عذرخواهی و اصول صحیح آن ، اگر کسی از ما معذرت خواهی نکرد چه کنیم؟!

عذرخواهی کردن معمولاً برای کسی که وادار به عذرخواهی می‌شود چندان خوشایند نیست. شاید در خلوت خود به سادگی بپذیریم که اشتباه کرده‌ایم، اما اقرار به این اشتباه و به دنبال آن، تقاضا برای بخشش از سوی طرف مقابل واقعاً سنگین است.

اما با همه‌ی این سختی‌ها، همه‌ی ما بارها و بارها عذرخواهی کرده‌ایم. معذرت خواهی دستاوردهای متعددی دارد که اهمیت آن‌ها، دشواری عذرخواهی را تحمل‌پذیر می‌کند.

ساده‌ترین دستاورد معذرت خواهی جنبه‌ی اخلاقی آن است: این‌که وجدان ما سبک‌تر می‌شود و خواب راحت‌تری خواهیم داشت. اما این تنها دستاورد عذرخواهی نیست.

حفظ رابطه یکی دیگر از انگیزه‌های عذرخواهی است. رابطه‌ها – چه از نوع دوستانه و عاطفی و چه رابطه‌ی کاری – یکی از مهم‌ترین سرمایه‌های ما هستند و حفظ بسیاری از این رابطه‌ها آن‌قدر ارزش دارد که درد و رنج و فشار معذرت خواهی را تحمل کنیم.

تلاش برای حفظ و بازیابی برند شخصی هم انگیزاننده‌ی دیگری است که می‌تواند ما را به عذرخواهی ترغیب (یا شاید وادار) کند. ساختن برند شخصی بسیار پرهزینه و زمان‌بر است، اما اشتباه‌های ساده می‌توانند بخش مهمی از این سرمایه‌ی دیریاب و دشواریاب را تخریب کنند. به همین علت، جدا از عذرخواهی‌هایی که در محیط خود و در ارتباط با دوستان و آشنایان‌مان تجربه می‌کنیم، هر از چند گاهی عذرخواهی یک بازیگر، اندیشمند، سلبریتی یا – اگر خوش‌شانس باشیم – یک مقام سیاسی را می‌‌بینیم و می‌شنویم.

اکنون فرض کنیم به نتیجه رسیده‌ایم که باید عذرخواهی کنیم. برای عذرخواهی باید چه شیوه‌ای را به‌کار بگیریم؟ نحوه عذرخواهی چگونه باشد که هدف ما (سبک شدن وجدان، حفظ رابطه، حفظ برند) تأمین شود؟ آیا می‌توان الگویی را به عنوان روش صحیح عذرخواهی تعریف کرد؟

این درس از سلسله درس‌های مهارت ارتباطی را به این موضوع مهم اختصاص داده‌ایم. موضوعی که می‌توان آن را زیرمجموعه‌ای از حوزه‌ی روانشناسی اجتماعی و نیز دغدغه‌ی مهمی در مهارت مذاکره تلقی کرد.

مطالعات علمی درباره معذرت خواهی
اولین سوالی که احتمالاً به ذهن‌تان می‌رسد این است که آیا درباره‌ی عذرخواهی به شکل علمی هم مطالعه شده و یا این‌که باید صرفاً به تعدادی توصیه‌ی تجربی اکتفا کنیم؟

پیش از هر چیز باید به این نکته توجه داشته باشیم که عذرخواهی انواع زیادی دارد. عذرخواهی در رابطه عاطفی با عذرخواهی یک سازمان از مردم تفاوت دارد. هم‌چنان‌که عذرخواهی یک سلبریتی از مخاطبانش با عذرخواهی کارشناس مرکز تماس یک شرکت از یک مشتری تفاوت خواهد داشت. این تنوع باعث می‌شود که انتظار ما از مطالعات دانشگاهی بالا برود و علاقه‌مند باشیم با توصیه‌هایی مواجه شویم که طیف گسترده‌ی عذرخواهی‌ها را شامل شود.

