گیاهی که به گیاه سبدی، گیاه عابد معروف هست اسمش چیه؟ گیاه calathea یکی از گیاهان زیبای استوایی هست که برگهای برجسته و مستطیلی شکل اون چشم ها رو خیره خودش میکنه و بخاطر حساس بودنش به شرایط نگهداری مشهور هست ولی اگر بتونید شرایط خوبی براش فراهم کنید از رشد اون شگفت زده میشید.

جالبه بدونید که گونه های مختلف از  گیاه  کالاتیا عصرها برگهای خودشون رو بالا میبرند و با آغاز صبح برگها رو باز میکنند، از این نظر و شکل برگها شاید شما اون رو با مارانتا اشتباه بگیرید که کاملا درسته چون از خانواده مارانتا ها هست.

میخوام شرایط نگهداری و رازهایی که پشت سر این گیاه هست رو بهتون بگم، حتما تا حال گیاهان زیادی را در دکوراسیون داخلی دفاتر، لابی ها، اتاق های جلسات و سایر جاها دیدید. گاهی اوقات ادارات و مشاغل از رنگ سبز برای بهره وری کارکنان استفاده می کنند و برخی ترجیح می دهند گیاهان سبز و زیبا در محل کار داشته باشند. با این حال، یکی از پیش نیازهای کلیدی گیاهان اداری و خانگی اینکه مراقبت از آنها نسبتاً آسان باشد و در مکان های کم نور رشد کنند.

نام های دیگر کالاتیا
کالاتیا گیاهی گلدار از خانواده مارانتاسه‌آ (Marantaceae ) و هدیه ای از جنگل های بارانی آمازون در آمریکای جنوبی و کشورهایی مانند برزیل، کلمبیا و بولیوی است که بیش از ۲۰۰ الی ۳۰۰ گونه مختلف در جهان داره. گیاه عابد، گیاه سبدی، کالاته‌آ ، گیاه گورخر، گیاه طاووس ، گیاه مار زنگی، گیاه دعا و گیاه سایه همگی نام های این گل زینتی پرطرفدار و محبوب در دکوراسیون داخلی، اداری، خانه، مشاغل و فضاهای داخلی است.

گل کالاتیا یا کالاته آ یکی از گیاهان زینتی خانگی است که علاوه بر زیبایی محسور کننده، نگهداری آسان و بی دردسری دارد. افرادی که در انتخاب و پرورش گل و گیاه به دنبال زیبایی و خاص بودن هستند، قطعا گل کالاتیا نظرشون رو جلب میکنه. دلیل اصلی شهرت کالاتیا برگ های پهن بیضی شکل، سبز اون هست. این گل زیبا با خطوط سفید برجسته برگ های طاووس مانندش، گونه های متفاوتی دارد که یکی از زیباترین آنها کالاتیه سه رنگ و کالاتیا گورخری است.

تاریخچه و افسانه گیاه کالایتا

رابرت براون، گیاه شناس اسکاتلندی که به دنبال کشف حرکت براونی(این نظریه بعدا توسط توسط انیشتین توصیف شد) ، با سفر به دور دنیا نمونه هایی از گیاهان مختلف را جمع آوری کرد یکی از آنها گیاه کالاتیا بود. حرکت دورانی برگ های گیاه کالاتیاها که از آن به عنوان “گیاهان دعا” نیز یاد می کنند، دارای ریتم شبانه روزی ( نوعی اتصال بین برگ و ساقه) است.

کالاتیاها به دلیل بسته شدن برگ های خود در شب، شبیه دست هایی که در حالت دعا هستند، سپس در روز مطابق با ریتم شبانه روزی دوباره باز می‌شوند تا نورخورشید را جذب کنند این ریتم شبانه روزی مکانیسمی است که حرکت آب از برگ ها به امتداد ساقه (دمبرگ) را برای کمتر ابتلا شدن گیاه به آفات و بیماری‌ها فراهم می کند. این ویژگی‌عجیب و غریب باعث کشف بزرگی در علم فیزیک شد.

از آنجا این گیاه تقریبا در سراسر جهان شهرت یافت و بیشتر محبوبیت خود را علاوه بر جنبه تزئینی، مدیون فواید سلامتی اش است. مثلا این گیاه به عنوان تصفیه کننده طبیعی هوا، مواد سمی را جذب و تجزیه می کند.

