دهمورد؛ نگین سبز بختگان و دروازه‌ای به تاریخ فارس
به گزارش اول فارس، روستای دهمورد، واقع در شهرستان بختگان استان فارس، تنها یک نقطه بر روی نقشه نیست؛ بلکه گنجینه‌ای از تاریخ، طبیعت و فرهنگ است که در دل کویر، چون نگینی سبز می‌درخشد. این روستا با جمعیتی بالغ بر ۳۰۰۰ نفر و ۹۰۰ خانوار، پرجمعیت‌ترین روستای شهرستان بختگان و تنها روستای هدف گردشگری آن محسوب می‌شود.
نامی باستانی با ریشه‌های عمیق در تاریخ
نام “دهمورد” در گذر زمان و در اسناد و کتب خطه فارس، با عناوین متفاوتی از جمله “قریه الاس”، “آس”، “بودنجان”، “بدنجان”، “مهرزنجان” و “دیه مورد” شناخته شده است. این تغییرات نام، خود گواهی بر قدمت و اهمیت این منطقه در طول تاریخ است. بزرگان و مورخان نامداری همچون ابن حوقل، ابن خرداذبه، اصطخری، جیهانی، مستوفی، و ابن بلخی در کتاب فارس‌نامه، بارها از دهمورد یاد کرده و به آن پرداخته‌اند.
دهکده‌ای با قلعه‌های حصین و معماری تاریخی
توصیفات این مورخان، تصویری روشن از اهمیت دهمورد در دوران گذشته به دست می‌دهد:
ابن خرداذبه از دهمورد به عنوان “دهکده آس” با قلعه‌های حصین یاد کرده است.
ابن حوقل آن را “قریه الاس و مهرزنجان” نامیده است.
مستوفی، “بدنجان” را همان دهمورد دانسته و آن را شهر قلمداد کرده است.
اصطخری دهمورد را در کنار سایر شهرهای دارای قلعه‌ها و ربض‌های حصین و استوار و محکم و بزرگ استان فارس برشمرده است.
حتی در آثار گای لسترنج، ایران‌شناس برجسته بریتانیایی و از بزرگترین مستشرقین در زمینه جغرافیای تاریخی سرزمین‌های اسلامی، نیز از دهمورد یاد شده که نشان از اهمیت تاریخی این منطقه در سطح بین‌المللی دارد.
در کتب تاریخی از جمله ابن‌بلخی، اصطخری، قزوینی و … به نام اشاره شده است. از جمله حمداله مستوفی می‌نویسد: سه راه چاهک بزرگ به اصطخر در ساحل شمالی قسمتی از دریاچه بختگان که دریاچه سفویه یا چوپانان نام داشت دو شهر بود که در قرون وسطی اهمیت بسیاری داشتند؛ ولی امروز اثری از آن در نقشه‌ها نیست. یکی از این دو در شش فرسخی یا هشت فرسخی چاهک بوده و دیه مورد نام داشت که قریه آس نیز خوانده می‌شد. حمداله مستوفی آن را به فارسی «دیه‌مورد» ضبط کرده و در روستای آن گندم و مورد فراوان به عمل می‌آید. در زمان قدیم دهمورد یکی از مناطق خیلی امن بوده است .
اماکن تاریخی
اماکن تاریخی روستا که بیانگر قدمت آن می‌باشند عبارتند از: سنگ نگاره‌های انسان غار نشین در همین روستا که در چند مکان این روستا از جمله کشتزارهای زیر امامزاده و غار بالای چشمه دهمورد واقع گردیده‌اند از جمله یکی از مهم‌ترین آثار مکشوفه سنگ نگاره انسان بالدار است که سازمان ناسا تا کنون ۱۵ مورد از این نمونه سنگ نگاره را در جهان معرفی کرده و این تنها نمونه موجودات فضایی با دارا بودن دو بال در طرفین است و معتقد می‌باشد این سنگ نگاره‌ها موجودات فضایی بوده‌اند کاشف این اثر خارق‌العاده آقای حمید رضا محمدی می‌باشد. از دیگر آثار این روستا بقعه متبرکه امامزاده یوسف (ع)، فضای تاریخی مسجد زینبیه که در نوبت ثبت در آثار ملی می‌باشد، ۱۱ آسیاب آبی و بنای چهارطاقی که همگی به ثبت آثار ملی رسیده‌اند، شهر سوخته دهمورد، و انبوه سنگ قبرهای مکشوفه در این منطقه که قدمت برخی به ۱۵۰۰ سال اشاره کرد.
