گل اطلسی یکی از زیباترین گیاهانی است که چه در آپارتمان و چه در فضای باز می توان از آن نگهداری کرد.می توان گفت که این گل بعد از گل شمعدانی از محبوبیت فوق العاده ای برخوردار است.
اطلسی با نام علمی “Petunia x hybrida” گیاهی نسبتاً سریع الرشد، یکساله و بومی آمریکای جنوبی است. گل‌ها شیپور مانند، قرمز رنگ با حاشیه سفید و چین دار بوده و در فصل تابستان تا پاییز ظاهر می‌شوند. نوع بومی آن در ایران هر چند با گلبرگ کمتر لیکن از عطر دلپذیری برخوردار است. گل اطلسی ساقه‌ای کرکدار و پرشاخه دارد. گل اطلسی، شیپوری شکل و مخملی است.
گل اطلسی ممکن است کم پَر یا پُر پَر باشد، بیشتر به رنگ‌های سفید، قرمز، بنفش، و دو رنگ دیده می‌شود. این گل خوشبوست و شب‌ها عطر آن بیشتر است. این گیاه به دلیل آسیب پذیری در برابر باد و باران بهتر است در گلدان نگهداری شود، اما در صورت نگهداری مناسب می‌توان آن را در فضای آزاد هم کاشت.
برای کاشت و نگهداری گل اطلسی نیاز به نور مستقیم و کافی خورشید، دمای ۲۰ تا ۳۰ درجه، آبیاری منظم و خاک تازه و نسبتا سنگین با حاصلخیزی و زهکشی مناسب است.
در این بخش از اول فارس به شما شیوه نگهداری و کاشت آن را آموزش می دهیم.
شرایط نگهداری گل اطلسی
۱. نور
گل اطلسی به نور مستقیم و فراوان آفتاب نیاز دارد ولی توصیه می‌شود در تابستان و در فضای باز، در مکان‌هایی که شدت آفتاب زیاد است سطح خاک را با کمپوست بپوشانید تا از خشک شدن زمین اطراف گل و کوتاه شدن عمر بوته‌ها جلوگیری کنید.
در محیط آپارتمان نیز بهترین مکان برای نگهداری گلدان اطلسی پنجره‌های جنوبی و آفتابگیر است. به دلیل نیاز نوری زیاد این گل، کاشت آن در آپارتمان‌های کم نور غیر‌ممکن است و در مناطقی که تابستان‌های مرطوب و خنکی دارند، گل اطلسی دراز و علفی شده، تعداد گل‌های آن بسیار کم می‌شود.
۲. خاک
گل اطلسی به خاک نسبتا سنگین (رسی دارای کود کافی) با زهکش مناسب نیازمند است. اضافه کردن مقداری خاکبرگ و کود دامی پوسیده به خاک گلدانی نیز برای کاشت و پرورش این گل در آپارتمان مناسب است. دقت کنید هر چه خاکی که برای کاشت و نگهداری گل اطلسی انتخاب می‌کنید تازه‌تر باشد، گیاه رشد بهتر خواهد داشت. بنابراین از خاکی که قبلا در آن گلی پرورش داده‌اید برای کاشت بذر اطلسی استفاده نکنید.
۳. آفات گل اطلسی و روش مبارزه با آن
گل اطلسی از گل‌های نسبتا کم آفت محسوب می‌شود؛ ولی اگر خیلی انبوه باشد، ممکن است مورد حمله شته‌ها قرار گیرد. برای این کار باید بوته‌ها را با سم‌های تماسی مانند سم مالاتیون سمپاشی کنید.
توجه: تماس سم با گلبرگ‌ها باعث از بین رفتن رنگ گل می‌شود، بنابراین بهتر است از تماس سم با گل تا حد ممکن پرهیز کنید.
۴. آبیاری
بهترین زمان برای آبیاری این گل هنگامی است که در فاصله بین دو آبیاری خاک سطحی خشک شده باشد و لازم است از ریختن آب روی گلبرگ‌ها پرهیز شود.