جستجوی کوتاهی در مقالات و نشریات تخصصی در حوزه‌ی روانشناسی اجتماعی و مهارت ارتباطی نشان می‌دهد که در این زمینه کارهای علمی و تحقیقات متعددی انجام شده است. اما تعداد و تنوع این تحقیقات کمتر از چیزی است که انتظار می‌رود.

اروینگ گافمن (Erving Goffman) یکی از نخستین کسانی است که در این زمینه مطالعه‌ی جدی انجام داد و حدود نیم قرن پیش نتایج آن را منتشر کرد . گافمن عذرخواهی افراد بسیاری را گردآوری کرد و سعی کرد اجزای ضروری برای معذرت خواهی درست را استخراج کند.

بعد از او این مطالعات ادامه پیدا کردند و محققان مختلف کوشیدند فاکتورهای مختلف در عذرخواهی درست و مناسب را استخراج کنند . بعضی هم به شکل تخصصی به معذرخواهی‌ در شرایط خاص (مثلاً ناتوانی یک شرکت در ارائه‌ی خدمت مناسب) پرداختند .

رُی جی لوییکی (که کتاب مذاکره او را در متمم معرفی کرده‌ایم) هم تحقیق ارزشمندی در این زمینه انجام داده که یک منبع مهم برای یادگیری روش عذرخواهی صحیح محسوب می‌شود .

در این مطلب قصد داریم برخی از مهم‌ترین نکات مطرح شده در تحقیقات مورد اشاره را با هم مرور کنیم.

روش صحیح عذرخواهی | چند نکته برای معذرت خواهی موثر
در یک عذرخواهی خوب ترجیحاً باید تمام موارد زیر رعایت شود. البته حتی اگر یکی از این‌ نکات را هم رعایت کنیم، یک گام به پیش برداشته‌ایم. اما چه بهتر که همه‌ی آن‌ها را به خاطر بسپاریم و بکوشیم در پیام عذرخواهی خود لحاظ کنیم:

ابراز پشیمانی
ابراز پشیمانی فقط یک کلمه یا یک جمله نیست. این‌که بگوییم «من پشیمانم» اثر چندانی ندارد.

کمی به معنای پشیمانی فکر کنید. وقتی می‌گویید من از این یا آن تصمیم خود پشیمانم منظورتان چیست؟ منظورتان این است که اگر به گذشته برگردم و دوباره آن تصمیم پیش روی من باشد، به شکل دیگری فکر می‌کنم و گزینه‌ی متفاوتی را انتخاب خواهم کرد.

این دقیقاً همان حرفی است که باید صریح و شفاف به طرف مقابل بگویید:

اگر به گذشته برگردم، هرگز این جمله را نمی‌گوییم
اگر دوباره به دیروز برگردم، با آن فرد تماس نمی‌گیرم
الان که فکر می‌کنم، آن کلمه هرگز نباید بر زبانم می‌آمد
من باید تو را به آن جلسه دعوت می‌کردم
پذیرش مسئولیت
لوییکی تأکید می‌کند که پذیرش مسئولیت، مهم‌ترین نکته در عذرخواهی است. پذیرش مسئولیت به این معناست که من به شما می‌گویم: «من مسئول اتفاق بدی هستم که افتاده و اشتباه من باعث شده که الان در این وضعیت باشیم.»

گاهی اوقات ما عذرخواهی و ابراز تأسف می‌کنیم. اما به شکل تلویحی یا صریح تأکید داریم که بخشی از مسئولیت (یا شاید همه‌ی مسئولیت) بر عهده‌ی طرف مقابل است.

مثلاً یک سلبریتی تأکید می‌کند که: «من که قطعاً منظورم این نبود و می‌خواستم حرف دیگری بزنم و شما هم اگر سابقه‌ی من را می‌دانستید یا کمی دقت می‌کردید،‌ حتماً منظورم را می‌فهمیدید. اما به هر حال، چون منظور من را نفهمیدید من عذرخواهی می‌کنم.»