نکته جالب توجه اینکه برگ های شگفت انگیز، خال دار و یا راه راه و نیاز به نور غیرمستقیم خورشید برای رشد این گیاه را از جمله گیاهان آپارتمانی محبوب کرده است. همچنین یکی از بهترین گونه های این گیاه کالاتیا گورخری است که بومی مناطق گرمسیری مکزیک می باشد و به دلیل جذب آب و رطوبت بسیار خطوط سفید برگ ها در آن بیشتر نمایان است.

گل کالاتیا یا کالاته آ یکی از گیاهان زینتی خانگی است که علاوه بر زیبایی محسور کننده، نگهداری آسان و بی دردسری دارد. افرای که در انتخاب و پرورش گل و گیاه به دنبال زیبایی و خاص بودن هستند، قطعا گل کالاتیا نظرشون رو جلب میکنه. دلیل اصلی شهرت کالاتیا برگ های پهن بیضی شکل، سبز اون هست. این گل زیبا با خطوط سفید برجسته برگ های طاووس مانندش، گونه های متفاوتی دارد که یکی از زیباترین آنها کالاتیه سه رنگ و کالاتیا گورخری است.

آیا گیاه کالاتیا سمی است؟
طبق تحقیقات انجام شده گیاه کالاتیا نه برای انسان و نه برای حیوان سمی نیست و با خیال راحت میتونید اون رو در خانه نگهداری کنید

شرایط درست نگهداری کالاتیا در خانه
همانطور که گفتیم از خانواده مارانتا ها هست و تقریبا نگهداری مشابه اون داره، به سرما به شدت حساس هست و حتما براش دمای معمول اتاق با رطوبت خوب فراهم کنید و آبیاری رو زمانی انجام بدید که خاک تا عمق ۲ الی ۳ سانتی متری خشک شده باشه که در ادامه به صورت کامل تک تک موارد رو بررسی میکنیم.

گیاه کالاتیا چقدر نور نیاز داره؟
درسته این گیاه بومی مناطق گرمسیری هست ولی برای رشد در آپارتمان نیاز به نور متوسط و فیلتر شده داره و به هیچ وجه نمیتونه نور مستقیم خورشید رو تحمل بکنه، چون این گیاه در مناطق بومی خودش هم زیر درختان رشد پیدا میکرد. پس سعی کنید حداقل در روز براش ۶ الی ۸ ساعت نور فیلتر شده تهیه کنید، اگر گیاه در معرض نور مستقیم قرار برگهاش شروع به سوختن میکنه و همچنین اون الگوی زیبایی روی برگها رو محو خواهد کرد. سعی کنید با فاصله حداقل ۱ متری از پنجره جنوبی گیاه رو قار بدید. این گیاه رو اگر در باغچه میخواهید بکارید بهتره مکانی رو انتخاب کنید در زیر سایه درخت باشه

کالاتیا رو چقدر باید آبیاری کنیم؟
یکی از شرایط نگهداری کالاتیا این هست که از آب بدون املاح برای آبیاری استفاده کنید پس یا آب رو بجوشونید و ۲۴ ساعت در محیط قرار بدید تا هم دمای محیط بشه و یا از آب تصفیه شده برای آبیاری گیاهان کالاته آ استفاده کنید.

این گیاه خاک مرطوب رو دوست داره ولی به هیچ وجه خاک باتلاقی رو نمیپسنده پس سطح خاک رو تا عمق ۱ الی ۲ سانتی متری چک کنید و بعد گیاه رو آبیاری کنید. خشک شدن لبه برگها نشون میده که میزان آبیاری کم بوده و برای رفع مشکل بهتره اول گیاه رو به مدت ۱۵ دقیقه داخل تشت آب قرار بدید.

