فضاپیمای «امید»امارات به مریخ رسید

این اولین ماموریت از این نوع توسط امارات متحده عربی است و امارات پنجمین کشوری است که پس از ایالات متحده، اتحاد جماهیر شوروی، اروپا و هند این کار را انجام داد. دانشمندان امارات متحده عربی اکنون می‌توانند به دنبال مطالعه جو این سیاره سرخ باشند. چند روز گذشته شور و شوق عظیمی برای امید و مأموریت بزرگ آن در امارات وجود داشته و بنا‌های تاریخی، ساختمان‌ها از جمله برج خلیفه و میراث فرهنگی در سراسر این کشور همه با نور قرمز روشن شده‌اند.

ورود ماهواره به مدار مریخ همزمان با پنجاهمین سال تاسیس کشور امارات عربی متحده اتفاق افتاد، امری که مقامات اماراتی از آن به عنوان فرصتی برای مطرح ساختن «غرور ملی» بهره برده‌اند.

موفقیت ماهواره اماراتی در ورود به مدار مریخ یک پیشرفت قابل توجه در جاه‌طلبی‌های فضایی این کشور به‌شمار می‌رود. امارات عربی متحده پیشتر در سال ۲۰۱۹ نخستین فضانورد خود را با همراهی روس‌ها به ایستگاه فضایی بین‌المللی رساند.

دولت امارات که متکی بر اقتصاد نفتی است طی سال‌های اخیر سرمایه‌گذاری بالایی در بخش علم و فناوری کرده است. این کشور پروژه اعزام کاوشگر به جو مریخ را هفت سال قبل در سال ۲۰۱۴ میلادی کلید زد.

در طراحی و ساخت این ماهواره، که در مرکز فضایی محمد بن راشد امارات انجام شده است، ۱۵۰ دانشمند اماراتی با ۲۰۰ محقق از دانشگاه‌های آریزونا، برکلی و کلرادوی آمریکا همکاری داشته‌اند.

امید، پیش از رقبا به مریخ رسید

مدارگرد امید دستکم به مدت یکسال مریخی (یا ۶۸۷ روز) به دور مریخ گردش خواهد کرد. طبق گزارشات دیجیاتو، چین و آمریکا، اما کاوشگر‌های خود را بر سطح مریخ فرود خواهند آورد. امید که تیرماه امسال از ژاپن به فضا پرتاب شد، به قول اماراتی‌ها «حیاتی‌ترین و پیچیده‌ترین» مانور را پشت سر گذاشت و ورودش به مدار مریخ یک موفقیت بزرگ است.

این فضاپیما هر شش رانشگر Delta-V خود را به مدت ۲۷ دقیقه خلاف جهت حرکت روشن کرده و برای به دام افتادن در گرانش مریخ سرعتش را از ۱۲۱ هزار کیلومتر بر ساعت به حدود ۱۸ هزار کیلومتر بر ساعت کاهش داد. این فرآیند روز سه شنبه ساعت ۱۹ به وقت ایران شروع شد و سیگنال موفقیت آمیز بودن آن ۱۱ دقیقه بعد به زمین رسید.

کمتر از ۲۴ ساعت بعد نیز مریخ نورد چینی‌ها موسوم به «تیان ون-۱» به سیاره سرخ خواهد رسید. مریخ نورد ناسا موسوم به «استقامت» نیز طی هفته آینده و در تاریخ ۱۸ فوریه به مریخ خواهد رسید و یک گام اساسی در پاسخ به این سوال که آیا در مریخ حیات وجود دارد یا خیر خواهد برداشت. این ربات پیشرفته ۱ تنی در کنار اهداف دیگر به دنبال نشانه‌های حیات در گذشته مریخ گشته و با به پرواز درآوردن یک هلیکوپتر کوچک ۱.۸ کیلوگرمی برای اولین بار فناوری پرواز را در سیاره‌ای دیگر آزمایش خواهد کرد.

«امید» به محققان سراسر جهان کمک خواهد کرد تغییرات هوایی در سیاره سرخ طی یک روز و بین فصول مریخی را بهتر درک کنند. مدارگرد امید برای تصویربرداری جامع از سطح مریخ طراحی شده، اما در حقیقت گامی مهم در مسیر دستیابی به دیگر هدف بلندپروازانه اماراتی هاست: برپایی یک کلونی انسانی ظرف ۱۰۰ سال آینده.

فضاپیمای امید، دست‌یابی به ناممکن‌ها

فضاپیمای امید سه ابزار را با خود به مریخ می‌برد، یک تصویربردار، و دو طیف‌سنج. طبق گزارشات منتشره در ایسنا، طیف سنج ابزاری است که برای اندازه‌گیری خصوصیات نور بر پایه‌ی تجزیه طیف الکترومغناطیسی کاربرد دارد. یکی از طیف‌سنج‌های امید روی نور فرابنفش کار می‌کند و دیگری روی مادون قرمز. به این ترتیب این سه ابزار به امید این قابلیت را می‌دهند که جو نازک و غنی از دی‌اکسیدکربن مریخ را مورد مطالعه قرار دهد تا هوای سیاره سرخ را بهتر درک کند. البته امید مدار مریخی منحصر به فردی خواهد داشت.

در حالی که ابزار‌های این ماموریت براساس فناوری‌های موجود ساخته شده‌اند، فضاپیمای امید از تاکتیکی منحصر به فرد استفاده خواهد کرد تا اطلاعات علمی خود را جمع‌آوری کند. این فضاپیما به مداری از مریخ سفر کرده که تاکنون هیچ کاوشگری نرفته است. فضاپیما هر ۵۵ ساعت یک بار یک دور در اطراف استوای سیاره مریخ را تکمیل خواهد کرد و بر فراز ۲۰ هزار تا ۴۳ هزار کیلومتری از سطح مریخ خواهد بود. این مسیر به کاوشگر این امکان را می‌دهد که در طول روز مریخی هوا را بررسی کند.

همیشه پای یک زن درمیان است

ساره الامیری مهندس۳۳ ساله، مدیر پروژه‌ای است که کاوشگر امید را به مریخ فرستاده و ۳۴ درصد همکاران آن زنان هستند.

الامیری در دانشگاه آمریکایی شارجه تحصیل کرده و افزون بر پست وزیر «علوم پیشرفته»، رئیس تیم اکتشاف مریخ و رئیس شورای نخبگان علمی امارات نیز هست. او در سال ۲۰۱۵ از سوی «انجمن جهانی اقتصاد» جزء یکی از ۵۰ دانشمند برتر جوان دنیا انتخاب شد.

نکته قابل توجه این است که این خانم ایرانی‌الاصل می‌باشد و دولت امارات امید فراوانی به جاه‌طلبی‌های او بسته و حالا این خانم موفقیت بزرگی را به‌ارمغان آورده است.