علائم و علت اصلی آپاندیس چیست؟ + راه پیشگیری
التهاب آپاندیس یک بیماری اورژانسی است که برای خارج کردن آن به عمل جراحی فوری نیاز است .
در صورت عدم درمان ، ممکن است آپاندیس ترکیده یا سوراخ شود و مواد عفونی به داخل حفره ی شکمی راه پیدا کند که در این صورت باعث پریتونیت یا همان التهاب شدید حفره ی شکمی (صفاق) می شود و در صورتی که با آنتی بیوتیک های قوی درمان نشود، می تواند کشنده باشد.
گاهی آبسه ی پر از چرک (عفونت های محصور در دیواره های خاموش در برابر سایر قسمت های بدن ) خود را به شکل آپاندیس ملتهب نشان می دهد. بافت های اسکار آپاندیس (دایواره های خاموش ) ،از گسترش عفونت در سایر قسمت های شکم جلوگیری می کند. آبسه های آپاندیس اضطرار کمتری نسبت به آپاندیس ملتهب دارد . اما متأسفانه تا جراحی انجام نگیرد، نمی توان این امر را تشخیص داد . به همین دلیل تمامی موارد آپاندیسیت، شرایط اورژانس تلقی شده و در همه ی موارد جراحی انجام می شود.
در ایالات متحده از هر ۱۵ نفر ۱ نفر دچار آپاندیسیت می شود. آپاندیسیت در افراد زیر ۲ سال نادر است و در سنین ۱۰ تا ۳۰ سالگی بسیار شایع تر است . گرچه این وضعیت ،در هر سنی ممکن است رخ دهد.
چه عواملی باعث بروز آپاندیس می شود؟
علل آپاندیس همیشه مشخص نیست. گاهی اوقات آپاندیسیت می تواند در نتیجه یکی از علل زیر رخ دهد:
انسداد:
علل آپاندیسیت میتواند باقیمانده مواد غذایی یا یک قطعه مدفوع سخت (مدفوع سنگ مانند) باشد که می تواند سبب مسدود شدن دهانه مجرای آپاندیس شما شود.
عفونت:
همچنین علل آپاندیسیت ممکن است به دنبال عفونت مانند عفونت ویروسی دستگاه گوارش یا در نتیجه سایر انواع التهاب ایجاد شود.
در هر دو مورد، باکتری داخل آپاندیس به سرعت تکثیر شده، سبب التهاب، تورم و تجمع چرک در آپاندیس می شود. اگر این وضعیت به سرعت درمان نشود، آپاندیسیت ممکن است پاره شود.
علائم ترکیدن آپاندیس چیست؟
همیشه آپاندیسیت منجر به ترکیدن آن نمیشود اما هر چه دیرتر به پزشک مراجعه شود احتمال خطر و ترکیدن افزایش پیدا میکند.
با بروز نشانههای زیر هر چه سریعتر به پزشک مراجعه کنید:
۱. درد معده شدید که قبلا سابقه نداشته
آپاندیسیت معمولا همراه با درد شدید در قسمت ناف به سمت راست آغاز میشود. التهاب آپاندیس میتواند با درد هنگام قدم برداشتن، سرفه و حرکات تند ماشبن همراه شود.
۲. تب و لرز
به طور کل تب به معنای وجود التهاب در بدن است. اگر این تب همراه با درد معده همراه شود احتمال آپاندیسیت افزایش مییابد.
۳. تکرر ادرار
به دلیل اینکه در بعضی افراد آپاندیس به پایین بدن و مثانه نزدیک است، در صورت التهاب آپاندیس و فشار به مثانه، می تواند باعث تکرر ادرار شود که در صورت همراه شدن با علائم دیگر ممکن است نشانه آپاندیسیت باشد.
۴. حالت تهوع و بی اشتهایی
این علائم می تواند دلایل بسیاری بیماری ها از جمله وجود باکتری در معده باشد. اما گاهی التهاب آپاندیس روی دستگاه گوارش تاثیر میگذارد و منجر به حالت تهوع و استفراغ و بی اشتهایی میشود که باید حتما به پزشک مراجعه شود.
روش های تشخیص عود آپاندیس (آپاندیسیت)
برای کمک به تشخیص آپاندیسیت، پزشک احتمالاً اطلاعاتی پیرامون سابقه علائم و نشانههای شما میگیرد و شکمتان را معاینه میکند.
آزمایشها و روشهای مورداستفاده برای تشخیص آپاندیسیت عبارتاند از:
معاینه فیزیکی برای ارزیابی میزان شکم درد
پزشک ممکن است فشار ملایمی بر ناحیه دردناک شکم شما وارد کند. هنگامی که این فشار به طور ناگهانی وارد میشود، درد آپاندیسیت اغلب بدتر میشود که نشاندهنده ملتهب بودن صفاق مجاور است.
پزشک همچنین ممکن است سفتی شکم و تمایل شما به سفت کردن عضلات شکم در پاسخ به فشار وارد شده از سمت او به آپاندیس ملتهب (گاردینگ) را بررسی کند.
گام بعدی معاینه رکتوم دیجیتال یا DRE است که این روش معاینه شامل قراردادن انگشت همراه با دستکش روغنکاری شده برای معاینه رکتوم پایینی شما است. زنان در سنین باروری ممکن است برای بررسی مشکلات احتمالی زنان که میتوانند باعث درد شوند، معاینه لگنی انجام دهند.