این شکل از عذرخواهی‌ها معمولاً طرف مقابل را بدهکار می‌کنند. در حدی که او احساس می‌کند حالا باید به خاطر مقصر بودن در شکل‌گیری این اتفاق تلخ،‌ او هم به سهم خود معذرت‌خواهی کند.
ماجرا چگونه پیش رفت؟
وقتی از «ماجرا» حرف می‌زنیم باید به خاطر داشته باشیم که این ماجرا دو بخش دارد:

آن‌چه در ذهن من می‌گذشته و باعث شده که چنان تصمیمی بگیریم یا چنان حرفی بزنم و چنان رفتاری نشان بدهم
آن‌چه در اثر رفتار یا گفتار اشتباه من به وجود آمده و در واقع، تبعاتی که رفتار و گفتار من داشته است
بسیاری از ما بیشتر روی بخش اول متمرکز می‌شویم. حتی در بخش اول هم بیشتر از توصیف، حالت دفاعی به خود می‌گیریم: «من می‌خواستم به تو لطف کنم که آن کار را کردم، حالا نتیجه به شکلی شده که تو ناراضی هستی.»

در معذرت خواهی بهتر است بیشتر به بخش دوم بپردازیم:

«می‌دانم که با رفتار من، تو احساس بدی پیدا کردی و به نتیجه رسیدی که من برای دوستی چندساله‌مان ارزش قائل نیستم.»
«می‌فهمم که حتماً آن روز بسیار عصبانی شده‌ای و حق هم داشتی.»
«کاملاً درک می‌کنم که جلوی بقیه‌ی دوستان‌مان شرمنده شدی در حالی که لازم نبود من آن حرف‌ها را آن‌جا در جمع بزنم.»
البته هم‌چنان ممکن است بخواهید درباره‌‌ی انگیزه‌ی خود حرف بزنید و بخواهید ثابت کنید که نیت‌تان خیر بوده است. اما مطمئن باشید که این کار را در کنار «مسئولیت‌پذیری» انجام می‌دهید: «من می‌خواستم به تو لطف کنم و الان می‌فهمم که رفتارم حماقت‌آمیز بوده و کاملاً نتیجه‌ی عکس داشته است.»

نه این‌که بگویید: «من می‌خواستم به تو لطف کنم و فکر نمی‌کردم چنین برداشتی بکنی.» (در این جمله،‌ مسئولیت بر گردن مخاطب افتاده است).
تأکید بر این‌که چنین رفتاری تکرار نخواهد شد
ما معذرت‌خواهی نمی‌کنیم که «شمارنده‌ی خطاهایمان صفر شود» و از فردا بتوانیم به تکرار همان خطا بپردازیم. ما عذرخواهی می‌کنیم تا طرف مقابل مطمئن شود که چنین خطایی تکرار نخواهد شد.

در بعضی موارد می‌توانیم به شکل مطلق چنین حرفی را بگوییم. مثلاً کارشناسی که اطلاعات مشتریان شرکت را به شرکت رقیب داده و اکنون مدیر، به خاطر سابقه‌ی ارزشمندش یا هر ملاحظه‌ی دیگری، او را اخراج نکرده و می‌بخشد.

در چنین شرایطی قطعاً باید کارشناس تأکید کند که هرگز و تحت هیچ شرایطی، چنین اشتباهی تکرار نخواهد شد.

اما مواردی هم وجود دارد که نمی‌توانیم به طور مطلق چنین وعده‌ای بدهیم. مثلاً کارشناسی را در نظر بگیرید که در گزارش خود دچار خطای سهوی شده و عددی را اشتباه گزارش کرده است.

این جمله که «شما هرگز چنین خطاهایی را دوباره نخواهید دید» بیش از حد مطلق است و هر چقدر هم کارشناس تلاش کند، ممکن است چنین اتفاقی دوباره بیفتد.

در چنین شرایطی بهتر است پیام ما واقع‌بینانه باشد. مثلاً ممکن است کارشناس بگوید: «من تمام تلاشم را به کار می‌گیرم که چنین خطایی تکرار نشود. اجازه نمی‌دهم به سادگی اتفاق مشابهی بیفتد و دردسرساز شود. سعی می‌کنم از همکارانم بخواهم گزارشم را بخوانند و بررسی کنند تا احتمال بروز چنین اتفاقی به شدت کاهش پیدا کند.»
بگویید که برای ترمیم رابطه و جبران خطا آماده‌اید
بسیاری از اشتباه‌ها به سادگی و با یک عذرخواهی به پایان نمی‌رسند. ممکن است اشتباه شما برای طرف مقابل هزینه‌های مادی و معنوی ایجاد کرده باشد.

