رستوران‌ها و فست‌فودی‌های شیراز در آستانه ورشکستگی: هر ۳ نفر، یک پرس غذا یا ساندویچ ارزان می‌خورند/شیشلیک و ماهیچه مشتری ندارد
بازار رستوران‌ها و فست‌فودهای شیراز این روزها با رکودی بی‌سابقه و کاهش محسوس مشتریان روبه‌رو است. هم‌زمان، لغو بسیاری از مراسم‌ها و کاهش برگزاری جشن‌ها موجب شده فروش رستوران‌ها و تالارهای پذیرایی تا حدود ۷۰ درصد کاهش یابد و شماری از واحدهای صنفی ناچار به تعطیلی شوند.
ایلنا از شیراز گزارش داد : افزایش چشمگیر قیمت مواد اولیه، گرانی گوشت و مرغ، و فشار ناشی از اجاره‌های سنگین باعث شده بسیاری از واحدهای صنفی با کاهش شدید فروش روبه‌رو شوند و بخشی از فعالان این صنف به تعطیلی یا ابطال پروانه کسب تن دهند.
رکود در بازار، نه تنها کسب‌وکار رستوران‌داران و سفره‌خانه‌ها را تحت تأثیر قرار داده، بلکه زنجیره‌ای از اشتغال مستقیم و غیرمستقیم در بخش خدمات غذایی را نیز با مشکل روبه‌رو کرده است.
روند کاهشی مراجعه مشتریان، به ویژه در تالارهای پذیرایی و رستوران‌هایی که قبلاً به عنوان مکان‌های تفریح و گردهمایی مورد استقبال خانواده‌ها قرار می‌گرفتند، به‌وضوح مشهود است. بسیاری از مردم به دلیل گرانی مواد غذایی و کاهش قدرت خرید، دیگر قادر به حضور مرتب در این واحدها نیستند و حتی مراسم‌هایی مانند عروسی و جشن‌ها با کاهش شدید روبه‌رو شده است.
به گفته مسئولان این صنف، برخی مشتریان که پیش‌تر هفته‌ای یک بار به رستوران مراجعه می‌کردند، اکنون فاصله بازدیدشان به دو هفته یا حتی یک بار در ماه رسیده است؛ مردم همچنان فست‌فود را دوست دارند، اما به دلیل گرانی، به سراغ گزینه‌های ارزان‌تر می‌روند.
هم‌زمان با افت مشتریان داخلی، کاهش حضور گردشگران و مسافران نیز بازار رستوران‌ها را تحت فشار قرار داده است.
رکود ۷۰ درصدی در صنعت رستوران‌داری و تالارهای پذیرایی شیراز
رئیس اتحادیه صنف رستوران‌داران و سفره‌خانه‌های سنتی شیراز، از رکود شدید بازار رستوران‌داری و تالارهای پذیرایی این شهر خبر داد و گفت: از زمان آغاز جنگ ۱۲ روزه رژیم صهیونیستی و تحولات پس از آن، بازار شیراز دچار افت فروش شدیدی شده است؛ در این مدت هم رستوران‌ها و هم سفره‌خانه‌ها و واحدهای بیرون‌بر با کاهش محسوس مشتری روبه‌رو بوده‌اند.
امین رحیمی با اشاره به اینکه علاوه بر رکود ناشی از شرایط سیاسی و روانی جامعه، هم‌زمانی این وضعیت با فصل مالیاتی نیز آسیب جدی به فعالان صنف وارد کرده است و ادامه داد: واحدهای صنفی موظف به پرداخت مالیات و ارزش افزوده خود بودند و در این شرایط فشار مضاعفی را متحمل شدند.
رحیمی خاطرنشان کرد: پس از شروع جنگ، بسیاری از مردم مراسم‌های عروسی خود را لغو کردند و تالارهای پذیرایی نیز به همین دلیل آسیب شدیدی دیدند؛ هم‌اکنون کاهش برگزاری مراسم‌ها به‌طور مستقیم منجر به رکود ۷۰ درصدی در فروش و کاهش مشتری در صنف ما شده است.
رئیس اتحادیه صنف رستوران‌داران و سفره‌خانه‌های سنتی شیراز با اشاره به افزایش بی‌سابقه قیمت مواد اولیه گفت: متأسفانه در ماه‌های اخیر قیمت گوشت، مرغ، برنج و حبوبات افزایش چشمگیری داشته است. این گرانی‌ها موجب شده تا قیمت غذا نیز ناچاراً افزایش یابد.
وی با بیان اینکه برخی افراد سودجو با استفاده از مواد اولیه نامرغوب یا فاسد، غذاهایی با قیمت پایین عرضه می‌کنند که برای سلامت مردم بسیار خطرناک است هشدار داد و افزود: در بازرسی‌های صورت‌گرفته، مشاهده شده برخی واحدها برای جلب مشتری از گوشت‌های نامرغوب و مواد غیربهداشتی استفاده می‌کنند؛ این در حالی است که مردم باید با درنظر گرفتن قیمت واقعی مواد اولیه، متوجه غیرمنطقی بودن برخی نرخ‌های پایین شوند.
