روزنامه و خبرگزاری‌های امروز بیشتر به تحلیل رویدادهای سیاست خارجی پرداختند. هنوز نقد و نظرها بر اقدامات اخیر آمریکا وجود دارد. گمانه‌زنی اقدامات احتمالی ایران و آمریکا نیز به قوت خود باقی است؛ به نحوی که برخی هرنوع کنشگری سیاسی که نشانه‌ای از تعامل با غرب داشته باشد را نادرست می‌دانند و برخی باور دارند که گرچه مذاکره در شرایط کنونی صحیح نیست اما نباید بر دامنه تنش‌ها بیفزاییم. علاوه بر این موضوع فعالان سیاسی به شدت مترصد ایجاد یک گفت‌وگوی ملی هستند.
مهرشاد ایمانی: روزنامه و خبرگزاری‌های امروز بیشتر به تحلیل رویدادهای سیاست خارجی پرداختند. هنوز نقد و نظرها بر اقدامات اخیر آمریکا وجود دارد. گمانه‌زنی اقدامات احتمالی ایران و آمریکا نیز به قوت خود باقی است؛ به نحوی که برخی هرنوع کنشگری سیاسی که نشانه‌ای از تعامل با غرب داشته باشد را نادرست می‌دانند و برخی باور دارند که گرچه مذاکره در شرایط کنونی صحیح نیست اما نباید بر دامنه تنش‌ها بیفزاییم. علاوه بر این موضوع فعالان سیاسی به شدت مترصد ایجاد یک گفت‌وگوی ملی هستند و باور دارند در شرایطی که آمریکا انواع محدودیت‌ها را بر کشور، دولت و مردم ایران تحمیل می‌کند، ضرورت دارد که دولت ایران در حوزه سیاست داخلی بیش از پیش با مردم همدل باشد تا دست‌ِکم در حوزه داخلی تنشی ایجاد نشود و مردم نسبت به مسئولان اعتماد پیدا کنند. آنچه در پیش روی شماست برآیند مهم‌ترین تحلیل‌هایی است که امروز در رسانه‌ها منشتر شد.
شکست سیاست جنگ‌طلبی آمریکا
روزنامه جوان در گزارش اصلی خود گفته است که برخلاف مواضع جان بولتون، تهران برای حمله به منافع امریکا در منطقه آماده نمی‌شود. در بخشی از گزارش این روزنامه آمده است: «منابع آمریکایی می‌گویند که جامعه اطلاعاتی آمریکا به این نتیجه رسیده که آنچه دولت ترامپ در ارزیابی از فعالیت‌های جدید و تهدیدزای ایران می‌گوید، در واقع پاسخ به اقدامات تهاجمی بیش از دو ماه اخیر دولت آمریکا است. وال استریت‌ژورنال دیروز از قول منابع اطلاعاتی امریکا نوشت که داده‌های اطلاعاتی که دولت امریکا جمع‌آوری کرده نشان می‌دهد مقام‌های ایرانی به این اعتقاد رسیده‌اند که آمریکا در حال طراحی حمله به آنها بوده و همین باعث شده تهران برای ضربه متقابل آماده شود. ظاهرا دولت ترامپ این آمادگی ایران را، آمادگی برای ضربه نخست به خود تعبیر کرده در حالی که آمادگی ایران اساساً یک آمادگی تدافعی بوده است».
ماجرای معامله بزرگ چیست؟
سعدالله زارعی، در ستون یادداشت روز کیهان با اشاره به مواضع غربگرای برخی از مسئولان در طول چهاردهه عمر نظام جمهوری اسلامی نوشته است: «یک جریان در دولت ایران دست به کار شد تا به قول خودش تهدید نظامی را از کشور دور کند ولی در واقع و یا در عمل به تهدیدات دشمن که هیچگاه محقق نشد و توخالی از آب درآمد، اعتبار می‌بخشید و نظام را برای پذیرش تحمیل‌های دشمن تحت فشار می‌گذاشت. بر این اساس در ۱۴اردیبهشت۱۳۸۲ یک مقام وزارت خارجه که همزمان سفیر ایران در فرانسه و مشاور ارشد رئیس‌جمهور وقت ایران بود نامه‌ای به گلدیمان، سفیر وقت سوئیس در تهران می‌دهد و حسب آنچه سفیر سوئیس نقل کرده می‌پرسد: آیا می‌توانید این متن بسیار محرمانه را به وزارت خارجه آمریکا فکس کنید. گلدیمان می‌گوید «من نامه را فکس کردم و به دلیل اهمیت ویژه‌ای که داشت بلافاصله راهی آمریکا شدم و اهمیت موضوع را گوشزد کردم.» در آن موقع درباره این موضوع تحلیل‌های زیادی صورت گرفت. نیکولاس کریستوفر در تاریخ ۸ اردیبهشت۱۳۸۶ در یادداشت نیویورک تایمز نوشت پیشنهاد ایران معامله‌ای بزرگ بود و افزود که هنوز شانس این وجود دارد که پیشنهاد ماه مه۲۰۰۳ ایران بتواند به‌عنوان پایه‌ای برای مذاکرات جدید و عادی‌سازی رابطه آمریکا با ایران احیا شود، پیشنهاد بزرگی که کریستوفر از آن یاد کرده و جان کری نیز در جای دیگر به اهمیت آن اشاره کرده است، تسلیم کامل ایران در برابر آمریکا بود کما اینکه سفیر وقت سوئیس در تهران با آوردن نام فرد می‌گوید او به شدت نگران انتشار مطلبی که به من داد و من آن را در روز ۴ می ۲۰۰۳ به وزارت خارجه آمریکا فکس کردم، بود در متن نامه غیر رسمی و فاقد امضای وزارت خارجه ایران آمده بود ما آمادگی داریم تمام اختلافات فی‌مابین را آنگونه که برای شما اطمینان‌آور باشد، حل و فصل نمائیم».
