شرکت ایران خودرو خصوصی شد

سرانجام پس از ماراتن ۹ ساعته سهامداران صاحب رای در مجمع عمومی شرکت ایران خودرو، سهامداران با عضویت شرکت‌های خدمات گستر صبا انرژی؛ سرمایه گنجینه ایرانیان؛ بهینه‌سازان بهمن؛ اعتبار آفرین؛ مدیریت سرمایه‌گذاری ملی ایران در هیات‌مدیره بزرگ‌ترین خودروسازی کشور موافقت کردند و به ترتیب مدیریت این خودروسازی به بخش خصوصی رسید.

این اتفاق با حمایت قاطع مجمع «ایران خودرو» سهامداران اصلی و خرد این شرکت همراه با حمایت شخص رییس‌جمهور، سران سایر قوا و وزیر صمت از حقوق قانونی بخش خصوصی رخ داده و در تاریخ خصوصی‌سازی ایران بی‌سابقه است. در هنگام رای‌گیری ۵۱.۷۹ درصد سهامداران در مجمع حضور داشتند.

برگزاری این مجمع از هفته‌های گذشته با حاشیه‌های فراوانی همراه بود که حتی تا زمان اعلام نتایج انتخابات مجمع نیز ادامه یافت.

ایرنا، گزارش مفصلی درباره حاشیه‌های مجمع عمومی شرکت ایران خودرو منتشر کرده که نشان می‌دهد این مجمع بسیار تعیین‌کننده، تا حوالی ساعت ۱۶ با چالش‌های رخ داده بین سهامداران، در هاله‌ای از ابهام قرار داشت. این مجمع از صبح دیروز با حضور سهامداران از جمله دولت (صندوق‌های بازنشستگی، سازمان گسترش و بانک‌ها) و سهامداران خصوصی (شرکت کروز و شرکای آن) در سالن جلسات ساپکو آغاز شد؛ پیش از برگزاری جلسه تصاویر و فیلم‌هایی در فضای مجازی منتشر شد که از درگیری بر سر توزیع برگه‌های رای بین سهامداران حکایت داشت و فیلم‌هایی از اعتراض سهامداران حقیقی در خصوص مدیریت شرکت ایران‌خودرو و زیان‌های انباشته آن دست به دست می‌شد.

با گذشت چندین ساعت از شروع جلسه و در عین حال رسمیت نیافتن آن، صاحبان سهام که اغلب سهامداران حقیقی بودند، خواستار دخالت سازمان بورس در برگزار نشدن جلسه شدند، زیرا معتقد بودند از آنجا که مجوز برگزاری مجمع از سوی بورس صادر شده، نماینده بورس نیز باید به موضوع ورود کند. موضوعی که سرانجام حوالی ساعت ۱۵ واکنش بورس را در پی داشت و ولی‌الله جعفری، مدیر نظارت بر ناشران سازمان بورس و اوراق بهادار اعلام کرد: نماینده سازمان بورس از ساعت ۷ صبح تا هم‌اکنون با اعضای هیات‌مدیره و مدیران شرکت ایران خودرو و سهامداران عمده در جلسه پیش‌مجمع هستند. هیات‌مدیره شرکت باید تکلیف مجمع را مشخص کند. تلاش و پیگیری نماینده سازمان که در محل برگزاری مجمع حضور دارد برای شروع سریع‌تر جلسه در جریان است.

البته فشارهای سیاسی برای برگزار نشدن جلسه مجمع عمومی یا رسمیت نیافتن آن از شب گذشته در فضای مجازی آغاز شده بود؛ در اواخر شب گذشته نامه‌ای با امضای فرشاد مقیمی، رییس ایدرو و معاون وزیر صنعت، معدن و تجارت خطاب به سهامداران حقوقی ایران خودرو شامل صندوق بازنشستگی کشوری و مدیران عامل بانک‌های تجارت، ملی و ملت و نیز مدیرعامل و رییس هیات‌مدیره ایران خودرو منتشر شد که آنان را به رعایت موازین مورد نظر دادستانی کشور مبنی بر توقف برگزاری مجمع شرکت ایران‌خودرو فرا خوانده بود.

