لاله واژگون از گیاهان علفی پیازدار و پایا از خانوادهٔ سوسنیان است. تاکنون ۱۳۰ تا ۱۴۰ گونه از این گیاهان شناسایی شده که در هشت زیرسرده، طبقهبندی شدهاند.
به گزارش اول فارس ، لاله واژگون بومی مناطق معتدل در مناطق وسیعی از نیمکره شمالی از دریای مدیترانه و شمال آفریقا تا سراسر اوراسیا و بخشهایی از آمریکای شمالی هستند. گونه نماد این سردهٔ گیاهی، لاله واژگون کلهماری است.لالههای واژگون، بهعنوان گیاهانی زینتی در باغبانی و صنعت گل و همچنین در طب سنتی چین دارای اهمیت اقتصادی هستند. این موضوع باعث تهدید نسل لالههای واژگون در برخی مناطق شدهاست.
۱۴ یا ۱۵ گونه لالهٔ واژگون، در ایران شناسایی شدهاست که زیستگاه آنها عموماً غرب ایران و کوههای زاگرس است. در برخی نقاط ایران، این گیاه را اشک مریم یا لالهٔ اشک میخوانند. وجه تسمیه چنین نامی به داستانهای اسطورهای بازمیگردد. این که این لاله، شاهد مرگ سیاوش بوده و از غصه این اتفاق سربه زیر شده و اشک میریزد. اشکهای لالهٔ واژگون در حقیقت شیرهٔ بیرنگی هستند که در درون لاله قرار دارند و گاهی به سمت پائین سرازیر میشوند.گونهٔ زرد کمرنگ متمایل به لیمویی این گلها موسوم به لاله زاگرسی بین ۵۰ تا ۸۰ سانتیمتر ارتفاع دارد.
گونههای لاله واژگون ایرانی، لاله واژگون کردی، لاله واژگون ترکی و لاله واژگون اشک مریم، در ایران میروید.
در اسطورههای ایرانی
لالهٔ واژگون یا لالهٔ نگونسار، هم در نقش سرستونهای ساسانیها و هم در موزهٔ طاقبستان در کنار نقش پادشاه ساسانی دیده میشود. در متون ادبی ایرانی گفته شده که این گل در آن زمان که گلوی سیاوش با تیغ تیز گرسیوز (گَرسیوَز وَگیرَگان) در شاهنامه فردوسی فرمانده سپاه توران است. ) آشنا شد، شاهد ماجرا بود. از پس آن اندوه، گلگونه رخ، سر به زیر افکند تا آرام آرام اشک بریزد بر بیگناهی سیاوش.
سیاوش از ازدواج زنی از سلالهٔ گرسیوز با کیکاووس زاده شد. نام مادر سیاوش در شاهنامه روشن نیست امّا نامادری سودابه – دختر شاه هاماوران – است. کیکاووس برای تربیت و آموزش مهارتهای جنگی، او را به رستم سپرد تا وی را فنون نظامی بیاموزد. رستم او با خود به زابلستان برد و سالها سیاوش از خانه و خانواده دور ماند. رستم آیین سپهسالاری و کشورداری را به وی آموخت و برخی از شایستهترین ویژگیهای خود را به وی منتقل ساخت.
چو سرو سیاوش نگونسار دید
سراپردهٔ دشت خونسار دید
بیفکند سر را ز انده نگون
بشد زان سپس لالهٔ واژگون
دشت لالههای واژگون کوهرنگ بزرگترین رویشگاه لاله واژگون در جهان می باشد. این دشت با ۳۶۰۰ هکتار وسعت در شهرستان کوهرنگ و استان چهارمحال و بختیاری قرار دارد. محدودهای از این دشت به عنوان اثر طبیعی ملی لاله واژگون تحت حفاظت سازمان محیط زیست ایران قرار دارد.
شهرستان کوهرنگ پهناورترین شهرستان استان چهارمحال و بختیاری است. مرکز این شهرستان، شهر چلگرد است. شهرستان کوهرنگ به دلیل وجود زردکوه(دومین قله مرتفع زاگرس)، سرچشمه زاینده رود، کارون و دز می باشد. منطقه کوهرنگ از سردترین مناطق ایران است که به پایتخت برفی ایران شهرت دارد. مردم کوهرنگ به گویش بختیاری از زبان لری سخن میگویند.
غلامعلی
تاریخ : ۸ - اردیبهشت - ۱۴۰۲
سلام قابل توجه آقای خادم حسینی ،به این میگن دشت لاله های واژگون
ناشناس
تاریخ : ۸ - اردیبهشت - ۱۴۰۲
لاله واژگون درزبان محلی لری گل نگین بهش میگن که جنبه گیاه درمانی داره برا دل درد شدید کودک و بی قراریش