نکات بسیار مهم نحوه دارو دادن به کودکان که باید بدانید

کودکان در زمان بیماری معمولا لجباز هستند و از خوردن دارو خودداری می کند، به همین دلیل والدین باید از ترفندهای ساده اما کاربردی برای دارو دادن به کودک استفاده کنند.

ترفند ساده برای دارو دادن به کودک
همه ما در کودکی طعم و مزه تلخ و گچی آنتی بیوتیک ها و چرک خشک کن ها را به یاد داریم. این امر طبیعی بود که با دیدن بطری صورتی دارو شروع به دویدن و پنهان شدن می کردیم و در نهایت پس از دقایقی مقاومت خسته می شدیم و گریه کنان مجبور به خوردن دارو می شدیم.

همین امر سبب استرس والدین هنگام دادن دارو نیز می شد اما حال که خودمان پدر مادر شده ایم لازم است با رعایت ترفندهایی دارو را بدون دغدغه کودکی مان به آن ها بدهیم. در این قسمت از نمناک به معرفی این ترفند ها از زبان یک پزشک اطفال می پردازیم تا زین پس با خیالی راحت به کودک دارو بدهید.

روش هایی ساده برای دادن دارو به کودک
1. به کودک حق انتخاب دهید :
هنگامی که کودک بیمار می شود احساس و رفتارش خارج از کنترل می شود بنابراین به او کمک کنید تا حق انتخاب داشته باشد در حالی که مصرف دارو انتخابی نیست به آن ها گزینه های ساده ای برای انتخاب پیشنهاد دهید:

• نحوه مصرف دارو (از طریق سرنگ یا فنجان)

زمان مصرف دارو ( قبل و یا بعد از لباس پوشیدن)

• مکان مصرف دارو (در میز آشپزخانه یا هنگام تماشای تلویزیون )

ممکن است کودک ترجیح دهد دارو را به تنهایی و یا با کمک والدین مصرف کند. صرف نظر از انتخاب کودک او را تحت نظارت داشته باشید.

۲. اجتناب از خفگی کودک از طریق دارو:
توجه داشته باشید کودک چه مقدار دارو می تواند قورت دهد زیرا در غیر اینصورت سبب می شود دارو در گلویش بپرد. گاهی نیز مجبورید دارو را به بخش های کوچک تری تقسیم کنید.

هنگام دارو دادن به کودکان و نوزادان دقت کنید که دارو را به سمت گونه، پشت یا کنار زبانش تخلیه کنید و سپس صبر کنید تا قبل از تخلیه دارو از دهانش آن را ببلعد. همچنین زمانی که به کودک دارو می دهید او را در حالت عمودی یا نشسته قرار دهید تا به گلویش نپرد.

۳. به کودک علت دارو خوردن را توضیح دهید:
اگر کودک به قدری بزرگ شده است که متوجه حرف شما شود به او توضیح دهید که چرا باید دارو بخورد. طبق گفته فردی که اخیرا پرستار خواهر زاده ۴ ساله اش بود :او به دلیل عفونت گوش مجبور به مصرف آنتی بیوتیک بود. هنگامی که بطری صورتی دارو را سمتش می بردم از خوردن دارو امتناع می کرد و می گفت:اوه، حال بهم زن است. به همین دلیل از او پرسیدم آیا می دانی به چه علت باید دارو بخوری؟ و او در پاسخ شانه ای بالا انداخت. به او توضیح دادم که دارو به بهبودی گوشش کمک می کند و می تواند پس از آن به کودکستان برود و با بچه ها بازی کند.

صحبت ما ترفندی است که کودک با خوردن دارو متقاعد شود.

۴. مثبت باشید:
شرایط را با رفتاری مثبت تحت کنترل خود درآورید. فراموش نکنید که کودک را به خاطر خوردن دارو بدون هیچ مقاومتی تحسین کنید. کودک باید متوجه شود که دارو خوردن تنبیه نیست. توجه داشته باشید که او را برای دارو خوردن تهدید نکنید.