بازگشت به مردم
علیرضا بهشتی در گفت‌وگو با روزنامه شرق در سلسله گفت‌وگوهای سیاست‌های بهنگام و نابهنگام این روزنامه راهکارهایی را برای اعتمادسازی ملی داده است. بهشتی در بخش‌هایی از این گفت‌وگو گفته است: «وظیفه کنشگران سیاسی این است که مطالبات ملی را مطرح کنند و راه‌حل ارائه دهند. وقتی کنشگران سیاسی اجازه فعالیت ندارند، سکوت می‌کنند. هنگامی که رابط میان مردم و حکومت؛ یعنی کنشگران سیاسی کنار بروند، مطالبات مردمی به صورت اعتراض ظهور می‌کند و می‌دانیم که حرکت‌های اعتراضی وسعت معینی ندارند و الزاما همیشه قابل کنترل نیستند. اعتراض‌های مردمی که ناشی از مسائل اقتصادی است معمولا بدون آینده‌نگری و برخاسته از ناامیدی بروز می‌کنند. راه‌حل جلوگیری از چنین حالتی بازگشت به مردم است؛ باید مسئولان مترصد جلب اعتماد عمومی باشند. باید گذشته را جبران و به سمت عدالت جبرانی حرکت کنند. جبران گذشته نشان از قدرت است. مسئولان درک کنند که اگر به صورت واقعی از مردم عذرخواهی کنند، ضعیف نخواهند شد؛ نترسند که اگر در پیشگاه مردم صادقانه بگویند در چه زمینه‌هایی چه اشتباهاتی شده است. اگر این نتیجه حاصل شد که قانون اساسی فعلی آسیب خواهد دید، نیازمند است تحولات اصلاحی در آن ایجاد شود و برای اصلاح قانون اساسی یک گفت‌وگوی ملی شکل بگیرد و نظرات همه حقوق‌دان‌ها و فعالان سیاسی با آزادی کامل مطرح شود. اگر با چنین نگاهی قانون اساسی بازنگری شود، علی‌القاعده یک قانون اساسی شهروندمحور خواهیم داشت که در آن همه حق و تکلیف خواهند داشت».
ایران تنگه هرمز را نمی‌بندد
در پی تنش‌های ایران و آمریکا زمزمه‌هایی مبنی بر بستن تنگه هرمز توسط ایران به گوش می‌رسید که البته هیچ یک از گمانه‌زنی‌ها با واقعیت قرابت چندانی نداشت؛ این موضوع در گفت‌وگوی آرمان با اکبر ترکان نیز پیگیری شده و او در پاسخ به این پرسش که اگر نفت ایران از تنگه هرمز عبور نکند آیا ما اجازه نخواهیم داد نفت دیگر کشورهای صادرکننده نیز از این تنگه عبور کند، گفته است: «هیچ‌کس نگفته ایران قصد دارد تنگه هرمز را ببندد. تاکنون هیچ‌کدام از مسئولان رسمی جمهوری اسلامی عنوان نکرده‌اند که ایران قصد دارد تنگه هرمز را ببندند. این چیزی است که اسرائیلی‌ها به‌دنبال ایجاد آن هستند. ایران همواره در طول تاریخ ضامن حفظ امنیت آبراهه تنگه هرمز بوده و در آینده نیز خواهد بود. ایران با هر تهدیدی برای بستن تنگه هرمز مقاومت می‌کند و هیچگاه به‌دنبال بستن این تنگه نبوده و نخواهد بود. موج خبری ناشی از این مساله نیز توسط اسرائیل ایجادشده که قصد دارند در بین کشورهای منطقه تنش و درگیری ایجاد کنند. کسانی که چنین مسائلی را مطرح می‌کنند به‌دنبال این هستند که به افکار عمومی جهان این نکته را القا کنند که ایران در تنگه هرمز به‌عنوان یکی آبراهه‌های حیاتی جهان اخلال ایجاد می‌کند. این در حالی است که ایران علاوه براینکه ضامن امنیت تنگه هرمز است در آب‌های دیگر جهان نیز نقش‌آفرینی می‌کند و هنگامی که کشتی‌های کشورهای دیگر مورد حمله قرار می‌گیرند نیروهای مسلح ایران به کمک آنها می‌روند و به امنیت آب‌های جهان کمک می‌کنند».