این مسئول تأکید کرد: ممکن است مردم با پرداخت کمتر، غذایی تهیه کنند، اما در آینده چندین برابر آن را صرف درمان و هزینه‌های پزشکی کنند.
مراجعه مردم به رستوران‌ها بسیار کاهش یافته است
رئیس اتحادیه صنف رستوران‌داران و سفره‌خانه‌های سنتی شیراز درباره ترکیب مشتریان فعلی رستوران‌ها گفت: رستوران‌ها امروز میزبان همه اقشار جامعه هستند، اما به دلیل وضعیت اقتصادی موجود، مراجعه مردم به رستوران‌ها بسیار کاهش یافته است؛ افرادی که پیش‌تر هفته‌ای یک‌بار به رستوران می‌رفتند، اکنون شاید ماهی یک‌بار یا حتی کمتر مراجعه می‌کنند.
رحیمی با اشاره به اینکه شهر شیراز یک شهر گردشگری است، یادآور شد: در ماه‌های اخیر شاهد کاهش محسوس ورود مسافر و توریست به شیراز بوده‌ایم که این موضوع نیز بر رکود بازار رستوران‌ها تأثیر مستقیم داشته است.
شیشلیک و ماهیچه مشتری ندارد
وی درباره نوع غذاهای پرفروش گفت: همه غذاها بسته به ذائقه مشتری تقاضای خاص خود را دارند، اما در حال حاضر، مردم بیشتر به سمت غذاهای با قیمت مناسب‌تر در بازه ۲۰۰ تا ۵۰۰ هزار تومان می‌روند. در مقابل، فروش غذاهای گران‌قیمت مانند شیشلیک و ماهیچه کاهش یافته است.
رئیس اتحادیه صنف رستوران‌داران و سفره‌خانه‌های سنتی شیراز در بخش دیگری از سخنان خود به موضوع ابطال پروانه‌ها اشاره کرد و گفت: متأسفانه برخی افراد بدون تجربه و آموزش کافی وارد این شغل می‌شوند و پس از چند ماه فعالیت به دلیل ناآشنایی با شرایط بازار، سرمایه خود را از دست می‌دهند. بسیاری از این افراد وام می‌گیرند، اما به دلیل عدم مشورت با افراد باتجربه دچار زیان مالی سنگین و حتی از هم‌پاشیدگی زندگی شخصی می‌شوند.
رحیمی درباره اثر تعطیلی هر واحد صنفی بر اشتغال گفت: به‌طور میانگین در هر رستوران یا واحد بیرون‌بر ۲۵ نفر به‌صورت مستقیم مشغول به کار هستند و برخی واحدهای بزرگ‌تر بیش از ۱۲۰ نفر نیرو دارند؛ صنف رستوران‌داران از نظر تعداد اشتغال‌زایی، بالاترین آمار را در بین اصناف مختلف دارد.
وی افزود: به‌صورت غیرمستقیم نیز بیش از ۲۰ تا ۲۵ شغل دیگر با این صنف در ارتباط هستند؛ از جمله مرغ‌فروشان، ماهی‌فروشان، تره‌بارفروشان و تولیدکنندگان مواد اولیه. این موضوع اهمیت صنف رستوران‌داران در چرخه اشتغال استان را نشان می‌دهد.
افزایش شدید هزینه‌ها و تعطیلی واحدها
نایب‌رئیس اتحادیه صنف رستوران‌داران و سفره‌خانه‌های سنتی شیراز نیز با اشاره به شرایط دشوار بازار رستوران‌داری گفت: در حال حاضر بازار فروش رستوران‌ها پس از جنگ اخیر به‌شدت افت داشته و میزان استقبال مردم از رستوران‌ها کاهش یافته است.
ایمان قوی‌پنجه شیرازی در گفت و گو با ایلنا افزود: دلیل اصلی این کاهش، وضعیت نابسامان اقتصادی و افت شدید توان مالی مردم است. مردم در شرایط فعلی سرمایه‌های خود را از دست داده‌اند و عملاً پولشان بی‌ارزش شده است. مواد اولیه، نیروی کار و هزینه‌های جاری همگی افزایش چشمگیری پیدا کرده‌اند و این مسئله باعث شده هم مردم نتوانند خرید کنند و هم رستوران‌داران از پس هزینه‌ها برنیایند.
