امروزه سفید کردن دندان به یکی از ترندهای روز دنیا تبدیل شده است. سفید کردن دندان، راه‌های مختلفی دارد که شامل درمان های سریع زیر نظر متخصص دندانپزشکی و درمان های خانگی در دراز مدت می شود قصد داریم در این مطلب با اینوروش ها آشنا شویم..
در شرایطی که زیبایی ظاهری در جامعه امروز معنای دیگری پیدا کرده است و به عنوان مثال سفید کردن دندان به یکی از ترندهای روز دنیا تبدیل شده است، مطمئنا یکی از مشکلاتی که افراد مختلف با آن روبرو هستند، زرد و کدر شدن رنگ دندان هایشان است. اتفاقی که با افزایش سن و بر اثر غذا و نوشیدنی های رنگی برای دندان ها می افتد و بسته به جنس دندان ها در افراد مختلف این تغییر رنگ متفاوت است. اما خوشبختانه روش های درمانی برای این تغییر رنگ وجود دارد که شامل درمان های سریع زیر نظر متخصص دندانپزشکی و درمان های خانگی در دراز مدت می شود. در ادامه علت زرد شدن و تغییر رنگ دندان ها را مرور خواهیم کرد، و همچنین به موضوع انواع روش های سفید کردن دندان هم می پردازیم.
علت زرد شدن دندانها چیست؟
زردی دندان تأثیر زیادی در لبخند داشته و می‌تواند اعتماد به نفس افراد را نیز تحت تأثیر قرار دهد. البته دندانهای زرد حتما دندانهایی ناسالم و آسیب دیده نیستند، اما یافتن علت زرد شدن دندان و برطرف کردن این موضوع اهمیت زیادی دارد. دندانها به مرور زمان و به دلایل مختلفی درخشندگی خود را از دست می‌دهند. علل اصلی زرد شدن دندان ها عبارتند از:
- ارتودنسی دندان: اتصال دستگاه های ارتودنسی ثابت و متحرک می تواند رسیدگی به بهداشت دهان و دندان را کمی دشوراتر و زمانبرتر کند و اگر افراد نتوانند آنطور که باید دهان و دندان خود را تمیز کنند، به مرور زمان با تغییر رنگ دندان ها مواجه خواهند شد همچنین رنگ رزین یا همان چسب نگهدارنده براکت روی دندان باعث تغییر رنگ یا کدر شدن دندان پس از اتمام دوره ارتودنسی میشود.
- ژنتیک و وراثت: گاهی اوقات زرد بودن دندان ها در افراد می تواند منشاء ژنتیکی داشته باشد و هرچقدر که افراد بهداشت دهان و دندان را رعایت کنند باز هم نمی توانند تغییرات رنگ دندان را برگردانند.
- تضعیف و نازک شدن مینای دندان: مینا متشکل از مواد معدنی است و زمانی که مواد معدنی تشکیل دهنده این لایه از بین برود، مینا نیز نازک می شود و لایه زیرین یعنی عاج که زرد رنگ است در معرض دید قرار می گیرد.
- افزایش سن: یکی از اصلی ترین علل زرد شدن دندان ها افزایش سن است. با افزایش سن ضخامت مینای دندان به صورت طبیعی تحلیل می رود. هرچه سن بیشتر شود شخص غذاهای بیشتری می خورد و بیشتر می جود. مجموعه همه این اتفاقات در نهایت باعث زرد شدن دندان و تضعیف آن ها می شود.
- مصرف ماده دارای تنباکو: نیکوتین موجود در دود سیگار و قیلان در کل در تنباکو در مدت زمان کمی باعث تغییر رنگ دندان میشود به این صورت که ابتدا باعث زرد شدن دندان ها می شود و در نهایت رنگ آن ها را تیره تر (مثلا قهوه ای) می کند.
