خودرو به راه می‌افتد و متوقف می‌شود. به این دو ویژگی به همان اندازه در رانندگی نیاز داریم که به دم و بازدم در زندگی عادی خودمان. اگر تاکنون در خودرویی بوده اید که ناتوان از توقف بوده است، آن موقع وحشت و خطری  که بریدن ترمز ایجاد می‌کند را درک خواهید کرد. چه ترمزهای شما دیسکی باشند چه کاسه ای، توقع شما این است که موقعی که پدال ترمز را فشار می‌دهید به خوبی عمل کنند.

اگر حواستان توسط موسیقی یا گپ زدن های دوستانه داخل ماشین پرت نشده باشد، ممکن است صدای ترمزتان را که سعی می‌کند به شما بگوید مشکلی برایش پیش آمده را بشنوید. ترمز‌ها زبان خود را دارند، آنها جیغ می‌کشند، جیرجیر می‌کنند و ساییده می‌شوند. شما باید به این صداها به دقت گوش کنید، نه اینکه از آنها چشم پوشی کنید و امیدوار باشید که به صورت جادویی ناپدید شوند. راحت ترین راهی که شما می‌توانید از بریدن ترمزها جلوگیری کنید، نگه داری دوره‌ای و به موقع از خودرو است و جمع بودن حواستان به هر تغییری در عملکرد خودرو. به دلیل اینکه سیستم ترمز خودرو که شامل قطعات و اجزای فراوانی است در کل خودرو گسترده است، هر یک از این قطعات می‌توانند دچار مشکل شوند. لنت ها، دیسک ها و … بگذارید فرض کنیم علی رغم مراقبت هوشیارانه شما از خودرویتان، ترمزها دچار مشکل شوند. با چه خطراتی ممکن است شما و سرنشینان خودرویتان مواجه شوید و چگونه برای آنها خودتان را آماده می‌کنید؟ چه اقدامی خواهید کرد در صورتی که در حال یدک کشیدن یک قایق یا کاروان باشید و ترمز‌هایتان ببرند؟ رمپ های خروج اظطراری چگونه به شما در مواقعی که ترمزهایتان کار نمی‌کنند کمک می‌کنند؟ در این مقاله به پاسخ این سوالات می‌پردازیم. اما در ابتدا نگاهی به عملکرد و مکانیزم ترمز و دلایل از کار افتادن آن می‌اندازیم.

بریدن ترمز آن‌قدرها که به نظر می‌رسد اتفاق ترسناکی نیست؛ البته اگر با روش‌های متوقف کردن خودروی ترمز بریده آشنا باشید. در این مطلب می‌خواهیم از سیر تا پیاز ترمز بریدن برایتان بگوییم؛ اینکه ترمز‌ها چرا از کار می‌افتند، چه علائمی خبر از بریدن ترمز می‌دهند و اگر ترمز خودرو برید چه‌کار کنیم. تا انتهای این مطلب همراه‌مان بمانید.

انواع ترمز بریدن

ترمز بریدن دو حالت دارد:

1. ترمز خالی: یک نوع ترمز بریدن است که راننده خودرو هرچه پدال ترمز را تا انتها می‌برد، ترمز عمل نمی‌کند.
2. ترمز پُر: زمانی است که هرچه راننده پدال را فشار می‌دهد، پایین نمی‌رود و محکم سرجایش قفل شده است.

دلایل ترمز بریدن

عملکرد ترمز خودرو به‌صورت ناگهانی دچار ایراد نمی‌شود. ترمزها قبل از اینکه کارایی‌شان را کاملا از دست بدهند، نشانه‌هایی بروز می‌دهند.

به‌طور کلی نقص در روغن ترمز، سیلندر اصلی و پیستون می‌تواند به عملکرد ترمز صدمه بزند و به ترمز بریدن خودرو در آینده منجر شود. از عوامل ترمز بریدن خودرو می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

• کم شدن ضخامت لنت‌های ترمز که با صدایی شبیه به جیغ کشیدن و ساییده شدن همراه است.
• داغ شدن غیرعادی ترمز‌ها که سبب ایجاد نقاط داغ در کاسه ترمز و عدم ایجاد اصطکاک لازم در کفشک‌های ترمز و لنت‌ها می‌شود.
• نشت روغن ترمز و شل شدن واشرهای روغن که سبب کاهش روغن موردنیاز برای عملکرد صحیح ترمز می‌شود.
• خراب شدن دیسک روتور که مستقیم بر روی توقف خودرو تأثیر می‌گذارد.
• راندن خودرو در داخل آب یا گل که در صورت تکرار به لنت ترمز و دیسک‌های روتور آسیب وارد می‌کند.
• کاهش فشار مایع هیدرولیک ترمز که به همان اندازه ترمز گرفتن را به تأخیر می‌اندازد. در این مواقع به‌آرامی به ترمز ضربه بزنید تا فشار مایع در کل سیستم ترمز پخش شود.
• رانندگی نادرست و ترمز گرفتن‌های زیاد و غیرضروری که به مرور آسیب‌های کوچک و بزرگی به سیستم ترمز خودرو وارد می‌کند.

