خوراک نامدار به «غَم بَر پلو شیرازی» از سوی ایران به سازمان جهانی جهانگردی راه یافت تا بار دیگر ارزش و اهمیت جُستار گردشگری خوراک در میان مسوولان و سرپرستان فرهنگی کشور بیش از پیش آشکار شود.
گردشگری غذا : معاون گردشگری وزارت میراث‌فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی خبر داده بود که ایران با فیلمی از یک خوراک (:غذا) اصیل ایرانی به کمپین گردشگری خوراک به سازمان جهانی جهانگردی پیوسته است.
ولی تیموری، فیلم این خوراک را در فضای مجازی به اشتراک گذاشته و نوشته است: نماهنگ (:کلیپ) «غم بَر پلو شیرازی» که با موضوع شناسایی (:معرفی) یکی از خوراک های اصیل ایرانی آماده شده است، شرایط و نمودارهای (:شاخص‌ها) لازم را برای شرکت در جشنواره‌ی گردشگری خوراک سازمان جهانی گردشگری به دست آورده و به نمایندگی از پیشه‌ی (:صنعت) گردشگری ایران، از سوی دبیرخانه‌ی این سازمان فراملی (:بین‌المللی) به گونه‌ی رسمی در تارنمای (:سایت) آن سازمان معرفی شده است (خبرگزاری دانشجویان ایران، ایسنا، کد خبر ۹۹۰۴۱۸۱۳۶۸۷، ۱۸ تیرماه).
گردشگری خوراک
گردشگری خوراک، امروزه یکی از نمونه‌های گردشگری و زیر مجموعه‌ی آن به‌شمار می‌آید که می تواند نقش مهمی در جذب گردشگران داشته باشد. این نمونه گردشگری با آداب و آیین‌ها و فرهنگ هر کشوری در پیوند است و برای بازدیدکنندگانی که از دیگر کشورهای جهان با فرهنگی متفاوت به این کشورها پا می‌گذارند و آماده‌ی تجربه‌ی فرهنگ و آیین‌ها و خوراک‌های آنان هستند، جذابیت دارد. هم‌اینک گردشگری خوراک در جهان بیش از ۲۰۰ میلیارد دلار درآمد داشته است (آمار تا سال ۲۰۱۵ میلادی).
کشور ایران با داشتن فرهنگی کهن و دیرینه با تیره‌های (:اقوام) گوناگون از دیرباز در جُستار خوراک، مطرح بوده و خوشبختانه امروزه یکی از سه کشور برتر در زمینه‌ی خوراک و پختن آن در کنار کشورهای چین و یونان نامدار است. هرچند که، سرپرستان و مدیران ما در شناسایی و تبلیغات خوراک‌های بومی و سنتی بسیار بد عمل کرده و کار چندانی صورت نگرفته است. با این‌همه، در آذرماه سال ۱۳۹۴ خورشیدی، شهرستان رشت از استان گیلان به عنوان شهر آفرینش‌گر یا همان خلاق خوراک به ثبت جهانی در سازمان آموزشی، علمی و فرهنگی ملل متحد (یونسکو) رسیده است.
گردشگری خوراک هرچند که، پیشه‌ای بسیار نوپا است، ولی اهمیت بسیار فراوانی در میان گردشگران و مسافران جهانی دارد و پیشه‌ای روبه رشد است و استقبال از آن، هر روز بیشتر و بیشتر می‌شود.
گردشگری خوراک یکی از زیرمجموعه‌های گردشگری است که در واقع، به عنوان حافظ میراث فرهنگی کشور میزبان (میراث خوراکی) عمل کرده و از این رهگذر فرصت‌هایی را نیز در زمینه‌های گوناگون از جمله، اشتغال‌زایی به‌ویژه در منطقه‌های روستایی فراهم می‌آورد.
