بی‌حالی، نوعی خستگی مزمن ناشی از مشکلات فیزیکی یا روحی – ذهنی است. مسائل اجتماعی، روانشناسی، بهداشت و سلامت عمومی، سبک زندگی و گاهی اوقات برخی شرایط پزشکی در بروز این بی‌حالی دخیل هستند. در ادامه این مطلب به معرفی دلایل بی‌حالی و خستگی دائمی در بدن می‌پردازیم.
به گزارش اول فارس ، آیا احساس می کنید همیشه خسته هستید؟ آیا در بیدار ماندن در طول سریال های کمدی در ساعات پربیننده مشکل دارید؟ بسیاری از ما می دانیم که خستگی چگونه است، به خصوص زمانی که سرماخوردگی ، آنفولانزا ، یا برخی عفونت های ویروسی دیگر داریم. اما زمانی که کمبود انرژی و خستگی مداوم دارید ، ممکن است وقت آن رسیده باشد که با پزشک مشورت کنید.
خستگی چیست؟
خستگی یک احساس مداوم، دائمی و محدود کننده است. بعضی افراد خستگی غیر قابل توضیح، مداوم و عودکننده دارند. این شبیه احساسی است که در هنگام ابتلا به آنفولانزا یا خواب زیاد داشته اند . اگر دچار خستگی مزمن یا بیماری عدم تحمل فعالیت سیستمیک (SEID) هستید، ممکن است صبح از خواب بیدار شوید ولی انگار نخوابیده اید. یا ممکن است نتوانید در محل کار یا در خانه فعال باشید. ممکن است حتی برای مدیریت امور روزانه خود شدیدا احساس خستگی و بی حالی کنید.
در بیشتر موارد، دلیلی برای خستگی وجود دارد. ممکن است رینیت آلرژیک ، کم خونی ، افسردگی ، فیبرومیالژیا ، بیماری مزمن کلیوی ، بیماری کبد ، بیماری ریوی ( COPD )، عفونت باکتریایی یا ویروسی، یا برخی از شرایط سلامتی دیگر باشد. در اینجا به برخی از علل رایج خستگی و نحوه رفع آنها اشاره می کنیم.
آلرژی و خستگی
علائم
- خستگی
- سردرد
- خارش
- احتقان بینی
رینیت آلرژیک یکی از علل شایع خستگی مزمن است که اغلب به راحتی قابل درمان و خود مدیریتی است. برای تشخیص، پزشک علائم شما را ارزیابی می کند. همچنین از طریق یک تاریخچه یا آزمایش دقیق متوجه می‌شود که آیا آلرژی شما توسط گرده‌ها، حشرات (کنه‌های گرد و غبار یا سوسک)، شوره حیوانات، کپک‌ها، تغییرات آب و هوا یا چیز دیگری ایجاد می‌شود.
یکی از راه‌های کاهش علائم رینیت آلرژیک ،از جمله خستگی، انجام اقداماتی برای جلوگیری از ایجاد آلرژی است. علاوه بر این، داروی مناسب می تواند به رفع علائم کمک کند.
داروهایی که می توانند به رفع آلرژی کمک کنند
- استروئیدهای بینی
- آنتی هیستامین های خوراکی
- آنتی هیستامین های بینی
- اصلاح کننده های لکوترین
- تثبیت کننده های ماست سل
واکسن های آلرژی ،ایمونوتراپی، ممکن است در موارد شدید کمک کند. واکسن های آلرژی برای اثربخشی زمان می برد و معمولاً در یک دوره ۳ تا ۵ ساله تجویز می شوند.
کم خونی و خستگی
علائم
- خستگی
- سرگیجه
- احساس سرما
- گیجی
برای زنان در سنین باروری، کم خونی یکی از علل شایع خستگی است. این امر به ویژه برای زنانی که سیکل های قاعدگی سنگین، تومورهای فیبروم رحمی یا پولیپ رحم دارند، صادق است .
کم خونی وضعیتی است که در آن شما گلبول های قرمز کافی ندارید. ممکن است به دلایل زیادی اتفاق بیفتد. به عنوان مثال، ممکن است نتیجه هموروئید یا مشکلات گوارشی مانند زخم ، باشد. داروهای ضد التهابی غیراستروئیدی ( NSAIDs ) مانند ایبوپروفن یا آسپرین نیز می توانند منجر به مشکلات گوارشی و خونریزی شوند. سایر علل کم خونی شامل کمبود آهن، اسید فولیک یا ویتامین B12 است. بیماری های مزمن مانند دیابت یا بیماری کلیوی نیز می توانند باعث کم خونی شوند .
