به گزارش گروه تعمیر و مکانیک اول فارس، یکی از مواردی که حین رانندگی در فصول گرم سال باید به آن توجه ویژه‌ای داشته باشیم، روش استفاده درست از کولر خودرو است. استفاده صحیح از کولر خودرو از آن جهت حائز اهمیت است که ضمن تأثیر بر سلامتی راننده و سرنشینان خودرو، در کیفیت رانندگی و همچنین حفظ عمر مفید سیستم تهویه نیز مؤثر است. حتما تابه‌حال نکات مختلفی را راجع‌به روش راه‌اندازی کولر خودرو شنیده‌اید و احتمالا در مورد صحت هرکدام از این توصیه‌ها دچار تردید شده‌اید.
در مورد روش درست به‌کارگیری کولر خودرو شایعات زیادی وجود دارد که به دلیل تکرار زیاد نمی‌توان در مورد درستی یا نادرستی آن‌ها مطمئن بود. البته جای هیچ نگرانی وجود ندارد، زیرا در این مقاله از سری مقالات مجله خودرو همراه مکانیک قصد داریم تمامی جزئیات «روش استفاده درست از کولر خودرو» را خدمت شما مخاطبین گرامی توضیح دهیم؛ لطفا تا پایان این مطلب با ما همراه باشید.
اساس عملکرد سیستم‌های سرمایشی تقریبا یکسان بوده و با چرخش یک سیال بین منبع سرد و گرم، تبادل حرارت و در نتیجه خنک‌کاری اتفاق می‌افتد. در کولر خودرو، گاز ابتدا در کمپرسور که نیروی خود را بواسطه تسمه دینام و از موتور دریافت می‌کند فشرده شده و با فشار بالا به سمت کندانسور هدایت می‌شود. گاز با از دست دادن گرما در کندانسور تبدیل به مایع شده و در ادامه پس از عبور از لوله مویی که به شیر انبساط نیز معروف است به دلیل کاهش چشمگیر فشار، حالت دوفازی به خود می‌گیرد.
در ادامه این ماده دوفازی وارد اواپراتور می‌شود. با ورود به اواپراتور، این مایع گرمای لوله‌ها را گرفته و دوباره تبدیل به گاز می‌شود. حال نوبت فن است که وارد عمل شود و هوای داخل کابین را به سمت این لوله‌ها هدایت کند و پس از خنک شدن، این هوا مجددا وارد کابین شده و در نهایت شما گرمای سوزان تابستان را حس نمی‌کنید.
اهمیت استفاده از کولر خودرو در فصل تابستان
سیستم تهویه خودرو یکی از بخش‌هایی است که نقش پررنگی در آسایش راننده و سرنشینان ایفا می‌کند. در هوای گرم تابستان دمای فضای داخل کابین خودرو تا حد آزاردهنده‌ای بالا می‌رود و درصورتی که این شرایط ادامه پیدا کند، تنفس دشوار می‌شود و گرمازدگی، سلامتی سرنشینان را با خطر جدی مواجه می‌کند.
علاوه‌بر این، گرمای بیش‌ازحد کابین می‌تواند تأثیرات منفی قابل‌توجهی را متوجه بخش‌های داخلی خودرو کند. برای مثال افزایش درجه حرارت باعث کاهش عمر مفید روکش صندلی‌ها، داشبورد، سیستم صوتی و حتی وسایل شخصی سرنشینان مانند تلفن همراه می‌شود.
مقاله‌ای که مطالعه آن توصیه می‌شود: همه‌چیز راجع‌به کولر خودرو ؛ ۹ نکته برای قوی شدن کولر ماشین
حضور کودکان در خودرویی که تهویه مناسبی ندارد نیز به‌شدت خطرناک است و هر سال اتفاقات تلخی در این زمینه رخ می‌دهد. از تمام این موارد می‌توان نتیجه گرفت که صحت عملکرد کولر خودرو موضوع بسیار مهمی است که باید همواره از آن مطمئن بود. توصیه می‌کنیم پیش از آغاز فصل گرما نسبت به بررسی سلامت سیستم تهویه و سرویس آن اقدام کنید، چراکه ممکن است به دلیل ناپایداری دما در اواخر فصل بهار نیز مجبور به استفاده از کولر شوید.