۵. دمای مناسب
گل اطلسی محدوده دمای زیادی را تحمل می‌کند ولی بهترین گل‌دهی گیاه در دمای بیشتر از ۲۰ درجه سانتیگراد صورت می‌گیرد. در دما‌های کمتر از ۴ درجه سانتیگراد و بیشتر از ۳۰ درجه گیاه صدمه خواهد دید و دمای بستر ۲۰ تا ۲۵ درجه برای جوانه‌زنی این گل ایده‌آل است.
توصیه: در روز‌هایی که دمای هوا به بیشترا ز. ۳۰ درجه سانتیگراد است، میزان آبیاری گل را افزایش دهید تا از خشکی ناشی از گرمای زیاد آسیب نبیند.
۶. کود دهی
فقط زمانی به گل‌های اطلسی کود دهید که عمر گل‌هایش تمام شده باشد. بعد از پایان دوره گل‌دهی هر پانزده روز یک بار به آن کود بدهید. جالب است بدانید اگر در خاک باغچه یا در پارک‌ها در سال اول بذر اطلسی بومی را کشت کنید، یا گلدانی را با خاک کاهگل کهنه پشت‌بام پر کنید، خیلی زود و بدون دردسر، باغچه و گلدانی پر از گل اطلسی خواهید داشت!
آیا می‌توان گل اطلسی را قلمه زد؟
گل اطلسی در دو نوع دائم و یکساله وجود دارد. بیشتر گل‌های اطلسی که از گذشته در باغچه‌ها کشت می‌شده‌اند اطلسی بومی و دائمی است، ولی انواع رنگارنگ و با گل‌های پرپر و درشت از نوع یکساله هستند که میتوانید از ساقه‌های سالم، ضخیم و قوی گیاه قلمه تهیه کنید.
بهترین زمان برای قلمه زدن گل اطلسی فصل تابستان است.
به این منظور با کمک قیچی باغبانی یا چاقوی تیز که قبلا ضدعفونی کرده‌اید ساقه‌های نسبتا ضخیم گیاه را به طول ۱۰ تا ۱۵ سانتیمتر جدا کنید و آن‌ها را در بستر خاک قلمه بکارید.
گلدان حاوی قلمه را در محیطی گرم و مرطوب تا زمان ریشه‌دار شدن قلمه‌ها نگهداری کنید. در حدود چند ماه طول می‌کشد تا قلمه‌های گل اطلسی ریشه دار شوند.
طریقه کاشت و تکثیر گل اطلسی
چگونه بذر اطلسی را بکاریم؟
زمان مناسب برای کاشت بذر اطلسی اواخر فصل زمستان و اوایل فروردین است. برای کاشت میتوانید بسته به نوع رقم گل اطلسی که عمدتا شامل اطلسی بومی، اطلسی ژاپنی، اطلسی الوان و … می‌شود، بذر گیاه را از فروشگاه‌های محصولات کشارزی و نمایشگاه‌های گل و گیاه تهیه کنید.
مراحل کاشت گل اطلسی از طریق بذر به شرح زیر است:
۱-بستر کاشتی حاوی کوکوپیت، پیت ماس و شن یا خاکبرگ مخلوط با شن ریز را آماده کنید و آن را داخل سینی نشا بریزید.
۲-بذر‌های اطلسی بسیار ریز هستند، بنابراین میتوانید آن‌ها را با کمی کود مخلوط و روی سطح بستر کاشت بریزید و روی آن‌ها را با لایه نازکی از خاک بپوشانید. دقت کنید بذر‌ها بایستی سطحی کاشته شوند. آن‌ها نیاز به نور دارند و نباید عمقی کشت شوند.
۳-بستر کاشت را به آرامی و به طور کامل آبیاری کنید و دقت کنید هنگام آبیاری بذر‌ها جابه‌جا نشوند. برای آبیاری بهتر است از اسپری آب استفاده کنید.
