علائم اصلی خرابی سنسور و دریچه گاز ماشین چیست ؟

یکی از اجزای تشکیل‌دهنده اصلی در قسمت موتور خودروهای انژکتوری، سنسور دریچه گاز است. سنسور دریچه گاز (Throttle Position Sensor) در کنار استپر موتور (Stepper) عملیات گاز خوردن خودرو را انجام می‌دهند. این سنسور با کم یا زیاد بودن مصرف سوخت نیز ارتباط مستقیم دارد و در صورت خرابی، باعث گاز خوردن بی‌دلیل خودرو و به دنبال آن مصرف بالای سوخت می‌شود.

مروزه تقریباً تمامی خودروهای وارداتی و چندین مدل خودروی داخلی از مدل دریچه گاز برقی بهره می‌برند. در این مدل‌ها، سنسور مربوطه داخل خود محفظه‌ای که دریچه در آن قرار دارد تعبیه شده است. در برخی خودروهای داخلی ازجمله پژو ۲۰۶، سمند، دنا و یا رانا از مدل دریچه گاز برقی استفاده شده است.

اما غالباً در تمامی خودروهای تولیدی شرکت سایپا از دریچه گاز معمولی استفاده شده است که سنسور دریچه گاز آن‌ها بر روی خود دریچه گاز نصب شده است. در ادامه‌ مطلب قصد داریم اطلاعاتی در مورد عوامل و علائم خرابی سنسور دریچه گاز، نحوه عملکرد آن، طریقه عیب‌یابی آن و … ارائه کنیم.

سنسور موقعیت دریچه گاز چیست؟

سنسور موقعیت دریچه گاز یک مقاومت متغیر است. این سنسور روی دریچه گاز و نزدیک به استپر موتور قرار دارد و توسط یک میله به پولکی که درون دریچه گاز وجود دارد متصل می‌شود. با باز و بسته شدن پولکی، سنسور، اطلاعاتی را به‌صورت ولتاژ برای کامپیوتر ارسال می‌کند. کامپیوتر با توجه به اطلاعات دریافتی میزان سوخت و هوا رو تنظیم می‌کند تا عملیات احتراق و پاشش سوخت به‌درستی در موتور خودرو انجام شود. اگر بخش‌هایی که بر عملکرد سنسور تأثیرگذار هستند هیچ‌گونه مشکلی نداشته باشند، میزان مصرف خودرو در حد استاندارد خواهد بود. در شرایطی که سنسور عملکرد درستی داشته باشد، خودرو در دور آرام بدون مشکل حرکت کرده و به اصطلاح کپ نمی‌کند.

عملکرد سنسور دریچه گاز

قبل از اینکه بخواهیم بیشتر راجع به عملکرد این سنسور بدانیم، بهتر است اجزای اصلی آن را بشناسیم.

سنسور دریچه گاز شامل ۳ پین مختلف است:

پین ۱: مثبت ۵ ولت

پین ۲: سیگنال

پین ۳: اتصال منفی

زمانی که راننده سوئیچ را باز می‌کند اطلاعاتی از پین ۱ یعنی پین مثبت ۵ ولت و پین اتصال منفی برای سنسور ارسال می‌گردد. هنگامی‌که خودرو روشن است و راننده پای خود را روی پدال گذاشته و گاز می‌دهد، مقاومت متغیر، میزان باز شدن دریچه گاز توسط پولکی را به ولتاژ تبدیل می‌کند. این ولتاژ توسط پین ۲ برای کامپیوتر خودرو ارسال می‌گردد.

سنسور دریچه گاز در مصرف سوخت تأثیرگذار است. هنگامی‌که راننده به خودرو گاز می‌دهد وضعیت باز و بسته بودن، ولتاژ و زاویه سنسور تغییر می‌کند. در این شرایط کامپیوتر مقدار هوای ورودی به منیفولد را توسط سنسور مپ (سنسور فشار و دمای هوای ورودی) اندازه‌گیری کرده و میزان پاشش بنزین را تنظیم می‌کند.

