فیلم زیبایی از لحظه تکانخوردن منارجنبان اصفهان
منارجنبان یکی از شگفتیهای معماری ایرانی و از جذابترین آثار دوره ایلخانی است که با لرزشهای مرموزش، سالهاست توجه گردشگران و محققان را به خود جلب کرده است.
به گزارش اول فارس ، مِنارجُنبان، سازهای معماری است که با تکان دادن یکی از منارههای آن، دیگری نیز به حرکت درمیآید. گرچه این پدیده بیشتر با منار جنبان اصفهان شناخته میشود، شواهدی نشان میدهد که این نوع سازه در مکانهای دیگری نیز وجود داشته یا همچنان پابرجاست.
حرکت منارهها معجزه یا کرامت نیست، بلکه حاصل دانش مهندسی پیشرفتهای است که در سازههای معماری ایران بهکار میرفته است. در برخی موارد، این حرکت را میتوان به پدیده تشدید نسبت داد، جایی که بسامد طبیعی سازه با نیروی خارجی مثل باد هماهنگ شده و نوسانات قابلتوجهی ایجاد میکند. این پدیده نمونهای از پیشرفت مهندسی سازه در عصر اسلامی است و توجه به آن نشاندهنده توانایی معماران ایرانی در تلفیق دانش و زیباییشناسی است.
از معروفترین منارجنبانهای ایران یکی در اصفهان و دیگری در شهرستان اردکان و در بخش خرانق (یزد) واقع شدهاند
منارجنبان اصفهان
عکسی از منار جنبان از ارنست هولتسر ۱۸۷۳
منارجنبان اصفهان، یکی از آثار تاریخی اصفهان است. این بنا در حقیقت بقعهای است که بر مزار شیخی زاهد و عابد به نام «عمو عبدالله کارلادانی» که در ذیحجه سال ۷۱۶ هجری قمری وفات یافته ساخته شده است. در آغاز تنها ایوانی بوده است که بعدها دو منارهٔ معروف منارجنبان را به ساختمان آن افزودهاند؛ بنابراین، بیشک ساختمان ایوان و منارهها پس از سال ۷۱۶ هجری قمری آغاز شده و به انجام رسیده است.
منارجنبان در گذشته بر سر راه اصفهان به نجفآباد در روستایی به نام کارلادان قرار داشت که اکنون دیگر یکی از محلههای شهر اصفهان است. نکته قابل توجه دربارهٔ این بنای تاریخی این است که با حرکت دادن یک مناره، مناره دیگر نیز به حرکت و جنبوجوش میآید و لازم است ذکر شود که هر مناره دارای پهنای نه متری و بلندای هفده متری میباشد.
کاشیهایی لاجوردی و فیروزهای زینتبخش این بناست و بر مزار آن روحانی زاهد و عابد قطعه سنگی مرمری قرار دادهاند که سورهٔ یس از قرآن کریم حاشیه آن را زینت داده است. کتیبههای دیگری نیز در این آرامگاه هست که از آن جمله کتیبهای بر سنگ مرمر بالای سنگ اصلی است که از عمو عبدالله به عنوان یک مرد پرهیزگار و زاهد نام میبرد و تاریخ وفات او را نیز ذکر میکند.
تاریخی که بر فراز سنگ عمو عبدالله نوشته شده است سال ۷۱۶ هجری را نشان میدهد که در دوره سلطان محمد خدابنده الجایتو ایلخان مسلمان است.
قبر عمو عبدالله کارلادانی
در گذشته منارجنبان از شهر جدا و در دهکدهای به نام «کارلادان» قرار داشت؛ ولی امروزه این محل و بنا جزو اصفهان است و در نزدیکی محلی به نام نصرآباد (اصفهان) قرار دارد. این ساختمان با کاشیهای لاجوردی رنگ به شکل ستاره چهارپر و اشکال دیگری به شکل کثیرالاضلاع فیروزهای رنگ زینت یافته است.
این بنا به صورت یک بقعه و دو مناره است که بر روی مزار عمو عبدالله کارلادانی (عمو عبدالله بن محمود صقلابی) از پارسایان نامآور سده هشتم هجری بنا شده و سنگ قبر آن مورخ به سال ۷۱۶ هجری، همزمان با اواخر پادشاهی محمد خدابنده الجایتو، ایلخان مسلمان مغول است.