همانطور که گفتیم، سرویس و تعمیر سیستم تهویه خودرو بسیار مهم است، اما سالم بودن سیستم تهویه فقط اولین قدم در این زمینه است و شیوه درست استفاده از کولر خودرو نیز اهمیت زیادی دارد.
آیا استفاده از کولر خودرو منجر به افزایش مصرف سوخت می‌شود؟
پیش از هر چیز بهتر است در مورد یکی از شایعاتی صحبت کنیم که احتمالا بارها آن را شنیده‌اید. افزایش مصرف سوخت خودرو درصورت استفاده از کولر، یکی از مهم‌ترین شایعاتی است که حتما به گوش شما نیز خورده است. بسیاری از رانندگان به همین دلیل ترجیح می‌دهند از کولر خودرو استفاده نکنند و درعوض شیشه‌های خودرو را پایین دهند.
توجه داشته باشید که پایین دادن شیشه‌ها به‌دلیل تغییر شرایط آئرودینامیکی خودرو، به‌صورت غیرمستقیم موجب افزایش مصرف سوخت می‌شود؛ علاوه‌بر این آلاینده‌ها و گردوغبار موجود در هوای بیرون نیز مستقیما به داخل کابین انتقال پیدا می‌کنند. افزایش مصرف سوخت ناشی از باز بودن پنجره‌ها، در سرعت‌های بالا افزایش می‌یابد و در چنین مواقعی استفاده از کولر بهترین راه برای خنک کردن فضای داخل کابین و کاهش مصرف سوخت خودرو محسوب می‌شود.
با یک مقایسه ساده می‌توان متوجه شد که به‌طورکلی روشن کردن کولر در مقایسه با باز کردن پنجره‌ها انتخاب بسیار بهتری است؛ چراکه آسایش بیشتری را فراهم می‌کند و هوای تمیزتری را هم در اختیار سرنشینان خودرو قرار می‌دهد. حذف سروصدای محیط بیرون نیز یکی دیگر از مزیت‌های استفاده از کولر خودرو نسبت به پایین دادن شیشه‌ها است. با تمام این تفاسیر چنانچه صرفه‌جویی در مصرف سوخت مهم‌ترین ملاک شما حین رانندگی در یک روز آفتابی و گرم باشد، می‌توانید از حالت فن (پنکه) استفاده کنید تا بدون راه‌اندازی سیستم کولر (AC) بتوانید از هوای نسبتا تازه در داخل کابین برخوردار شوید.
شیوه درست استفاده از کولر خودرو
اگر ماشین خود را در آفتاب یا هوای خیلی گرم پارک کرده‌اید، بلافاصله نسبت به روشن کردن کولر اقدام نکنید. در چنین شرایطی باید ابتدا چند دقیقه شیشه‌ها را پایین دهید تا هوای گرم داخل کابین به بیرون منتقل شده و دما تا حدی متعادل شود. روشن کردن کولر هنگامی‌که هوای کابین به‌شدت گرم است، می‌تواند اثرات زیان‌آوری بر روی سلامتی داشته باشد.
پس از روشن کردن کولر باید پنجره‌های خودرو را ببندید، چراکه باز گذاشتن پنجره‌های خودرو در حین فعالیت کولر، باعث تحمیل فشار بر سیستم تهویه می‌شود؛ علاوه‌بر این چنانچه پس از روشن کردن کولر پنجره‌ها همچنان باز بمانند، انرژی مصرف‌شده برای خنک کردن هوای کابین به هدر می‌رود.
به یاد داشته باشید که روشن کردن کولر خودرو باید در دورهای پایین موتور انجام شود، زیرا در غیر این‌صورت به کلاچ کمپرسور آسیب وارد می‌شود. توصیه می‌شود در ابتدای فعالیت سیستم تهویه، برای چند لحظه از حالت پنکه استفاده کنید تا هوای گرمی که در مجاری تهویه انباشته شده است، تخلیه شده و سیستم تهویه آماده استفاده شود.