مهم است که در عذرخواهی خود تأکید کنید که برای جبران خطای خود،‌ پوشش دادن خسارات (تا حد امکان) و ترمیم رابطه آماده‌اید.

اگر در یک مهمانی پیش چشم دوستان‌تان حرف نامناسبی زده‌اید،‌ ممکن است مجبور شوید یک مهمانی دیگر برگزار کنید و پیش چشم همان دوستان عذرخواهی کنید.

اگر در حضور کارفرمای یک پروژه از ضعف‌ها و ناتوانی‌های یک شرکت گفته‌اید و در توصیفات خود اغراق کرده‌اید، لازم است جلسه‌ی دیگری برگزار شود و به نادرستی حرف‌های خود اعتراف کنید.

اگر در اثر سهل‌انگاری شما گوشی همکارتان از روی میز افتاده و صفحه‌ی آن شکسته، باید برای پیگیری تعمیر و پرداخت هزینه‌های تعمیر آن وقت بگذارید.

معذرت خواهی در قالب کلمات یک گام مهم در عذرخواهی و ابراز پشیمانی است. اما کار شما در این‌جا تمام نمی‌شود و باید فرایند عذرخواهی را تکمیل کنید.
عذرخواهی خوب باید پرهزینه باشد
از جمله‌ی جالب‌ترین مطالعات در زمینه‌ی عذرخواهی این است که عذرخواهی موثر بهتر است پرهزینه باشد تا برای طرف مقابل باورپذیر شود.

وقتی قطعه‌ی یک خودروِ کاملاً‌ نو خراب است و مشتری مجبور می‌شود چند بار به تعمیرگاه رفت و آمد کند، این‌که صرفاً یک قطعه‌ی سالم جایگزین کنیم و بگوییم «شما از خدمات گارانتی بهره‌مند شدید» نمی‌تواند او را راضی کند. شرکت باید نشان دهد که حاضر است برای به دست آوردن دل مشتری هزینه‌ی بیشتری بدهد (شاید هزینه‌ی رفت و برگشت یا یک هدیه‌ی ویژه).

وقتی یک کسب و کار پرمخاطب در مقیاس ملی مشکلی در خدمت‌رسانی پیدا می‌کند، صرفاً اعلام این نکته در قالب یک استوری اینستاگرامی یا ارسال پیامک عذرخواهی ممکن است نتواند رضایت مشتریان را تأمین کند. شاید مردم انتظار داشته باشند این شرکت هزینه کند و در رسانه‌های بزرگ (روزنامه، تلویزیون و …) آگهی‌هایی با مضمون عذرخواهی منتشر کند.

البته هزینه صرفاً به معنای هزینه‌ی مادی نیست.

وقتی شما در صفحات خود در شبکه‌های اجتماعی یا در کامنت‌های خود به کسی توهین می‌کنید یا در مورد او قضاوت اشتباهی انجام می‌دهید، نمی‌توانید با تماس تلفنی یا ارسال پیامک یا پیام مستقیم، از او عذرخواهی کنید. چون با این کار هزینه‌ی خود را کاهش داده‌اید. شما باید به شکل عمومی عذرخواهی خود را مطرح کنید تا مشخص شود که حاضرید هزینه‌ی اشتباه خود را بپردازید.

هر چقدر برای عذرخواهی بیشتر هزینه کنید، طرف مقابل صداقت شما را راحت‌تر خواهد پذیرفت.
طلب بخشش کنید
از طرف مقابل صریحاً بخواهید که شما را ببخشد. «من معذرت می‌خواهم» جمله‌ی خوبی است اما کافی نیست. «تقاضا می‌کنم / انتظار دارم / خواهش می‌کنم من را ببخشید» جمله‌ی دیگری است که باید بر زبان بیاورید.

درخواست بخشش می‌تواند این پیام را بدهد که شما «طرف مقابل را در جایگاه بالایی می‌بینید و برایش ارزش قائلید» و حاضرید از او «درخواست» داشته باشید.

