سیستم خنک‌کننده یکی از بخش‌های اصلی در پیشرانه هر خودرو است که نقش مهمی در حفظ حیات پیشرانه دارد. یکی از قسمت‌های این سیستم، سنسور دمای خنک‌کننده است که بین اهالی حوزه خودرو با نام فشنگی آب شناخته می‌شود. این سنسور یک قطعه ساده است که بخش عمده‌ای از وظایف سیستم خنک‌کننده را به دوش می‌کشد. خرابی فشنگی آب می‌تواند برای شما گران تمام شود، پس بهتر است تا در این مقاله با علائم خرابی سنسور دمای خنک‌کننده آشنا شویم.
سنسور دمای آب ماشین چگونه کار می کند؟
سنسور دمای خنک‌کننده از ترکیب یک پیچ و قطعه الکترونیکی تشکیل شده است. محل قرارگیری آن همانند یک مهره است و بایستی سنسور درون آن پیچانده شود. همچنین با توجه به شکل خاص آن که به گلوله شباهت دارد، مکانیک‌ها آن را فشنگی آب نام نهاده‌اند.
وظیفه اصلی این سنسور، اندازه‌گیری دمای مایع خنک‌کننده است. این سنسور اطلاعات حاصل از اندازه‌گیری دمای مایع خنک‌کننده را به کامپیوتر خودرو یا ECU می‌فرستد تا کامپیوتر خودرو درباره وضعیت آن تصمیم‌گیری کند. در صورتی که دمای مایع خنک‌کننده از حد مشخصی فراتر رود، فن‌های خنک‌کننده فعال می‌شوند تا دمای مایع به زیر سطح تعیین‌شده کاهش یابد.
خرابی سنسور دمای خنک‌کننده همانند وجود ایراد در هر قسمت دیگر، علائمی دارد. این علائم با توجه به نوع سنسور و فناوری مورد استفاده در اتومبیلی که تحت تملک شما است، متفاوت هستند. در ادامه نگاهی به برخی از مرسوم‌ترین علائم خرابی سنسور دمای خنک‌کننده خواهیم داشت.
علامت اول، روشن شدن چراغ چک موتور
روشن‌شدن چراغ چک نشان‌دهنده وضعیت نامناسب موتور خودرو است و ایرادی در این قسمت وجود دارد که بایستی رفع شود. در صورتی که اتومبیل شما به سطح بالای فناوری مجهز باشد، هرگونه ایراد در سنسور دمای خنک‌کننده از طریق روشن‌شدن چراغ چک به اطلاع شما می‌رسد.
البته روشن‌شدن چراغ چک خودرو دلایل متفاوتی دارد که خرابی فشنگی آب یکی از آن‌ها است. با چک‌کردن کامپیوتر خودرو توسط یک دستگاه دیاگ، به‌راحتی متوجه خواهید که چه مشکلی در کدام بخش از خودرو پیش آمده است.
علامت دوم، مصرف سوخت بالا
یکی از نخستین نشانه‌های خرابی سنسور دمای خنک‌کننده، افزایش قابل توجه مصرف سوخت خودرو است. فشنگی آب دارای مشکل، سیگنال‌های اشتباه را به پیشرانه می‌فرستد و به همین دلیل انژکتور قادر نیست مخلوط مناسبی از هو و سوخت را روانه پیشرانه کند. در نتیجه مصرف سوخت خودرو به مرور افزایش خواهد یافت. برای مثال سنسور دمای آب خراب به کامپیوتر خودرو اعلام می‌کند که موتور سرد است و به سوخت بیشتری نیاز دارد، در حالی که موتور ممکن است گرم باشد. بنابراین مقدار قابل توجهی از سوخت در اینجا بدون دلیل هدر می‌رود، در حالی که نیازی به آن وجود ندارد.
علامت سوم، فن‌ها وارد مدار نمی‌شوند
هر خودرو با توجه به نوع فناوری به کار رفته در ساخت آن، ممکن است یک یا دو فن خنک‌کننده داشته باشد. وظیفه این فن‌ها خنک کردن رادیاتور است و هنگامی که دمای مایع خنک‌کننده از حد مشخصی فراتر رود، فعال می‌شوند.
اگر دمای رادیاتور بیش از حد مجاز است اما فن‌ها وارد مدار نمی‌شوند، مشکلاتی در حوزه سنسور دمای خنک‌کننده رخ داده است. سنسور خراب اطلاعات نادرستی به کامپیوتر می‌فرستد و بنابراین فن‌ها روشن نمی‌شوند.