برای تایید تشخیص کم خونی، پزشک برای شما درخواست آزمایش خون می دهد. اگر کمبود آهن دلیل خستگی شما باشد، درمان ممکن است شامل مکمل های آهن باشد. همچنین می توانید غذاهای غنی از آهن مانند اسفناج، بروکلی و گوشت قرمز را به رژیم غذایی خود اضافه کنید تا علائم را کاهش دهید. ویتامین C همراه با وعده های غذایی یا با مکمل های آهن می تواند به جذب بهتر آهن و بهبود علائم کمک کند.
افسردگی، اضطراب و خستگی
علائم
- غم و اندوه
- احساس ناامیدی
- بی ارزشی و درماندگی
- خستگی
گاهی اوقات، افسردگی یا اضطراب ریشه خستگی مزمن است. افسردگی دو برابر بیشتر از مردان بر زنان تأثیر می گذارد و اغلب در خانواده ها دیده می شود. معمولاً بین سنین ۱۵ تا ۳۰ سالگی شروع می شود.
افسردگی پس از زایمان ممکن است پس از تولد نوزاد اتفاق بیفتد. برخی از افراد در زمستان دچار اختلال عاطفی فصلی می شوند که با احساس خستگی و اندوه همراه است. افسردگی اساسی نیز بخشی از اختلال دوقطبی است .
با افسردگی، ممکن است بیشتر روز در خلق و خوی افسرده باشید. ممکن است علاقه کمی به فعالیت های عادی داشته باشید. همراه با احساس خستگی، ممکن است زیاد یا خیلی کم غذا بخورید، زیاد یا کم بخوابید، احساس ناامیدی و بی ارزشی کنید و علائم جدی دیگری داشته باشید.
علائم اضطراب ممکن است شامل موارد زیر باشد:
- تحریک پذیری
- مشکل خواب
- نگرانی بیش از حد
- احساس «هوشیار بودن» در بیشتر مواقع
- احساس عذاب قریب الوقوع
- عصبی بودن
اگر افسرده هستید یا علائم منظم اضطراب دارید ، با پزشک خود صحبت کنید و یک معاینه فیزیکی انجام دهید . اگر هیچ دلیل فیزیکی برای افسردگی یا اضطراب وجود نداشته باشد، پزشک ممکن است با شما در مورد گزینه های درمانی صحبت کند و ممکن است شما را برای ارزیابی روانشناختی به روانپزشک یا روانشناس ارجاع دهد.
عفونت ویروسی یا باکتریایی و خستگی
علائم
- خستگی
- تب
- درد سر
- بدن درد
خستگی می تواند از علائم عفونت های مختلف از آنفولانزا گرفته تا HIV باشد. اگر عفونت دارید، احتمالاً علائم دیگری مانند تب، درد سر یا بدن، تنگی نفس یا کاهش اشتها را خواهید داشت. (بسته به عفونتی که دارید متفاوت خواهند بود.)
عفونت هایی که ممکن است باعث خستگی شوند عبارتند از:
- آنفولانزا
- مونونوکلئوز
- کووید-۱۹
- سیتومگالوویروس
- هپاتیت
- اچ‌آی‌وی
- پنومونی
درمان عفونت اغلب خستگی شما را از بین می برد. اما برخی از عفونت ها، از جمله مونونوکلئوز و کووید-۱۹، می توانند منجر به خستگی طولانی مدت شوند.
فیبرومیالژیا و خستگی
علائم
- خستگی مزمن
- درد عمیق عضلانی
- نقاط حساس دردناک
- مشکلات خواب
- اضطراب
- افسردگی
فیبرومیالژیا یکی از شایع‌ترین علل خستگی مزمن و دردهای اسکلتی عضلانی، به ویژه در زنان است. فیبرومیالژیا و سندرم خستگی مزمن اختلالاتی جداگانه اما مرتبط در نظر گرفته می شوند. آنها یک علامت مشترک دارند: خستگی شدید که به شدت در زندگی افراد اختلال ایجاد می کند.
