هفته گذشته گزارشی با عنوان «آمارسازی یا واقعیت؟» منتشر شد که در آن به مقایسه فضای کسب‌وکار بهار ۹۷ و زمستان ۹۶ مستند بر طرح پایش فضای کسب‌وکار اتاق بازرگانی پرداخته‌شده بود.
آمارهای عجیب فضای کسب‌وکار استان فارس که در گزارش یادشده در قالب نمودارهای مختلف بازنشر داده‌شده و فضای استان را بسیار خوب جلوه داده بود، بازخورد زیادی را در بین فعالان اقتصادی استان به دنبال داشت؛ به‌گونه‌ای که کاربران فضای مجازی ده‌ها توییت در نقد این آمار اتاق بازرگانی منتشر کردند.
به دنبال این گزارش جنجالی برخی‌ها مطرح کردند که این آمار را اتاق بازرگانی به‌تنهایی نداده و گزارش رونق کسب‌وکار با مشارکت اتاق اصناف و اتاق تعاون فارس بوده است. از همین روی به سراغ رئیس اتاق اصناف فارس رفتیم تا با او در این رابطه گفت‌وگو کنیم.
پایش مشارکتی با اتاق بازرگانی و اتاق تعاون نداشتم
سید محمود هاشمی در گفت‌وگو با خبرنگار فارس در پاسخ به این سؤال که گفته می‌شود اتاق اصناف هم در طرح پایش فضای کسب‌وکار استان فارس مشارکت داشته است، این موضوع را تکذیب کرد و اظهار داشت: من پایش مشارکتی با اتاق بازرگانی و اتاق تعاون نداشتم اما از نظرات اتاق آگاهی دارم.
وی افزود: اتاق بازرگانی و اتاق تعاون در این پایش با ما هماهنگ نبودند؛ البته ما سه اتاق باهم غریب نیستیم و هر سه عضو کارگروه و عضو شورای گفت‌وگو دولت هستیم و باهم هماهنگیم اما در رابطه با طرح پایش فضای کسب‌وکار اتاق اصناف نقشی نداشته و من اطلاعی ندارم.
رئیس اتاق اصناف فارس عنوان کرد: ممکن است در کارگروه‌های مشترک و شورای گفت‌وگو که متشکل از سه اتاق است، این طرح پایش صورت گرفته باشد.
با تراکم شغلی، صدور پروانه کسب به صفر می‌رسد
هاشمی پیرامون فضای محیط کسب‌وکار فصل بهار سال جاری استان نسبت به زمستان ۹۶، گفت: در بحث اشتغال درزمینه‌ی صنعت با توجه به کمک‌هایی که دولت به آن‌ها کمک کردن حرکتی کرده است و معدن به گفته‌ی مدیر صنعت و معدن و تجارت فعال‌تر شده است.
وی بابیان این‌که ما به‌عنوان شبکه توزیع هم اشتغال به‌روز داریم هم ابطال اما اضافه اشتغال نداریم، مطرح کرد: صدور پروانه کسب شاخص تعیین اشتغال ما هست که امسال بیش از ۴ هزار صدوری داشتیم و بیش از ۱۷۰۰ باطلی داشتیم که در این ۹ ماهه حدود ۳ هزار اشتغال داشتیم.
این فعال اقتصادی بابیان این‌که باید سعی کنیم که این اشتغال‌ها بمانند و مشکلات آن‌ها را حل کنیم تا تعطیل نشوند، ادامه داد: امسال نسبت به سال‌های قبل صدوری‌های ما به دلیل تراکم‌های شغلی صنفی کاهش پیداکرده که اگر به همین صورت پیش برود ممکن است دیگر یک صدوری هم نداشته باشیم.
دچار رکود تورمی هستیم
هاشمی در خصوص شرایط فضای کسب‌وکار اتاق اصناف گفت: امسال در حالت رکود تورمی هستیم که سال‌هایی که رکود و تورم باهم وجود دارد فضای کسب‌وکار سخت است.
وی بابیان این‌که بازار امروز بسیار نامناسب است، خریدوفروش رونق ندارد و سرمایه‌گذار هم نیست، ادامه داد: مردم به‌جز در بحث سبد خانوار که نیازهای ضروری آن‌ها است، در بخش‌های دیگر منتظر هستند که ببینند در آینده چه اتفاقی در بحث کسب‌وکارها رخ می‌دهد.