- خوردن بعضی غذاها: طیف گسترده ای از غذاها باعث لک شدن دندان می شوند. گوجه فرنگی، انواع سس ها، ادویه کاری و بیشتر انواع توت ها مانند توت فرنگی، بلوبری و … حاوی رنگدانه هایی هستند که به مینای دندان چسبیده و باعث رنگ گرفتی دندانها میشوند.
- مصرف برخی نوشیدنی ها: قهوه و چای دو دلیل شایع در زرد شدن دندان ها مخصوصا در بزرگسالان هستند. البته نوشیدن انواع شراب مبتنی بر الکل می تواند تاثیرات به مراتب بدتری روی دندان ها بگذارد. نوشابه های گازدار تیره رنگ نیز به مرور زمان باعث تغییر رنگ اساسی دندان می شوند.
- مصرف آنتی بیوتیک ها: آنتی بیوتیک هایی مانند تتراسایکلین زمانی که دندان در حال در آمدن از لثه است باعث تغییر رنگ و لکه دار شدنشان می شوند. اگر مادری در نیمه دوم بارداری خود آنتی بیوتیک مصرف کند احتمال زرد شدن دندان های کودک یا لکه دار شدنشان در آینده وجود دارد. همچنین مصرف آنتی بیوتیک قبل از ۸ سالگی توسط افراد می تواند تاثیرات مشابهی روی دندان دائمی بگذارد.
- فلوروزیس دندان: فلوراید برای دندان مفید است اما مقدار زیاد فلوراید خیر. وجود ترکیبات کلر هگزیدین و ستیل پیریدینیوم کلراید در دهانشویه ها می تواند باعث ایجاد لکه های زرد یا زرد مایل به قهوه ای به نام فلوروز شود.
- وارد شدن آسیب و ضربه به دندان ها (تروما): وارد شدن ضربه به دندان می تواند مینای دندان را شکسته و موجب تغییررنگ و ترک خوردگی دندان شود.
- دندان قروچه یا براکسیم: دندان قروچه باعث تحلیل ضخامت مینای دندان می شود و با از بین رفتن مینا مخصوصا در سطوح جونده یعنی تاج دندان، لایه زیرین آن یعنی عاج یا دنتین نمایان می شود.
- درمان‌های سرطان: برخی از درمان‌های سرطان (نظیر شیمی‌درمانی و پرتودرمانی) می‌توانند باعث تغییر رنگ دندانها شوند.
چگونه از زرد شدن دندانها پیشگیری کنیم؟
مطمئنا پیشگیری بهتر از درمان است. با انجام روش‌های خاص و در خانه به راحتی میتوانید از زرد شدن دندانها جلوگیری کنید. این راهکارها عبارتند از:
- درمان دندان قروچه
- داشتن تغذیه مناسب
- مصرف بیشتر میوه‌ها و سبزیجاتی با محتوای آب
- بهداشت مرتب دهان و دندان (مسواک زدن و استفاده از نخ دندان و دهانشویه)
- پرهیز از استعمال دخانیات
- شستن دندان ها بعد از مصرف غذاها و نوشیدنی های رنگی
۱.سفید کردن دندان با کامپوزیت
کامپوزیت دندان ماده‌ای خمیری شکل است که توسط شرکت‌های مختلفی از جنس رزین‌های مصنوعی ساخته میشود. این ماده قبلا به عنوان ماده ترمیم کننده دندان برای ترمیم حفره‌های دندانی مورد استفاده قرار می‌گرفت. این روکش‌های خیلی نازک از پورسلین یا رزین کامپوزیت ساخته شده‌اند که روی قسمت جلویی یک یا چند دندان چسبانده میشوند. در خصوص سفید کردن دندان با کامپوزیت باید بدانید که این کامپوزیت ها در واقع دندانهای واقعی شما را سفید نمی‌کنند یا باعث تغییر رنگ آنها نمی‌شوند بلکه مواد کامپوزیت با قرار گرفتن روی سطح دندانها، ظاهر زیباتر و سفیدتری به آنها می‌دهند.
