مکان‌های دیدنی شهرستان کازرون

استان فارس  در طول ایام سال همواره مقصدی مناسب و دیدنی برای گشت وگذار می باشد. شهرستان کازرون  در بین مناطق مختلف استان فارس و جنوب کشور ازجایگاه ویژه‌ای برخوردار است. در این گزارش با  برخی ازجاهای دیدنی و تاریخی شهرستان کازرون آشنا شوید:

شهرستان کازرون منطقه ای  است پر از جاذبه و زیبایی که به جهت داشتن خاک حاصلخیز ، سفره های فراوان آب های زیر زمینی ، تنوع منابع طبیعی و داشتن پوشش های گوناگون گیاهی در گذشته به « شهر سبز » شهرت داشته است .  این ویژگی ها شهرستان کازرون را به صورت نگینی در استان فارس ممتاز ساخته است .

جاذبه های طبیعی و گردشگری کازرون به قدری است که می تواند در فصول مختلف سال جوابگوی مسافران از راه رسیده و مشتاقی باشد که می خواهند مدت زمانی را دراین مکان سپری کرده ، به آسایش جسم و آرامش خیال بپردازند . آب تنی در چشمه سارها و رود خانه ها درفصل تابستان ، تماشای مناظر دل انگیز باغ های مرکبات آن در پائیز ، سرمست شدن از بوی نرگس های شهلای آن در فصل زمستان و در نهایت تماشای طبیعت کم نظیر و دیدنی آن در فصل بهار، همه و همه بخشی از جاذبه های دیدنی شهرستان کازرون می باشد .

گر چه وصف این همه زیبائی که طبیعت کم نظیر به مردمش هدیه کرده ، قابل توصیف نیست و در این مقال نمی گنجد ، اما به گفته شاعر : آب دریا را اگر نتوان کشید / هم به قدر تشنگی باید چشید. بنابراین برآن شدیم تا شمه ای از این همه زیبائی برای شما ترسیم کنیم ، اگرتوانسته باشیم . بنا براین سایت اینترنتی فرمانداری شهرستان کازرون شما را به دیدن مناظر طبیعی و زیبائی های  شهرستان کازرون دعوت می نماید و مقدم شما را گرامی می دارد.

« رواق منظر چشم من آشیانه ی توست / کرم نما و فرودآ که خانه خانه ی توست »

برخی از نقاط دیدنی شهرستان کازرون به ترتیب حروف الفبا:

امام زاده سید حسین

امام زاده سید حسین بن امیر بن ابراهیم بن زین العابدین (ع) مهمترین امام زاده شهرستان کازرون می باشد که در کنار روستای سید حسین در ۲۳کیلومتری جاده کازرون به شیراز و در شمال شهرتاریخی  بیشاپور قرار گرفته است. این روستا به خاطر وجود چشمه سار پر آب و زیبای « سرآب شیر»،‌ درختان سرسبز و سر به فلک کشیده، باغ های مرکبات بسیار که آب های روان چشمه مزبور همیشه در آنها جریان دارد، ‌موقعیتی ممتاز داشته و یکی از مکان های تماشایی و زیارتی ، سیاحتی قابل توجه در استان فارس می باشد. امام زاده سیدحسین در حال بازسازی است و در طرح جامع آن مکان هایی  چون سالن اجتماعات، آمفی تأتر، درمانگاه ، زائر سرا، ساختمان اداری، پارک، زمین ورزش، چاپ خانه و فضای سبز در نظر گرفته شده است.

باغ  نظر کازرون

کشور ما ایران یکی از مناطق خشک و کم آب جهان است و توجه به آب و آبیاری و احداث قنوات و باغ ، از زمان های بسیار دور تا به حال مورد عنایت دولت ها بوده است. این موضوع در مناطق جنوبی ایران بیشتر مورد نظر حکومت ها بوده تا با ساختن باغ ها و غرس درختان گوناگون ضمن ایجاد محیطی با صفا به تولید انواع گوناگون میوه و سبزی اقدام کنند. فکر ایجاد باغ نظر کازرون از خواجه حسام الدین افشار فرزند خواجه حسین علی افشار حاکم کازرون بود وی در جمادی اول سال ۱۱۱۷ هجری قمری آب قناتی را در کازرون احداث و وقف کرد که به خیرات مشهور شد. در وقف نامه آب خیرات آمده که علاوه بر احداث قنات به ساخت مدرسه علوم دینی و احداث باغ نیز اقدام شود.