داستان راه‌یابی غم‌بَر پلو شیرازی به سازمان جهانی جهانگردی
یک بانوی کُنشگر گردشگری خوراک از بخش خصوصی که فیلم خوراک « غَم‌بَر پلو شیرازی» را آماده کرده و از سوی وزارت میراث‌فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی ایران آن را برای سازمان جهانی جهانگردی فرستاده و در تارنمای آن سازمان پذیرفته و معرفی شده است به اَمرداد گفت: «نزدیک دو سه ماه پیش، مدیر کل بازاریابی و تبلیغات گردشگری وزارت میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی وقت، محمد ابراهیم لاریجانی به ما زنگ زد و گفت که، سازمان جهانی جهانگردی در زمینه‌ی گردشگری خوراک فراخوان داده و از کشورها خواسته است که خوراک‌های خود را با آماده‌سازی فیلم برای این سازمان فراملی بفرستند تا پس از داوری و گزینش، شناسایی شود. این جشنواره فراملی در واقع، به اَنگیزه‌ی همه‌گیری و گسترش بیماری کووید ۱۹ و ویروس کرونا به گونه‌ی مجازی برگزار شده است.
همچنین سازمان جهانی جهانگردی شرایط ویژه‌ای را برای جشنواره‌ی خوراک در نظر گرفته بود. برای نمونه از شرکت‌کنندگان خواسته شده که، برای خوراک‌ها یک داستان روایت شود و درباره‌ی شیوه‌ی آشپزی و کشورها توضیح داده شود. ازسویی، زمان فیلم و یا همان نماهنگ ساخته شده، نباید بیشتر از سه دقیقه باشد. خوشبختانه گروه ما در زمینه‌ی تولید محتوا از پیش فعال بوده و در این زمینه، با دشواری ویژه‌ای روبه‌رو نبودیم. اما نیاز بود تا با شرایط ویژه‌ی آن سازمان فراملی، هماهنگ باشیم».
بانو سعیده سلطانی در دنباله‌ی سخنانش درباره‌ی گزینش یک خوراک بومی و اصیل ایرانی گفت: «با رایزنی با دوستان و همکاران گروه به این نتیجه رسیدیم که، ما در یک سری از خوراک‌ها و فرآورده‌های (:محصولات) ایرانی، بزرگ‌ترین تولید کننده و صادرکننده‌ی آن‌ها در جهان هستیم. از جمله، زرشک، انار، پسته، خاویار و … است. در این بخش اگر ما می‌خواستیم میوه‌ی اَنار را گزینش کنیم، باید رُب انار را در نظر می‌گرفتیم که برآیند آن، در گام نخست خورش فِسنجان بود. اما این خوراک ریخت و ظاهر زیبایی نداشت. پس به سراغ «غم‌بَر پلو شیرازی» رفتیم که نماینده‌ی پلوها در آشپزی ایرانی به شمار می‌آید. همچنین خوراکی بومی و سنتی است و آن مواد مورد نیاز همانند زرشک، زعفران و رب َانار را نیز دارا است. و مهم‌تر از همه، فُرم و ریخت زیبا و خوش‌رنگی دارد و داستان و روایت خوبی در پشت این خوراک وجود دارد.
«غم‌بر پلو شیرازی» به اَنگیزه‌ی گردو و شیره‌ی اَنگور (در زبان بومی دوشاب) و رب‌اناری که در آن وجود دارد، مزه‌ی بسیار خوب و خوشمزه‌ای می‌دهد. از همین‌روی، قدیمی‌ترها و پدربزرگ و مادربزرگ‌ها بر این باور بودند که همین خوشمزگی و مزه‌ی خوب آن، غم را از میان می‌برده و شادابی را به اَرمغان می‌آورده است. هرچند که، داستان‌های دیگری هم درباره‌ی این خوراک خوشمزه وجود دارد. اما با نگرش به زمان اَندک فیلم، نمی‌توانستیم درباره‌ی آن توضیح بیشتری دهیم.
خوشبختانه «غم‌بر پلو شیرازی» به عنوان خوراک ایرانی و نماینده‌ی کشور به سازمان جهانی جهانگردی راه یافت و در تارنمای این سازمان جهانی معرفی شده است. درباره‌ی اینکه، آیا مرحله‌ی دیگری وجود دارد یا نه، تا کنون سازمان جهانی جهانگردی چیزی به ما نگفته است و آگاهی چندانی از جزییات آن جشنواره نداریم. تنها می‌دانیم از میان خوراک‌های کشورهای شرکت‌کننده، بهترین خوراک‌هایی که با شرایط جشنواره هماهنگ و هَ‌مسان بوده، پس از داوری گزینش و پذیرفته شده است. از همین‌روی، ما بسیار خشنود هستیم که تا همین مرحله هم پیش رفته‌ایم و پس از چهار سال در بخش گردشگری خوراک، نخستین نماینده‌ی ایران به شمار می‌آییم و فیلم در تارنمای سازمان جهانی جهانگردی بارگذاری شده و به‌نمایش در آمده است».