علامت چهارم، خروج دود سیاه از اگزوز
علت خروج دود سیاه از اگزوز، سوزاندن مقدار زیادی سوخت بدون ترکیب آن با هوای کافی است. بنابراین یکی از دلایل خروج دود سیاه وجود مشکل در فشنگی آب است. اطلاعات غلط این سنسور مانع از آن می‌شود که انژکتور مخلوط مناسبی از هوا و سوخت را آماده کند و در نتیجه آن سوخت بسیاری به‌همراه هوای اندک سوزانده می‌شود. حاصل این فرایند چیزی جز خروج دود سیاه از اگزوز نخواهد بود.
علامت پنجم، استارت خوردن دشوار
یک نشانه دیگر از خرابی سنسور دمای خنک‌کننده مشکلات استارت است. هنگام راه‌اندازی خودروها بار فراوانی به پیشرانه و سیستم‌های درونی آن‌ها اعمال می‌شود و به همین دلیل مشخص‌کردن ترکیب هوا و سوخت در ابتدای کار بسیار مهم است. سنسور دمای خنک‌کننده خراب انژکتور را به اشتباه می‌اندازد و همین مسئله استارت‌خوردن اتومبیل را با دشواری مواجه می‌کند.
علامت ششم، داغ شدن بیش از حد پیشرانه
سنسور دمای خنک‌کننده وظیفه دارد تا بالا‌رفتن بیش از حد دما را به اطلاع کامپیوتر برساند. در صورتی که این سنسور به‌خوبی عمل نکند، سیستم خنک‌کننده نیز وظیفه خود را به‌خوبی انجام نخواهد داد. نتیجه این فرایند، مخلوط هوا و سوخت رقیق‌تر می‌شود و احتراق ناقص در پیشرانه رخ می‌دهد. حاصل احتراق ناقص نیز گرم‌شدن مکرر پیشرانه خودرو است که در‌نهایت به جوش‌آوردن رادیاتور منجر می‌شود.
علامت هفتم، لرزش موتور در حالت درجا
هنگامی که موتور در حالت ایستا یا درجا کار می‌کند، به کمترین میزان مخلوط هوا و سوخت نیاز دارد تا دور موتور در حدود ۹۰۰ دور بر دقیقه حفظ شود. خرابی فشنگی آب سبب می‌شود تا دور موتور خودرو در حالت ایستا به هم بریزد و از حد استاندارد خود کمتر باشد. در نتیجه موتور دچار لرزش می‌شود و تا زمانی که پدال گاز را فشار ندهید، این لرزش ادامه خواهد داشت.
علامت هشتم، کاهش قدرت موتور
اگر احساس می‌کنید که موتور اتومبیل شما همانند قبل قدرت ندارد، ممکن است تا مشکلاتی در سنسور دمای خنک‌کننده اتومبیل شما به وجود آمده باشد. البته کاهش قدرت موتور دلایل مختلفی دارد که یکی از آن‌ها خرابی فشنگی آب است.
همان‌طور که در قسمت‌های قبل اشاره کردیم، فشنگی آب خراب اطلاعات نادرستی در مورد گرمی یا سردی پیشرانه به کامپیوتر ارسال می‌کند. در نتیجه کامپیوتر خودرو قادر نیست مخلوط هوا و سوخت را براساس واقعیت‌های موجود موتور تنظیم کند. در نتیجه پیشرانه قدرت واقعی خود را نشان نخواهد داد و کمتر از حد واقعی گاز می‌خورد.
جمع‌بندی
سنسور دمای خنک‌کننده یا فشنگی آب قطعه ساده‌ای است و قیمت بالایی نیز نداشته، اما وظایف مهمی را در پیشرانه برعهده دارد. این قطعه هم‌زمان دمای مایع خنک‌کننده را کنترل می‌کند و مانع جوش‌آوردن رادیاتور می‌شود. در سوی دیگر اطلاعات دقیقی از وضعیت پیشرانه را به موتور می‌فرستد تا مخلوط سوخت و هوا براساس وضعیت پیشرانه تولید شود. اگر دمای موتور از سطح مشخصی پایین‌تر باشد، انژکتور باید مخلوط هوا و سوخت را با غلظت پایین روانه سیلندرها کند. در سوی مقابل و هنگام گرم‌شدن موتور مخلوط سوخت و هوا بایستی به‌خوبی غنی شده باشد تا از انفجارهای ناقص و ریپ‌زدن موتور جلوگیری به عمل آید.
عیب‌یابی سنسور دمای خنک‌کننده نیز چندان دشوار نیست. با استفاده از کمک یک مکانیک خبره و یک دستگاه دیاگ، می‌توانید به‌راحتی وجود ایراد در سنسور دمای خنک‌کننده را تشخیص دهید. خرید و تعویض فشنگی آب نیز هزینه چندانی برای شما به همراه نخواهد داشت. اکثر سنسورهای دمای خنک‌کننده برای خودروهای داخلی قیمتی کمتر از صد هزار تومان دارند و تعویض این قطعه نیز به آسانی امکان‌پذیر است.
نظرات