مزایای کامپوزیت
- روشی بسیار سریع برای سفید کردن دندانها است در یک جلسه انجام میشود
- ماندگاری سفیدی دندان با استفاده از این روش ۳ تا ۸ سال است
- در صورت کدر شدن و یا تغییر رنگ جزئی، می‌توان با مراجعه مجدد به کلینیک دندانپزشکی برای پالیش کردن و یا ترمیم آن اقدام کرد
- علاوه بر ترمیم رنگ دندانها می‌توان مشکلات دیگر آنها از جمله لب پر شدگی و یا شکستگی را نیز برطرف کرد
- روشی غیر تهاجمی است
معایب کامپوزیت
- اگر تغییر رنگ دندان شدید باشد نمی‌توان برای سفید کردن آن از کامپوزیت دندان استفاده کرد
- در موارد لب پر شدگی یا شکستگی‌های بزرگ یا بستن فاصله بیشتر بین دندانها نمی‌توان از این روش استفاده کرد.
- طول عمر آن نسبت به لمینت کم است
- در مقابل تغییر رنگ و لکه آسیب پذیر است
۲.بلچینگ دندان
روش بلیچینگ یا لیزر دندانها یکی دیگر از روش های سفید کردن دندان ها در دندانپزشکی زیبایی است که در صورتی که دندانهای مرتب و سالمی دارید می تواند جزو به صرفه ترین و محافظه کارانه ترین روش های سفید کردن دندان ها برای شما باشد. بلیچینگ به سه روش خانگی، در مطب و ترکیبی انجام می شود ، روش بلیچینگ در مطب جوابدهی سریع تری دارد و با لیزر انجام میشود اما روش بلیچینگ در خانه تدریجی تر است ؛ روش ترکیبی نیز که بهترین حالت ممکن است به انجام بلیچینک در مطب و ادامه آن در خانه می گویند که با این روش می توان به نتیجه ای بهتر و با دوام تر دست پیدا کرد. بلیچینگ با استفاده از یک محلول دکلره کننده رنگ یا اکسیدان به نام پراکسید هیدروژن یا ژل پراکسید جهت سفید کردن دندان ها بهره می برد ، این محلول با یک سری تغییرات شیمیایی باعث سفید شدن دندان ها می شود.
معایب بلیچینگ
- حساسیت دندانها
- تحریک لثه
- مؤثر نبودن برای حذف تمام انواع لکه‌ها
- قابل پیش بینی نبودن میزان سفید شدن دندانها
- دائمی نبودن سفیدی دندانها
- مناسب نبودن برای همه افراد
مزایای بلیچینگ
- روشن‌تر و زیباتر شدن لبخند
- مقرون به صرفه بودن
- روشی سریع برای سفید کردن دندان
- ماندگاری خوب سفیدی دندانها
- ایمن بودن درمان
- امکان انجام درمان در خانه (هوم بلیچینگ)
۳.لمینت دندان
لمینت دندان یک پوسته نازک و همرنگ دندان است که بر روی سطح جلوی دندان چسبانده میشود. به علت میزان کم تراش که نیاز دارد ( بین ۰.۵ تا ۰.۸ میلیمتر) نسبت به درمان های کامپوزیت و بیلیچینگ تهاجمی تر محسوب می شود. به همین دلیل این روش معمولا برای افرادی توصیه می شود که دندانهای آسیب دیده دارند (مانند نقص یا سایش مینای دندان، بد رنگی های شدید، دندانهایی با پرکردگی های وسیع و عصب کشی شده و یا در مواقعی که در ناحیه ی طرح لبخند چند دندان روکش یا ایمپلنت شده داریم) ولی در مقابل ، لمینت دندان مزایای بسیاری نیز دارد.