با فیبرومیالژیا ، گاهی احساس میکنید هرچقدر بخوابید هرگز خستگی شما برطرف نمی شود. گاهی خواب شما با بیداری مکرر مختل شود. خستگی مداوم در طول روز همراه با فیبرومیالژیا اغلب باعث می شود افراد به اندازه کافی ورزش نکنند. که باعث کاهش آمادگی جسمانی می شود. همچنین می تواند منجر به مشکلات مربوط به خلق و خو شود. بهترین راه برای جبران این اثرات این است که سعی کنید بیشتر ورزش کنید. ورزش فواید فوق العاده ای برای خواب، خلق و خو و خستگی دارد.
اگر شنا (یا هر ورزش متوسط) را برای کاهش خستگی امتحان می کنید، به آرامی شروع کنید. همانطور که به فعالیت بدنی اضافه عادت کردید، می توانید زمان خود را در استخر یا باشگاه افزایش دهید. یک زمان منظم برای ورزش تعیین کنید. از زیاده روی در آن خودداری کنید که می تواند بر خستگی شما بیفزاید.
آلرژی غذایی، عدم تحمل غذایی و خستگی
علائم
- خواب آلودگی
- خستگی مداوم
اگرچه قرار است غذا به شما انرژی بدهد، تحقیقات پزشکی نشان می دهد که عدم تحمل غذایی پنهان – یا آلرژی – می تواند برعکس عمل کند. در واقع، خستگی ممکن است یک علامت هشدار اولیه از عدم تحمل غذایی یا آلرژی غذایی باشد. مانند بیماری سلیاک ، که در آن نمی‌توانید گلوتن را هضم کنید .
از پزشک خود در مورد رژیم حذفی بپرسید. این رژیم غذایی است که در آن غذاهای خاص مرتبط با علائم مختلف، از جمله خواب‌آلودگی را در عرض ۱۰ تا ۳۰ دقیقه پس از خوردن آنها، برای مدت زمان معینی حذف میکنید تا ببینید آیا تفاوتی ایجاد می‌کند یا خیر. همچنین می توانید با پزشک خود در مورد آزمایش آلرژی غذایی صحبت کنید – یا روی یک آزمایش خانگی مانند ALCAT تمرکز کنید که ممکن است به شما در شناسایی غذاهای آزاردهنده کمک کند.
بیماری قلبی و خستگی
علائم
- خستگی ناشی از فعالیتی که آسان است
اگر بعد از فعالیتی که قبلاً آسان بود خسته شده اید – برای مثال، بالا رفتن از پله ها – ممکن است وقت آن رسیده باشد که با پزشک خود در مورد احتمال بیماری قلبی صحبت کنید . بیماری قلبی عامل اصلی مرگ و میر در زنان است. اگر خستگی شما به قلب شما مربوط می شود ، داروها یا درمان ها معمولاً می توانند به رفع مشکل، کاهش خستگی و بازیابی انرژی شما کمک کنند.
آرتریت روماتوئید و خستگی
علائم
- خستگی
- سفتی مفاصل در صبحگاه
- درد مفاصل
- مفاصل ملتهب
آرتریت روماتوئید (RA)، یک نوع آرتریت التهابی ، یکی دیگر از دلایل خستگی مفرط است. از آنجایی که آسیب مفاصل می تواند منجر به ناتوانی شود، درمان زودهنگام و تهاجمی بهترین روش برای آرتریت روماتوئید است.
داروهایی که ممکن است در اوایل آرتریت روماتوئید خفیف استفاده شوند عبارتند از:
- داروهای ضد التهابی غیر استروئیدی (NSAIDs)
- داروهای ضد روماتیسمی اصلاح کننده بیماری (DMARDs)
سایر داروهای مورد استفاده در اشکال جدی‌تر این بیماری ها شامل درمان‌های ضد سیتوکین ، و نیز تزریقات و سایر اشکال درمان است.
سایر اختلالات خودایمنی مانند لوپوس و بیماری شوگرن نیز ممکن است باعث خستگی شوند.
اختلالات خواب
علائم
- خستگی مزمن
- احساس خستگی پس از بیدار شد
- خروپف
اختلالات خواب شرایطی هستند که خواب آرام را مختل کرده یا از آن جلوگیری می کنند. این می تواند بر سلامت و کیفیت زندگی شما تأثیر بگذارد، بنابراین مهم است که به علائم و نشانه ها توجه کنید.