گنجینه آثار تاریخی و طبیعی
دهمورد سرشار از آثار تاریخی و طبیعی است که هر کدام داستان‌های ناگفته‌ای از گذشته‌های دور را روایت می‌کنند. این روستا دارای بیش از ۱۴ اثر ثبت ملی است که برخی از برجسته‌ترین آن‌ها عبارتند از:
چهارطاقی دوره ساسانی
انبوه آسیاب‌های آبی تاریخی
بنای گنبدی مسجد زینبیه
امام زاده یوسف
علاوه بر این آثار ثبت شده، دهمورد دارای گنجینه‌های دیگری نیز هست که هر کدام می‌توانند خود سوژه پژوهش و گردشگری باشند:
عمارت‌های قدیمی و تاریخی
کتیبه خط کوفی
خطوط پهلوی ساسانی واقع در قلعه سنگی
آب‌انبارهای مدفون در زیر خاک
گورستان‌های قبل از اسلام
دست‌کندها و غارحفره‌های انسان‌ساز
آثار سفالی پراکنده در سطح روستا
همچنین، حدود ۸ اثر تاریخی دیگر نیز در نوبت ثبت ملی قرار دارند که نشان از غنای بی‌بدیل تاریخی این منطقه است.
واحه‌ای سرسبز در دل کویر
یکی از شگفتی‌های دهمورد، انبوه چشمه‌سارات متمرکز و طبیعتی بسیار زیبا و دلنشین آن است. در منطقه‌ای نیمه‌خشک و کویری، با زمین‌های لم‌یزرع و آب‌های تلخ و شور، و در فاصله ۷۲ کیلومتری از نی‌ریز و ۳۲ کیلومتری از آباده طشک در شمال دریاچه خشک‌شده بختگان، دهمورد همچون نگینی گران‌بها جلوه‌گری می‌کند.
مجموعه چشمه‌سارات بناب، چشمه خونی، چشمه لای کشمشی، و چشمه آب گردو، این روستا را به واحه ای سرسبز و دلپذیر تبدیل کرده‌اند. کوچه‌باغ‌های سنتی و سنگی و سروها و چنارهای قدیمی و منحصربه‌فرد نیز به زیبایی‌های طبیعی این روستا می‌افزایند و فضایی دلنشین برای هر بازدیدکننده فراهم می‌کنند.
دهمورد با ترکیبی از تاریخ کهن، طبیعت بکر و مردمانی خونگرم، مقصدی بی‌نظیر برای علاقه‌مندان به ایران‌گردی و بوم‌گردی است.
سلام با اینکه مردم دهمورد دچار کمبود امکانات ازجمله بانک ، دبیرستان ، پست ،آب آشامیدنی و … هستند اما با روی باز از کلیه گردشگران اعم از داخلی و خارجی استقبال می کنند .
من به عنوان یک شهروند از همه عزیزان دعوت میکنم که به روستای هدف گردشگری وتاریخی روستای دهمورد درشهرستان بختگان با مردمانی بسیار خونگرم وآب وهوای عالی دراین فصل ومیوه های ارگانیک از جمله سیب و زردآلو.آلوچه و... تشریف بیاورید ولذت ببرید. عزیزانی که قصد سفر به این روستای خوش آب و هوا رو دارن به این شماره …….جهت هماهنگی تماس حاصل بفرمایید به امید موفقیت روز افزون برای همه عزیزان
ما مردم روستای دهمورد با۳۰۰۰ نفر جمعیت فاقد آب آشامیدنی هستیم .
در این روستا ۱متر فضای ورزشی نیست .
آثار چند هزارساله ثبت ملی را به یغما می‌برند
مسولین شهرستان بختگان حل مشکلات دهمورد را به گروگان گرفته اند و هر مشکلی را به موافقت مردم در واگذاری معدن به آقایان خاص گره می‌زنند.
می‌گویند بگذارید معدن آقازاده‌ها کار کنه تا مشکلات شما را معدن کار حل کند .
آیا دادرسی هست بیاید از نزدیک ببیند
سلام
متاسفانه مسئولین شهرستان بختگان یک سال و خورده ای هست مدیریت مجموعه تفریحی گردشگری بناب روستای دهمورد رو بهم ریخته و باعث از بین رفتن درختان چند صد ساله این تفرجگاه شده اند و پاسخگو نیستند.
آیا کسی در استان فارس به داد این روستا می‌رسد.