اول حرف‌های طرف مقابل را بشنوید
در بسیاری از کتاب‌ها و مقالات مرتبط با عذرخواهی با این جمله مواجه می‌شوید که: «در عذرخواهی عجله نکنید. عذرخواهی زودهنگام اثربخشی کمتری دارد.»

از این جمله گاهی به اشتباه چنین برداشت می‌شود که وقتی فهمیدیم اشتباه کرده‌ایم نباید سریع عذرخواهی کنیم و بنشینیم تا زمان بگذرد و وقتی آب‌ها از آسیاب افتاد،‌ عذرخواهی خود را مطرح کنیم.

اما اصل ماجرا چیز دیگری است: گاهی اوقات در رابطه‌ی عاطفی (زندگی شخصی) یا رابطه با مشتری (کسب و کار) رفتار اشتباهی انجام می‌دهیم و طرف مقابل از رفتار ما آسیب می‌بیند.

او ممکن است علاقه داشته باشد درباره‌ی این آسیب حرف بزند و بگوید که چه لطمه‌هایی خورده است. اگر سریع حرف او را قطع کنیم و بگوییم: «بله. بله. درست می‌گویی. من اشتباه کردم» ممکن است چنین تلقی شود که حتی حوصله یا تحمل شنیدن تبعات اشتباه خود را ندارید.

با گوش دادن، طرف مقابل را آرام می‌کنید و اجازه می‌دهید که از نگاه خودش، تصویری از خطای شما و تبعات آن ترسیم کند.

حالا پس از گوش دادن به حرف‌های او می‌توانید عذرخواهی کنید و نشان دهید که از آن‌چه در اثر اشتباه شما روی داده متأسفید.

چطور کسی رو که حتی از ما معذرت خواهی هم نکرده ببخشیم؟!
بخشش یعنی: من اجازه نمیدم حرف‌ و رفتار اشتباه کسی، رفتار من رو تحت کنترل خودش دربیاره؛ چون اون فرد به اندازه بلوغ و شعور خودش رفتار کرده و من نباید خودم رو به اندازه سطح شخصیت اون فرد پایین بیارم.

چطور کسی رو که حتی از ما معذرت خواهی هم نکرده ببخشیم؟!

قبل از هر چیزی باید تعریف درستی از «بخشش» و «بخشیدن» داشته باشید.

بخشش یعنی: من اجازه نمیدم حرف‌ و رفتار اشتباه کسی، رفتار من رو تحت کنترل خودش دربیاره؛ چون اون فرد به اندازه بلوغ و شعور خودش رفتار کرده و من نباید خودم رو به اندازه سطح شخصیت اون فرد پایین بیارم.

اما این و هم نباید فراموش کنید که:

۱. برای بخشیدن کسی، حتما لازم نیست اون طرف قبول کنه اشتباه کرده، وقتی مطمئنید که از سمت کسی لطمه خوردید، بااااااید خودتون رو برای بخشیدن آماده کنید.

۲. اجازه ندید که در دسترس فرد یا افرادی که دائم باعث آزار شما میشن، قرار بگیرید.

۳. به هیچ عنوان اجازه ندید بعد از آسیبی که بهتون وارد کردن این حس رو بهتون القا کنن که مقصر شما بودید و این شما هستید که زیادی حساس هستید.

پس با توجه به تعریف «بخشش»، بخشیدن کسی نیازی به عذرخواهی طرف مقابل نداره و بخشیدن تصمیمی هست که خودتون باید برای انرژی روانی خودتون بگیرید.

شرایط و اصول صحیح عذرخواهی
مکان مناسبی انتخاب کنید
مکان مهم‌ترین مسئله در هنگام عذرخواهی کردن است. سعی کنید در یک مکان خصوصی که شخص دیگری حضور ندارد عذرخواهی کنید، چون حضور افراد تمرکز و آرامش هر دو شما را به هم می‌ریزد.

