اوایل هفته گذشته بود که ناصر ریاحی، رئیس اتحادیه واردکنندگان دارو، اعلام کرد «امکان واردات تا ۲۰ میلیون دُز واکسن فایزر از طریق آلمان و ۲۰ میلیون دُز واکسن آمریکایی جانسون اند جانسون از بلژیک طی طرح کواکس برای ایران در نظر گرفته شده است».
بعد از این اظهارنظر، کیانوش جهانپور، رئیس مرکز روابط عمومی وزارت بهداشت، بدون اشاره به سمت و نامِ ناصر ریاحی این اظهارات او را «خالی‌بندی» توصیف کرد.
جهانپور در صفحه توئیتر خود در خصوص اظهارنظر رئیس اتحادیه واردکنندگان دارو نوشت «سهمیه ایران از محل سازوکار کواکس ۱۶ میلیون و ۸۰۰ هزار دُز واکسن کروناست که سفارش‌گذاری شده و ۲.۲ میلیون آن تحویل شده است، اگر شنیدید ۲۰ میلیون دُز واکسنی خاص از کواکس قابل ارائه است، شما با یک خالی‌بندی مواجه شده‌اید، جدی نگیرید!». اما واقعیت چیست؟ آیا بخش خصوصی می‌تواند این تعداد واکسن فایزر وارد کشور کند؟
تاکید دوباره ریاحی: امکان خرید ۲۰ میلیون واکسن فایزر وجود دارد
ناصر ریاحی، رئیس اتحادیه واردکنندگان دارو در این خصوص به میزان گفت: امکان خرید ۲۰ میلیون دز واکسن از فایزر و جانسون اند جانسون وجود دارد. چرا که این شرکت‌ها در ایران نماینده دارند. البته قرار نیست ۲۰ میلیون دز واکسن را فردا یا حتی ۲ سال دیگر به ما تحویل دهند. بلکه براساس مذاکراتی که صورت گرفته شده قرار است به صورت تدریجی وارد شود. اگر چه همین امر هم به موضوعات دیگری بستگی دارد. چرا که کوواکس از همان روز‌های ابتدایی ساخت واکسن حدود ۲ میلیارد دز پیش خرید کرد و به نسبت جمعیت ۲۵ درصدی هر کشور که اولویت با گروه‌های پرخطر است، به آن‌ها واکسن داد؛ بنابراین سهمیه ایران در این بین حدود ۱۷ میلیون شد، که اگر پول آن را واریز کنند وارد کشور می‌شود.
بخش خصوصی سرمایه واردات ۲۰ میلیون واکسن فایزر را ندارد
وی در خصوص برخی از برداشت‌ها در مورد مصاحبه اخیرش، افزود: در آن گفتگو تاکید کرده بودم که این ۲۰ میلیون دز می‌تواند بدون نقش بخش خصوصی وارد کشور شود چرا که هزینه ۲۰ میلیون دز واکسن حدود ۲۵۰ میلیون دلار می‌شود که بخش خصوصی ایران در حوزه سلامت این سرمایه را ندارد. البته این مبلغ را به صورت یک جا پرداخت نمی‌شود بلکه به مرور پرداخت می‌شود. ولی با وجود اینکه بخش خصوصی باید در گمرک واکسن را به دولت بفروشد و برای محموله بعدی مجدد امتیاز بگیرد روند طولانی و غیرعملی می‌شود؛ بنابراین در این زمان اگر ما با هرکدام از شرکت‌ها قرارداد ببندیم احتمالا آن‌ها می‌توانند ۲۰ درصد واکسن خریداری شده را تا پایان سال جاری میلادی تحویل دهند. این در حالی است که برای سال بعد مجدد باید با این شرکت‌ها صحبت کنیم تا شاید تا بهار سال آینده میلادی مقداری واکسن به ما تحویل دهند.
تمام شرکت‌های سازنده، واکسن را به دولت‌ها می‌فروشند
رئیس اتحادیه واردکنندگان دارو با تاکید بر اینکه تمام شرکت‌های سازنده، واکسن را به دولت‌ها می‌فروشند، بیان کرد: تمام شرکت‌های سازنده واکسن از همان ابتدا اعلام کردند که، چون نمی‌خواهند واکسن به دست دلال بی افتد آن را تنها به دولت‌ها می‌فروشند. اما در ایران دولت به بخش خصوصی نامه‌ای با تاییدیه وزارت بهداشت می‌دهد تا به آن کمپانی سازنده واکسن بگوید که این شرکت خصوصی از سوی من مجاز به تهیه واکسن است، ولی من یعنی همان دولت تضمین می‌دهد که مسوولیت تمام و کمال و مباشرت تزریق را انجام دهد.
بخش خصوصی هم موافق واردات واکسن توسط دولت است
وی افزود: بخش خصوصی به شرطی می‌تواند با شرکت‌های سازنده واکسن که در ایران نمایندگی دارند رایزنی کنند که دولت به سرعت پول آن‌ها را پرداخت کند. اگر چه شرکت‌های خصوصی هم بیشتر موافقند دولت واکسن وارد کند، زیرا بسیار راحت‌تر است.
بخش خصوصی چگونه واکسن می‌خرد؟
ریاحی در خصوص واردات واردات واکسن توسط بخش خصوصی گفت: پیش از این قرار بود بخش خصوصی واکسن را از محل مازاد خریداری کند؛ به عنوان مثال کشوری تعداد قابل توجهی واکسن خریده، ولی به هر دلیلی واکسیناسیون آن عقب افتاده، از آنجاییکه واکسن‌ها دارای تاریخ مصرف اند آن کشور می‌تواند محموله مازاد را به شرکت تولید کننده پس دهد یا به دیگر کشورها بفروشد. ما به عنوان بخش خصوصی قرار بود اینگونه واکسن تهیه کنیم.