چندین سال بعد یکی دیگر از افراد خاندان افشار به نام خواجه علی قلی خان افشار در اجرای مفاد وقف نامه آب خیرات، باغی را احداث و آن را « نظر» نامید.

دکتر باستانی پاریزی درباره وجه تسمیه باغ نظرها چنین اظهار می دارد: « گر چه مورخین این باغ ها را به نام بانی آن ها مثلاً نظرعلی خان در کرمان، باغ نظر نامیده اند، اما عقیده بنده غیر از این است،این باغ ها متعلق به افراد بخصوصی نبوده بلکه عموماً دولتی، وسیع، عمومی و محل دیدن و منظره و تماشا کردن و تفریح مردم و در واقع پارک شهر بوده و شاید هم در اصل نام آن باغ نظرگاه بوده و کم کم به باغ نظر تقلیل پیدا کرده است.

بهر حال باغ نظر کازرون باغی مصفا و دلگشا بوده که بیشتر درختان آن را نارنج های بلند قامت و مقداری درخت های انار، خرما و بکرائی را تشکیل می دهد. این باغ هم اکنون به عنوان محل تفریح و پارک  مورد استفاده مردم قرار می گیرد.

پارک تنگ تیک آب

در دامنه کوه شمالی کازرون تنگی قرار دارد که  معروف به تنگ تیکاب است. در گذشته در فصل زمستان و بهار به جهت ریزش آب فراوان از صخره های موجود در تنگ، آنجا را به محیطی مصفا و دلگشا تبدیل کرده که مردم شهر را بدانجا می کشاند تا از مناظر زیبای طبیعی آن لذت ببرند. صدای ریزش قطرات آب ، سنگ های پوشیده از خزه و سبزه، فراوانی گیاهان خودرو، چشم هر بینده ای را به خود جذب می کند. در چند سال اخیر به همت شهرداری کازرون این مکان به پارکی زیبا و فرح انگیز مجهز به برج های نوری، استخرهای بزرگ، آبشار مصنوعی و قهوه خانه سنتی گشته به طوری که تمام روزهای هفته پذیرایی میهمانان کازرونی و مسافرین عزیز می باشد.

پیربنکی

در هشت کیلومتری جاده قدیم کازرون به شیراز، پس از عبور از کتل مشهور« پیرزن» بقعه ای ساده و گچی از دور نمایان می شود که به « پیربنکی » معروف است. در گذشته مسافرین خسته پس از طی مسافتی چند از جاده شوسه کازرون به شیراز لحظاتی در این مکان به استراحت می پرداخته اند. این بقعه در مجاورت قبرستانی قدیمی واقع شده که در آن سنگ تیرهای بزرگ و منقوش به خطوط و اشکال زیبا دیده می شود. ویژگی این بقعه که زبان زد عام و خاص است، رویش دو درخت بنه(پسته کوهی) بر بالای بام و گنبد آن است. یکی از آن ها در انتهای فوقانی گنبد ریشه دوانده و مشخص نیست که ریشه آن از کجاست امّا سرسبز است و هر ساله میوه می دهد. دیگری در لای دیوار بقعه بیرون آمده و با زمین ارتباطی ندارد. بقعه مزبور دارای سنگ قبری است که در داخل ضریحی چوبی قرار گرفته است.

تنگ چوگان

در مجاورت ویرانه های به جای مانده از شهر تاریخی بیشاپور و در سمت شمال شهر میان دو رشته کوه سر به فلک کشیده تنگی پر از درختان سرسبز، بیشه زارها و مناظر فرح انگیز و جذاب قرار دارد که به نام تنگ چوگان و به زبان محلی « تنگ شکون» معروف شده است. رودخانه شاپور از دل این تنگ می گذرد و چشمه زیبای ساسان در قسمتی از این تنگه فوران می کند . این چشمه در طول سالیان بسیار زیاد استمرار داشته و امروز نیز قسمتی از آب شرب شهرستان کازرون و بوشهر را تامین می کند و قسمتی از آن هم برای آبیاری زمین های زیر کشت کشاورزان منطقه  مورد استفاده قرار می گیرد.

