ماجرای ویدئوی واگذاری یک محوطه باستانی فارس برای ایجاد گاوداری چیست؟

ببراز بازوبندی فعال میراث فرهنگی و آثار تاریخی ایران باستان در اینستاگرام خود از واگذاری اراضی یک محوطه باستانی در مرودشت برای فعالیت پرورش دام خبر داده است.

در پست ویدئویی منتشر شده ببراز بازوبندی چنین آمده است:

در کپشن این پست ویدئویی پس از دو بیت شعر چنین آمده است :

در سکوت و شرایط جنگی حاکم بر جامعه با خبر شدیم ،حدود شصت هکتار زمین منابع طبیعی با پوشش گیاهی بالا و صد قبر باستانی جهت احداث گاوداری در حال واگذاری است،این محوطه باستانی علاوه بر نزدیک صد قبر باستانی (خرفت خونه) ،دارای یک دیوار باستانی مربوط به دوران ساسانیان را در خود جای داده است.محوطه مذکور در کنار سه کوه باستانی بنام سه تخت گزین شهرستان مرودشت قرار دارد.

پناه بزرگان ایران زمین
گل است و گلاب و سه تخت گزین

این سه کوه در ادوار تاریخی مورد استفاده هخامنشیان ،ساسانیان و بعد از اسلام بوده است.

ببراز بازوبندی/پژوهشگر و فعال میراث فرهنگی

سه تخت گزین
در غرب شهر مرودشت استان فارس و در میان دشت منتهی به سد درودزن، سه کوه قرار دارد که به «سه تخت گزین» یا «ستخر گزین» معروف‌اند. در دوره هخامنشیان این سه کوه به «سه گنبدان» معروف بوده‌اند. فردوسی در شاهنامه این‌طور از این کوه‌ها یاد می‌کند: «کنام دلیران ایران زمین / گل است و گلاب و سه تخت گزین».

نام کوه شرقی کوه شکسته یا قلعه شکسته، کوه میانی استخر و کوه غربی اشکنون (یا شهرک) است. این کوه‌ها با دیوارهایی بلند احاطه شده‌اند، به همین دلیل صعود به آن‌ها بسیار سخت است.

منطقه تاریخی و باستانی سه تخت گزین مرودشت: گنجینه‌ای از تاریخ و اسطوره در قلب فارس

در شمال غربی جلگه حاصلخیز مرودشت در استان فارس، سه کوه منفرد با هیبتی باشکوه سر برآورده‌اند که در طول تاریخ، مأمن دژها و قلعه‌های استواری بوده‌اند. این سه کوه که به «سه تخت گزین» یا «سه گنبدان» شهرت دارند، شامل کوه‌های قلعه شکسته (واقع در رامجرد)، استخر، و اشکنوان (یا شاداب یا شهرک، واقع در ابرج) هستند. این منطقه نه تنها از نظر طبیعی چشم‌نواز است، بلکه به دلیل پیشینه تاریخی غنی و ارتباطش با حماسه‌های ملی ایران، از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است.

پیشینه تاریخی و جایگاه در شاهنامه فردوسی

نام “سه تخت گزین” در ادبیات کهن ایران، به ویژه در شاهنامه فردوسی، بارها ذکر شده است. حکیم ابوالقاسم فردوسی، این کوه‌ها را “پناه دلیران ایران زمین” و “نشیمنگه شاه ایران زمین” نامیده است. این اشارات نشان‌دهنده اهمیت استراتژیک و دفاعی این منطقه در دوران باستان است. محققان و باستان‌شناسان معتقدند که این سه کوه، از زمان هخامنشیان تا دوره‌های اسلامی، مورد استفاده قرار گرفته‌اند و هر کدام نقشی حیاتی در پشتیبانی از شهر باستانی استخر (که زمانی پایتخت پارس بود) ایفا می‌کرده‌اند.

قلعه استخر: مهد خزانه‌ها و رازها

قلعه استخر، که بر بلندای کوهی به همین نام قرار گرفته و از سطح دشت حدود ۴۰۰ متر ارتفاع دارد، از مهم‌ترین بخش‌های این مجموعه است. بر اساس روایات تاریخی و نوشته‌های ابن بلخی، این قلعه محل نگهداری خزانه‌های پادشاهان بوده است. امروزه بقایایی از پی و دیوار سنگی که گمان می‌رود دروازه‌های ورودی قلعه بوده‌اند، پلکان‌های سنگی و دست‌کند، و آثاری از ساختمان‌های مسکونی در سطح کوه دیده می‌شود. حوضچه‌ای بزرگ نیز در بالای کوه استخر وجود دارد که از آب باران‌های زمستانی و بهاری پر می‌شود. این قلعه، با وجود تخریب‌های فراوان، همچنان گواه قدمت و شکوه معماری ایران باستان است.

قلعه شکسته: انبار منسوجات

کوه قلعه شکسته، که در شرق کوه استخر و در رامجرد واقع شده است، در گذشته به عنوان انبار منسوجات مورد استفاده قرار می‌گرفته است. این قلعه نیز در طول تاریخ شاهد وقایع و تحولات بسیاری بوده و حتی در زمان حمله اعراب به ایران، محلی برای تحصن زیادت بن ابیه بوده است.

قلعه اشکنوان (شهرک): زرادخانه ایران باستان

کوه اشکنوان، یا شهرک، که در منطقه ابرج قرار دارد، نقش زرادخانه را ایفا می‌کرده است. این قلعه محل نگهداری و ساخت اسلحه بوده و در واقع مرکز پشتیبانی نظامی شهر استخر به شمار می‌رفته است. متأسفانه، این قلعه از آغاز سده ششم هجری ویران گشته است.

اهمیت و دسترسی سه تخت گزین

منطقه سه تخت گزین، با وجود قدمت و اهمیت تاریخی، کمتر از برخی دیگر از نقاط باستانی فارس شناخته شده است. با این حال، کاوش‌ها و مطالعات اخیر، اهمیت آن را بیش از پیش نمایان ساخته است. برای دسترسی به این منطقه، باید از کمربندی مرودشت به اصفهان حرکت کرد و پس از رسیدن به منطقه باستانی نقش رستم، از جاده فرعی مرودشت – سارویی به سمت غرب و روستای میان قلعه ادامه مسیر داد تا به این مجموعه کوهستانی رسید.

سه تخت گزین نه تنها یک جاذبه تاریخی، بلکه یک گنجینه طبیعی نیز به شمار می‌رود. طبیعت بکر و چشم‌اندازهای وسیع دشت مرودشت، این منطقه را به مقصدی جذاب برای دوستداران طبیعت و کوهنوردان نیز تبدیل کرده است. کاوش‌های بیشتر و توجه به حفظ و معرفی این منطقه، می‌تواند نقش مهمی در شناساندن ابعاد پنهان تاریخ و فرهنگ ایران به جهانیان ایفا کند.