مزایای لمینت
- لمینت دندان در مقابل تغییر رنگ و لک مقاوم است
- لمینت دندانی دوام و مقاومت بالاتری نسبت به کامپوزیت دندان دارد
- طول عمر بالایی نسبت به کامپوزیت دارد
- طیف گسترده تری از مشکلات دندانی را می‌توان با لمینت رفع کرد (مانند نقص یا سایش مینای دندان، بد رنگی های شدید، دندانهایی با پرکردگی های وسیع و عصب‌کشی شده و …)
معایب لمینت
- در این روش بخش بسیار کمی از مینا تراشیده میشود
- روشی فوری نیست بلکه لمینت یک تا دو هفته طول میکشد تا انجام میشود.
- هزینه بیشتری نسبت به کامپوزیت دارد
۴. دنتال باندینگ
تقریبا مانند روش ونیر کامپوزیت، این روش هم با ایجاد یک پوشش رویی در سطح دندان، باعث مخفی کردن رنگ و عیوب دندان می باشد. در روش دنتال باندینگ به جای لایه سرامیکی از رزین کامپوزیتی که دارای رنگی مشابه دندان است استفاده می شود. این رزین باعث می شود که همه دندان ها به صورت همرنگ و سفید در بیایند.
مزایای دنتال باندینگ
- نسبت به ونیر کامپوزیت و لمینت هزینه کمتری دارد.
- در یک جلسه انجام میشود
معایب دنتال باندینگ
- طول عمر بسیار طولانی ندارد
- دوام آن در مقابل سایر روش ها بیشتر است
- در مقابل تغییر رنگ و لکه آسیب پذیر است
۵. جرمگیری دندان
جرم دندان ابتدا شبیه به ماده ای سفید رنگ و نرم است که در نواحی نزدیک لثه تجمع پیدا می کند که به آن پلاک میکروبی دندان ( پلاک ماده‌ای چسبنده از است که از تجمع باکتری‌ها روی دندانها ایجاد شده و به مرور زمان به رسوباتی محکم تبدیل میشود) میگویند و در صورت عدم رعایت مناسب بهداشت دهان، این پلاک ها سفت شده و تبدیل به جرم می شوند که می تواند به مرور زمان باعث تحلیل لثه و در موارد شدیدتر لقی دندانها و از دست دادن دندانها منجر شود. جرمگیری دندان، یک روش تمیزکردن عمیق است. در طول معاینات معمول دندانپزشکی، دندانپزشک دندانها را تا خط لثه تمیز می‌کند. معمولا هدف از جرمگیری عمیق و روت پلنینگ، درمان پریودنتیت (بیماری لثه) است؛ اما این پروسه برای برطرف‌کردن پلاک و زرد شدن دندان و سفید شدن فوری دندان نیز مؤثر است. البته جرمگیری در مقایسه با سایر درمان‌های سفیدکننده نتایج چشمگیری را فراهم نمی‌کند. لازم به ذکر است که جرمگیری باعث آسیب رسیدن به دندان یا همان مینای دندان نمی شود و توصیه می شود هر شش ماه یکبار برای حفظ سلامتی دندان ها، جرمگیری انجام شود.
مزایای جرمگیری دندان
- پیشگیری از پوسیدگی دندانها
- پیشگیری از ایجاد بیماری‌های لثه
- از بین بردن بوی بد دهان
- روشن‌تر و سفیدتر کردن رنگ دندانها
- بهبود سلامت کلی بدن
- پیشگیری از ایجاد مشکلات پیچیده و صرف هزینه‌های اضافی
معایب جرمگیری دندان
- درد چزئی تا چند روز
- حساسیت دندانی تا چند روز
| نام روش | مدت ماندگاری |
| بلیچینگ | بین ۶ ماه تا ۲ سال |
| کامپوزیت | بین ۷ تا ۱۰ سال |
| لمینت | بین ۱۰ تا ۱۵ سال |
| جرم گیری | حداکثر ۶ ماه |
| دنتال باندینگ | بین ۵ تا ۱۰ سال |
۱۰ روش خانگی سفید کردن دندان
روش های خانگی زیادی برای سفید کردن دندان ها وجود دارد، لطفا قبل از امتحان کردن هر روش خانگی با دندانپزشک خودتان مشورت کنید. همچنین این روش ها نباید در کودکان خردسال انجام شوند.