چاه برفی عبدوئی

روستای عبدوئی در ۲۵ کیلومتری شمال شرقی کازرون واقع شده است . اطراف این روستا  رشته کوههائی قرار گرفته که قله ی یکی از آنها « چنگ » نام دارد که تقریبا در ۷ کیلومتری روستای عبدوئی می باشد . در نزدیکی قله ی چنگ چاهی به عرض ۲ الی ۳ متر و عمق ۱۰ الی ۱۲ متر وجود دارد که به جهت انبار کردن و ذخیره کردن برف در آن به « چاه برفی » مشهور شده است . شکل طبیعی چاه طوری است که کمتر در معرض تابش آفتاب قرار می گیرد واین مکان تقریبا در چنین محیطی که اشعه تابناک آفتاب همه جا را می گیرد استثناست . این  خصوصیت باعث شده که برف زمستانی انبار شده در داخل چاه ،  تا اواخر شهریور ماه  و در بعضی سالها تا آخر سال باقی بماند.

رفتن به محل چاه برفی از طریق روستای عبدوئی با پای پیاده ۲ ساعت به طول می انجامد . تا قبل از رایج شدن یخچال در منازل ، چاه مذکور مهمترین منبع تامین برف و یخ شهرستان کازرون بوده است . حق نگهداری و بهره برداری از چاه برفی در اختیار شخصی به نام مرحوم کربلائی اسماعیل برفی بوده است که برف های آن بوسیله الاغ و استر به کازرون و مناطق همجوار جهت فروش حمل می شده است .  دیدار این چاه و مناظر اطراف آن  بسیارجذاب و فرح بخش است .

چشمه رنجان

بخش کوهمره نودان ، از توابع شهرستان کازرون می باشد که در مسیر جاده کازرون به شیراز واقع شده است . مقابل شهر نودان ( مرکز بخش) در دامنه کوه ،  چشمه ی جوشان و مصفائی قرار دارد که آب آن بسیار گواراست . این چشمه که سراب اصلی آن از نودان است به چشمه « پیرسبز» و از آنجا به رودخانه ی شاپور متصل می گردد. در فصل زمستان به هنگام بارندگی حجم آب آن بسیارزیاد می شود.

از کنار جاده آسفالته تا محل اصلی چشمه ، جاده ای است شوسه و خاکی که تا محل چشمه کشیده شده است . مسافران خسته از اوایل اردیبهشت ماه تا پایان شهریورماه و حتی مهر و آبان در آنجا به تفریح و سرگرمی می پردازند و از مناظر زیبای آن لذت می برند .

دریاچه پریشان ( فامور)

این دریاچه که به زبان محلی «  پیرشون »  نامیده می شود در فاصله ۱۵ کیلومتری  شرق شهر  کازرون واقع شده که آبهای سطحی حاصل از ریزش های جوی حوضه ای به مساحت ۲۶۳ کیلومتر مربع را در خود ذخیره می کند . آب این دریاچه از صدها چشمه کوچک و بزرگ مناطق دشت ارژن و دشت فامور فراهم می شود. از مساحت فوق ۱۴۷ کیلومتر مربع دشتها و ۱۱۶ کیلومتر مربع مساحت کوه و کوهپایه هاست . چشمه های زیادی در کف دریاچه وجود دارند که خود منبع آب دریاچه است .

این دریاچه زیستگاه گونه های نایابی از پرندگان و آبزیانی چون درنا، پلیکان، فلامینگو، غاز، اردک، چنگر و… است. پریشان تنها دریاچه آب شیرین فلات ایران است که عمق آب آن از ۵/۳ تا ۵ متر گزارش شده است. ویژگی های مهم این دریاچه نه به خاطر داشتن ماهیان خوش طعم و آب شیرین آن است بلکه از نظر اکوسیستمی بسیار مهم و با اهمیت تلقی می شود به طوری که ۳۵۳ نوع پرنده بومی و غیربومی را در خود جای می دهد. پرندگان غیربومی و مهاجر این دریاچه از راههای بسیار دور یعنی از سیبری، کانادا و دانمارک، کیلومترها راه را طی کرده به آنجا می آیند و پس از گذران فصلی، دوباره به محل زندگی اولیه خود باز می گردند.