نشانه‌های ترمز بریدن

در طول رانندگی با خودرو هرکدام از موارد زیر را دیدید، هرچه سریع‌تر فکری به حال لنت ترمز و کل سیستم توقف خودرو بکنید.

۱. روشن شدن چراغ خودرو

ترمز یک یا دو چراغ هشدار روی داشبورد راننده دارد. اگر ترمز دستی را بکشید این چراغ هشدار روشن می‌شود. روشن بودن چراغ زمانی که ترمز دستی درگیر نیست، یکی از علائم خرابی ترمز است. اگرچه روشن نشدن این چراغ نیز به معنای سلامت کامل ترمزها نیست!

۲. صدای جیرجیر یا جیغ کشیدن در هنگام ترمز گرفتن

اگر از خودرو صدای جیغ‌مانندی شنیدید، احتمالا لنت ترمز ساییده می‌شود و زمان عوض کردن آن فرا رسیده است. لنت ترمز می‌تواند صداهای مختلفی داشته باشد. بد نیست انواع صدای لنت ترمز و نکات رفع آنها را بشناسید.

۳. شنیدن صدای کوبیده شدن

صدای کوبیده شدن یا خورد شدن یکی از علائم ترمز بریدن است. متأسفانه شنیدن این صدا به معنای فرسودگی کامل لنت‌های خودرو است.

۴. لرزش در زمان ترمز گرفتن

یکی از علائم خرابی ترمز و چرخش روتورها لرزش خودرو یا لرزش فرمان در هنگام ترمز گرفتن است. روتور همان دیسک‌های نقره‌ای بزرگ در پشت فرمان یا لبه هستند. لرزش‌ها در زمان ترمز گرفتن می‌تواند مربوط به پیچ خوردن یا ناهموار بودن این روتورها باشد.

۵. نشت مایع از خودرو

از دیگر نشانه‌های خرابی ترمز، نشت مایعات خودرو است. اگر روغن ترمز شما نشت پیدا کرد، باید سیلندر اصلی را تعویض کنید. تمام قدرت ترمز از فشار هیدرولیکی میان سیلندر و اتصالات ترمز تأمین می‌شود. برای همین باید هرگونه نشتی روغن ترمز را در اولین فرصت بررسی کنید.

۶. پدال ترمز نرم

پدال ترمز اسفنجی یا نرم از نشانه‌های یک سیستم ترمز معیوب است که عموما به‌دلیل نفوذ رطوبت به سیستم ترمز خودرو رخ می‌دهد.

۷. بوی سوختگی در زمان ترمز گرفتن

شاید برایتان پیش آمده باشد در زمان ترمز گرفتن از زیر لاستیک‌ها یا از بخش ترمز بوی سوختگی احساس کنید. این به دلیل گرم شدن زیاد ترمز یا کلاچ است. به‌محض حس کردن بوی سوختگی از ادامه رانندگی خودداری و سیستم ترمز خودرو را بررسی کنید.

۸. احساس کشیده شدن خودرو به یک سمت

اگر در زمان ترمز گرفتن، حس کردید خودرو بدون دخالت شما به سمت خاصی متمایل می‌شود، یک دلیل آن می‌تواند خرابی شلنگ ترمز یا کالیپر باشد. این نشانه، نشانه خوبی نیست و احتمال ترمز بریدن خودرو را بالا می‌برد.

اگر متوجه شدیم ترمز خودرو بریده است، چه کار کنیم؟

ترمز بریدن می‌تواند تجربه وحشتناکی باشد، اما با انجام یک سری کارها می‌توان کنترل اوضاع را به دست گرفت. چه راننده باشید چه نباشید، پیشنهاد می‌کنیم نکاتی را که در ادامه می‌آیند با دقت یاد بگیرید.

۱. پایتان را از روی پدال گاز بردارید

به‌محض اینکه متوجه شدید ترمز بریده است، پایتان را از روی پدال گاز بردارید. از این لحظه به بعد هر کاری که انجام می‌دهید باید در راستای کاهش سرعت خودرو و متوقف کردن آن باشد.

کمربند ایمنی‌تان را ببندید و از دیگر افراد حاضر در خودرو نیز بخواهید این کار را انجام دهند. چراغ‌های فلاشینگ خودرو را روشن کنید تا دیگر خودروها از وضعیت اضطراری شما مطلع شوند.