۵. به کودک جایزه بدهید:
کودکان در سن مدرسه با تحسین کردن انگیزه پیدا می کنند. برای کودک خود نموداری تهیه کنید تا با هر بار خوردن دارو بدون مقاومت برچسب ستاره ای دریافت کند. همچنین می توانید تعیین کنید که با چند بار دریافت برچسب موفق به کسب جایزه خواهد شد.

۶. طعم دهنده ای خوشمزه به دارو اضافه کنید :
قبل از دریافت دارو از داروخانه از دارو ساز بپرسید آیا می تواند داروهایی با طعم گیلاس، انگور، موز و هندوانه را جایگزین کند یا خیر. اگر کودک را نیز در انتخاب سهیم کنید بهتر است. این موضوع به مبحث کنترل نیز کمک می کند.

۷. داروهایی با فرمالیسیون شربت، کپسول و جویدنی انتخاب کنید:
با پزشک یا داروساز کودک درباره فرمول دارو صحبت کنید. گاهی داروها بصورت قرص های جویدنی یا بصورت کپسول هستند، شما می توانید محتویات آن را خارج و روی غذا بپاشید. گاهی نیز بصورت قرص هایی هستند که می توان آن ها را به تکه های کوچک تقسیم کرده تا کودک همراه غذا به راحتی آن را قورت دهد.

۸. دارو دادن به کودک را تبدیل به پروسه ای سرگرم کننده و خلاق کنید :
خلاق باشید! دوز مناسب دارو را توسط سرنگ یا فنجان های پلاستیکی درجه دار بررسی کنید اما این امر بدان معنا نیست که به همان شیوه نیز دارو را به کودک بدهید. ممکن این است کودک ترجیح دهد تا از قاشقی که شخصیت های کارتونی دارد یا حتی فنجان کوچک مورد علاقه اش برای خوردن استفاده کند. برای کودک نقش بازی کنید و مقداری از دارو را به عروسک و یا حیوان مورد علاقه اش بدهید.

۹. اگر ممکن است دارو را با غذای روزانه کودک مخلوط کنید :
تغییر دادن مزه دارو از طریق مخلوط کردن با شربت شکلاتی، سس پنکیک، پودینگ، سس سیب و ماست می تواند روشی موثر باشد. به جای مخلوط کردن نیز می توانید مقدار کمی از دارو را روی قاشق ریخته و آن را با ماست، سس شکلات و یا بستنی پوشش دهید. در نتیجه اولین چیزی که کودک مزه می کند یک میان وعده خوش مزه می باشد.

برخی از داروها را نمی توان با وعده های غذایی کودک مخلوط کرد پس لازم است درباره محدودیت این امر از پزشک یا داروساز سوال کنید. برخی دیگر از مخلوط کردن های پیشنهادی عبارتند از:

– برای کودکان بزرگ تر از طعم دهنده های شیرینی چون آبمیوه استفاده و برای نوزادان داخل شیشه شیر یا فنجان بریزید. این کار را تنها با موافقت پزشک انجام دهید.

– بین دارو و خوراکی مورد علاقه کودک تناوب ایجاد کنید به عنوان مثال، مقدار کمی از دارو را با توت فرنگی رسیده، کمی شکلات، ماست میوه ای و آبمیوه به کودک بدهید و این روند را تا زمانی که دوز دارو تمام نشده ادامه دهید.

۱۰. از پزشک او کمک بگیرید :
برخی از داروها می توانند به جای ۴ بار مصرف در روز، ۲ بار مصرف شوند. چنان چه با این امر مشکل دارید با پزشک او مشورت کنید.

• نکته :داروی کودک را در شیشه شیر به همراه مایع دیگر یا در فنجانی بزرگتر مخلوط نکنید زیرا او ممکن است نتواند تمام شیر را بخورد و یا به ناچار باید آن را بخورد، این امر غیر منطقی است.

آنچه که باید درباره ی دارو دادن به کودک خود بدانید :
1. مقدار مصرف دارو و جذب و دفع آن در کودکان، از بزرگسالان متفاوت است زیرا کبد و کلیه ها در کودکان، تکامل نیافته اند و ممکن است دچار مشکل در جذب و دفع دارو شوند. پس دوز دارو باید مطابق با دستور پزشک و با توجه به سن و وزن کودک به او داده شود.

