از طرفی این نکته بسیار حائز اهمیت است که هیچ کس نمی تواند اعمال حق خویش را وسیله ضایع کردن حقوق دیگران قرار دهد و به بهانه مالکیت یا اعمال حقوق مالکانه خود حقوق دیگران را تضییع نماید.زندگی در همسایگی کسانی که بدون مراعات با رفتارهایشان از موجبات سلب آسایش دیگران هستند معضلی مبتلا به اکثریت افرادی است که در ساختمان هایی زندگی می کنند که تنها یک دیوار مرز بین آنها را تشکیل می دهد. افرادی که تذکر دوستانه نیز درخصوص آنها کارساز نیفتاده و گمان می برند رفتارهای آنان به نحوی است که محال است در قانون مجازاتی به آن تعلق گیرد و در هر بار تذکر به آنان با جمله چهاردیواری اختیاری رو به رو می گردیم. باید دانست آزار و اذیت همسایه امری کاملا واقعی است و در صورت پیگیری، مجازات مزاحمت همسایه و حکم مجازات همسایه را در پی خواهد داشت اما اغلب به ما گفته می شود فقط با آن برخورد کنید یا همسایه بد بخشی از زندگی است. با این حال اگر در همسایگی کسانی زندگی می کنید که با آنها اختلافات مزاحمت همسایه دارید گزینه هایی قانونی برای حل و فصل آن وجود دارد. افزایش جمعیت، بالا رفتن قیمت مسکن و اجاره خانه و هزاران دلیل دیگر باعث شده که بیشتر خانواده‌ها به آپارتمان‌نشینی روی آورده و با فاصله کم از همدیگر زندگی کنند و فضای کمی را با هم به اشتراک بگذارند. در این زمان موضوع رعایت حقوق همسایگان مطرح می‌شود. با ما همراه باشید تا به شما آموزش دهیم با همسایه مزاحم که حقوق همسایگی را رعایت نمی‌کند، چه کار کنیم.
حقوق همسایگان نسبت به یکدیگر در قانون
برای اینکه بدانیم چگونه باید با همسایه مزاحم رفتار کنیم ابتدا باید بدانیم همسایگان چه حقوق و تکالیفی نسبت به هم دارند و کدام رفتار آنها مزاحمت تلاقی می‌شود؟
اولین قانونی که به حقوق همسایه اشاره می‌کند قانون ۳۰ قانون مدنی است؛ «هر مالکی نسبت به مایملک خود حق همه گونه تصرف و انتفاع دارد مگر در مواردی که قانون استثناء کرده باشد». طبق این قانون، مالک تصرفاتی که قانون منع کرده است را نمی‌تواند در ملک شخصی خود انجام دهد.
اصل ۴۰ قانون اساسی هم می‌گوید: « هیچکس نمی‌تواند اعمال حق خویش را وسیله اضرار به غیر یا تجاوز به منافع عمومی قرار دهد.» بنابراین هرکاری که ضرری به همسایگان وارد کند، نافع حقوق همسایگی است.
همچنین ماده ۱۳۲ قانون مدنی عنوان می‌کند: « کسی نمی‌تواند در ملک خود تصرفی کند که مستلزم تضرر همسایه شود مگر تصرفی که به قدر متعارف بوده و برای رفع حاجت یا رفع ضرر از خود باشد.» طبق این قانون، ضرر را عرف تعیین می‌کند و عرف بر اساس منطقه، شرایط اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی آن منطقه تعیین می‌شود.
ماده ۲۳ آیین نامه اجرایی قانون تملک آپارتمان‌ها نیز بیان می‌کند که «شرکا ساختمان موظفند در پرداخت هزینه‌های مستمر و هزینه‌هائی که برای حفظ و نگاهداری قسمت‌های مشترک بنا مصرف می‌شود طبق مقررات … مشارکت نمایند.» بنابراین عدم پرداخت هزینه ها مزاحمت تلاقی می‌شود.
طبق ماده ۵۹ قانون آپارتمان نشینی «در میهمانی‌های شبهای غیر تعطیل بعد از ساعت ۲۲ و در شبهای تعطیل بعد از ساعت ۲۴ رعایت سکوت کامل ساختمان الزامی است.»
راه‌های مقابله با همسایه مزاحم
تذکر آرام و گفت‌و گو مسالمت‌آمیز
گام اول برای مقابله با همسایه مزاحم گفت وگو با زبانی نرم و کلامی دوستانه است. در این گام سعی می‌کنیم در فضایی آرام و بدون تشنج از همسایه بخواهیم رفتار نامتعارفی که موجب مزاحمت شده را پایان داده و مشکل را با گفتگو از بین ببریم.