آپنه خواب
یکی از شایع ترین اختلالات خواب است. اگر شما یا همسرتان خروپف شدید دارید ممکن است دچار آپنه خواب شوید . بیش از یک سوم بزرگسالان حداقل چند شب در هفته خروپف می کنند. اما اگر خروپف تنفس شما را برای چند ثانیه متوقف کند ، ممکن است آپنه خواب باشد. آپنه انسدادی خواب باعث کاهش سطح اکسیژن خون می شود. به این دلیل که انسداد مانع از رسیدن هوا به ریه ها می شود . سطح پایین اکسیژن همچنین بر عملکرد قلب و مغز شما تأثیر می گذارد . گاهی اوقات، تنها سرنخ مبنی بر اینکه شما ممکن است آپنه خواب داشته باشید ، خستگی مزمن است.
اما آپنه خواب تنها یکی از بسیاری از اختلالات خواب است که باعث خستگی می شود. سایر انواع رایج عبارتند از:
- بی خوابی : شما نمی توانید در طول شب بخوابید.
- نارکولپسی : در طول روز احساس خواب آلودگی شدید می کنید و ممکن است ناگهان به خواب بروید.
- سندرم پاهای بیقرار (RLS): پاهای شما احساس ناراحتی می کنند و هنگام به خواب رفتن میل به حرکت دادن آنها دارید.
- اختلال رفتاری در خواب REM : شما رویاها را در خواب با صحبت کردن، راه رفتن یا تکان دادن بازوهای خود اجرا می کنید.
با پزشک خود در مورد بررسی خواب (پلی سومنوگرام) صحبت کنید تا متوجه شوید که آیا اختلال خواب دارید یا خیر. اگر اضافه وزن دارید وزن خود را کاهش دهید و اگر سیگار می کشید آن را متوقف کنید. هم چاقی و هم سیگار از عوامل خطر برای آپنه خواب هستند . خوابیدن به پهلو به جای پشت می تواند به توقف آپنه خفیف خواب کمک کند.
دیابت و خستگی
علائم
- خستگی مفرط
- افزایش تشنگی و گرسنگی
- ادرار بیشتر
- کاهش وزن غیرعادی
بروز دیابت نوع ۲ در کودکان و بزرگسالان در حال افزایش است اگر علائم دیابت نوع ۲ را دارید ، با پزشک خود تماس بگیرید و بخواهید آزمایش شود. در حالی که فهمیدن دیابت ممکن است ترسناک باشد، دیابت نوع ۲ را می توان با راهنمایی پزشک خود مدیریت کرد.
تیروئید کم کار (کم کاری تیروئید) و خستگی
علائم
- خستگی مفرط
- سستی
- احساس خستگی
- افسردگی
- عدم تحمل سرما
- افزایش وزن
مشکل ممکن است تیروئید کند یا کم کار باشد. این به عنوان کم کاری تیروئید شناخته می شود . تیروئید به تنظیم سرعت متابولیسم کمک می کند ، یعنی میزان مصرف انرژی در بدن.
بر اساس گزارش بنیاد تیروئید آمریکا، حدود ۱۷ درصد از کل زنان تا سن ۶۰ سالگی به اختلال تیروئید مبتلا خواهند شد و بیشتر آنها نمی دانند. شایع ترین علت یک اختلال خود ایمنی است که به نام تیروئیدیت هاشیموتو شناخته می شود . هاشیموتو غده را از تولید هورمون های تیروئید کافی برای عملکرد بدن به شکلی که باید باز می دارد. نتیجه کم کاری تیروئید یا متابولیسم کند است .آزمایش‌های خونی به نام‌های T3 و T4 هورمون‌های تیروئید را تشخیص می‌دهند.
خستگی مرتبط با سرطان
اگر سرطان برای شما تشخیص داده شده است ، خستگی اغلب بخشی از خود بیماری یا یک عارضه جانبی برخی درمان‌ها است. این احساس می تواند با انواع شایع سرطان (مانند سرطان ریه ، سرطان روده بزرگ یا سرطان سینه ) اتفاق بیفتد. با انواع نادرتر، مانند سرطان های مغز و نخاع؛ و با سرطان های خون ، که شامل لوسمی ، لنفوم و مولتیپل میلوم است.
اگر پس از استراحت بیشتر و ایجاد تغییرات دیگر در شیوه زندگی، خستگی شما کاهش نمی یابد، به پزشک خود مراجعه کنید و به او بگویید که چه احساسی دارید.
چه چیزی باعث خستگی “شما” می شود؟
بسیاری از بیماری‌های جسمی و روانی و همچنین عوامل سبک زندگی می‌توانند باعث خستگی شما شوند و تشخیص آن را سخت کند. در برخی موارد، ممکن است رفع آن ساده و آسان باشد، مانند مصرف کافئین قبل از خواب. اما علل دیگر، مانند بیماری قلبی یا COPD ، جدی هستند و ممکن است لازم باشد درمان طولانی مدت را فورا شروع کنید.