۲. آرامش‌تان را حفظ کنید و نفس عمیق بکشید

راننده چه بخواهد چه نخواهد مسئول حفظ جان اعضای داخل خودرو است. نفس عمیق بکشید و از انجام هر کاری که در لحظه به ذهنتان می‌رسد و درست و غلط آن را نمی‌دانید، خودداری کنید.

۳. دوباره پدال ترمز را فشار دهید

شاید ترمز نبریده باشد؛ پس چند بار دیگر پدال ترمز را امتحان کنید. با فشار کافی پدال را پایین ببرید خصوصا اگر ترمز ABS است. چرا که ترمز ABS زمانی فعال می‌شود که با شدت بالایی ترمز بگیرید.

اگر پدال ترمز پایین نرفت، زیر پدال را بررسی کنید (البته حواستان به جاده هم باشد) شاید بطری آب یا وسیله دیگری زیر آن گیر کرده است. چند بار پدال را فشار دهید شاید توانستید دوباره کنترل خودرو را به دست بگیرید.

۴. با دنده سنگین برانید

به ترتیب سعی کنید از دنده‌های بالا به پایین عوض کنید. اگر خودرو دنده اتوماتیک است، آن را در حالت دستی قرار دهید. هیچگاه یک‌باره دنده را مثلا از ۴ به ۲ یا ۱ عوض نکنید چرا که به احتمال زیاد کنترل خودرو را از دست می‌دهید. با پایین آمدن سرعت خودرو، به‌ترتیب دنده را کم کنید.

۵. مسیر را بررسی کنید و حواستان به موانع دور و نزدیک باشد

نباید در مسیر مانع‌ها و ترافیک‌های سنگین وارد شوید. به‌دنبال مسیرهای خلوت و آزاد باشید تا بتوانید خودرو را بهتر کنترل کنید.

۶. از ترمز دستی استفاده کنید

سرعت‌تان که به پایین‌تر از ۵۰ کیلومتر در ساعت رسید، می‌توانید کم‌کم ترمز دستی را به‌آرامی بکشید.

ترمز دستی بر روی تایرهای عقب خودرو تأثیر می‌گذارد. کشیدن یک‌باره آن در سرعت بالا لاستیک‌های عقب را قفل می‌کند و این خود می‌تواند به حادثه‌ای جدا منجر شود. اگر در حین کشیدن ترمز دستی متوجه قفل شدن بخش عقب خودرو شدید، ترمز دستی را فورا رها کنید تا چرخ‌ها به حرکت دربیایند سپس دوباره آن را بکشید.

۷. اگر می‌توانید، خودرو را به شانه‌های خاکی هدایت کنید

شانه‌های خاکی می‌توانند در کاهش سرعت خودرو بسیار مؤثر عمل کنند. اصطکاک ایجادشده میان تایرهای خودرو و سطح ناهموار حاشیه جاده درنهایت سرعت خودرو را تا حد معقولی کاهش می‌دهند. کاهش نوبتی دنده و کشیدن ترمز دستی را نیز امتحان کنید.

۸. از شیب‌های خروج اضطراری خاکی برانید

اگر دقت کرده باشید در طول جاده‌ها و اتوبان‌های شیب‌دار، شانه شیب‌داری با کفپوش کاهنده سرعت وجود دارد. این خروج اضطراری برای خودروهایی است که دچار آسیب مکانیکی شده‌اند یا ترمزشان بریده است.

قطعا ترمز بریدن در سراشیبی و جاده‌های سرپایینی خطر بیشتری ایجاد می‌کند؛ به‌خصوص اگر ترافیک آنجا زیاد باشد. شانه‌های خاکی خروج اضطراری در این مواقع مفید عمل می‌کنند.

۹. دیگر اقدامات اورژانسی

اگر موارد بالا را انجام دادید اما خودرو کنترل نشد، می‌توانید اقدامات اورژانسی زیر را انجام دهید:

• دنبال محیط باز و خلوت باشید و خودتان را به آن برسانید.
• راننده‌ ماشین جلویی را از وضعیت اور‌ژانسی‌تان باخبر کنید و به‌صورت کنترل‌شده به خودروی جلویی برخورد کنید. این کار به نظر درست نمی‌رسد اما به یاد داشته باشید آسیب‌های غیرجانی تحت پوشش بیمه قابل جبران هستند. با این کار در عوض از بروز عارضه جانی پیشگیری می‌کنید.
• از فشار دادن زیاد ترمز در مواقعی که کار نمی‌کند به‌طور ممتد خودداری کنید. با فاصله زمانی، چندبار دیگر ترمز گرفتن را امتحان کنید.
• اگر هوا بارانی است حتما چراغ‌های خودرو را روشن کنید و با دنده سنگین حرکت کنید تا خطر بیشتری شما را تهدید نکند.
• خودرو را خاموش نکنید.