دما و رطوبت مناسب کالاتیا چقدر باشه؟
گیاهان کالاتیا سرما را خیلی دوست ندارن و نمیتونن دمای کمتر از ۱۵ درجه سانتی گراد رو تحمل بکنند. گیاه کالاتیا بومی مناطق گرمسیر جهان هست و بهترین دما برای نگهداری اون ۱۸ الی ۲۵ درجه سانتی گراد هست پس میشه گفت توی دمای خونه با فراهم کردن حداقل رطوبت میتونه رشد خوبی داشته باشه، دمای بالاتر و پایین‌تر میتونه به گیاه آسیب برسونه، که ابتدا این تغییر در پیچ‌شدن برگ‌ها (پیچیدگی برگها) مشهود است.
گیاهان کالاتیا مناطق مرطوب را ترجیح می دهند و رطوبت را از طریق هوا و از طریق برگ های پهن و سبز خود جذب می کند (حداقل به ۵۰ درصد رطوبت نیاز داره). برای تامین رطوبت میتونید گیاهان خود را کنار یکدیگر قرار بدید چون با تبخیر رطوبت و آب خاک گیاهان رطوبت مورد نیاز گیاه شما هم تامین خواهد شد البته میتونید از ساخت جزیره برای گلدان و یا دستگاه رطوبت ساز هم برای تامین رطوبت کالاتیا استفاده کنید، برخی از دوستان غبار پاشی رو هم توصیه میکنند به این شرط که شرایط اون رو رعایت کنید.

خاک مناسب برای گیاه کالاتیا چیه؟
همانطور که گفتیم این گیاه نیاز به خاک مرطوب داره پس باید شما خاکی رو براش انتخاب کنید که رطوبت خوبی در خودش ذخیره کنه و در طول روز به گیاه بده، میتونید در ترکیب خاک این گیاه از زغال هم استفاده کنید که جذب رطوبت رو افزایش میده، من پیشنهاد میکنم از خاک های آماده که داخل اون از پرلیت و کوکوپیت استفاده شده برای این گیاه استفاده کنید.
حتما قبل از تعویض گلدان زهکشی رو ایجاد کنید و سپس با مقداری سنگ ریزه کف گلدان رو پر کنید و بعد داخل گلدان خاک بریزید، درسته این گیاه رطوبت رو دوست داره ولی اگر زهکشی خوب نباشه باعث پوسیده شدن ریشه گیاه خواهد شد.

تعذیه و کوددهی
کالاته به کوددهی خیلی زیادی نیاز نداره و میتویند در فصل رشد (که از ابتداری بهارشروع میشه و تا اواخر تابستان ادامه داره ) هر دو هفته یکبار اون رو با کودهایی مانند سه بیست یا ۱۲۱۲۳۶ گیاه رو تغذیه کنید البته استفاده از کود آهن به میزان خیلی کم هم برای این گیاه خوبه . آنها به ویژه در دوره های رشد و گلدهی به کوددهی نیاز دارند. هر دو سال یکبار تعویض گلدان انجام بدید. همچنین از کود مایع حاوی نیتروژن بالا (سه بیست) استفاده کنید. فقط توجه داشته باشید که کوددهی بیش از حد باعث سوختگی برگ ها این گیاه خواهد شد.

آیا کالاتیا رو هرس کنیم یا خیر؟
این گیاه نیاز به هرس خاصی نداره فقط زمانی که مشاهده کردید برگهای اون داره زرد یا قهوه ای میشه ، برگهای آسیب دیده رو از گیاه مادری جدا کنید، راستی سعی کنید ماهی یکبار با استفاده از دستمال مرطوب برگهای گیاه رو تمیز کنید تا کیاه بتونه به خوبی عمل فتوسنتز رو انجام بده.

نحوه درست تکثیر کردن کالاتیا
تکثیر کالاتیا به سه روش کاشت بذر، تقسیم بوته و قلمه گرفتن انجام میشه که در ادامه همه روش ها رو بهتون توضیح میدم

روش تکثیر کالاتیا با استفاده از کاشت بذر
کاشت کالاتیا باید بعد از اتمام فصول سرما و در وسط فصل بهار باید انجام بگیره. برای این کار هم باید در ابتدا برای بهتر جواب دادن و زودتر جوانه زدن بذرها را ۲۴ ساعت در آب نسبتا ولرم خیس کنید سپس در گلدان هایی با زهکشی مناسب و خاک مرغوب با بستری مقداری زغال داره بکارید، سپس روی گلدان را با فویل و یا پلاستیک شفاف کاور کنید تا بذرها زودتر جوانه بزنند.