رئیس اتاق اصناف فارس عنوان کرد: در بازاری که دچار رکود تورمی است مصرف ماندگاری وجود ندارد و نمی‌شود آینده را پیش‌بینی کرد.
تعلق تسهیلات در بودجه هست اما تخصیص نمی‌یابد!
هاشمی در خصوص تسهیلات صنوف تولیدی، تصریح کرد: بخش تسهیلات مربوط به صنوف تولیدی در بودجه آورده می‌شود اما تاکنون هیچ پرداختی نشده است.
وی ادامه داد: صنوف در چهار رشته تولیدی، فنی، خدماتی و توزیعی فعالیت دارند که در بخش صنوف تولیدی که تولیدکننده‌های خرد حضور دارند هیچ‌گونه تسهیلاتی پرداخت نمی‌شود.
این فعال اقتصادی با اشاره به فعالیت برخی صنوف تولیدی مانند تراش‌کار و نجار مطرح کرد: تولیدی‌های صنفی کمک دهنده‌ی تولیدی‌های بزرگ و صنعتی هستند که خیلی از این تولیدی‌های صنعتی مانند بخش خودرو با صنوف تولیدی قرارداد دارند.
هاشمی با اشاره به فعالیت ۶۵۰ هزار واحد صنفی در کشور بر عدم پرداخت تسهیلات به آن‌ها تأکید کرد و افزود: فقط به تولیدی‌های زیر نظر سازمان صنعت، معدن و تجارت تسهیلات پرداخت می‌شود اما این تولیدی‌های صنوف که نیاز به‌روز کردن ابزارهای خود برای بالا بردن و تسریع در تولید کالای خود نیازمند هستند، با این‌که در بودجه آورده شده، تسهیلاتی پرداخت نمی‌شود.
تولید و توزیع به هم وابسته هستند
وی در خصوص بحث ارز و اهمیت ثبات قیمت‌ها در بازار عنوان کرد: نیازمند تثبیت ارز هستیم که هرروز نرخ‌ها بالا و پایین نشود که با این نوسان‌ها تولید ما لنگ می‌زند و اگر تولید سروسامان پیدا نکند بخش توزیع هم به مشکل می‌خورد.
رئیس اتاق اصناف فارس با تأکید بر وابستگی و تأثیرپذیر بودن تولید و توزیع از هم خاطرنشان کرد: اصناف دارای اشتغال ثابت در کشور هستند که چون از اشتغال‌های خرد تشکیل شدند که تحت‌فشارهای اقتصادی به‌اندازه‌ی تولیدی‌هایی تعدیل نیرو ندارند.
هاشمی بابیان این‌که در اصناف هم صدور و هم ابطال پروانه کسب داریم، دلیل این مهم را بی‌نظمی در فضای کسب‌وکار و درنتیجه بدهکار شدن فرد و درنهایت ابطال پروانه کسب عنوان کرد.
تراکم واحدهای صنفی خطری برای اشتغال پایدار
وی با تأکید بر این‌که قانون باید اصلاح شود، گفت: تراکم واحد صنفی که یک معضل است، باعث کم شدن سطح توزیع درآمد شده و این روند اشتغال ثابت را از بین می‌برد.
این فعال اقتصادی بابیان این‌که در بحث اصناف باید حریم و سقف صنفی داشته باشیم، ادامه داد: اشتغال در بخش کشاورزی و تولید باید به سمت حرفه‌ای شدن و دانش‌های جدید برود و فارغ‌التحصیلان دانشگاهی به‌جای ورود به بحث توزیع به این بخش‌ها وارد شوند.
هاشمی تصریح کرد: هرکسی که بازنشسته می‌شود و کار ندارد وارد مشاغل توزیعی می‌شود که بحث موازی کاری با صنوف را به وجود می‌آورد و این مسئله باعث مشکل در مشاغل خردشده و امروز می‌بینیم بیشتر زندانی‌ها کسبه‌ی خرد هستند.
وی با اشاره به خطرآفرینی وجود بیش از ۷ برابر نیاز در بحث مشاغل خرد، شاغل داریم، بیان کرد: همین تراکم‌ها خود خسارت وارد می‌کند و باعث می‌شود مانتوانیم درست نظارت کنیم و جلوی تخلفات را بگیریم.