روش های خانگی سفید کردن دندان عبارتند از:
خمیر دندانهای سفید کننده
همه خمیردندان‌ها لکه‌های سطحی روی دندانها را از بین می‌برند زیرا حاوی مواد ساینده ملایم هستند. برخی از خمیردندان‌های سفید کننده و همچنین ژل سفید کننده حاوی مواد براق کننده ملایم یا عوامل شیمیایی هستند که اثربخشی بیشتری برای از بین بردن لکه‌ها دارند. البته لازم به ذکر است که این خمیردندان‌های سفید کننده فقط لکه‌های سطحی را از بین می‌برند و حاوی مواد بلیچینگ نیستند. این محصولات می‌توانند رنگ دندانها را حدود یک درجه روشن‌تر کنند.
استفاده از پراکسید هیدروژن
از جدیدترین محصولات سفیدکننده موجود می‌توان به شوینده‌هایی اشاره کرد که خاصیت سفیدکننده دارند. برخی از این محصولات حاوی موادی مانند هیدروژن پراکسید هستند که دندانها را سفید می‌کند. طبق اظهارات تولیدکنندگان، مشاهده نتایج حاصل از این درمان ممکن است ۱۲ هفته طول بکشد. کافی است دوبار در روز قبل از مسواک زدن، این محلول را به مدت ۶۰ ثانیه در دهان خود بچرخانید. همچنین میتوانید یک خمیر دندان خانگی درست کنید. برای اینکار لازم است ۱ قاشق غذاخوری جوش شیرین را با ۲ قاشق پراکسید هیدروژن ترکیب کنید تا یک خمیر به دست بیاید. حتما قبل از استفاده با دندانپزشک مشورت کنید.
ترکیب جوش شیرین و لیمو
یک قاشق جوش شیرین را این مرتبه با آب لیمو ترکیب کنید. کافی است تنها چند قطره آب لیمو اضافه کنید تا یک خمیر نسبتا نرم از جوش شیرین به دست بیاد؛ و بعد اقدام به مسواک زدن با آن کنید. توجه کنید از هر یک از روش‌هایی خانگی، بیش از یک مرتبه در هفته استفاده نکنید. در غیر این صورت، احتمال آسیب رسیدن به میناهای دندان شما هست.
پودر زغال فعال
زغال فعال قدرت جذب بالایی دارد و گفته شده که می تواند باکتری ها و مواد سمی دهان را از بین ببرد. برای رفع زردی دندان در خانه و از بین بردن زردی دندان بر اثر سیگار، یک کپسول زغال فعال را باز کنید و محتویات آن را روی مسواک بریزید. به آرامی دندان ها را به صورت مدور ۲ دقیقه مسواک بزنید. هنگام استفاده از زغال فعال مراقب باشید که این ماده به لثه تان برخورد نکند، زیرا بسیار تحلیل برنده است. در نهایت دهان تان را آبکشی کنید.
خمیر زردچوبه
درمان زردی دندان با زردچوبه هنوز به صورت علمی اثبات نشده و شواهد درمان زردی دندان با زردچوبه به منظور درمان قطعی زردی دندان بر اساس تجارب شخصی است. برای از بین بردن زردی دندان بر اثر سیگار، مقداری پودر زردچوبه با کیفیت را روی مسواک مرطوب بزنید دندان ها را مانند همیشه مسواک بزنید و اجازه دهید این پودر حداقل ۵ دقیقه در دهان تان بماند. دهان خود را با آب بشویید و یکبار دیگر با خمیردندان به خوبی مسواک بزنید.
پوست موز
پوست موز دارای ترکیبات اسید سیتریک و دی لیمونن است که می‌تواند روی زردی دندانها موثر باشند. البته تحقیقات علمی برای اثبات این ادعا وجود ندارد اما میتوانید این روش را امتحان کرده و تأثیر آن را در دندانهای خود ببینید. برای استفاده پوست موز را به آرامی و به مدت ۲ دقیقه روی دندانها بکشید و سپس دندانهای خود را مسواک بزنید.