در خودروهای پراید از چهار مدل مختلف استفاده می‌شود. در حالی که در خودروهایی همچون پژو ۴۰۵، پارس و سمند از دو مدل شاخک‌دار و همچنین سیستم مدل ساژم استفاده شده است. در مجموع باید گفت که در تولید اکثر خودروهای داخلی سنسور دریچه گاز شاخک‌دار به کار برده می‌شود. این مدل سنسور، خرابی کمتری نسبت به سایر مدل‌ها دارد.

سنسور‌های دریچه گاز بر اساس نوع کامپیوتر بر روی خودرو نصب می‌شوند. در هر مدل کامپیوتر باید مدل مخصوص به همان خودرو را مورد استفاده قرار داد؛ در غیر این‌صورت نصب مدل دیگری بر روی خودرو جوابگو نخواهد بود و مشکلات متعددی ازجمله ریپ زدن خودرو را به همراه خواهد داشت.

عوامل خرابی سنسور دریچه گاز

عوامل متعددی می‌توانند در خرابی سنسور دریچه گاز تأثیر داشته باشند. در لیست زیر مهم‌ترین عواملی که باعث ایجاد خرابی در این سنسور می‌شوند را به صورت خلاصه به شما گوشزد خواهیم کرد.

– یکی از عوامل خرابی سنسور دریچه گاز، آب خوردن به سنسور است. رانندگانی که خودرو خود را به کارواش برده و موتور آن را شستشو می‌دهند حتماً باید سوکت تمام سنسورها از جمله سنسور دریچه گاز را توسط باد خشک کنند. معمولاً کارواش‌های جدید به دستگاه مربوطه برای این مورد مجهز هستند.

– دیگر عاملی که در خرابی این سنسور تأثیرگذار است فشار آوردن بیش‌ازحد معمول و گاز دادن زیاد به خودرو است. دور موتور خودرو را تا حد کاتاف (زمانی که سوپاپ ورودی موتور به خاطر فشار ناگهانی و بیش‌ازاندازه بسته شده و ورود هوا یا سوخت به داخل پیستون برای لحظاتی متوقف می‌شود) بالا نبرید تا آسیبی به سنسور دریچه گاز وارد نشود. با توجه به کیفیت پایین اجناس موجود در بازار، نباید فشار زیادی به ماشین وارد شود تا قطعات فابریک خودرو خراب نشوند.

– کثیف بودن محفظه دریچه گاز و کثیف ماندن به مدت طولانی نیز باعث خراب شدن سنسور دریچه گاز می‌شود. اگر محفظه داخل دریچه گاز به مدت طولانی کثیف بوده و جرم گرفته باشد، باعث باز ماندن پولکی می‌شود. اگر پولکی باز باشد، به دنبال آن سنسور دریچه گاز نیز باز شده و به‌اندازه ۱ یا ۲ درجه تغییر زاویه پیدا می‌کند. زاویه داشتن طولانی‌مدت مقاومت متغیر را دچار خرابی خواهد کرد. در چنین حالتی، حتی با شستن و تمیز کردن محفظه داخل دریچه گاز، سنسور به حالت قبل خود بازنمی‌گردد و باید تعویض شود.

علائم خرابی سنسور دریچه گاز

• بالا ماندن دور موتور

شایع‌ترین عیبی که در صورت خراب بودن سنسور به وجود می‌آید گاز خوردن خودرو هنگام خلاص بودن است. متأسفانه اکثر مردم وقتی می‌بینند خودرو در هنگام خلاص بودن نیز بدون دلیل گاز می‌خورد، اقدام به تعویض استپر موتور می‌کنند. درصورتی که این ایراد می‌تواند از خراب بودن سنسور دریچه گاز باشد.