قطعات تشکیل‌دهنده کولر خودرو
کمپرسور
همانطور که بیان شد کمپرسور وظیفه متراکم نمودن گاز خنک‌کننده را بر عهده داشته و نیروی لازم جهت این کار نیز به واسطه تسمه دینام از موتور تامین می‌گردد. در ادامه نگاهی به علائم خرابی کمپرسور کولر ماشین خواهیم داشت.
علائم خرابی کمپرسور کولر خودرو
علائم خرابی کمپرسور کولر خودرو موارد زیادی هستند که در ادامه نگاهی به این موارد خواهیم داشت:
مستهلک شدن باطری خودرو
خرابی ترموستات
ایجاد فاصله بین کلاچ و پولی
خرابی رله کمپرسور
البته در انتهای فهرست علائم خرابی کمپرسور کولر خودرو می‌توان گزینه خرابی باطری خودرو را شایع‌ترین علامت خرابی کمپرسور کولر ماشین دانست.
کندانسور
در بخش قبل با مجله همراه مکانیک همراه بودید تا به بررسی علائم خرابی کمپرسور کولر خودرو پرداختیم؛ در این بخش به یکی از مهم‌ترین بخش‌های کولر یعنی کندانسور می‌پردازیم؛ اساس کار کندانسور همانند رادیاتور بوده و گاز ورودی به آن، با از دست دادن گرما تبدیل به مایع می‌شود. مایع خروجی کندانسور، با توجه به دمای پایین خود، وظیفه خنک‌کاری بر عهده دارد.
شیر انبساط
میزان گاز وارد شده از کندانسور به اواپراتور، توسط شیر انبساط تعیین و کنترل شده و از سویی دیگر، کاهش فشار نیز در این قطعه رخ می‌دهد. به عبارتی دیگر، شیر انبساط متعادل‌کننده بار گرمایی و میزان خنک‌کنندگی اواپراتور است. علائم خرابی شیر انبساط کولر خودرو موضوع بخش بعدی این مقاله است.
علائم خرابی شیر انبساط کولر ماشین ؛ نگاهی به ۲ علامت برای خرابی شیر انبساط کولر مایشن
سر و صدای بیش از حد
اگر صدای کولر ماشین بیش از حد باشد، می‌توان آن را یکی از علائم خرابی شیر انبساط کولر خودرو دانست. ولی درکل اگر صدای کولر بیش از حد بود، حتما کولر ماشین را به تعمیرکار نشان دهید.
کار کردن کولر خودرو به‌صورت پیوسته
کار کردن کولر ماشین به‌طور پیوسته، یکی دیگر از علائم خرابی شیر انبساط کولر خودرو است. کار کردن بیش از حد و مداوم کولر خودرو باعث می‌شود دستگاه تشخیص دما به‌درستی کار نکند کولر ماشین شما به‌مشکل بخورد.
خشک کننده
بین اواپراتور و کندانسور کولر تجهیزی قرار دارد تحت عنوان خشک‌کننده (ریسیور درایر)، با استفاده از یک ماده شیمیایی رطوبت را جذب می‌کند. وجود این ماده شیمیایی حیاتی است چراکه در صورت وجود آب، بلورهای یخ تشکیل شده و در نتیجه سیستم تهویه عمل نکرده و دچار آسیب خواهد شد. شاید ملموس‌ترین مثال برای درک عملکرد این ماده شیمیایی، بسته‌های کوچکی باشد که در کفش‌ها و کیف‌ها قرار داده می‌شود.
اواپراتور یا تبخیرکننده
همانطور که از اسم این قطعه پیداست، تبخیر آب در این قطعه اتفاق افتاده و حرارت گرمای کابین، گرفته می‌شود تا کولر خودرو بتواند خودی نشان دهد.
فن کولر
فن کولر وظیفه گردش هوا را بر عهده دارد و با چرخش هوا، خنکی را برای شما به ارمغان می‌آورد.
نکات مهم در مورد کولر خودرو
بلافاصله پس از آنکه سوار خودرو شدید، کولر خودرو را روشن ننمایید؛ بلکه چند دقیقه پنجره‌ها را باز بگذارید تا هوای کابین عوض شده و سپس اقدام به روشن نمودن کولر نمایید. قطع به یقین اکثر قریب به اتفاق رانندگان همین کار را انجام می‌دهند اما دلیل این امر چیست؟ گرمای هوای تابستان منجر به آن می‌شود که گاز بنزین داخل کابین شود که گازی سمی و خطرناک بوده و می‌تواند آسیب‌های جبران‌ناپذیری را در پی داشته باشد که با باز گذاشتن پنجره‌ها به مدت چند دقیقه، دیگر نیازی به نگرانی نیست.