زبان بدن مناسب داشته باشید
زمانی که زبان بدن با کلمات بیان شده هماهنگ باشد، فرد از نیت درونی شما که احساس ندامت و پشیمانی است آگاه می‌شود و راحت‌تر شما را می‌بخشد. در غیر این صورت فقط دعوا در همان لحظه پایان می‌یابد و کینه در دل فرد باقی می‌ماند. پس لازم است همه از زبان بدن آگاهی داشته باشیم:

هنگام عذرخواهی ارتباط چشمی برقرار کنید، به این صورت که اگر طرف مقابل در حال صحبت کردن است با دقت به حرف‌های او گوش دهید.
دست‌ به ‌سینه ایستادن و مشت کردن دست در واقع یک حالت تدافعی و حمله است که اصلا مناسب عذرخواهی نیست.
آرامش حالت صورت تاثیر زیادی در رساندن پیام شما دارد پس قبل از این که بخواهید با فرد روبه‌رو شوید، استرس، عصبانیت و لبخند مصنوعی را از چهره خود دور کنید.
در آغوش کشیدن یا دست او را گرفتن یکی از راه‌های نشان دادن دلجویی است.

تاسف و شرمندگی خود را ابراز کنید
طبق مطالعات انجام شده زمانی که فرد احساس شرمندگی یا تاسف خود را نشان دهد طرف مقابل برای بخشش راغب‌تر است. البته شرمندگی با تحریک حس ترحم فرق می‌کند و نتیجه مطلوبی در عذرخواهی ندارد. پس حتما هنگام عذرخواهی کردن از عبارات زیر در جملات خود استفاده کنید:

از ناراحت کردن شما پشیمانم
احساس شرم دارم که در چشمانتان نگاه کنم
بابت رنجاندن شما متاسفم
احساس عذاب وجدان دارم
هنر ظریف استفاده از کلمات مناسب در موقعیت‌ها و در رابطه با افراد مختلف، می‌تواند به راحتی روابط را بسازد و یا آن‌ها را تخریب کند، قدرت درک و شعور بالایی از گوینده به نمایش بگذارد و یا برعکس. این مهارت نیاز به تمرین و آگاهی دارد .

زمان کافی بدهید
صبر کردن و گذشتن زمان باعث سرد شدن و آرامش فرد می‌شود. البته منظور هنگامی است که او را می‌شناسید نه اینکه در خیابان ‌با کسی تصادف یا برخورد کردید. اگر پا پیش گذاشتید و حس کردید که طرف مقابل هنوز از شما دلخور است با آرامش و متانت به او بگویید که “منتظر هستم گذشت زمان کمی تو را آرام کند و مرا ببخشی” و از او خداحافظی کنید.

نمی‌توانید انتظار داشته باشید که طرف مقابل فورا شما را ببخشد در حالیکه هنوز از اشتباه شما ناراحت است و دلخوری او رفع نشده است. گاهی افراد به زمان بیشتری نیاز دارند تا شدت و درد موضوع برایشان کمرنگ شود و بتوانند با احاساسات خود کنار بیایند. ممکن است این فرآیند به نحوه جبران اشتباه نیز وابسته باشد. تصور کنید خانه‌ای را خراب کرده‌اید آیا آن خانه با گذشت چند ساعت یا چند روز دوباره ساخته می‌شود؟

به عذرخواهی‌تان پایبند باشید
اگر کسی را ناراحت کردید و از او عذرخواهی کردید حتما در رفتار خود تغییر ایجاد کنید و یک سری عادات خود را کنار بگذارید، چون گاهی دلیل این که عذرخواهی شما پذیرفته نمی‌شود این است که مجدد به کار خود ادامه می‌دهید. مثلا یک نفر عادت به تمسخر دیگران دارد، هر بار عذرخواهی می‌کند و بار دیگر مجدد کار خود را تکرار می‌کند. به نظر شما پذیرفتن عذرخواهی این شخص درست است؟

اشتباهتان را توجیه نکنید
وقتی کلمه ولی یا اما را به کار می‌برید در واقع سعی دارید فرد مقابل را مقصر جلوه دهید که چنین کاری سرآغاز یک درگیری و ناراحتی جدید است. همانطور که گفته شد هنگام عذرخواهی کردن باید بپذیریم که اشتباه کرده‌ایم؛ اما هنگامی که دو کلمه اما یا ولی را به کار می‌بریم در اصل سعی داریم اشتباه خود را پاک و توجیه کنیم.