پزشک می‌تواند به شما کمک کند تا مشکلات سلامتی و همچنین رژیم غذایی، ورزش و سایر عادات سبک زندگی را بررسی کنید تا علت آن را به صفر برسانید و به شما در مسیر بهبودی کمک کنید.
چرا بعد از غذا خوردن احساس خستگی می‌کنیم؟
افسردگی یکی از دلایل بروز خستگی دائمی است و اغلب افرادی که افسرده هستند بی‌حالی مزمن را تجربه می‌کنند.
خستگی تعبیر می‌شود اما باید بگوییم که بی‌حالی کاملاً با خستگی و خواب‌آلود بودن متفاوت است. هر شخصی در مقطعی از روز احساس خستگی می‌کند که این مسئله معمولاً با کمی استراحت و یا چند شب خواب خوب برطرف خواهد شد. همچنین برخی افرادی که احساس خواب‌آلودگی می‌کنند نیز بعد از انجام یک فعالیت بدنی یا تمرین ورزشی حس نشاط و سرحالی خواهند داشت. بنابراین اگر فردی دارای خواب کافی است، مواد غذایی مناسبی دریافت می‌کند و رژیم صحیحی دارد و همچنین به‌طور منظم فعالیت ورزشی انجام می‌دهد اما بازهم احساس می‌کند که کارایی، تمرکز و انگیزه لازم در حد طبیعی را ندارد، احتمالاً درگیر شرایطی است که باید موردبررسی قرار گیرد.
علائم بی‌حالی
بی‌حالی می‌تواند باعث بروز دامنه وسیعی از علائم فیزیکی، ذهنی و عاطفی از قبیل موارد زیر شود:
- خستگی، خواب‌آلودگی و بی‌حالی مزمن
- بلوکه شدن ذهنی(عدم توانایی در انجام برخی فعالیت‌های ذهنی و مشکل در فراخوانی و به یادآوری یک موضوع خاص)
- فقدان انگیزه
- سردرد
- سرگیجه
- ضعف عضله
- آهسته شدن عکس‌العمل و واکنش
- تصمیم‌گیری ضعیف
- متغیر بودن خلق‌وخو
- نقص در هماهنگی بین دست و چشم
- کاهش یا ضعف در عملکرد سیستم ایمنی
- دید تار
- مشکلات حافظه کوتاه‌مدت
- تمرکز ضعیف
بی‌حالی مربوط به سبک زندگی
عوامل رایج سبک زندگی که می‌توانند باعث بروز بی‌حالی شوند عبارت‌اند از:
- کمبود خواب
- خواب زیاد
- مصرف الکل و مواد مخدر
- اختلالات خواب
- نداشتن تحرک و ورزش و رفتار نشسته
- رژیم غذایی نامناسب
بی‌حالی مربوط به محل کار
عوامل رایج که باعث بروز خستگی مرتبط با محل کار می‌شوند عبارت‌اند از:
شیفت کاری
بدن و طبیعت ما طوری طراحی شده که لازم است در طول شب بخوابیم. بنابراین ساعت درونی و یا ساعت زیستی بدن یک فرد شب‌کار ممکن است دچار اختلال و اشتباه شود. چراکه او در حال فعالیت درزمانی است که بدن او برای خوابیدن در آن ساعات برنامه‌ریزی شده است.
تمرینات محل کار نامناسب
این گزینه می‌تواند ساعت کاری طولانی، کار فیزیکی سخت، ساعات کاری نامرتب(مثل شیفت‌های چرخشی)، محیط کاری پر از استرس، کار به‌تنهایی(تنها کار کردن) یا کار ملالت‌بار را در بر بگیرد.
استرس محل کار
این گزینه می‌تواند دامنه‌ی وسیعی از عوامل را شامل شود مثل نارضایتی شغلی، حجم کار بالا، درگیری با رئیس یا همکاران، تهدید امنیت شغلی و یا سایر عوامل از این قبیل.
سوزاندن سایر فرصت‌ها
این گزینه به معنی تلاش بیش‌ازحد در یک بخش از زندگی است که باعث غفلت از سایر بخش‌های زندگی می‌شود. این اتفاق نیز باعث بروز احساس “خارج از بالانس بودن زندگی” می‌شود.
نظرات