی
- اسپری‌های بینی
- گاهی اوقات از ایمونوتراپی برای حساسیت زدایی نسبت به ماده آلرژن استفاده می‌شود.
پیشگیری از آلرژی بهاری
برای پیشگیری از بروز علائم، بهتر است مواجهه با آلرژن را به حداقل برسانیم.
در این جا چند راه ساده که برای اجتناب از ماده آلرژن کارآمد هستند را مرور می‌کنیم:
- در روزهایی که باد می‌وزد، بهتر است در منزل بمانیم. بهترین زمان برای بیرون رفتن بعد از بارش باران است.
- بهتر است چمن‌های منزل را در حد کوتاه نگه داریم.
- لباس‌هایی که بیرون منزل پوشیده‌ایم را بلافاصله بعد از امدن به خانه درآورده و دوش بگیریم تا گرده ها و مواد آلرژن روی پوستمان باقی نماند.
- وقتی بیرون می‌رویم ماسک بزنیم.
- پنجره‌های خانه را بسته نگه داریم.
- مدت زمان کمتری بیرون بمانیم.
- از کنده درختان خشک شده و پوسیده دوری کنیم.
- ملحفه‌های رختخواب را هر هفته شستشو دهیم.
- کفش‌ها را قبل از ورود به منزل دربیاوریم.
- حداقل هفته‌ای یک بار خانه را با جاروی برقی تمیز کنیم.
نظرات