این بانوی دانش آموخته‌ی بازاریابی گردشگری در بخش دیگری از سخنانش درباره‌ی گردشگری خوراک و فعالیت‌های خود اَفزود: «من از چند سال پیش که دانشجوی کارشناسی رشته‌ی مدیریت گردشگری در شیراز بودم، در بخش گردشگری خوراک، گه گاهی فعالیت داشته و تورهای خوراک گردشگری برگزار می‌کردم. از چهار سال پیش به گونه‌ی جدی‌تر به خوراک و آشپزی پرداختم. اما از یک سال و نیم پیش بود که کامل به گردشگری خوراک ورود پیدا کرده و دست به تولید محتوا و آشپزی ایرانی زدم. در همین‌زمینه، نشان‌واره‌ی (:برند) پرشیا تِیست یا مزه (:طعم) ایران را برگزیدم. آرمان ما شناساندن ایران از دریچه‌ی خوراک ایرانی است. کاری که گروه ما انجام می‌دهد، فراهم کردن فرصت تجربه‌ی خوراک ایرانی برای گردشگران است. گردشگرانی که از سراسر جهان به ایران سفر می‌کنند تا داستان‌ها و روایت‌های زندگی ایرانی را از دریچه‌ی خوراک بشنوند و بدانند که ویژگی‌های خوراک ایرانی چه چیزهایی است.
همچنین ما با نشان‌واره‌ی مزه‌ی ایران در شهرستان‌های تهران، اِسپهان (اصفهان)، شیراز و رشت در حال خدمات‌رسانی هستیم و برآنیم که فعالیت‌ها را گسترش دهیم. و از همین‌روی، با شهرستان یزد نیز، در حال گفت‌و‌گو (:مذاکره) بوده تا بتوانیم به معرفی بیشتر خوراک ایرانی با نشان‌واره‌ی مزه ی ایران بپردازیم و کارگاه‌های آشپزی و آموزش آشپزی را در برنامه داشته باشیم. ازسویی، آرمان ما تنها پرداختن به خوراک نیست. در کنار آن، هنر ایرانی، پوشاک، معماری و صنایع دستی و سنتی ایرانی را نیز به گردشگران می‌شناسانیم».
بانو سلطانی در پایان درباره‌ی مواد لازم برای آماده‌سازی «غَم‌بَر پلو شیرازی» گفت: «مواد مورد نیاز برای این پلو خوش‌رنگ و خوشمزه، گوشت، برنج، گردو، شیره‌ی اَنگور، رب اَنار، زعفران و اَدویه است».
شهر راز، شهر هزار چهره
با پذیرفته‌شدن فیلم خوراک «غم‌بَر پلو شیرازی» در جشنواره‌ی سازمان جهانی جهانگردی و بارگذاری فیلم خوراک ایرانی بر روی تارنمای این سازمان جهانی بار دیگر نام شیراز بر سر زبان‌ها اُفتاد. هرچند که، شهر شیراز و سرزمین پارس از دیرباز با نام ایران درهم آمیخته و میان این‌دو جدایی، ناشدنی است و این شهر برای جهانیان شناخته شده است. بی‌گمان نیاکان پاک‌سرشت ما به خوبی آگاهی داشته و خردمندانه نام این شهر را «شهر راز» نام نهاده و برگزیده بودند. شهر راز، شیراز قلب تپنده‌ی فرهنگ، هنر، تمدن و ادب ایرانی سده‌ها است که بر چکاد تاریخ می‌درخشد. سرزمینی که در خوراک، پوشاک، خنیاگری، هنر و آداب و آیین‌های گوناگون سخن‌های فراوانی برای گفتن دارد. تنها ای کاش مدیران و مسوولان فرهنگی شهر و سیاست‌گذاران، اَندکی اَندیشه کرده و از این‌همه داده‌های اَهورایی بهره برده تا روزگار آشفته‌ی کنونی شهر، به کناری نهاده شود.
بانو سعیده سلطانی، کُنشگر گردشگری خوراک
بانو سلطانی در حال آماده‌سازی خوراک بومی و سنتی شیراز
خوراک غم‌بر پلو شیرازی که به سازمان جهانی جهانگردی راه یافته است
نظرات