مالیات را از فرار مالیاتی‌ها بگیرید
رئیس اتاق اصناف فارس در ارتباط با بحث‌های مالیاتی در اصناف، عنوان کرد: سال ۹۶ در بحث مالیات تفاهم‌نامه‌هایی شکل گرفت و به‌صورت تعاملی بود که برای سال ۹۷ کاری صورت نگرفت و به دنبال تعاملی جدید برای سال ۹۸ هستیم.
هاشمی افزود: طبق گفته‌های مسئول دارایی مالیات را نباید برای افرادی که شناسنامه مالیاتی دارند، افزایش داد بلکه باید از افرادی که فرار مالیاتی و کسب‌وکار به‌صورت مخفی دارند، چندین برابر گرفت.
وی بابیان این‌که دولت اگر همت کند میتواند از ۱۰ نفر از کسانی که فرار مالیاتی دارند به‌اندازه‌ی هزاران نفر که مالیات پرداخت می‌کنند، جریمه بگیرد، تأکید کرد: افراد دارای فرار مالیاتی و دلالان بزرگ می‌توانند جایگزین خوبی برای کسبه خرد و ضعیفی باشند که در این رکورد بازار دچار مشکل شدند.
این فعال اقتصادی تثبیت یا کاهش مقدار مالیات برای کسبه خرد و ضعیف دچار مشکل شده را راه‌حل کوتاه‌مدتی برای کمک به جان گرفتن آن‌ها مطرح کرد.
تأمین اجتماعی مانع کارآفرینی
هاشمی پیرامون نارضایتی‌های موجود پیرامون تأمین اجتماعی بیان کرد: چندین سال است که این مسئله مطرح است که اگر کارفرما به‌جای این‌که بخواهد جریمه چندین کارگر را در تأمین اجتماعی بپردازد با این سرمایه چه‌کارهایی درزمینه‌ی کارآفرینی میتواند انجام دهد.
وی بابیان این‌که درست است که کشور هم به مالیات و هم به تأمین اجتماعی نیاز دارد، ادامه داد: یک کارفرمایی که برای ۱۰ نفر شغل ایجاد کرده با بحث تأمین اجتماعی مجبور می‌شود تعداد کارگران خود را کاهش دهد به‌جای این‌که این کارفرما تشویق به گسترش کار خود شود.
رئیس اتاق اصناف فارس خاطرنشان کرد: در حال حاضر قانون کار نه به نفع کارگر و نه به نفع کارفرما است، باید به دنبال راه‌های کارشناسی باشیم تا از این وضعیت رکود و تعطیلی حتی کارخانه‌ها جلوگیری شود.
قانون کار اصلاح شود
هاشمی در خصوص عمل کرد دستگاه‌های قضایی در بحث پیگیری و رسیدگی به شکایت‌ها گفت: همیشه افراط‌وتفریط در هر زمینه‌ای وجود دارد، به‌عنوان‌مثال الآن اگر کارفرمایی از کارگر خود شکایت کند، در حداقلی‌ترین حالت به آن رسیدگی می‌شود ولی اگر کارگری شکایت کند اصطلاحاً پدر کارفرما را درمی‌آورند.
وی بابیان این‌که در اداره کار قوانینی وجود دارد که اگر کارگری شکایت کند بر اساس آن قوانین آبروی کارفرما را می‌برند، افزود: اول باید قانون کار و کارفرما اصلاح شود و بعد به دنبال تولید خوب و باکیفیت باشیم.
تقویت تولید راه شکست قاچاق
این فعال اقتصادی با اشاره به بحث قاچاق کالا در استان تصریح کرد: برای این‌که تولید جایگاه خودش را پیدا کند اولین مرحله جلوگیری از واردات کالای قاچاق است.
هاشمی بیان کرد: برای این‌که قاچاق از بین برود باید به تولید کمک کرد که عرضه کالای خوب و متناسب با نیاز مردم داشته باشد، اگر کالای تولید داخل به‌اندازه تقاضا و باکیفیت خوب و موردنیاز مردم باشد، هیچ‌کس به سمت خرید کالای قاچاق نمی‌رود.
وی با تأکید بر این‌که در ابتدا باید عرضه و تقاضا را دید و بر اساس آن تولید کرد، ادامه داد: تمرکز دولت باید روی تولید و شبکه توزیع باشد و با توجه به این‌که قاچاق دیگر به‌صرفه نیست به دلیل نابسامانی ارز، شاهد از بین رفتن قاچاق در کشور خواهیم بود.