برخی افراد به صورت اغراق‌آمیزی بر این باورند که روشن نمودن کولر ماشین ، مصرف سوخت را به شدت افزایش می‌دهد؛ در حالیکه این قضیه چندان هم درست نیست. سعی نمایید زمان‌هایی که کولر روشن است خیلی به خودرو فشار نیاورید و از این طریق می‌توانید مصرف سوخت را نیز مدیریت کنید. شایان ذکر است که مصرف سوخت با پنجره‌های باز و سرعت بالا، عملا بیش از حالتی است که کولر روشن است و این امر نیز به مسائل آیرودینامیکی است که پنجره‌های باز، مقاومت در برابر هوا را افزایش می‌دهد.
حتی‌الامکان خودرو را در فضای سرپوشیده و حداقل سایه پارک نمایید تا کابین بیش از حد گرم نشود.
کولر ماشین را در سرعت و دور موتور پایین روشن نموده و پس از روشن کردن، سرعت فن را بالا ببرید تا هوای گرم موجود در لوله‌های تهویه خارج گردد.
در تونل‌ها و یا هوای آلوده، دکمه گردش داخلی کولر را فعال نمایید چرا که موجب زودتر سرد شدن هوای داخل می‌گردد.
استفاده طولانی مدت از کولر خودرو در ترافیک‌های سنگین و یا سربالایی‌های شدید، فشار زیادی را به موتور و خودرو وارد می‌کند لذا بهتر است در این موارد در یک سیکل منظم، کولر را چند دقیقه خاموش و دوباره روشن کنید. البته کاهش درجه کولر نیز توصیه می‌گردد.
پیش از آغاز فصل گرما، کولر ماشین را چک نموده و از صحت عملکرد آن مطمئن شوید.
آب رادیاتور را همواره چک نمایید چراکه کمبود آن می‌تواند به گرمای شدید موتور منجر شده و کولر ماشین آنچنان که باید خنک نکند.
در سرعت‌های پایین از دنده سنگین استفاده کنید؛ این موضوع علاوه بر کمک به خنک شدن بیشتر، مانع از صدمه به سایر تجهیزات خودرو خواهد شد.
شارژ کولر ماشین
گاز مورد استفاده در کولر خودرو از نوع R134 بوده و پس از مدتی مقدار آن کاهش می‌یابد و در واقع زمانیکه از شارژ کولر سخن می‌گوییم؛ همان پر کردن مخزن ماده خنک‌کننده است. شارژ کولر معمولا هر دو سال یکبار باید انجام شده و با توجه به آنکه مبردهای دیگری نیز در بازار هستند اطمینان حاصل نمایید که کولر شما، با همان گاز خود شارژ می‌شود چراکه ترکیب دو گاز متفاوت می‌تواند منجر به کاهش عملکرد کولر گردد. توجه نمایید که روشن نمودن کولر بدون گاز یا با مقدار کم می‌تواند به کمپرسور آسیب بزند.
علائم خرابی کولر خودرو
یکی از واضح‌ترین علائم خرابی کولر خودرو، عدم خنک کردن آن است که تشخیص آن به راحتی امکان‌پذیر است همچنین اگر کولر ماشین روشن نشد و یا در هر بار روشن کردن کولر، صدای غیرمعمولی از موتور به گوشتان رسید؛ از نشانه‌های دیگر خرابی کولر است. در صورت مشاهده این موارد، بلافاصله کولر ماشین را خاموش کرده و در اولین فرصت به مکانیک مراجعه نمایید. در انتها لازم به‌ذکر است که در همین مقاله به بررسی علائم خرابی شیر انبساط کولر ماشین و علائم خرابی کمپرسور کولر خودرو ، به‌طور کامل پرداختیم.
کار کردن مداوم کولر خودرو چه تبعاتی دارد؟
کار کردن پیوسته کولر ماشین باعث می‌شود شیر انبساط کولر خراب شود.