قوی‌پنجه با یادآوری اینکه قیمت مواد اولیه نسبت به سال گذشته حدود ۱۰۰درصد افزایش داشته است و برخی اقلام مانند برنج تا ۳۰۰ درصد رشد قیمت داشته‌اند، خاطرنشان کرد: در سال‌های گذشته مردم برای گذراندن اوقات فراغت، دیدار با دوستان یا گفتگو به رستوران می‌رفتند، اما امروز به دلیل وضعیت اقتصادی، رستوران دیگر یک گزینه تفریحی نیست و از سبد تفریح مردم حذف شده است.
هر سه نفر یک پرس غذا سفارش می‌دهند
وی ادامه داد: در حال حاضر بیشتر افرادی که به رستوران مراجعه می‌کنند، کسانی هستند که به دلیل کارهای اداری یا شغلی و نبود فرصت پخت‌وپز در خانه، مجبور به خوردن غذا در بیرون هستند. بازار به سمتی رفته که حتی اگر سه نفر هم به رستوران بیایند، تنها یک پرس غذا سفارش می‌دهند.
قوی‌پنجه درباره نوع غذاهایی که مردم انتخاب می‌کنند گفت: این موضوع بستگی به نوع رستوران دارد. در بیرون‌برها بیشتر چلوکباب، جوجه و کوبیده فروش می‌رود و در رستوران‌های سطح بالا، غذاهای ویژه‌تر مثل جوجه مخصوص یا خوراک‌های خاص طرفدار دارد. با این حال، میانگین مصرف نشان می‌دهد که هر دو یا سه نفر تنها یک دست غذا می‌گیرند.
وی با اشاره به وضعیت واحدهای صنفی گفت: ابطال پروانه در این صنف نسبت به سال‌های گذشته افزایش داشته است؛بسیاری از رستوران‌داران که ملک اجاره‌ای دارند به دلیل نبود صرفه اقتصادی و درآمد پایین، مجبور به تعطیلی واحد خود می‌شوند. هر رستورانی که تعطیل می‌شود، بین ۱۰ تا ۱۵ نفر به‌طور مستقیم بیکار می‌شوند و شمار بیکاران غیرمستقیم نیز قابل محاسبه نیست.
نایب‌رئیس اتحادیه رستوران‌داران و سفره‌خانه‌های سنتی شیراز افزود: با این شرایط، صنعت رستوران‌داری در حال افول است. سرمایه‌گذاری در این حوزه بسیار سنگین شده و قیمت ملک‌ها بالا رفته است، در حالی که درآمدها پایین و بازده اقتصادی اندک است.
قوی‌پنجه با بیان اینکه رستوران دیگر به عنوان تفریح خانوادگی مطرح نیست، بلکه تنها در مواقع ضروری از آن استفاده می‌شود؛خاطرنشان کرد: در گذشته، مردم برای تفریح و صرف غذا در رستوران برنامه‌ریزی می‌کردند، اما امروز بسیاری از خانواده‌ها ترجیح می‌دهند حتی در خانه غذاهای ساده درست کنند تا از هزینه‌های بالا دور بمانند. او گفت:
وی با اشاره به وضعیت مناطق مختلف شهر شیراز گفت: در حال حاضر استقبال از رستوران‌ها بیشتر در مناطق بالاشهر دیده می‌شود، در حالی که در مناطق پایین‌تر، به دلیل مشکلات معیشتی، تعداد مشتریان بسیار کاهش یافته است.
قوی‌پنجه تأکید کرد: رکود موجود در بازار، افزایش هزینه‌ها، اجاره‌های سنگین و کاهش توان خرید مردم باعث شده بسیاری از فعالان این صنف به فکر تغییر شغل بیفتند. اگر وضعیت اقتصادی بهبود نیابد، صنعت رستوران‌داری در شیراز با تعطیلی‌های بیشتری مواجه خواهد شد.
بازار فست‌فود شیراز در آستانه رکود کامل
رئیس اتحادیه صنف پیتزا و اغذیه‌فروشان شیراز هم از وخامت اوضاع بازار فست‌فود در این شهر خبر داد و گفت: افزایش بی‌سابقه قیمت مواد اولیه، اجاره‌های بالا و کاهش قدرت خرید مردم، باعث شده این صنعت به مرز بحران برسد.
رسول احمدپناه در گفت و گو با ایلنا با اشاره به اینکه تقریباً همه مواد اولیه گران شده و هم مردم و هم فروشندگان در فشار قرار گرفته‌اند،افزود: تا چند سال پیش، خانواده‌ها برای تفریح به فست‌فود می‌رفتند، اما امروز با افزایش مداوم قیمت‌ها، بسیاری از مردم دیگر توان خرید ندارند؛ زمانی با ۲۰ یا ۳۰ هزار تومان می‌شد یک ساندویچ خرید، اما حالا حتی ساده‌ترین ساندویچ‌ها کمتر از ۵۰ هزار تومان نیستند.