رئیس اتاق اصناف فارس با اشاره به شکل گرفتن نوعی جدید از قاچاق در کشور، خاطرنشان کرد: با توجه به برخوردهایی که صورت گرفته و نوسانات ارز بحث قاچاق در استان حدود ۵۰ درصد کاهش پیداکرده که اگر از حدود ۲۰ سال پیش این برخوردها صورت می‌گرفت، الآن شاهد قاچاق در کشور نبودیم.
از وضعیت مواد اولیه گله‌مندیم
هاشمی در خصوص غیرقابل‌پیش‌بینی بودن قیمت مواد اولیه و مشکلات تهیه آن بیان کرد: ما گله‌مند هستیم که یکی از آفت‌هایی گرانی که الآن ایجاد شد باعث آن پتروشیمی‌هایی بودند که در صادرات مواد اولیه خود افراط کردند و این بلا را سر اقتصاد آوردند.
وی بابیان این‌که حدود ۲۰ روز است که پتروشیمی‌ها مواد اولیه خود را دوباره در داخل هم توزیع می‌کنند، تصریح کرد: قوانین کشور و مشکلات آن خود تحریمی است، درست است ارز را برای رفاه کشور و مردم می‌خواهیم ولی نباید داخل را فدای صادرات کنیم.
این فعال اقتصادی با اشاره به عملکرد اشتباه پتروشیمی‌ها در رها کردن داخل و توجه به بخش صادرات، افزود: این عمل قیمت مواد اولیه را افزایش داد و الآن دوباره دارد نظمی می‌گیرد که تا الآن ۳۰ تا ۳۵ درصد کاهش قیمت داشتیم.
فروشگاه‌ها زنجیره‌ای قاتل خرده‌فروشان
هاشمی با اشاره به نظارت کم بر فروشگاه‌های بزرگ عنوان کرد: چون کار نظارت به مرکز ایران واگذارشده که کاری اشتباه است و در استان باید اتاق اصناف بر آن‌ها نظارت داشته باشد، الآن این فروشگاه‌ها هر کاری که بخواهند انجام می‌دهند.
وی بابیان این‌که الآن یک سوپرمارکت خرد و فروشگاه زنجیره‌ای مثل هم کار می‌کنند با این تفاوت که این‌ها سرمایه‌های بزرگی که باید در تولیدی باشد، تأکید کرد: کشورهایی که فروشگاه زنجیره‌ای دارند کار آن‌ها مانند خرده‌فروشی نیست الآن در کشور ما این فروشگاه‌های بزرگ طوری برنامه‌ریزی‌شده که اشتغال خرد با اشتغال پایدار را از بین ببرد.
این فعال اقتصادی بابیان این‌که فروشگاه‌های بزرگ کاری غیرتخصصی است که این تخفیف‌های در این فروشگاه‌ها صحیح نیست و مردم سود عادلانه را نمی‌برند، گفت: فروشگاه‌های بزرگ در شیراز بیش‌ازحد موردنیاز است، در یک شهر کوچک یک فروشگاه زنجیره‌ای بزرگ می‌زنند که با ضرر هم روبه‌رو می‌شود.
هاشمی با تأکید بر این‌که سرمایه‌ها نباید در این کار باشند اما چون فقط سودآور است این کار را انجام می‌دهند درصورتی‌که باید در بخش تولیدات باشند، افزود: در صدور مجوز بیشتر این فروشگاه‌ها هیچ‌چیزی به‌جز ضرر نیست و هیچ خدمات مفیدی هم نمی‌دهد که اشتغال قشر بزرگی از مردم را هم از بین می‌برد و رفاهی هم برای مردم ندارد.
وی تصریح کرد: فروشگاه‌ها تولید سرانه ملی ندارند و دیگر نمی‌توانند افزایش سرانه تولید ملی داشته باشند، باید به سمت‌وسوی تولید بروند که این افراد مسؤول فروشگاه‌ها که سرمایه‌گذاری هم نمی‌کنند، فقط کالا را از کارخانه‌ها می‌گیرند و به حالت دلالی و واسطه‌ای می‌فروشند.
رئیس اتاق اصناف فارس در آخر از دولت درخواست کرد که اصناف را ببیند که کمک دولت هست و حریم و سقف صنوف را مشخص کنند و از موازی کاری‌هایی همچون فروشگاه‌های بزرگ جلوگیری کند.
گفت‌وگو از سوزان رضایی؛ دبیر گروه اقتصادی / خبرگزاری فارس /شیراز
نظرات