توت فرنگی
برای سفید کردن دندان با توت فرنگی میتوانید ۲ عدد توت فرنگی را له کنید و با جوش شیرین ترکیب کنید تا یک خمیر شل به دست بیاید. با این خمیر، اقدام به ۳ دقیقه مسواک زدن کنید. میتوانید دو مرتبه از این روش در سال استفاده کنید.
سرکه سیب
۱ قاشق غذاخوری از سرکه سیب را در دهانتان برای ۲ دقیقه بچرخانید. سپس، مسواک خود را در سرکه سیب قرار دهید و برای کمک به حذف لکه ها مسواک بزنید. پس از شستشوی دهانتان با آب، با خمیر دندان مسواک بزنید تا سرکه سیب حذف شود.
استفاده از روغن های گیاهی
برخی از روغن های گیاهی عاملی برای از بین بردن باکتری ها، عفونت ها و کثیفی ها هستند. البته استفاده از خمیر دندان جای خود را دارد. از جمله این روغن ها می توان به روغن نارگیل، روغن کنجد و روغن آفتابگردان اشاره کرد. جالب است بدانید روغن نارگیل دارای اسیدی به نام لاوریک است که می‌تواند منجر به سفیدی دندانها شود.
ترکیب پوست پرتقال و نمک دریا
قسمت سفید پوست پرتقال حاوی لیمونن، ماده ای است که شامل پاک کننده های طبیعی حلال است و در واقع در بسیاری از محصولات سفید کننده های دندان تجاری استفاده می شود. برای سفید کردن دندانها میتوانید بخش سفید پوست پرتقال را با نمک دریا بپوشانید و آن را روی دندانهای خود به‌مدت دو دقیقه بمالید. سپس آن را بشویید و با خمیر دندان مسواک بزنید. به یاد داشته باشید برای تمامی روش‌های نام برده‌شده، محدودیتی وجود دارد .
سوالات متداول
آیا امکان انجام بلیچینگ برای کودکان و نوجوانان وجود دارد؟
اصولا برای دندان های شیری بلیچینگ تجویز نمی شود اما برای دندان هایی که دچار بدرنگی ناشی از تروما و آسیب شده اند می توان بلیچینگ به وسیله ی کاربامید پروکساید را تجویز کرد.
کدام روش سفید کردن دندان بهتر است؟
تصمیم گیری درباره انتخاب بهترین شیوه سفید کردن دندان به موارد متعددی از جمله میزان سلامت دندانها و لثه، نوع آسیب دیدگی دندانها، شرایط مالی بیمار و … بستگی دارد که نیاز به مشورت با دندانپزشک زیبایی دارد. بنابراین به طور قطع نمی‌توان گفت که کدام روش بهتر از دیگری است.
آیا سفید کردن دندان خطراتی را برای دندان فرد به وجود می آورد؟
اگر روش های درمانی سفید کردن دندان خطراتی را به همراه داشتند به عنوان روش درمانی در نظر گرفته نمیشدند و همچنین نمی توانستند از سازمان بهداشت جهانی مجوز دریافت کنند.
آیا امکان سفید کردن دندان های حساس وجود دارد؟
پزشک متخصص با در نظر گرفتن حساسیت های دندان فرد به سراغ روش مناسبی می رود تا این فرآیند را به انجام برساند. حساسیت به معنای عدم انجام کار نیست.
نوارهای سفید کننده روش مناسبی برای سفید کردن دندان ها هستند؟
نوار سفید کننده، دسته ای از مواد سفید کننده هستند که با کمک پراکسیدها، عاملی برای از بین بردن لکه ها و رنگ زرد دندان ها می شوند. اثر بخشی این نوارها قابل قبول و مناسب است.
نظرات