• کپ کردن خودرو در دور موتور ۲۵۰۰ تا ۳۰۰۰

در هنگام گاز دادن اگر می‌بینید دور موتور بین دورهای ۲۵۰۰ تا ۳۰۰۰ بوده و خودرو به درستی گاز نمی‌خورد و خفه می‌کند، به این معنی ا‌ست که سنسور دریچه گاز خراب است.

• تأخیر در گاز خوردن خودرو

اگر ولتاژ سنسور دریچه گاز کمتر از حد استاندارد باشد خودرو دیر گاز می‌خورد. به دلیل آنکه چند ثانیه طول می‌کشد تا ولتاژ به حد استاندارد برسد تا خودرو شرایط مناسب برای گاز خوردن را پیدا کند.

• تأخیر در پایین آمدن گاز خودرو

اگر بعد از رها کردن پدال گاز، درجه دور موتور با تأخیر به حالت نرمال برگردد، ایراد از سنسور دریچه گاز است. در چنین شرایطی سنسور حالت فنری بودن خود را از دست‌ داده است و چندثانیه‌ای زمان خواهد برد تا به حالت اولیه بازگردد.

• افزایش مصرف سوخت

هم‌زمان با گاز خوردن خودرو یا تأخیر در برگشت دور موتور به حالت عادی، کامپیوتر تشخیص می‌دهد که دریچه گاز باز است. در این حالت، ورودی دریچه گاز باز می‌ماند و پاشش سوخت قطع نمی‌شود. این مسئله عاملی برای افزایش مصرف سوخت خواهد بود که عموم مردم از آن اطلاعی ندارند.

• خاموش شدن خودرو در هنگام سرد بودن

اگر خودرو سرد باشد و شما اقدام به گاز دادن خودرو کنید و خودرو خاموش شود، به احتمال خیلی زیاد نشان از مشکل داشتن سنسور دریچه گاز دارد.

در این مطلب تکنیک های فنی و آموزشی خودرو ، ۶ نشانه خرابی دریچه گاز خودرو علائم خرابی بدنه دریچه گاز ، کثیفی بدنه دریچه گاز < علائم رایچ خرابی بدنه دریچه گاز خودرو را می خوانید.

در موتور خودروهای انژکتوری شما می توانید یک قطعه به نام دریچه گاز را مشاهده کنید، لازم است بدانید که این قطعه به اصطلاح عملیات گاز خوردن خودرو را انجام می دهند که البته با مصرف کم یا زیاد سوخت نیز در ارتباط می باشد، در شرایطی که خراب شود، باعث گاز خوردن بی دلیل خودرو شده و نهایتا مصرف سوخت بالا می رود. بدنه دریچه گاز قسمتی است که کل این فرآیند به آن وابسته است. لذا اگر با گذشت زمان بدنه دریچه گاز شما فرسوده شود یا کثیف شود ممکن است اختلالاتی در گاز خوردن یا حتی حرکت خودرو به وجود آورد. بنابراین، چگونه می دانید که زمان تمیز کردن یا تعویض بدنه دریچه گاز شما فرا رسیده است؟ ما همه مواردی را که باید بدانید در اینجا مطرح می کنیم.

بدنه دریچه گاز قطعه ای روی موتور شما است که میزان هوای ورودی به منیفولد موتور و محفظه احتراق را کنترل می کند. این یک جزء نسبتاً ساده است که فقط در زوایای مختلف باز می شود تا مقدار صحیح هوا بسته به موقعیت دریچه گاز جریان یابد. در خودروهای قدیمی‌تر، یک اتصال مکانیکی بدنه دریچه گاز را به پدال گاز متصل می‌کردند، در حالی که خودروهای مدرن از سنسور دریچه گاز برای رسیدن به نتیجه مشابه استفاده می‌کنند.