پیش از این معاون دادستان کل کشور با ارسال نامه‌ای به وزیر صمت اعلام کرده بود که تا زمان قطعیت ابلاغ و اجرای رای قطعی هیات تجدیدنظر شورای رقابت از واگذاری سهام ایران‌خودرو و هر اقدام دیگر خودداری شود. به دنبال آن برخی کانال‌های خبری نیز مبادرت به انتشار تصاویری از رای هیات تجدیدنظر شورای رقابت در خصوص تایید نهایی مصوبات پانصد و پنجاه و سه (۵۵۳) تاریخ ۱۳ اسفند ۱۴۰۱ شورای رقابت توسط مرکز ملی رقابت منتشر شده است، کردند که در آن تملک سهام شرکت ایران‌خودرو توسط کلیه شرکت‌های وابسته به مالکان شرکت کروز به صورت مستقیم یا غیرمستقیم، مصداق رویه ضد رقابت موضوع ماده ۴۷ قانون اجرای سیاست‌های کلی اصل ۴۴ قانون اساسی تشخیص داده شده است.

از هفته‌های گذشته که بحث برگزاری مجمع این شرکت و واگذاری مدیریت دولتی آن به بخش خصوصی مطرح شده بود، موافق و منتقدانی از چهره‌های سیاسی و نمایندگان مجلس به حاشیه‌ها دامن زده بودند؛ این دو گروه دو هدف را دنبال می‌کردند؛ گروه نخست به دنبال حفظ ساختار دولتی ایران خودرو و نگهداشت آن بود و گروه دوم در پی ورود بخش خصوصی به مدیریت بزرگ‌ترین خودروسازی کشور با بیشترین امکانات و بازار فروش و البته زیانده در آمار و حسابرسی‌ها! در زمانی که انتخابات هیات‌مدیره مجمع در حال برگزاری بود، ایران خودرو روی کدال یک دست‌خط با دو امضا منتشر کرد که در آن اعلام شده بود که مجمع به حدنصاب نرسید و همزمان پخش زنده هم از بستر اینترنت قطع شد. دقایقی بعد سیستم‌ها و میکروفن‌ها جلسه قطع شد و مانع دیگری در برگزاری مجمع ایجاد شد که در این زمان ناظر مجمع تذکر داد تا سیستم‌ها دوباره وصل شود که دست‌اندرکاران سالن میکروفن‌ها را مجدد فعال کردند.

این اقدامات سبب شد تا برخی سهامداران حقیقی اقدام به پخش زنده جلسه مجمع عمومی از شبکه اجتماعی اینستاگرام کنند. با اعلام نامزدهای عضویت در هیات‌مدیره و توزیع برگه‌های رای‌گیری بین سهامداران دارای حق رای، دیگر مجمع به لحظات نهایی و حساس خود نزدیک شد. شرکت خدمات‌گستر صبا انرژی؛ سرمایه گنجینه ایرانیان؛ بهینه‌سازان بهمن؛ اعتبار آفرین؛ مدیریت سرمایه‌گذاری ملی ایران پنج نامزد عضویت در هیات‌مدیره بودند.

روایتی از ۹ ساعت معطلی برای رسمیت یافتن جلسه

حامد ناییجی، رییس مجمع عمومی در این جلسه در سخنانی با اشاره به تاخیر چند ساعته در برگزاری مجمع چنین گفت: ساعت ۷ صبح سهامداران عمده در جلسه پیش مجمع حاضر شدند؛ دیشب نامه‌هایی در فضای مجازی توسط مجموعه ایران‌خودرو توسط آقایان عظیمی و مقیمی منتشر و استناد شده بود که به خاطر مکاتبه معاون دادستان کل کشور داشته، مجمع برگزار نشود.

وی با بیان اینکه در جلسه پیش مجمع نکاتی را مدیرعامل ایران خودرو به سهامداران عمده اعلام کرد، اظهار داشت: استناد آقای عظیمی به نامه معاون دادستان بود که در راستای ماده ۲۹۰ قانون دادرسی کیفری نوشته شده بود و به بحث واگذاری روند واگذاری سهام دولتی شرکت ایران خودرو بود.

این در حالی است که بحث واگذاری سهام نیازمند یکسری تشریفات قانونی و بورسی است در حالی که برگزاری مجمع عمومی فوق‌العاده طبق قانون تجارت و حاکمیت شرکتی انجام می‌شود پس استناد به آن نامه به هیچ عنوان وجاهت قانونی نداشت.

