نحوه محاسبه سن بارداری، چند ماهه هستید؟

اول فارس | سلامت وخانواده : محاسبه سن بارداری از نظر علمی، بر اساس هفته و تریمستر (سه ماهه) می‌باشد. اصلا چیزی به عنوان “ماه ” از نظر علمی کاربرد ندارد. به همبن دلیل مرجع علمی دقیق و مشخصی هم جهت تعیین ماه‌های بارداری وجود ندارد. حتی در منابع و سایت‌های خارجی، تفاوت‌هایی از نظر حساب کردن “ماه بارداری ” مشاهده کردم.

کل بارداری ۲۸۰ روز (۴۰ هفته / ۹ ماه و ده روز) هست. (از روز لقاح، نه از روز اول پریود).

اما اصولا در علم زنان و مامایی از روز اول پریود حساب میکنن و به همین دلیل بارداری میشه ۴۲ هفته! (که در واقع ۲ هفته اولش باردار نیستید).

چرا پزشکان و ماماها، بارداری را از روز اول پریود حساب می‌کنند؟

چون زمان دقیق تخمک گذاری شخص را نمی‌دانیم؛ و هم چنین نمی‌شود برای هر شخص، یک روز خاص تخمک گذاری را در نظر گرفت! مثلا برای لیلا خانم، از روز ۱۱ سیکل بارداری را حساب کنیم، و برای مریم خانم، روز ۱۷ را؟! هم چنین دقیقا نمی‌دانیم در کدام رابطه و در چه روزی، لقاح صورت گرفته. خیلی از خانم‌ها به اشتباه فکر می‌کنند روز نزدیکی شان، همان روز لقاح است. اما همیشه اینطور نیست. چون ممکن است نزدیکی شما در روز ۹ سیکل تان باشد و تخمک گذاری و لقاح در روز ۱۴ اتفاق بیفتد. (با همان اسپرم ۴-۵ روز پیش).

هفته

که از اولین روز آخرین پریود حساب میشه. تمام اعمال مامایی و پزشکان بر مبنای همین “هفته” هست. پس سعی کنید همیشه از اول سن بارداری تان را به “هفته ” در نظر گرفته و بیان کنید. “سن واقعی جنینی ” همیشه دو هفته عقب‌تر از ” سن بارداری بر اساس تاریخ پریود” می‌باشد. مثلا در واقع، خانمی که در هفته ۴۲ بارداری به سر می‌برد، سن جنینی اش ۴۰ هفته است. یعنی از لقاح ۴۰ هفته و ۱۰ روز گذشته و بارداری به اتمام رسیده است.

تریمستر (سه ماهه)

کل بارداری از روز اول پریود، ۴۲ هفته است که به طور قراردادی به سه تا تریمستر (سه ماهه) تقسیم شده:

سه ماهه اول: از صفر تا ۱۴ هفته (۲ هفته اول در واقع باداری وجود نداشته)

سه ماهه دوم: ۱۴ تا ۲۸ هفته

سه ماهه سوم: ۲۸ تا ۴۲ هفته

ماه

اکثر خانم‌ها سوال میکنن که “من در ماه چندم بارداری م هستم؟ “

تقسیم بندی بصورت “ماه” ارزش بالینی برای ماما و پزشک ندارد. فقط جهت اطلاع شما، و برای رسیدن به پاسخ این سوالات، ماه‌های بارداری رو محاسبه کردم. ولی هم چنان یادتون باشه که ارزش “ماه” خیلی کمتر از ” هفته ” است و ما اصلا با سیستم “ماه چندم بارداری” کاری نداریم. پس موقع شرح حال دادن، فقط هفته‌ها در ذهنتون باشه.

پزشکان از روش‌های مختلفی برای تعیین بارداری شما استفاده می‌کنند. رایج‌ترین این روش‌ها سونوگرافی است که اندازه ساک بارداری و ارتفاع بین سر و عضله سرین برای تعیین سن جنین و بارداری استفاده میشود. سایر روش‌های تعیین کننده سن بارداری به طور تقریبی از چند روش محاسبه میشود که شامل:

• آخرین روز قاعدگی (LMP)
•  آزمایش خون HCG
•  روش سونوگرافی
•  روش اندازه گیری ارتفاع رحم

۱. تعیین سن بارداری با روش LMP

سن بارداری یا سن جنین از روز اول آخرین دوره قاعدگی مادر محاسبه می‌شود. از آنجا که تاریخ دقیق بارداری مشخص نیست، اولین روز از آخرین دوره قاعدگی برای اندازه گیری سن نوزاد استفاده می‌شود.

با استفاده از اولین روز آخرین قاعدگی شما، سن بارداری را مشخص میکنند (بعلاوه یا منهای ۲ هفته) پزشک ۲۸۰ روز را به اولین روز آخرین پریود شما اضافه میکند و زمان زایمان شما مشخص میشود. این عدد همیشه درست نیست. اما شاخص خوبی از اندازه جنین خواهد بود.

بعضی از زنان ترجیح می‌دهند حاملگی خود را از روزی که تخمک گذاری می‌کنند، اندازه گیری کنند (زمان تخمک گذاری | تخمک گذاری چند روز است؟). این تاریخ تخمینی معمولا حدود دو هفته پس از اولین روز LMP می‌باشد.

محاسبه سن بارداری

در بارداری معمولی: برای یک زن با یک دوره منظم، بارداری معمولا حدود ۱۱ تا ۲۱ روز پس از اولین روز از آخرین دوره اتفاق می‌افتد. اکثر زنان تاریخ دقیق بارداری را نمی‌دانند، زیرا به زمان تخمک گذاری بستگی دارد. بنابراین، تاریخ بارداری آن‌ها صرفا برآوردی است که بر اساس اولین روز از آخرین دوره آن‌ها است.

