دیروز ۲۵ تیرماه، پایان استبداد صغیر و فتح تهران بود. دوره‌ای ۲ ماه و ده روزه از جنگ خونین.
به گزارش اول فارس ، مشروطه‌خواهان ۲۲ تیر وارد تهران شدند. ۳ روز درگیری شهری مقابل قشون ۳ هزار نفره محمدعلی قاجار که توپ هم داشتند، رخ داد.
شاه با گرو گذاشتن جواهرات سلطنتی، مبلغ پنجاه‌هزار تومان از بانک استقراضی روس، وام گرفت و قسمتی از حقوق معوقه سربازان را پرداخت. قوای نظامی دو طرف آماده جنگ شدند ولی سعدالدوله در تلاش برای مذاکره و حل و فصل مسالمت‌آمیز موضوع بود. بدین منظور از سردار اسعد و سپهدار تنکابنی خواست، نمایندگانی برای مذاکره نزد او بفرستند؛ ولی مسیر حوادث به‌گونه‌ای بود که تدابیر سعدالدوله به نتیجه نرسید و همکاران او از کار کناره‌گیری کردند. روز ۲۲ تیرماه ۱۲۸۸ ه.ش قوای سردار اسعد و سپهدار تنکابنی، در نزدیکی تهران به‌هم رسیدند و در بادامک، اردو زدند. جنگ بین قزاقان دولتی و قوای مشروطه‌خواه درگرفت و عصر روز ۲۴ تیرماه، جنگ به نفع مشروطه‌خواهان پایان پذیرفت.
فردای آن روز محمدعلی شاه و نزدیکان او به سفارت روسیه و سعدالدوله به سفارت انگلستان پناه بردند. بالاخره قوای مشروطه توانستند کنترل کامل تهران را به دست بگیرند. در این میان سران این قوا در عمارت بهارستان ساکن شدند و زمام امور تهران را به‌دست گرفتند. پس از متحصن شدن محمدعلی شاه در سفارت روسیه؛ نمایندگان روسیه و انگلستان در عمارت بهارستان با دو زعیم مشروطه، دیدار کردند. در نهایت بعد از گفت‌وگوهای سیاسی، محمدعلی شاه از سلطنت خلع شد و شاه جدید (احمد شاه) به تخت نشست و عضدالملک نایب‌السلطنه شد.
در آن هنگامه هیاتی به نام «مجلس عالی» که اعضای آن قریب به ۳۰ نفر بوده و از معتمدین سردار اسعد و سپهدار اعظم شناخته می‌شدند، تشکیل شد و این «مجلس عالی» هیات وزیرانی به شرح زیر انتخاب و معرفی کرد:
سردار اسعد بختیاری: وزیر داخله
سپهدار تنکابنی: وزیر جنگ
ابوالقاسم ناصرالملک: وزیر خارجه
حسن مستوفی‌الممالک: وزیر مالیه
فرمانفرما: وزیر عدلیه
سردار منصور رشتی: وزیر پست و تلگراف
صنیع‌الدوله: وزیر معارف
روایت است نیروهای بختیاری و گیلک از دروازه یوسف آباد به تهران وارد شدند و پس از چند درگیری در محل خیابان جمهوری امروزی به میدان بهارستان رسیدند و سپهدار تنکابنی در این میدان شمشیر خود را به سردار اسعد بختیاری داد و تهران فتح شد.
مشروطه‌خواهان روز شنبه ۲۶ تیرماه پیروز و بسیاری از رجال همان روز مشروطه‌خواه شدند و هیچ نقشی در مجاهدت های آزادی خواهان، بختیاری ها و ارامنه نداشتند.
نظرات