پیشگیری از بریدن ترمز

همین الان می‌توانید از هر حادثه‌ مرتبط با ترمز بریدن در جاده‌های پرترافیک، سراشیبی‌ها و مسیرهای کوهستانی جلوگیری کنید. اگرچه این کارها به ظاهر کوچک‌اند، اما در کاهش خطرات ناشی از بریدن ترمز مؤثرند.

• هرگونه صدای جیغ‌مانند، ساییده شدن و کوبیدن را پیگیری کنید.
• از رانندگی در داخل آب یا گل به‌مدت طولانی خودداری کنید و یا حداقل در این مواقع تا جای ممکن از ترمز استفاده نکنید.
• قبل از رانندگی در جاده‌ها، خودرو را به معاینه فنی ببرید و لنت ترمز و سطح روغن و غیره را کامل بررسی کنید.
• جز در مواقع لازم از ترمز استفاده نکنید؛ چرا که استفاده مداوم و زیاد از ترمز استهلاک آن را بالا می‌برد.

هشدار

• سعی کنید که در زمان مناسب لنت های ترمز را تعویض کنید. همچنین دقت داشته باشید که بازدید دوره ای سطح روغن ترمز مسئله ای مهم بشمار می آید و باعث می شود از بسیاری خطرات شما در امان باشید.
•  در هنگام حرکت در سرایزی بیش از حد ترمز نگیرید. این مسئله منجر می شود لنت ترمز بیش از اندازه استاندارد داغ شود و سیستم ترمز به طور کلی دیگر کار نکند.
• اگر خودرو شما اتوماتیک است دقت کنید که در هنگام حرکت در وضعیت P قرار نداشته باشد چون این کار باعث قفل شدن فرمان خودرو می شود و شما به عنوان راننده دیگر توانایی کنترل این خودرو را ندارید.
• قبل از آن مطمئن شوید که چراغ ترمز شما سالم است یا نه.
• اگر لنت های ترمز شما خیس باشد میزان قدرت ترمزگیری به شدت کاهش پیدا می کند. پیشنهاد می کنیم که در روزهای بارانی در مکان های خیس چراغ ها را روشن کنید و با دنده سنگین حرکت کنید تا برای شنا پیش مشکلی پیش نیاید.
• به هیچ عنوان در زمان رانندگی و ترمز گرفتن ماشین را حالت خاموش نگذارید. اگر خودرو را در حالت خاموش بگذارید سیستم هیدرولیک قرت پمپینگ ترمز را سه برابر می کند.

سوالات متداول

۱. آیا ترمز بریدن بدون هیچ نشانه‌‌ای اتفاق می‌افتد؟

می‌توان گفت که درصد بالایی از ترمز بریدن‌ها با نشانه‌ها و علائم قبلی همراه هستند.

۲. اولین کار در صورت بریدن ترمز چه کاری است؟

پایتان را از روی گاز بردارید، آرامش خود را حفظ کنید، کمربند ایمنی خود را ببندید، چراغ‌های فلاشینگ را روشن کنید و سعی کنید سرعت خود را با کاهش دنده و کشیدن تدریجی ترمز دستی در سرعت‌های پایین، کمتر کنید.

۳. چرا خودرو ترمز می‌برد؟

عوامل متعددی از جمله خراب شدن دیسک روتور، نشت روغن ترمز و کاهش ضخامت لنت ترمز می‌توانند منجر به ترمز بریدن خودرو شوند.

جمع‌‌بندی

ترمز بریدن به همان اندازه که ترسناک به نظر می‌رسد، قابل پیشگیری و کنترل است. در این مطلب اقدامات لازم در صورت بریدن ترمز خودرو، راه‌های پیشگیری و دلایل نقص در سیستم فنی را به‌طور کامل با هم مرور کردیم.

کاهش سطح روغن ترمز، آسیب به لنت ترمز، خراب شدن دیسک روتور و داغ شدن غیرعادی ترمز از نشانه‌های آسیب‌دیدگی ترمز خودرو است. به‌محض مشاهده هر نشانه کوچک و بزرگی، آن را پیگیری کنید و خودرو را به تعمیرگاه ببرید.

حالا شما برایمان بنویسید. به نظرتان مؤثرترین راهکار هنگام ترمز بریدن چیست؟ تجربه‌ای در این زمینه داشته‌اید؟

عکس های خیال انگیز بزرگ‌ترین و شکست ناپذیرترین قلعه‌ تاریخ ایران باستان

 در یکی از کانال های اول فارس عضو شوید 

 کانال   ایتا 

 کانال  سروش

کانال  روبیکا

 کانال   بله 

کانال  واتساپ

 کانال   تلگرام