وی اظهار داشت: مدیرعامل ایران خودرو پس از شنیدن مستندات دوستان سهامداران، وارد استناد دیگری شدند و ادعا کردند که هیات تجدیدنظر شورای عالی رقابت که ۱۵ بهمن صادر شده دستور به جلوگیری از ورود کنسرسیوم عمده سهامداران بخش خصوصی به مجمع داده است؛ این تفسیر هم نادرست بود، زیرا هیچ رایی تاکنون توسط تجدیدنظر شورای رقابت صادر نشده است.

ناییجی تاکید کرد: مطلع شدیم که هیات تجدیدنظر شورای رقابت در یک مکاتبه رسمی با مدیرعامل ایران خودرو اعلام کرده استناد ایشان (مدیرعامل ایران خودرو) به رایی که در فضای مجازی چرخیده و مشخص نیست جعلی و واقعی می‌خواهد جلوی برگزاری مجمع را بگیرد که علی‌الظاهر رییس محترم شورای رقابت در مکاتبه رسمی ایشان ارسال و اعلام کردند استناد ایشان غیرقانونی است.

وی تصریح کرد: دستور به حضور یا عدم حضور یک شرکت در یک مجمع شرکت داده نشده، بلکه در آن رای یک شرکت خاص به عنوان خوانده دعوا اعلام و ادعا شده که دو شرکتی که سابقا از سال ۱۴۰۱ در شرکت ایران خودرو و نمایندگان بخش خصوصی حضور داشتند، مکلفند سهام خود را بفروشند تا حدی که از هیات‌مدیره خارج شوند.

ناظر اول مجمع عمومی ادامه داد: حتی اگر آن نامه را منتسب به آن اشخاص بدانیم – که قابلیت انتساب ندارد – آن رای امروز در این مجمع قابلیت اجرایی ندارد، چون امروز با انتخاب مدیران جدید مواجهیم و خود به خود دوران ماموریت آنها تمام شده و مستلزم شکایت جدید و رسیدگی جدید در شوراست.

ناییجی تصریح کرد: متاسفانه با اعمال نظر شخصی و همراهی ریاست هیات‌مدیره ایران خودرو، آنان قصد داشتند کاری کنند امروز مجمع برگزار نشود و به تعویق بیفتد و کاری کنند که در قالب ماده ۸۷ کار پیگیری شود و با اینکه بیش از ۵۰ درصد سهامداران در مجمع حاضر بودند، دنبال این بودند به حدنصاب نرسد.

رای‌گیری نفسگیر و ریل‌گذاری جدید در مدیریت آبی‌پوشان جاده مخصوص

پس از اظهارات اعضای هیات رییسه مجمع عمومی، اسامی نامزدهای عضویت در هیات رییسه ایران خودرو روی مانیتور سالن نقش بست و رای‌گیری از سهامداران دارای حق رای آغاز شد.

در هنگام رای‌گیری ۵۱.۷۹ درصد سهامداران در مجمع حضور داشتند؛ این در حالی بود که همزمان با رای‌گیری، برخی در فضای مجازی از به حدنصاب نرسیدن مجمع خبر می‌دادند.

پس از شمارش آرا، سرانجام رییس مجمع ساعت ۳۰: ۱۸ دقیقه اعلام کرد که همین پنج شخصیت حقوقی به عضویت هیات‌مدیره شرکت ایران خودرو می‌رسند و به این ترتیب بزرگ‌ترین خصوصی‌سازی در مدیریت بزرگ‌ترین خودروسازی کشور پس از دو دهه تحقق یافت.

 ایران خودرو از ۱۰ آفت آزاد شد 

دخالت سیاسی و جناحی در انتصاب‌ها و تصمیم‌گیری‌ها
عدم ثبات مدیریتی که محصول تغییر در راس قوه مجریه، وزارت صمت و هیات‌مدیره ایران‌خودرو بود
هزینه بالا که ویژگی ساختارهای دولتی است و به‌ جای کسب سود، دنبال هزینه‌کرد است
بروکراسی بیش از حد به دلیل ساختار دولتی
فقدان مسوولیت‌پذیری و پاسخگویی به دلیل تغییر مکرر مدیران
تصمیمات غیرکارشناسی
تامین منافع غیر به جای سهامدار و مشتری
استخدام‌های سفارشی، انتخاب شرکای تجاری سفارشی و جانمایی سایت‌ها به صورت سفارشی و غیرکارشناسی
عدم انعطاف‌ و تصمیم‌گیری‌های کند
عدم نوآوری

منبع:روزنامه اعتماد