دشت بخنگ

در جنوب شرقی کازرون در مجاورت کوه بخنگ، دو دشت وسیع و حاصلخیز قرار دارد که دشت سمت شمالی کوه را « دشتک» و دشت سمت جنوب آن به « دشت بخنگ» معروف شده است. این دو دشت به خاطر داشتن آب های وسیع زیرزمینی مورد توجه باغداران و کشاورزان قرار گرفته و در آن جا اقدام به احداث چاه و حفر قنات نموده اند. به طوری که حاصل زحمت آنها در گذشته احداث دو رشته قنات تحت نام های « خیرات» و « بخنگ» بوده است. این دو رشته قنات با سابقه ای سیصد ساله ضمن سیراب کردن دشت ها و زمین های زراعی و باغات، دو آسیاب در اطراف شهر کازرون را به گردش در می آورده است. امروزه نیز قنات آب خیرات با آب گوارایش مورد استفاده قرار می گیرد. دشت بخنگ در اواخر فصل زمستان و تمام ماههای فصل بهار به خاطر سرسبزی و مناظر زیبای طبیعی آن از جمله بهترین محل تفریح و سرگرمی مردم کازرون محسوب می شود.

روستای دوان

این روستا در دو فرسخی شمال کازرون و یکی از مشهورترین توابع کازرون محسوب می شود. شغل اصلی مردم این روستا باغداری و کشاورزی است. غلاتی چون گندم، جو و محصولات باغی مانند انگور، انجیر و انار و… در آنجا پرورش می یابد از میان محصولات باغی، انگور آن در مناطق جنوبی و استان فارس از شهرت خاصی برخوردار است. مردم آنجابسیار سخت کوش و پرکار هستند و در اکثر مناطق جهان به ویژه در سواحل جنوبی خلیج فارس و کشورهای عربی به کار اشتغال دارند. چون این روستا در منطقه کوهستانی واقع شده بیشتر زمینهای آن در دامنه های تپه ها و کوهها واقع شده که با هزاران زحمت آن را به صورت پلکانی جهت کشت در آورده اند. منازل مسکونی آنها نیز به صورت پلکانی ساخته شده بطوری که حیاط یک خانه بام خانه زیرین را تشکیل می دهد و از این جهت زیبا و قابل توجه است و در حقیقت می توان آن را « ماسوله» استان فارس نامید.

سرو کلانی

روستای کلانی در ۲۸ کیلومتری شمال شرقی کازرون و در همسایگی روستاهای دشت برم و عبدوئی واقع شده است . در این روستا سرو بلند قامت و کهنسالی وجود دارد که می توان به جرات گفت که پس از سرو معروف « ابرکوه» کهنسال ترین سرو شناخته شده در ایران می باشد . سالخوردگان روستا از روی حدس و گمان سن این سرو را بیش از ۵۰۰ سال تخمین می زنند . مناطق و طبیعت اطراف این سرو بلند نیز ازجمله مناطق دیدنی شهرستان کازرون محسوب می شود .

شهرتاریخی بیشاپور

در فاصله ۲۳ کیلومتری شمال غربی کازرون ، در مجاورت رودخانه شاپور و در کنار جاده شاهی که پایتخت ساسانیان یعنی تیسفون را به تخت جمشید و تخت جمشید را به شوش  متصل می ساخت ، شهر تاریخی بیشاپور ساخته شد که به جهت نزدیک بودن به سواحل جنوبی خلیج فارس برای ساسانیان بسیار با اهمیت بوده است . این شهر در مدخل دره ای خوش آب و هوا و پر از درختان لیمو، پرتقال، خرما، بیشه زار و چشمه سارها قرار گرفته که به جهت داشتن حجاری ها و نقوش برجسته مهم دوره ساسانی یادآور عظمت و‌آبادانی دولت ساسانی به شمار می رود. این شهر را می توان در ردیف بزرگترین شهرهای دوره ساسانی به حساب آورد که با شهرهای مهم جهان آن روز مثل انطاکیه و بیزانس رقابت داشته است.

این شهر با داشتن برج و با روهای بلند و استوار به صورت قلعه ای مستحکم ساخته شده و چهار دروازه به نام های دروازه هرمز، مهر، بهرام و دروازه شهر و دو آتشکده به اسامی ساسان و گنبد گلوشن داشته است. طرح اصلی شهر از دو خیابان شمالی جنوبی و شرقی غربی ساخته شده که این دو خیابان در مرکز شهر یکدیگر را قطع و در چهار اطراف این خیابان ها ساختمان دولتی با تزئینات زیبا ساخته شده بود.