موارد خاص: زنانی که به روش‌های خاص مانند‌ای وی اف یا لقاح آزمایشگاهی باردار می‌شوند، معمولا تاریخ دقیق تخمک گذاری را می‌دانند.

محاسبه تاریخ زایمان:

تاریخ تخمین زده شده برای زایمان (EDD یا EDC)، تاریخی است که در آن انتظار می‌رود زایمان به طور خود به خود رخ دهد. بر اساس آخرین سیکل قاعدگی، تاریخ تخمین زده شده برای زایمان حدود ۴۰ هفته بعد از اولین روز آخرین قاعدگی است. این فقط یک تخمین است، زیرا تنها حدود ۵ درصد از نوزادان در تاریخ تخمین زده شده به دنیا می‌آیند. دقت تاریخ بدست آمده از این روش، به دقت یادآوری مادر از تاریخ قاعدگی خود، فرض گرفتن منظم بودن سیکل قاعدگی ۲۸ روزه و اینکه تخمک‌گذاری و لقاح ۱۴ روز بعد از شروع قاعدگی رخ داده است، بستگی دارد.

استفاده از اولین روز آخرین سیکل قاعدگی که در علم پزشکی به آن LMP گفته می‌شود، برای تخمین تاریخ زایمان ممکن است طول مدت بارداری را زیادتر از مقدار واقعی برآورد کند و می‌تواند بیشتر از ۲ هفته خطا داشته باشد.

۲. تعیین سن بارداری با آزمایش بتا یا HCG

HCG در خون همه زنان باردار یافت میشود. در غربالگری نقص سیستم ایمنی جنین که در هفته پانزدهم بارداری تا هفته بیستم بارداری انجام میشود این هورمون در خون مشاهده میشود. خیلی از پزشکان در همان جلسات اول تقاضای این آزمایش خون را میکنند.

در طول سه هفته اول بارداری، رنج HCG سرم ۵ تا ۵۰ است. در هفته چهارم بارداری، این هورمون در محدوده ۱۰ تا ۴۲۵ و در هفته پنجم بارداری بین ۱۹ تا ۷۳۴۰ است. افزایش HCG ادامه می‌یابد تا در هفته دوازدهم بارداری به اوج خود یعنی ۲۸۸۰۰۰ میکروگرم بر دسی لیتر می‌رسد. محدوده وسیع این هورمون تعیین سن دقیق بارداری را مشکل میکند. اما این آزمون در تعیین حاملگی چندقلو بسیار موثر است. بیش از یک جنین در حال رشد در بدن به معنی بالاتر بودن HCG از حد معمول است، که می‌تواند نیاز به تست بیشتر، از جمله سونوگرافی است.

۳. تعیین سن بارداری با سونوگرافی

در این روش از امواج صوتی استفاده کرده که از بدن عبور میکند وتصاویری را از داخل شکم در صفحه مانیتور نشان میدهند. در این تصاویر سن بارداری با استفاده از ساک بارداری محاسبه میشود. اگر سونوگرافی بعد از هفته ششم بارداری انجام شود، طول سر تا انتهای جنین برای تعیین سن بارداری به ۶ هفته اضافه میشود.

برای مثال:

اگر این طول برابر ۲۱ میلی متر باشد، سن بارداری شما ۹ هفته است (۶ هفته بارداری + ۲۱ روز که مساوی با ۹ هفته میشود).

اگرسونوگرافی قبل از هفته ششم بارداری اتفاق بیافتد، سن بارداری بر اساس سایر فاکتور‌ها از قبیل اندازه جنین و تکامل ساک حاملگی است. ساک بارداری از هفته چهارم بارداری قابل اندازه گیری است.

نوزاد را می‌توان از هفته ۵ یا ۶ پس از آخرین دوره قاعدگی مادر اندازه گیری کرد. اندازه گیری نوزاد با استفاده از سونوگرافی در اوایل بارداری دقیق‌تر است. بهترین زمان برآورد سن بارداری با استفاده از سونوگرافی بین هفته هشتم و هجدهم بارداری است. دقیقترین روش تعیین سن بارداری، استفاده از روز اول آخرین دوره قاعدگی زن با استفاده از آزمایش اولتراسوند است.

ماه‌های بارداری

۱. یک ماه تمام/ ۳۰ روز: ۴ هفته و ۲ روز

۲. دو ماه تمام/۶۰ روزاز لقاح: ۸ هفته و ۴ روز

۳. سه ماه تمام / ۹۰ روز: ۱۲ هفته و ۶ روز

۴. چهار ماه تمام / ۱۲۰ روز: ۱۷ هفته و ۱ روز

۵. پنج ماه تمام / ۱۵۰ روز: ۲۱ هفته و ۳ روز

۶. شش ماه تموم / ۱۸۰ روز: ۲۵ هفته و ۵ روز

۷. هفت ماه تموم / ۲۱۰ روز: ۳۰ هفته

۸. هشت ماه تموم / ۲۴۰ روز: ۳۴ هفته و ۲ روز

۹. نه ماه تموم / ۲۷۰ روز: ۳۸ هفته و ۴ روز.

چون بارداری ۹ ماه و ۱۰ روزه: یعنی ۳۸ هفته و ۴ روز + ۱۰ روز = ۴۰ هفته تمام.

برای زایمان طبیعی: معمولا از ۳۸ هفته منتظر درد‌های زایمان طبیعی هستیم.

برای سزارین: معمولا اجازه میدن ۳۸ هفته پر بشه وداخل هفته ۳۹ وقت سزارین میدن (مثلا ۳۸ هفته و ۱ روز…۲ روز.۳ روز …)