لبخند تلخ دیپلماسی

به سیاست بازی دولت ها اعتباری نیست اما تااین لحظه از لبخندهای دیپلماسی پیروز ظریف خبری نیست.این روزها تصاویری که از وزیر امور خارجه کشورمان در رسانه ها منتشر می شود ، تصاویری از نوع جدیت با ورژنی اخم آلود است.دکتر ظریف پس از استعفای جنجالی اش با تیپی کاملا متفاوت در عرصه سیاسی ظاهر شد. ازدکتر ظریف سال ۱۳۹۴ که عنوان سردار دیپلماسی را کسب کرده بود ولبخند معروفش اورا به شهرتی مضاعف رسانده بود خبری نیست.حالا او باید حافظ منافع ملت ایران باشدودرحفاظت از منافع ملی بایددردوجبهه بجنگد.

 جبهه خارجی که دارای وضوح وپیش بینی ها متعارف است و جنگ در جبهه داخلی که بسیار سخت ومه آلود است. درواقع ضرباتی را که از حریفان نقاب دار داخلی دریافت می کنیم هرگز از خارجی هابصورت مستقیم در نبردی رودررودریافت نمی کنیم، هر چند این عناصر همان سربازان زرخیرد بیگانه هستندکه با جلوه ای خاص وعموما درکسوت خودی در هرم قدرت ، بدون ملاحظه ازملت کشته می گیرند.

وزیر امور خارجه حالا در دوجبهه داخلی وخارجی زیر ضربه است. او با بدعهدی اروپا وآمریکایی طرف است که به هر دلیل پایشان را از برجام بیرون کشاندند ودرداخل باید ضربه آنانی را تحمل کند که از ابتدابرجام در راستای منافعشان نبود. بایدبرجام رادر سطحی کاملا بی طرفانه واکاوی کنیم وسهم طرفین امضا کننده آن چه اروپاییان ،آمریکا وایران درکج روی ها مشخص شود.

 بطور حتم درداخل کشور برخی تندروها از ابتدا با برجام سر سازگاری نداشتند ودرروند عدم اجرای آن تاثیر گذار بودند. درخارج هم به همین منوال عمل شد چه اینکه  بسیاری تندروهای جمهوری خواه که با سیاست های باراک اوباما دمکرات موافق نبودند در برهم ریختن دستاورد صلح طلبانه برجام هسته ای کوشیدند.

جمهوری‌خواهان تاکنون ۱۹ رئیس‌جمهور در آمریکا داشته‌اند که اولین آن‌هاآبرهام لینکن در بین سال‌های ۱۸۶۱ تا ۱۸۶۵ و آخرین آن‌ها دونالدترامپ  است.  برخلاف دمکرات ها  که بسیار لیبرال و آزادی‌خواه هستند، جمهوری‌خواهان نوعاً در دسته محافظه کاران قرار می‌گیرندالبته این بدان معنی نیست که همه مبانی سیاسی لیبرالیسم از نظر جمهوری‌خواهان رد می‌شود، بلکه اشاره به این موضوع دارد که تمایلات آن‌ها بیشتر به سمت لیبرالیسم کلاسیک  سوق دارد.

طرفین برجام پس از آمدورفت های بسیار حالا بجای لبخند، توپ وتانک وناو جنگی وموشک  به رخ هم می کشانند. باید دید هزینه آتش جنگ در منطقه غیر از ایران برای آمریکاوکشورهای منطقه چه میزان است؟ بطور قطع شعله ور شدن آتش، کل منطقه ومنافع آمریکا واروپا که در تیر رس ایران است را بشدت مورد هجوم وتخریب قرار خواهد داد.

 اهدافی استراتژیک که به منزله زیر ساخت های منطقه ودرشمار سرمایه گذاری های گسترده ملل جهان است. اما همچنان این رویارویی نظامی اتفاق نیفتاده وبعید است جنگی درمنطقه حادث شود چراکه تقریبا تمام کشورهای منطقه در نقش میانجی وارد عمل شده اند تا از سطح تنش ها بکاهند.

اما دامنه دار شدن جنگ سرد وفروش میلیاردی تسلیحات نظامی برای توازن بخشی بین برخی کشورها به یک خطر جدی بدل شده است که طی آن خاورمیانه را به یک انبار باروت تبدیل می کند.انباری که محصولاتش باید درروز موعود صرف اهداف مستکبران شود. بروز جنگ های نیابتی درشمار این اهداف است که درسالهای گذشته در برخی کشورهای منطقه شاهد آن بوده ایم.

حالا عربستان از زمان حمله به یمن درگیر جنگی درمنطقه شده است که خاموش نمودن آتش آن باز هم بدست دیگرانی است که همچنان اراده پایان آنرا ندارند. زیر ساخت ها وتاسیسات نفتی موجود در منطقه با انواع سلاح های پیشرفته زیر آتش شدید یمنی ها قرار دارد. این نبرد شبه چریکی هرچند به یک جنگ کلاسیک ودارای تعادل وتوازن نظامی تبدیل نشده است امایک خطر جدی پیش روی عربستان است. شاید عربستان با حمله به یمن هرگز پیش بینی نمی کرد این اقدام سالها بعد به یک چالش بزرگ اقتصادی برایش تبدیل شود. اما حالا صادارات نفت این کشور وشاید جانشینی برای صادرات نفت ایران بایک تهدید بزرگ از سوی یمنی هاروبرو شده است.

 جنگ سرد ونیابتی تنها به سود فروشندگان تسلیحات نظامی است. پروژه ایران هراسی این روزها دوباره باعث شده میلیاردها دلار سلاح به عربستان فروخته شود. تجمیع سلاح دراین کشور به نوعی نواختن شیپور آماده باش برای جنگی است که کسی اززمان وقوع آن اطلاعی ندارد اما وقوع اش قابل انکار نیست. جنگ با خود ویرانی ها یی را به همراه می آورد که در بخش زیر ساخت ها غیر قابل جبران است.

چه اینکه ما از زمان پایان جنگ هشت ساله ومقصر شناخته شدن عراق از سوی مجامع بین المللی همچنان دیناری برای بازسازی دریافت نکرده ایم ،همچنین آسیب پذیر بودن اقتصاد کشور درمقابل تحریم ها حکایت از ضعف شدید دراین حوزه وعدم سرمایه گذاری مناسب درآن دارد.

   پی نوشت :واژه دیپلماسی به معنی هدایت روابط بین افراد، گروه‌ها و ملت‌ها از جمله واژه‌های سیاسی مورد استفاده در عرصه مناسبات بین‌المللی است.دیپلماسی (Diplomacy) در کاربرد رسمی خود عمدتاً به دیپلماسی بین‌المللی که هدایت روابط بین المللی از طریق دیدار و گفت وگوهای دیپلمات های رسمی است اشاره دارد.