آثار باستانی و ارزشمندی  ( مربوط به دوره ساسانیان ) دراین شهر وجود دارد که در بخش آثار باستانی همین سایت به آن اشاره شده است .

غار شاپور

در انتهای تنگ چوگان در سینه کوه و در ارتفاع حدود ۸۰۰ متری از سطح زمین غار بزرگی وجود دارد که قطر دهانه آن حدود ۳۰ متر می باشد و به واسطه قرار گرفتن مجسمه شاپور بر دهانه آن به غار شاپور معروف شده است . پرفسور گیرشمن باستان شناس شهیر فرانسوی احتمال می دهد آرامگاه شاپور در این غار باشد . مجسمه شاپور بر دهانه این غار، شاهکار پیکر تراشی ایران باستان است که بعد از حدود ۱۷۰۰  سال هنوز با وجود وارد شدن آسیب های جدی به آن ، باقی مانده است . این مجسمه تنها مجسمه سنگی بازمانده از دوران باستان است که حدود ۶ متر ارتفاع دارد . سنگ حجاری شده این مجسمه از سقف غار تا کف آن ادامه داشته و هنرمندان عصر ساسانی با تلاش و کوشش بسیار موفق به آفرینش این اثر هنری گردیده اند . این مجسمه که در گذشته های بسیار دور و به احتمال در اثر زلزله واژگون گردیده بود ، در سال ۱۳۳۶ هجری شمسی توسط ارتش ایران و بدون در نظر گرفتن اصول تعمیر کاری آثار باستانی ، تعمیر و مرمت گردید که همین امر باعث از بین رفتن ظرافت های هنری در برخی از قسمت های مجسمه شده است .

گردشگاه میان کتل

این گردشگاه در جنوب غربی دشت ارژن و در مجاورت جاده قدیم  کازرون به شیراز،  در منطقه ای واقع شده که به زیستگاه گوزن زرد ایرانی مشهور است. گردشگاه مزبور با داشتن فضای طبیعی کوهستانی و پوشش جنگلی انبوه و متراکم از درختان بلوط جاذبه های زیادی را در خود جمع نموده است. ارتفاعات اطراف میان کتل به ویژه در قسمت شمال، شمال شرقی و شمال غربی در زمستان های سرد سال از برف پوشیده می شود. گردشگاه مذکور در همه ماههای سال دارای قابلیت های گردشگری است و امید می رود با آغاز به کار جاده قدیم کازرون به شیراز نظر گردشگران زیادی را به خود جلب سازد.

نرگس زارهای کازرون

اطراف کازرون مملو است از گل های نرگس و نرگس زارهای متعدد. گل های نرگس کازرون از طراوت و مرغوبیت خاصی برخوردار است که گونه های متعددی همچون نرگس شش پر، شهلا و معمولی را شامل می شود که از میان آنها نرگس شهلا به جهت داشتن زیبایی و بوی ویژه مشهور است. بخش اعظم نرگس زارهای ۲۵ هکتاری کازرون در منطقه « جره » ، « بلبک » ، « سرمشهد» ، «  فامور» که همگی در بخش جره و بالاده و همچنین نرگس خشت در بخش خشت و کنارتخته قرار دارد.

این گیاه پیازدار با ارتفاع بین ۳۰ تا ۴۵ سانتی متر و با گل های ۳ تا ۸ تایی در فصل زمستان به گل می نشیند حدود گل دهی نرگس های کازرون ۴۵ روز یعنی از اوایل دی ماه تا اواسط بهمن ماه می باشد. نرگس های کازرون به خاطر مرغوبیت زیاد خواهان زیادی دارد و به شهرهای اصفهان ، تهران، حاشیه های جنوبی خلیج فارس و … صادر می شود. اخیراً به همت اداره منابع طبیعی کازرون سطح زیر کشت نرگس های کازرون به چهار برابر افزایش یافته و امید می رود که با آغاز به کار تعاونی نرگس داران کازرون به توسعه کمی و کیفی بهتر و بیشتری بیانجامد.