۲. قطره ی ویتامین AD برای پیشگیری از نرمی استخوان و پیشگیری از کمبود ویتامین D در کودکان مفید است.

۳. آسپرین و دیکلوفناک عوارض زیادی برای کودک دارد. دیکلوفناک سبب کاهش فشار خون می شود.

۴. بیشتر عفونت ها در کودکان ویروسی است و ظرف چند روز بهبود می یابد و نیازی به مصرف آنتی بیوتیک ندارد پس از مصرف بی رویه و خودسرانه آنتی بیوتیک به کودکان پرهیز کنید.

۵. به کودکان زیر دو سال، داروی دیفن هیدرامین ندهید.

۶. برای کاهش حساسیت ناشی از سرماخوردگی بینی کودک خود را بشویید و بینی را مداوم تخلیه کنید و مایعات کافی به او دهید و از مصرف آنتی هیستامین بپرهیزید زیرا مصرف آنتی هیستامین سبب خشک شدن ترشحات و تجمع آن در مجاری تنفسی و بالارفتن خطر عفونت می شود.

۷. قبل از دو سالگی داروهای ضد سرفه و خلط آور به کودک ندهید و برای کاهش سرفه از مایعات و بخور استفاده کنید زیرا علت سرفه باید مشخص شود، دادن دارو باعث می شود این مکانیسم دفاعی به خوبی عمل نکند.

۸. گاهی مادران برای سهولت مصرف دارو توسط کودک قرص را به چند تکه تقسیم می کنند یا کپسول را باز و با مایع مخلوط می کنند اما بعضی از داروها را نمی توان نصف کرد.

۹. اگر به کودک آهن می دهید، زمان مصرف آهن باید با شیر خوردن کودک یک ساعت فاصله داشته باشد زیرا شیر جذب آهن را کمتر می کند.

۱۰. قبل از شش، هفت سالگی کودکان نمی توانند قرص استامینوفن را ببلعند و بهتر است به آنها شربت و قطره استامینوفن که تب بر است را بدهید.

۱۱. داروی ضد درد و ضد تب ایبوپروفن نیز نسبت به استامینوفن بیشتر است و باید این دارو را قبل از شش ماهگی به کودک ندهد. ایبوپروفن روی دستگاه گوارش تاثیر می گذارد و باعث خونریزی گوارشی می شود پس شربت ایبوپروفن را بعد از غذا به کودک بدهید.

۱۲. به کودکان خود دارو گیاهی ندهید زیرا همه ی داروهای گیاهی صد در صد بی خطر نیستند.

۱۳. مصرف هر نوع دارویی برای کودک باید با نظر پزشک معالج باشد.

۱۴. هرگز خوددرمانی نکنید زیرا مصرف بعضی از داروها در دوران کودکی ممنوع است.

۱۵. برخی از کودکان ممکن است نسبت به یک داروی ساده واکنش و حساسیت نشان دهند پس دستپاچه نشوید و سریع با پزشک معالج تماس بگیرید.

۱۶. به تاریخ تولید و انقضای دارو، قبل از مصرف دارو به کودک توجه کنید.

۱۷. به دوز دارویی که به کودک می دهید، توجه کنید.

۱۸. به دستورات درج شده روی دارو توجه کنید.

۱۹. داروها را در جای خنک و دور از نور آفتاب نگه دارید.

اگر فرزندم دارو را به بیرون ریخت راه حل چیست ؟
همه ما این مسئله را تجربه کرده ایم که کودک نوپا مقداری از دارو را بلافاصله یا کمی بعد از دهانش بیرون می ریزد، اگر این اتفاق افتاد و دارو به مقدار زیاد از دهانش تخلیه شد با پزشک او تماس بگیرید زیرا مصرف بیش از حد برخی داروها مضر و برخی دیگر بی ضرر است.

هنگامی که زمان مصرف داروی کودک فرا رسید با رعایت این نکات تجربه ای آسان و بدون دلهره برای خود و فرزندتان رقم بزنید.