آزمایش خون برای بررسی علائم عفونت آپاندیس
این روش به پزشک شما اجازه میدهد تا بالا بودن تعداد گلبولهای سفید خون را بررسی کند که ممکن است نشاندهنده عفونت باشد.
آزمایش ادرار برای رد عفونت دستگاه ادراری
ممکن است از شما درخواست شود که یک آزمایش ادرار انجام دهید تا مشخص شود که عفونت ادراری یا سنگ کلیه باعث ایجاد درد در پایین شکم شما نشده است.
تستهای تصویربرداری و سی تی اسکن شکم
ارائهدهنده خدمات سلامتی همچنین ممکن است برای کمک به تایید آپاندیسیت یا یافتن علل دیگر درد شما (همچون گاستروانتریت، عفونت مجاری ادراری، حاملگی خارج رحمی، بیماری کرون و سنگ کلیه)، عکسبرداری با اشعه ایکس، سونوگرافی شکم، سی تی اسکن (CT) یا تصویربرداری رزونانس مغناطیسی (MRI) را برای شما توصیه کند.
آپاندیسیت چگونه درمان می شود؟
درمان استاندارد آپاندیسیت ، آپاندوکتومی که همان جراحی به منظور برداشتن آپاندیس است .حتی اگر مشکوک به آپاندیسیت باشید ، دکترها ترجیح می دهند برای رعایت ایمنی شما و جلوگیری از پارگی آپاندیس ، عمل جراحی برداشتن آنرا انجام دهند . اگر آپاندیس به شکل آبسه بروز کرده ، جراحی در دو مرحله انجام می شود ، اول تخلیه ی چرک آبسه ، سپس برداشتن آپاندیس .
آپاندوکتومی :باید انتظار چه چیز را داشته باشید؟
پیش از برداشتن آپاندیس ، آنتی بیوتیک برای مبارزه با پریتونیت احتمالی تجویز می شود. معمولاً بیهوشی عمومی داده می شود و آپاندیس یا از طریق یک برش ۱۰.۱۶ cm و یا توسط لاپاروسکوپی برداشته خواهد شد.. اگر دچار پریتونیت شدید ، شکم شما از چرک تخلیه شده سپس شستشو داده می شود.
۱۲ ساعت پس از جراحی شما از تخت بلند شده و قادر به حرکت خواهید بود. معمولاً ۲ تا ۳ هفته طول می کشد تا به فعالیت های عادی خود بازگردید . اگر جراحی توسط لاپاراسکوپ (مانند تلسکوپی نازک است برای مشاهده ی داخل شکم ) انجام شود ، برش کوچکتر و بهبودی سریع تر حاصل می شود.
پس از برداشتن آپاندیس در صورت بروز هر کدام از موارد زیر با دکتر خود تماس بگیرید :
- استفراغ خارج از کنترل
- افزایش درد شکم
- سرگیجه و احساس ضعف
- خون در استفراغ یا ادرار
- افزایش درد و قرمزی در محل برش جراحی
- تب
- چرک کردن زخم
آیا آپاندیسیت قابل پیشگیری است؟
هیچ راهی برای جلوگیری از آپاندیسیت وجود ندارد ، امّا به هر حال بروز آپاندیسیت در افرادی که غذاهای دارای فیبر بالا ، مانند سبزی و میوه ، مصرف می کنند کمتر شایع است.
چه کسانی در معرض بیماری آپاندیس قرار می گیرند؟
هر شخصی ممکن است دچار این بیماری شود اما طبق تحقیقات، بین افراد ۳۰-۱۰ سال بسیار رایج است. حدود ۷ درصد از مردم آمریکا تجربه این بیماری را در طول زندگی خود داشته اند. کودکان و افراد مسن بیشتر از دیگران در معرض آپاندیس هستند. تشخیص اولیه و درمان برای این افراد بسیار ضروری است به خصوص در جوامع آسیب پذیر .
آپاندیس چه مشکلاتی ایجاد می کند؟
تاخیر در درمان آپاندیس خطر ایجاد مشکلات را زیاد می کند. یکی از مشکلات بالقوه همان سوراخ شدگی است که منجر به انباشتگی چرک در اطراف آپاندیس یا پخش عفونت در اطراف شکم و لگن می شود. در نتیجه بعد از تشخیص آپاندیس سریعا جراحی باید انجام شود. تاخیر بین تشخیص و درمان بسیار حائز اهمیت است و خطر سوراخ شدگی را افزایش می دهد. برای مثال احتمال سوراخ شدگی ۳۶ ساعت بعد از علائم اولیه حدود ۱۵ درصد می باشد .
مراقبتهای بعد از عمل آپاندیس
پس از آپاندکتومی یا در صورت پارگی آپاندیس انتظار میرود که با سپری شدن چند هفته بهبود پیدا کنید. برای این منظور:
- چند روز اول بعد از عمل از انجام فعالیتهای شدید خودداری کنید
- هنگام سرفه مراقب شکم خود باشد
- در صورت موثر واقع نشدن داروهای مسکن با پزشک خود در ارتباط باشید
- به هنگام احساس آمادگی، حرکت کنید
- در صورت نیاز استراحت کنید
- در مورد بازگشت به محل کار یا مدرسه با پزشک خود مشورت کنید