نشانه های بدنه دریچه گاز معیوب یا کثیف

در حالی که بدنه دریچه گاز یک جزء مکانیکی است، این بدان معنا نیست که در طول زمان فرسوده نمی شود. نه تنها این، بلکه از آنجایی که کربن روی بدنه دریچه گاز تجمع می‌کند، می‌تواند آنطور که باید، کار نکند و منجر به مشکلات زیادی شود.

در زیر ما شش علامت رایج را که به شما اطلاع می‌دهند باید به بدنه دریچه گاز خودروی خود نگاهی بیندازید را ذکر کرده ایم:

۱) چراغ موتور را بررسی کنید

شایع ترین علائم بدنه دریچه گاز معیوب، چراغ چک موتور است. چراغ چک موتور می تواند شما را مستقیماً به سمت بدنه دریچه گاز یا هر یک از اجزای مختلفی که با بدنه دریچه گاز ارتباط برقرار کرده و فعال می کنند، مانند سنسور دریچه گاز، نشان دهد. فقط به خاطر داشته باشید که چراغ چک موتور به شما می گوید که عیب یابی خود را از کجا شروع کنید، اما دقیقاً به شما نمی گوید مشکل چیست.

۲) دور آرام خودرو (Rough Idle)

۳) توقف موتور

اگر بدنه دریچه گاز وسیله نقلیه شما به اندازه کافی معیوب باشد، ممکن است متوجه شوید که وسیله نقلیه شما نمی تواند کار کند. علت آن این است که که موتور هوای کافی دریافت نمی‌کند و از آنجایی که بدنه دریچه گاز نمی‌تواند بیشتر باز شود، نمی‌تواند ورودی هوا را بالا ببرد تا از خاموش شدن موتور جلوگیری کند.

از آنجایی که بدنه دریچه گاز شما جریان هوا به موتور شما را کنترل می کند، جای تعجب نیست که اگر معیوب یا کثیف باشد و ضمن اینکه بر شتاب شما تأثیر بگذارد. نه تنها شتاب گیری می تواند کمی سخت شود، بلکه شتاب می تواند از میزان انتظار شما عبور کند و افزایش یا کاهش سرعت از یک نقطه خاص هر دور محتمل است. اصول اولیه EGR ها (دریچه چرخش گاز اگزوز) چیست و چگونه کار می کنند؟

۵) مصرف سوخت ضعیف

وقتی همه چیز همانطور که باید کار می کند، موتور ماشین شما طوری تنظیم شده است که قدرت را به حداکثر می رساند و در عین حال مصرف سوخت را نیز به حداقل می رساند. اما وقتی موتور شما نمی تواند نسبت هوا به سوخت را به درستی دریافت کند، موتور، شما را مجبور می کند که سوخت بیشتری مصرف کند تا شما را به جایی که می خواهید برساند. بسته به اینکه دقیقاً در بدنه دریچه گاز چه اتفاقی می افتد، می تواند یک تفاوت کوچک یا یک افت عمده صورت بگیرد. اما یک موضوع قطعی وجود دارد که مصرف سوخت شما بالاتر می رود.

۶) عملکرد ضعیف موتور

هیچ راهی برای دور زدن آن وجود ندارد، اگر موتور شما بدنه دریچه گاز معیوب یا کثیف داشته باشد، عملکرد موتور با مشکل مواجه خواهد شد. ممکن است خیلی سریع شتاب بگیرد، یا ممکن است صدایی که به آن عادت داشتید وجود نداشته باشد. در هر صورت، موتور آسیب می بیند.

۶+۱) گاز نخوردن خودرو و درگیر نشدن سیم گاز ماشین

یکی از دلایل اصلی از دور خارج شدن سیم گاز ماشین و گاز نخوردن ماشین، از دور خارج شدن خود سیم گاز میباشد یعنی سیم گاز دچار پارگی شده و یا از جای خود در رفته است اما گاها علت گاز نخوردن ماشین خرابی در اتصالات دریچه گاز خودرو است، شما وقتی پدال گاز را فشار می دهید دریچه گاز خودرو به وسیله اتصالات موجود روی دریچه باز و بست میشود اما وقتی اتصالات مذکور دچار ایراد شوند عمل گاز خوردن به درستی انجام نمیگیرد.