چرا نباید بلافاصله پس از ورود به خودرو، کولر را روشن کرد؟
گرمای هوای تابستان منجر به آن می‌شود که گاز بنزین داخل کابین شود که گازی سمی و خطرناک بوده و می‌تواند آسیب‌های جبران‌ناپذیری را در پی داشته باشد که با باز گذاشتن پنجره‌ها به مدت چند دقیقه، دیگر نیازی به نگرانی نیست.
آب رادیاتور چه ارتباطی با کولر ماشین دارد؟
کمبود آب رادیاتور می‌تواند به گرمای شدید موتور منجر شده و کولر ماشین آنچنان که باید خنک نکند.
توصیه‌هایی برای استفاده درست از کولر خودرو
در این بخش از مقاله روش استفاده درست از کولر خودرو به‌توصیه کارشناسان می‌پردازیم:
جریان مستقیم هوای ورودی از کولر می‌تواند باعث گرفتگی ماهیچه‌ها شود، لذا به تنظیم دریچه‌های کولر توجه داشته باشید.
در سیستم تهویه برخی از خودروهای مدرن، قابلیتی به نام Driver Only به چشم می‌خورد که با فشردن آن غیر از دریچه‌های سمت راننده، سایر خروجی‌های سیستم تهویه اتومبیل غیرفعال می‌شوند. استفاده از این حالت ضمن کاهش فشار بر روی کمپرسور کولر، در کاهش مصرف سوخت نیز تأثیرگذار خواهد بود.
در توقف‌های طولانی خودرو یا رانندگی با سرعت پایین، بهتر است که از کولر استفاده نکنید.
رطوبت موجود در محفظه کولر باعث فراهم شدن فضای مناسبی برای رشد باکتری‌ها و قارچ‌ها می‌شود، برای همین تعویض مرتب فیلتر تصفیه هوا اهمیت زیادی دارد.
هنگام رانندگی در مسیرهای سربالایی، برای جلوگیری از وارد آمدن فشار مضاعف به سیستم تهویه، کولر را خاموش کرده و یا درجه آن را کم کنید.
همیشه دریچه‌های کولر را تمیز نگه‌دارید تا بتوانید از حداکثر کارایی سیستم تهویه استفاده کنید.
سیستم کولر خودرو را در هنگام استارت‌زدن خاموش نگه‌دارید.
هنگام رانندگی داخل تونل‌های بزرگ یا زمانیکه هوای بیرون بیش‌ازحد آلوده است، حتما کولر اتومبیل را خاموش کرده یا سیستم تهویه را در حالت گردش هوای داخلی قرار دهید.
توصیه می‌شود هرماه یکبار به مدت سی دقیقه کولر را روشن کنید تا گاز کولر در سیستم تهویه اتومبیل ته‌نشین نشود. این کار را در تمام مدت سال و حتی در ماه‌های سرد انجام دهید.
چنانچه در فصل سرد شیشه‌های خودرو بخار گرفت، روشن کردن کولر هم‌زمان با استفاده از حالت بخاری می‌تواند روش مؤثری برای کاهش بخارهای موجود بر روی شیشه‌ها باشد، زیرا جذب رطوبت هوای داخل کابین یکی از ویژگی‌های کولر خودرو به‌حساب می‌آید.
جمع‌بندی روش استفاده درست از کولر خودرو
در آخرین بخش از مقاله «روش استفاده درست از کولر خودرو» باید بگوییم که کولر نیز مانند سایر ادوات و قطعات تشکیل‌دهنده خودرو، نیاز به سرویس و رسیدگی دارد. از همین‌رو حتی در‌صورتی‌که شما تمامی توصیه‌های موجود در این مطلب را هم رعایت کنید، بهتر است در هر سال پیش از آغاز فصل گرما با مراجعه به مراکز معتبر برای بررسی میزان سلامت و عملکرد کولر اتومبیل اقدام کنید. خرابی یا عدم عملکرد صحیح این بخش می‌تواند تأثیر به‌سزایی در سطح کیفیت سواری و همچنین میزان رضایت و سلامت شما حین رفت‌وآمدهای روزمره یا سفرهای جاده‌ای داشته باشد.
نظرات