۴-سینی نشا را با پلاستیک شفافی بپوشانید تا شرایط گلخانه‌ای از نظر گرما و رطوبت برای جوانه زدن بذر‌ها ایجاد شود و برای تهویه هوا چند سوراخ در سطح پلاستیک بزنید.
۵-سینی نشا را در محیطی با دمای ۱۸ تا ۲۲ درجه سانتیگراد دور از تابش مستقیم نور خورشید قرار دهید. تا هنگام جوانه‌زنی بذر‌ها روزانه بستر کاشت را بررسی کنید تا همواره مرطوب و نه خیس باشد.
تذکر: حتما بلافاصله بعداز جوانه زدن نایلون را بردارید. در طول جوانه‌زنی تنش‌های محیطی به گیاهچه صدمه زیادی میزند و نباید اجازه بدهید محیط زیاد گرم و سرد شود یا بدون آب بماند. پس از جوانه‌زنی اطلسی، آن را را به محلی با نور بیشتر منتقل کنید.
۶-در صورت شرایط مناسب محیط بعد از ۷ تا ۱۰ روز بذر‌ها جوانه میزنند. پس از سه برگی شدن جوانه‌های اطلسی میتوانید از کود رقیق شده مخصوص گیاهان زینتی برای رشد سریعتر و بهتر گل‌ها استفاده کنید.
۷-زمانی که جوانه‌های گل اطلسی چهار برگی شدند و در اواسط بهار میتوانید گل‌های اطلسی را به گلدان اصلی یا فضای باز منتقل کنید. در فضای باز هر بوته گل اطلسی را با فاصله ۳۰ سانتیمتر از یکدیگر بکارید تا فضای کافی برای رشد و نگهداری گل اطلسی داشته باشید.
آفات و بیماری گل اطلسی
از جمله آفات این گیاه می‌توان به شته اشاره کرد. لارو حشرات مختلف افت دیگری است که معمولاً از برگ تغذیه می‌کنند و سوراخ‌هایی را بر روی برگ‌ها بوجود می‌آورند. فعالیت معدنچی برگ نیز منجر به ظهور خطوطی نامنظم به رنگ کرم-سفید بر روی برگه می‌شود که البته این آفت معمولاً ضرر چندانی ایجاد نمی‌کند، اما از نظر ظاهری باعث افت کیفیت گیاه می‌شود.
کپک خاکستری از بیماری‌های قارچی این گیاه است که در اثر آن لکه‌هایی قهوه ای رنگ بر روی برگ گل و ساقه شکل می‌گیرد و قارچ‌هایی خاکستری رنگ بر روی قسمت‌های مختلف گیاه شکل می‌گیرند. قارچ‌های مختلف می‌توانند موجب پوسیدگی ریشه این گیاه شوند که در اثر آنان ریشه بدرنگ و آبدار می‌شود و گیاه پژمرده شده و برگ‌ها کم رنگ می‌شوند.
بیماری‌های مختلف ویروسی می‌توانند مشکلاتی را برای این گیاه بوجود آوردند و در مجموع موجب کوتاه قامت ماندن گیاه، بدشکل و بدرنگ شدن گل‌ها، بروز لکه‌هایی زرد رنگ بر روی برگ‌ها و پژمردگی گیاه می‌شود. بیماری‌های ویروسی راه حل ندارد و تنها باید از شیوع آنان جلوگیری کرد. مبارزه با شته که عامل اصلی ویروس‌ها است، از جمله عوامل اصلی مبارزه با این بیماری محسوب می‌شود.
در پایان
کاشت و نگهداری گل اطلسی به دلیل تنوع رنگ و عطر ملایمی که دارد، شرایط نگهداری آسان و تحمل گرما و نور زیاد، از بهترین گزینه‌ها برای کاشت در باغچه و تراس‌های آپارتمانی است.
نظرات