وی با اشاره به افزایش شدید قیمت گوشت گفت: قیمت گوشت گوساله که بیشترین مصرف را در فست‌فود دارد، از حدود ۵۰۰ هزار تومان به ۹۰۰ هزار تومان رسیده است؛ یعنی حدود ۸۰ تا ۹۰ درصد افزایش. گوشت گوسفند نیز به همین نسبت بالا رفته است علاوه بر گوشت، قیمت فلفل، گوجه، خیارشور و لیمو نیز رشد چشمگیری داشته است.
احمدپناه ادامه داد: برای نمونه، فلفل شیرین که قبلاً کیلویی ۳۰ هزار تومان بود، اکنون به حدود ۷۰ هزار تومان رسیده است. پلاستیک و فویل آلومینیومی نیز افزایش قیمتی بی‌سابقه داشته‌اند؛ پلاستیک از ۸۰ هزار تومان به ۱۳۰ هزار تومان در هر کیلو رسیده و فویل‌های باکیفیت به سختی پیدا می‌شوند و حتی فویل‌های معمولی نیز نسبت به دو ماه قبل تقریباً دو برابر شده‌اند.
اقشار ضعیف توان رفتن به فست‌فود را از دست داده‌اند
احمدپناه تصریح کرد: اقشار ضعیف جامعه عملاً دیگر توان رفتن به فست‌فود را از دست داده‌اند؛ امروز اگر یک خانواده چهار نفره بخواهد یک وعده شام در فست‌فود بخورد، باید حداقل ۲میلیون تومان هزینه کند. حتی خوردن یک کتلت یا املت ساده در خانه نیز به دلیل گرانی مواد اولیه مقرون‌به‌صرفه نیست.
وی گفت: مردم شیراز، مخصوصاً در شب‌ها، برای تفریح به ارتفاعات یا مکان‌های خنک شهر می‌روند و معمولاً برای شام فست‌فود می‌خورند، اما با شرایط فعلی، همین تفریح ساده هم برای بسیاری از خانواده‌ها ممکن نیست.
رئیس اتحادیه صنف پیتزا و اغذیه‌فروشان افزود: مردم همچنان فست‌فود را دوست دارند، اما به دلیل گرانی، به سراغ گزینه‌های ارزان‌تر می‌روند. ساندویچ‌های ساده و نوستالژیک مانند بندری یا سوسیس‌کالباس‌های سبک قدیم هنوز طرفدار دارند، اما ساندویچ‌های گران‌قیمتی مانند مغز و زبان دیگر مشتری چندانی ندارند.
وی با اشاره به وضعیت واحدهای فعال گفت: در مناطق بالای شهر برخی برندهای شناخته‌شده به‌دلیل مشتریان ثابت خود هنوز سرپا مانده‌اند، اما واحدهای کوچک‌تر که پشتوانه مالی قوی ندارند، یکی‌یکی در حال تعطیلی‌اند.
احمدپناه افزود: با وجود آن‌که شاید تهران از نظر تعداد واحد بیشتر باشد، اما نسبت به جمعیت، شیراز در کشور رتبه نخست را در تعداد فست‌فود دارد.
اجاره‌های ۷۰ میلیون تومانی واحدهای فست‌فود در شیراز
وی ادامه داد: با افزایش اجاره‌ها و کاهش فروش، بسیاری از مغازه‌داران دیگر توان ادامه فعالیت ندارند. برخی اجاره‌های واحدهای فست‌فود در شیراز به ۷۰ میلیون تومان در ماه رسیده است و طبیعی است که چنین هزینه‌هایی با فروش فعلی قابل جبران نیست.
به گفته احمدپناه، برخی بدون دریافت پروانه کسب شروع به کار می‌کنند و پس از چند ماه به دلیل نداشتن صرفه اقتصادی ناچار به تعطیلی می‌شوند. از ابتدای سال تا پایان شش‌ماهه نخست، ۴۴ پروانه کسب در این صنف باطل شده است. هرچند تعدادی از واحدهای جدید جایگزین شده‌اند، اما در مجموع تعداد واحدهای فعال حدود ۱۰۰۰ مورد است که در نوسان قرار دارد.
وی با تأکید بر اینکه تأسیس فست‌فود نیاز به سرمایه زیادی ندارد، گفت: بیشتر هزینه‌ها مربوط به دکور و تجهیزات اولیه است، اما در شرایط فعلی، بازگشت سرمایه بسیار دشوار شده است.
احمدپناه خاطرنشان کرد: آینده صنف فست‌فود با این روند روشن نیست؛ گرانی مواد اولیه، اجاره‌های سنگین و کاهش قدرت خرید مردم باعث شده امید فعالان این حوزه روزبه‌روز کمتر شود. واقعیت این است که آینده تلخی پیش‌رو داریم و اگر حمایت مؤثری از صنف نشود، بسیاری از واحدها تعطیل خواهند شد.