دیدار دیرهنگام رئیس‌جمهور
عبدالرضا هاشم‌زایی، نماینده تهران و عضو فراکسیون امید مجلس شورای اسلامی، در گفت‌وگو با اعتمادآنلاین، با اشاره به دیدار رئیس‌جمهور با فعالان سیاسی کشور، گفته است: «آقای روحانی برای گذاشتن جلسه با فعالان سیاسی دیر شروع کرده است؛ برای مثال در مجمع نمایندگان تهران طی سه سال اخیر جلسه‌ای با آقای روحانی نداشته‌ایم. اوایل انقلاب که بنده هم نماینده بودم به راحتی می‌توانستیم با رئیس‌جمهور و نخست‌وزیر وقت ملاقات کنیم و کمتر از یک یا دو روز وقت ملاقات تنظیم می‌شد. اما متاسفانه در حال حاضر نمایندگان به صورت انفرادی نمی‌توانند با رئیس‌جمهور ملاقات کنند، وقت ملاقات نمی‌دهند مگر اینکه افراد خاصی باشند. دیدار آقای روحانی برای تعامل با فعالان سیاسی را اگرچه به فال نیک می‌گیرم، اما دیرهنگام است. ملاقات رئیس‌جمهور با فعالان سیاسی و حتی نمایندگان مجلس باید از شش سال پیش یعنی دور اول ریاست جمهوری ایشان شروع می‌شد و ادامه پیدا می‌کرد».
راهکارهای افزایش تاب‌آوری ملی
جمال عرف در یادداشت یک‌روزنامه ایران بر ضرورت افزایش تاب‌آوری ملی در حوزه‌های ساختاری، کارکردی و رفتاری اشاره کرده و نوشته است: « باید این باور شکل گیرد که ساختار تدبیر امور کشوری در زمان جنگ اقتصادی با شرایط غیر‌جنگی متفاوت است، متأسفانه در حال حاضر کشور با همان شرایط ساختاری قبل از شروع تحریم‌ها کار خود را ادامه می‌دهد، تعدد مراکز تصمیم‌گیری، بوروکراسی مطول و… باید جای خود را به وحدت مدیریت و فرماندهی واحد اقتصادی و اجتماعی کشور، کاهش بوروکراسی بدون ایجاد زمینه‌های فسادزاد، تسهیل امور با کاهش فاصله صف و ستاد، تفویض اختیار همراه نظارت به استان‌ها خصوصاً استان‌های مرزی جهت تبادل و تعامل با شرکای فرامرزی و… بدهد. حوزه کارکردی، باید خروجی کسب رضایت، امید به آینده و اعتماد به نفس ملی باشد، کارکردهای تسهیل‌کننده و مشوق تولید داخلی خصوصاً در مقیاس کوچک، کاهش اصطکاک بین مردم و نظام اداری از طریق توسعه دولت الکترونیک، عدم تصمیمات التهاب‌آور ناگهانی، تثبیت قیمت‌ها، حمایت جدی از اقشار آسیب‌پذیر و حقوق‌بگیر و در یک جمله؛ قابل پیش‌بینی کردن زندگی مردم و زدودن انگاره رها بودن امور است که شرط کارکردی شرایط پساتحریم است. در حوزه رفتاری نیز باید شرایط پیش و پس از تحریم نمایان شود، کاهش اختلافات سیاسی خصوصاً نهادهای حاکمیتی و در‌مقابل افزایش انسجام سیاسی و مدیریتی، افزایش اعتماد به نفس مدیران اجرایی کشور جهت مقابله با تحریم‌های غیر‌قانونی و ظالمانه، پذیرش ریسک اقدامات در شرایط پساتحریم و… در کنار مبارزه جدی و بدون تبعیض با انواع فساد اقتصادی خصوصاً در شرایط جدید ضروری است».منبع:پایگاه خبری تحلیلی نامه نیوز
نظرات