برای جوانه زدن بذرها گلدان را در محلی سایه و نور غیر مستقم خورشید با در جه هوای بین ۲۴ الی ۲۸ سانتیگراد نگهداری کنید. وقتی جوانه های گیاه به میزان مناسب رشد کردند می توانید آنها را به گلدان بزرگتر یا باغچه منتقل کنید.

تکثیر کالاتیا با استفاده از قلمه زدن
قلمه زنی در فصول بهار و تابستان و ماه های دی تا فروردین بهترین زمان است. برای قلمه زنی گیاه باید حداقل دارای ۲-۳ گلبرگ باشد، سپس با استفاده از چاقوی تیز قلمه هایی به طول و اندازه ۷ تا ۱۰ سانتی متر از گیاه اصلی (مادر) جدا کنید و در خاک کمپوست غنی و گلدان های به حداقل قطر دهانه ۱۰ سانتی متر بکارید. سپس قلمه ها را آبیاری کرده و روی آنها را با پلاستیکی شفاف که با رطوبت مناسب را برای قلمه فراهم خواهند کرد بپوشانید. بعد از این مرحله گیاه را دو تا سه مرتبه آبیاری کنید و در نقطه ای گرم با نور غیر مستقیم و دمای ۱۶ الی ۲۳ درجه سانتی گراد قرار دهید تا ریشه بزند.

تکثیر کالاتیا با استفاده از تقسیم ریشه
وقتی میخواهید گیاه رو تعویض گلدان کنید میتونید تکثیر از روش تقسیم ریشه را انجام بدید، در بهار با تقسیم ریشه و بوته این گیاه به راحتی می توانید آن را تکثیر کنید. معمولا بهترین زمان براین کار بهار است و ریشه دهی گیاه تقریبا ۱٫۵ الی ۲ ماه به طول می انجامد. ریشه ها را از خاک درآورید و بوته های ریشه را با یک وسیله تیز از یکدیگر جدا کنید و هر ریشه را در گلدانی با قطر ۹ سانتی متری بکارید و بلافاصله آبیاری کنید. سپس گلدان ها را در ۱۶ تا ۲۰ درجه سانتی گراد به دور از نور مستقیم خورشید قرار دهید. بعد از گذشت ۶-۸ هفته، گیاه را به گلدانی با عمق ۱۲ سانتی متر منتقل کنید تا بهتر بتواند رشد کند.

آفت و بیماری های کالاتیا
این گیاه هم همانند سایر گیاهان آپارتمانی دچار مشکل و بیماری میشه که در ادامه تک تک موارد رو بررسی میکنیم ولی توجه داشته باشید که فراهم نبودن رطوبت کافی و آبیاری غیر اصولی باعث ایجاد مشکلات فراوان در این گیاه خواهد شد.

مشکلات و بیماری های کالاتیا

علت قهوه ای شدن لبه برگهای کالاتیا چیست؟
این مورد دو نشانه دو مشکل اساسی است، ۱- گیاه شما رطوبت کافی نداره ۲- از آب با املاح بالا استفاده میکنید، برای حل مشکل اول میتونید براش جزیه درست کنید و یا از دستگاه بخور استفاده کنید، برای مورد دوم هم آب رو بجوشانید و سپس به مدت ۲۴ در محلی قرار بدید تا کاملا خنک بشه و به گیاه بدید. برخی از آفت و بیماری هم باعث این مشکل میتونند بشن که باید تک به تک نسب به آفت هایی که در ادامه معرفی میکنیم بررسی کنید.

علت آویزان شدن برگهای کالاتیا چیست؟
این مشکل در بیشتر مواقع نشون میده که گیاه شما به اندازه کافی آبیاری نشده ولی یک نکته گمراه کننده هم وجود داره و اونهم اینکه که این گیاه برگهاش رو بالا و پایین میاره (با روز و شب شدن) حتما قبل از اینکه گیاه رو آبیاری کنید خاک گلدان رو چک کنید و بعد اقدام به آبیاری کنید.

علت ریزش برگهای کالاتیا چیست؟
این مورد یکی از نشانه های سرد بودن محل نگهداری گیاه هست که باید گیاه رو به محلی با دما و رطوبت مناسب منتقل کنید، البته توجه داشته باشید که اگر هوای محل نگهداری خیلی گرم و خشک باشه هم این اتفاق میوفته و باید برای گیاه رطوبت خوبی فراهم کنید.