کلمات تاثیر بالایی بر طرف مقابل دارند؛ به اصلاح هم می‌توانند آبی برای خاموش شدن آتش باشند و هم موجب شعله‌ور شدن آن. وقتی شما در عذرخواهی خود اما یا ولی می‌آورید انگار به طرف مقابل می‌گویید که مقصر اصلی خودش بوده است که همین او را عصبی‌تر می‌کند.

“ببخشید ولی شما هم بدون تقصیر نبودید” یا “عذرخواهم اما حوصله و وقت ادامه بحث ندارم” جملات اشتباه هنگام عذر‌خواهی کردن و نوعی توهین به شخص مقابل است.

به نظر می‌رسد ما انسان‌ها تمایل ذاتی به توجیه تصمیمات غلط و رفتارهای آزاردهنده خودمان داریم. اما این تمایل از کجا سرچشمه می‌گیرد؟ کتاب کی بود کی بود؟ حرف‌های جالبی در این باره دارد که در شناخت ذات و تمایلات انسانی‌مان به ما کمک می‌کند.

سلطه جویانه برخورد نکنید
هنگام عذرخواهی کردن حالت حمله یا سلطه به خود نگیرید. یعنی طوری رفتار نکنید که فرد مقابل حس کند موظف است شما را ببخشد. چنین برخوردی تاثیر مثبت که ندارد هیچ، موجب به وجود آمدن حس تلافی و مقابل به مثل در او می‌شود. عذرخواهی صرفا بیان یک سری کلمات رایج نیست! بلکه احساسات و زبان بدن شما نیز باید عمل شما را تصدیق و همراهی کنند.

قدردانی کنید
منظور ما دو مدل تشکر و قدردانی است اول این که از تمام رفتار و کارهایی که در گذشته برای شما انجام داده است یا در کل بابت حضورش در زندگیتان از او تشکر کنید. سپس بابت این که شما را بخشیده قدردان او باشید. مثلا “من قدردان تمام زحمت‌هایی که تا الان برای من کشیده‌ای هستم؛ ممنونم که مرا مورد بخشش و بزرگواری خود قرار دادی.”

در نهایت، عذرخواهی کردن زمانی ارزشمند است که شما واقعا از رفتار خود پشیمان شده و دلجویی را به درستی انجام دهید. اما چنانچه فرد مقابل با تمام احترام و ارزشی که شما برایش خرج کرده‌اید، نسبت به پذیرش عذرخواهی شما مقاومت نامعقولی داشت، دیگر مقصر شما نیستید!

چرا مردها عذرخواهی نمی کنند؟
گاهی مردان در زندگی مشترک حتی اگر اشتباه بزرگی انجام دهند، به ندرت عذرخواهی می‌کنند. زیرا از بخشیده نشدن می‌ترسند، تصور می‌کنند که این کار نشان دهنده ضعف آن‌هاست و این که اگر عذرخواهی کنند همسرشان دیگر به آن‌ها احترام نمی‌گذارد. در واقع، احساس می‌کنند اعتبارشان از بین خواهد رفت. (البته نه همه‌ی مردان!)

فواید عذرخواهی کردن چیست؟
حل سوء تفاهم‌های احتمالی، التیام احساس کینه و خشم، بهبود روابط، افزایش درک متقابل و احساس آرامش از اصلی‌ترین فواید عذرخواهی هستند.

بابت چه مواردی نباید عذرخواهی کرد؟
در کل در مواردی که رفتار و تصمیمات شما به کسی آسیب فیزیکی و یا روانی وارد نکرده و موقعیت اجتماعی، مالی و جانی او را به خطر نینداخته، نیازی به عذرخواهی کردن نیست. همچنین دائما عذرخواهی کردن بابت هر موردی، یکی از نشانه‌های عزت نفس ضعیف و شکننده که در کتاب شش ستون عزت نفس به آن اشاره شده است.

شما هم نظرتان را برای ما بنویسید