پیگیری مزاحمت از طریق مدیریت ساختمان
چنانچه روش اول کارساز نبود، مشکل خود را با مدیریت ساختمان در میان گذاشته و از او می‌خواهیم با برگزاری جلسه‌ای جدی از همسایه مزاحم بخواهد، به مزاحمت خود پایان دهد.
ارسال اظهارنامه قضایی
چنانچه هیچ‌یک از دو گام اول کارساز نبود، به دفاتر خدمات الکترونیک قضایی مراجعه کرده و اقدام به ارسال اظهارنامه قضایی با موضوع مزاحمت همسایه و درخواست رفع آن نمایید. در اظهارنامه باید به موضوع مزاحمت همسایه اشاره کرده و از همسایه خود بخواهید با توجه به اینکه رفتار او ناقض تکالیف همسایگی است، به مزاحمت خود پایان دهد، در غیر این صورت با اقدام قضایی از جانب شما مواجه خواهد شد.
تماس با پلیس ۱۱۰
در صورت بی‌توجی همسایه به اظهارنامه قضایی، در زمانیکه همسایه در حال انجام مزاحمت است، با پلیس ۱۱۰ تماس گرفته و از آنها به خواهید تا صورت جلسه‌ای مبنی بر مزاحمت همسایه برای شما تنظیم کنند.
شکایت کیفری با مراجعه به دفاتر خدمات قضایی
تیر آخر برای رهایی از مزاحمت همسایه طرح دعوای حقوقی یا شکایت کیفری است. در این راه شما باید ابتدا استشهادی مبنی مزاحمت یکی از همسایهها تنظیم کرده و سایر همسایه‌های شاکی آن را امضا کنند. سپس به یکی از دفاتر خدمات الکترونیک قضایی مراجعه کرده و دادخواست یا شکوائیه خود را ثبت و به مرجع ذیصالح ارسال نمایید. در این مرحله علاوه بر استشهادیه داشتن مدرک برای اثبات مزاحمت الزامی است.
مجازات جرم مزاحمت همسایه
چنانچه فردی مرتکب جرم مزاحمت همسایه گردد و طرف مقابل اقدام به طرح دعوی مزاحمت همسایه در محاکم قضایی نماید، در صورت محکومیت با مجازات جرم مزاحمت همسایه رو به رو خواهد شد. درخصوص حکم مجازات مزاحمت همسایه بر اساس ماده ۶۱۸ قانون مجازات اسلامی مصوب سال ۱۳۷۵ بخش تعزیرات که اشعار می دارد: «هرکس با هیاهو و جنجال یا حرکات غیر متعارف یا تعرض به افراد موجب اخلال نظم و آسایش و آرامش عمومی گردد یا مردم را از کسب و کار باز دارد به حبس از سه ماه تا یک سال و تا (۷۴) ضربه شلاق محکوم خواهد شد.» مجازات فرد مزاحم عبارت است از:
– مجازات سه ماه تا یک سال حبس
– تا ۷۴ ضربه شلاق
در اغلب موارد مانند سر و صدای همسایه یا مزاحمت در مشاعات و مواردی از این قبیل در ابتدا پرونده برای صلح و سازش به شورای حل اختلاف فرستاده می شود و معمولا افراد به صلح و سازش رسیده و طی یک گزارش اصلاحی قاضی به رفع مزاحمت و اعاده وضع به حالت سابق رای خواهد داد و در صورت عدم صلح و سازش پرونده به دادسرا فرستاده خواهد شد. چنانچه رای به حبس یا شلاق مندرج در مواد مذکور داده شود به دلیل تعزیری بودن و در صورت عدم وجود سابقه محکومیت و با توجه به بند ب ماده ۶ قانون کاهش مجازات حبس تعزیری مصوب سال ۱۳۹۹ همچنین مواد ۳۷ و ۳۸ قانون مجازات اسلامی که به جهات تخفیف و تبدیل مجازات پرداخته این حبس و شلاق قابل تبدیل به جزای نقدی در حق دولت خواهد بود.
سخن پایانی
حال که نسبت به حقوق همسایگی آگاهی پیدا کردیم و متوجه شدیم با همسایه مزاحم چگونه رفتار کنیم، باید به شما بگویم مدارا با همسایه، زبان نرم، رفتار پسندیده بهترین راه برای آگاه کردن همسایه مزاحم به رفتار ناشایست اوست. چنانچه قصد شکایت از او را دارید، به شما یادآوری می‌کنیم فرداهایی است که با او چشم در چشم و رو در رو می‌شوید و ممکن است او عرصه زندگی را بر شما تنگ آورد. لذا با یادآوری حقوق و تکالیف به همسایگان و رعایت آن از زندگی آرام در کنار هم لذت ببریم.
نظرات