چه چیزی باعث مشکلات بدنه دریچه گاز می شود؟

بدن دریچه گاز چقدر دوام می آورد؟

در حالی که باید بدنه دریچه گاز خود را حداقل یک بار در هر ۷۵۰۰۰ مایل معادل ۱۲۰ هزار کیلومتر تمیز کنید، بدنه دریچه گازی که به درستی از آن مراقبت شود می تواند به راحتی ۱۵۰۰۰۰ یا حتی ۲۰۰۰۰۰ مایل ( هر مایل برابر است با ۱.۶۰۹ کیلومتر) دوام بیاورد. دلیلش این است که یک جزء مکانیکی است و مدتی طول می کشد تا اجزای مکانیکی فرسوده شوند.

نکته مهم در مورد آن این است که شما باید از بدنه دریچه گاز خود مراقبت کنید تا بیشترین بهره را از آن ببرید. زیرا هنگامی که به درستی از بدنه دریچه گاز خود مراقبت نمی کنید، ممکن است متوجه شوید که باید آن را نزدیک به میزان ۱۰۰۰۰۰ مایلی ( هر مایل برابر است با ۱.۶۰۹ کیلومتر) یا حتی زودتر تعویض کنید.

آیا می توانید با بدنه دریچه گاز خراب رانندگی کنید؟

در حالی که می توانید با بدنه دریچه گاز خراب رانندگی کنید، قطعا نباید این کار را انجام دهید. دو دلیل برای این وجود دارد. اول کاهش ایمنی است. وقتی بدنه دریچه گاز شما آنطور که باید کار نمی کند، وسیله نقلیه شما می تواند در نامناسب ترین زمان شتاب بگیرد یا نتواند شتاب بگیرد. این به موضوع به طور چشمگیری احتمال تصادف را افزایش می دهد، که بسیار خطرناک است. نگرانی دوم که ممکن است به اندازه ایمنی مهم نباشد، اما می تواند هزینه سنگین مصرف سوخت را به دنبال داشته باشد و از همه مهمتر رانندگی با بدنه دریچه گاز معیوب می تواند منجر به آسیب بیشتر به موتور شما شود.

نه تنها نسبت سوخت به هوا نادرست بر عملکرد خودرو تأثیر می‌گذارد و راندمان سوخت خودرو شما را کاهش می‌دهد، بلکه باعث استهلاک و فرسودگی بیشتر خودرو شما می‌شود. این فرسودگی اضافی می تواند به اجزای مختلف آسیب برساند.

تمیز کردن بدنه دریچه یا تعویض کردن آن؟

از آنجایی که بدنه‌های دریچه گاز جزء قطعات گران‌تری برای تعویض هستند، ارزش بررسی پاک‌کننده‌های مختلف بدنه دریچه گاز را دارد. و از آنجایی که اکثر مشکلات بدنه دریچه گاز ناشی از کثیف بودن بدنه دریچه گاز است، ممکن است حتی یک راه حل طولانی مدت باشد.

فقط مطمئن شوید که برای تمیز کردن بدنه دریچه گاز خود هر ۵۰۰۰۰ تا ۷۵۰۰۰ مایل ( هر مایل برابر است با ۱.۶۰۹ کیلومتر) زمان می گذارید تا از تجمع بیش از حد کثیفی جلوگیری کنید.

به دلیل این پاک کننده های کم هزینه و موثر که می توانند بدنه دریچه گاز شما را چند بار تمیز کنند، می توانید در هزینه های تعمیرات بعدی خود صرفه جویی کنید و به سادگی بدنه دریچه گاز خود را به جای تعویض آن تمیز کنید! “کارستان”