دلیل زرد و قهوه ای شدن لبه برگهای کالاتیا چیه؟
این مشکل نشون میده که شما به درستی گیاه رو آبیاری نمیکنید یعنی یا گیاه خیلی زیاد آبیاری میشه و یا خیلی کم که باعث به وجود آمدن چنین مشکلی در گیاه شما شده، حتما خاک گلدان رو قبل از آبیاری چک کنید و یا از دستگاه های رطوبت سنج گلدان برای این کار استفاده کنید.

علت پوسیدگی ریشه و ساقه کالاتیا چیست؟
درسته این گیاه نیاز به خاک مرطوب داره ولی میزان آبیاری زیاد و یا نداشن زهکشی خوب (که آب زیر گلدان جمع میشه) باعث پوسیده شدن ریشه گیاه خواهد شد، حتما بعد از آبیاری چک کنید که آب اضافی از زیر گلدان خارج بشه

علت لوله شدن برگهای کالاتیا چیه؟
همانطور که در بالا گفتیم این مشکل نشون میده که گیاه شما میزان آب کمی دریافت میکنه، کالاتیا برای کم کردن میزان تبخیر آب از برگها زمانی که میزان کافی آب دریافت نمیکنه برگ ها رو جمع میکنه ، شما با آبیاری مجدد میتونید این مشکل رو رفع کنید.

حمله شپشک آرد آلود،کنه ها و قارچ ها
این آفت سفید کرکی اغلب در امتداد سطح زیرین برگها پنهان می شود که باید کاملاً اسپری شود.این موجودات ریز عاشق کالاتیا هستند و باعث پژمرده شدن شاخ و برگ‌های می شود.

بیماری بوتریتیس (کپک خاکستری)
گیاهان کالاتیا عاشق رطوبت بالا هستند اما اگر در هوای کثیف باشند منجر به کپک خاکستری می شوند.

حمله کنه عنکبوتی قرمز به کالاتیا
از آنجایی که کالاتیا برای رشد در خانه به رطوبت نیاز دارد ممکنه کنه های قرمز روی آن دیده بشه که نشون میده کنه قرمز به گیاه حمله کرده و باید هرچه سریعتر سم پاشی رو براش انجام بدید.

برای احیا کالاتیا در حال مرگ چیکار کنیم؟
برای احیای گیاهان کالاتیا، فراهم کردن شرایط رشد اونها با رطوبت بالا، خاک دائما مرطوب و در عین حال با زهکشی خوب و قرار دادن کالاته در نور زیاد و غیرمستقیم خورشید، به دور از آفتاب کامل، مهم است. برگ هایی که کاملا قهوه ای شده اند رو از ساقه برش بدید تا رشد برگ های جدید بهتر و بیشتر از قبل بشه.

برای احیای کالاته در حال مرگ، اطمینان حاصل کنید که خاک مرطوب است و در عین حال زهکشی خوبی دارد، گیاه را در نور روشن و غیر مستقیم قرار دهید و دمای آن را در محدوده ۶۵ تا ۷۵ درجه فارنهایت (۱۸ درجه سانتیگراد تا ۲۳ درجه سانتیگراد) نگه دارید. همچنین از جریان هوای تهویه مطبوع (قرار گرفتن در معرض باد کولر خودداری کنید) که می‌تواند برگ‌ها را خشک کند، خودداری کنید.

چگونه یک کالاتیا را در داخل خانه پرورش دهیم؟
تمام نکات و نیازهای نگهداری کالاتیا رو دراین مطلب به شما گفتم ولی اگه بخواهیم جع بندی داشته باشیم باید گفت که مراقبت از کالاتیا در خانه بسیار راحت هست و اگه شما بتویند آبیاری منظم، رطوبت و نور خوب براش فراهم کنید رشد فوق العاده ای خواهد داشت. این گیاه رو میشه خیلی راحت در فضای کار، لابی‌ها، اتاق‌های ملاقات و اتاق‌هایی که رطوبت بالا ، دمای مناسب و نور غیر مستقیم خورشید نگهداری کرد.

چند راهکار برای باطل کردن حسادت دیگران که باید موظب باشید