به مناسبت هفته میراث فرهنگی، نمایش جام زرّین خشایارشا از هگمتانه در موزه تخت جمشید پیوند شایسته ای بین مردم دو استان کشور را رقم زده است.
به گزارش اول فارس ، این جام زرّین با همکاری معاونت میراث فرهنگی وزارت و اداره کل استان فارس، اداره کل موزه ها، موزه ملّی ایران باستان و پایگاه میراث جهانی تخت جمشید از ۲۹ اردیبهشت به مدت یکماه در موزه تخت جمشید برای عموم مردم به نمایش گذاشته شده است و هر روز قابل بازدید است.
جام زرین خشایارشا:
این جام زرین که احتمالاً از هگمتانۀ باستان (همدان امروزی) کشف شده، دارای طرح زورقی، دهانۀ باز، لبههای برگشته، تزئینات گیاهی و سطحی شیاردار است؛ آرایه هایی که از شاخصه های ظروف تجملاتی و ارزشمند دورۀ هخامنشی به شمار میروند.
تزئینات برجستۀ این ظرف به منظور مشاهده از بیرون برجسته کار شده اند. در کف ظرف گل رُزتی با دوازده پر و در اطراف ظرف بیست و یک شیار به مانند یک رُزت بزرگ به تصویر کشیده شده اند.
در حاشیۀ زیر لبه این ظرف کتیبهای به سه زبان، پارسی باستان، عیلامی و بابلی هخامنشی کنده کاری شده است که معنای آن: متن کتیبه: «خشیارشا، شاه، بزرگ».
ارتفاع: ۱۱.۴۳ سانتیمتر
قطر: ۲۰.۳۲ سانتیمتر
وزن: ۱.۴۰۷ کیلوگرم
این جام حکایت از فناوری و هنر بی‌نظیر ایرانیان در زمینه جواهرسازی دارد، احتمالاً از هگمتانۀ باستان (همدان امروزی) کشف شده و نمادی از ارزش‌ها، فرهنگ و تمدن بی‌نظیر هخامنشیان همراه با طرح‌های زیبا و هنرمندانه در دوره حاکمت خشیارشا است. در حاشیۀ گردن این ظرف کتیبه ای به سه زبان، فارسی باستان، عیلامی هخامنشی و بابلی هخامنشی قرار گرفته دارد.
خشایارشا در ساخت زیرساخت های سرزمین ایران نقش مهمی ایفا کرد. او دستور بازسازی و گسترش مجموعه بناهای تخت جمشید، پایتخت سنّتی هخامنشی را صادر کرد. مجموع اقدامات باشکوه وی، تخت جمشید را به نماد قدرت، ثروت و شکوه فرهنگی ایران تبدیل کرد.
خشایارشا، شاه قدرتمند هخامنشی، در حدود سال ۵۱۹ پیش از میلاد در خاندان پرقدرت هخامنشیان به دنیا آمد. او فرزند داریوش بزرگ و ملکه آتوسا بود و از همان دوران کودکی برای ایفای نقش رهبری در امپراتوری ایران آماده شد.
خشایارشا از کودکی آموزشهای گسترده ای در استراتژی نظامی، حکومتداری و سنت های غنی فرهنگی و مذهبی ایران فرا گرفت. به عنوان پسر پادشاه، او روند حکمرانی پدرش را از نزدیک مشاهده کرد و تجربه ارزشمندی در ادارۀ بخش های گسترده تحت کنترل ایران، از مصر تا هند، به دست آورد. این آمادگی به خشایارشا کمک کرد تا زمانی که در سال ۴۸۶ پیش از میلاد پس از مرگ داریوش به قدرت رسید، به خوبی از عهده امور برآید.
یکی از اولین اقدامات مهم خشایارشا به عنوان پادشاه، سرکوب سریع یک شورش در مصر بود که در اواخر دوران حکومت پدرش آغاز شده بود. او با بسیج ارتشی عظیم به دلتای نیل لشکرکشی کرد و به سرعت کنترل پارس را بر این منطقه بازگرداند.
با تثبیت سلطه شاهنشاهی هخامنشی بر مصر، خشایارشا توجه خود را به دولت شهرهای یونانی معطوف کرد که از شورش اولیه ایونیا علیه حکومت هخامنشی حمایت کرده بودند. در سال ۴۸۰ پیش از میلاد، او تهاجمی گسترده به سرزمین یونان آغاز نمود و ارتش و ناوگان عظیمی را از طریق هلسپونت به قلمرو یونانی هدایت کرد. این حملۀ نظامی به عنوان دومین تهاجم ایرانیان به یونان شناخته می شود و به یکی از مشهورترین درگیری های جهان باستان تبدیل شد.
بیشتر بخوانید:
کشف کتیبۀ سنگی خشایارشاه به خط هخامنشی در تخت جمشید
واقعیت جالبی که ایرانیان بدانند داریوش کبیر چگونه «فرعون» مصر شد
خشایارشا همچنین در زمینه معماری و توسعه زیرساخت های شاهنشاهی نقش مهمی ایفا کرد. او دستور بازسازی و گسترش مجموعه کاخ های سلطنتی در تخت جمشید، پایتخت سنتی امپراتوری هخامنشی را صادر کرد. این اقدام باشکوه، تخت جمشید را به نماد قدرت، ثروت و پیچیدگی فرهنگی ایران تبدیل کرد.
افزون بر این، خشایارشا به ابتکارات مذهبی و فرهنگی توجه ویژه ای داشت و از اهورامزدا، بزرگترین ایزد آیین مزدیسنا، دین غالب در امپراتوری ایران، حمایت کرد. در زمان سلطنت او، آتشکده ها و اماکن مذهبی متعددی در سرتاسر قلمرو هخامنشیان ساخته شد.
با وجود دستاوردهای چشمگیر خشایارشا، دوره فرمانروایی او فاقد چالش نبود. در سال ۴۶۵ پیش از میلاد، پس از حکمرانی تقریبا ۲۱ ساله، او توسط اعضای دربار خود به قتل رسید. پسر او، اردشیر اول، جای او را بر تخت سلطنت هخامنشیان گرفت.
میراث خشایارشا به عنوان یکی از قدرتمندترین و تأثیرگذارترین حاکمان جهان باستان غیرقابل انکار است. مبارزات نظامی، پروژه های معماری و ابتکارات مذهبی او جایگاه برجسته او را در تاریخ تثبیت کرده است. اگرچه تهاجم او به یونان با شکست مواجه شد، اما دوره سلطنت خشایارشا اوج گسترش و توسعه فرهنگی امپراتوری هخامنشی به شمار می رود.
نظرات