پروسه طولانی بخش خصوصی ایران را از رقبا عقب می‌اندازد
وی با اشاره به روند طولانی پروسه اداری واردات واکسن، ادامه داد: ۵ بار برای تهیه واکسن از این روش اقدام کردیم، ولی صدور نامه ۲ ماه طول کشید همین امر منجر به از دست رفتن محموله واکسن شد. این در حالیست که خرید واکسن به این روش سرعت عمل زیادی می‌خواست چراکه دیگر کشورها هم در بازار خرید واکسن مازاد حضور داشتند.
واردات واکسن های هندی به کجا رسید؟
ریاحی عنوان کرد: در یکی از این پیگیری‌ها توانستیم اعتبار اسنادی ثبت کنیم که متاسفانه دادستان هند فروش واکسن‌ها را ممنوع اعلام کرد. اما به محض اینکه از سوی هند مانع برداشته شد ما می‌توانیم آن واکسن را وارد کنیم. این بخش با ارز آزاد وارد می‌شود و کارفرما هزینه آن را پرداخت می‌کند.
قیمت فایزر با اسپوتنیک و سینوفارم برابر است
ریاحی درباره قیمت واکسن‌ها اظهار کرد: قیمت واکسن‌های فایزر و مدرنا پایین است و در حد قیمت واکسن سینوفارم و اسپوتنیک است. البته به صورت شفاف نمی‌توانم قیمت آن را بازگو کنم، زیرا مسوولان در حال مذاکره هستند. اما شاید در سال آینده که کمی دنیا آرامش پیدا کند سازنده‌ها واکسن را بدون سود یا حداقل سود بفروشند. کما اینکه در حال حاضر به دلیل واکسیناسیون نیمی از جمعیت واکسن فایزر در آمریکا ارزان شده است.
احتمال حذف سینوفارم از سبد واکسیناسیون ایران
رئیس کمیته کشوری اپیدمیولوژی کرونا با تاکید بر لزوم انجام مطالعه‌ای جامع درباره اثربخشی واکسن سینوفارم، عنوان کرد: ممکن است تصمیماتی درباره برچیده شدن این واکسن از سبد واکسیناسیون کشور گرفته شود.
دکتر حمید سوری:
* قطعا سودی که ما از پوشش بالای واکسیناسیون در کشور کسب می کنیم، بسیار بیشتر از ضرر احتمالی است که متوجه برخی بیماران می شود. تا کنون هم هیچ مستندی درباره کم کیفیت بودن واکسن های سینوفارم واردشده به کشورمان وجود ندارد و این مساله در حال مطالعه است و اگر در نتایج این مطالعه مشخص شود که واکسن های سینوفارم استفاده شده کم کیفیت بوده، ممکن است تصمیماتی درباره برچیده شدن این واکسن از سبد واکسیناسیون کشور گرفته شود.
* (با اشاره به محدودیت سنی تزریق واکسن آسترازنکا): همان طور که اکنون تزریق واکسن آسترازنکا برای برخی گروه های سنی در سطح جهان محدود شده است، ممکن است که تزریق واکسن سینوفارم نیز در آینده برای برخی افراد در ایران محدود شود. اما در حال حاضر براساس شعار سازمان بهداشت جهانی، ما هم معتقدیم که بهترین واکسن، در دسترس ترین آنهاست.
* (در پاسخ به این سوال که چرا بیشتر واکسن های واردشده به ایران را واکسن سینوفارم تشکیل می دهد): نوع واکسن های واردشده به کشورهای مختلف به سیاست های کلان و ارتباطات تجاری بین کشورها ارتباط دارد، زیرا اکنون تقاضا برای خرید واکسن کرونا در سطح جهان بسیار بیشتر از میزان عرضه آن است و این طور نیست که بازار جهانی از انواع واکسن های کرونا اشباع شده باشد و ما در این زمینه قدرت انتخاب داشته باشیم.
* (در پاسخ به این سوال که آیا تزریق دُز سوم واکسن کرونا به افراد مختلف رایگان خواهد بود یا خیر): تا زمانی که همه گیری کرونا در سطح جهان وجود دارد، واکسیناسیون عمومی کرونا در کشورمان نیز رایگان خواهد بود و بنابراین اگر قرار باشد که دُز سوم واکسن کرونا به تمام ایرانیان تزریق شود، قطعا تزریق این دُز هم رایگان خواهد بود. اما فعلا تمرکز اصلی بر تزریق دُز اول و دوم به۸۰ درصد جمعیت کشور و تزریق دُز سوم به گروه های بسیار پرخطر است.
* (در پاسخ به این سوال که با توجه به درصد پایین تر واکسن سینوفارم نسبت به سایر واکسن های موجود در ایران، آیا این واکسن از کمترین اثربخشی در بین سایر واکسن ها برخوردار است یا خیر): نمی توان صرفا براساس درصد پایین تری که برای میزان کارآیی واکسن سینوفارم اعلام شده، قضاوت کرد که این واکسن، ضعیف ترین واکسن کرونای موجود در ایران است، چون در عمل هنوز ثابت نشده است که اثربخشی واکسن سینوفارم تفاوت معناداری با سایر واکسن ها دارد.
* بنابراین اگر ما بتوانیم با همین واکسن های موجود از جمله واکسن سینوفارم ۸۰ درصد جمعیت کشور را واکسینه کنیم، بازهم به احتمال زیاد به نقطه ای می رسیم که احتمال مرگ و میر بر اثر کرونا در کشورمان به حداقل برسد، مگر این که در آینده سویه های جدید و ناشناخته ای از کرونا وارد کشورمان شوند.
نظرات